Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2022-11-15, 00:01 Autor: Bolesław Bezeg / PAP

Kartka z kalendarza

102 lata temu - 15 listopada 1920 r. na mocy traktatu pokojowego kończącego I wojnę światową utworzono Wolne Miasto Gdańsk.
1620 - W Warszawie niezrównoważony psychicznie szlachcic Michał Piekarski zaatakował czekanem wychodzącego z kolegiaty św. Jana króla Zygmunta III Wazę, który został lekko poraniony; zamachowca ujęto, poddano torturom i stracono publicznie.


1702 - Rozpoczęła działalność Akademia Leopoldyńska, pierwszy uniwersytet we Wrocławiu i na Śląsku.


1852 - Urodził się Hugo Zapałowicz, przyrodnik i podróżnik.


1861 - W Stebniku koło Drohobycza urodził się Juliusz Leo, prawnik, poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego i austriackiej Rady Państwa; prezydent Krakowa (1904-1918), twórca tzw. Wielkiego Krakowa; pierwszy prezes Naczelnego Komitetu Narodowego (1914).


1872 - W Wilnie urodził się Kazimierz Porębski, wiceadmirał, pierwszy dowódca Marynarki Wojennej RP w okresie międzywojennym.


1876 - W Krakowie urodził się Stanisław Kutrzeba, historyk prawa, profesor, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.


1877 - W Zamościu urodził się Leopold Skulski, inżynier chemik, inicjator utworzenia Narodowego Zjednoczenia Ludowego, premier RP w latach 1919-1920, minister spraw wewnętrznych (1920-1921), działacz OZN; jesienią 1939 r. aresztowany przez NKWD, zmarł lub został zamordowany w nieznanych bliżej okolicznościach.


1880 - W Wilnie urodził się Wacław Makowski, prawnik, minister sprawiedliwości w kilku rządach II RP, poseł na Sejm z listy BBWR (1928-1935); od 1931 r. wicemarszałek Sejmu; w latach 1935-1938 wicemarszałek Senatu; od 1938 r. pełnił funkcję marszałka Sejmu; 2 września 1939 r. przewodniczył ostatnim obradom Sejmu II RP.


1895 - W Warszawie urodził się Antoni Słonimski, poeta, felietonista, satyryk, krytyk teatralny i filmowy; współtwórca grupy poetyckiej Skamander, autor słynnych "Kronik Tygodniowych" publikowanych w przedwojennych "Wiadomościach literackich"; prezes Związku Literatów Polskich (1956-1959).


1896 - W Borszczowie na Podolu urodził się Bronisław Duch, generał WP, dowódca 1 Dywizji Grenadierów we Francji (1940) i 3 Dywizji Strzelców Karpackich (1943-1946).


1901 - Urodził się Stanisław Szpinalski, pianista i pedagog, laureat I Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w 1927 roku.


1902 - Uruchomiono Kolej Warszawsko-Kaliską; linia była szerokotorowa (1535 mm), a jej długość wynosiła 252 km.


1905 - W Nakwaszy w okolicy Brodów urodził się Leopold Buczkowski, pisarz, malarz, grafik; autor powieści "Czarny potok".


1907 - W Wadowicach zmarł Rafał Kalinowski, ksiądz, uczestnik Powstania Styczniowego, zesłany na Syberię; po powrocie z zesłania wstąpił do zakonu karmelitów bosych; kanonizowany w 1991 r.


1909 - Urodził się Wiesław Stanisławski, taternik, zdobywca wielu trudnych ścian tatrzańskich, autor wspomnień.


1910 - Zmarł Stanisław Kostanecki, jeden z najwybitniejszych polskich chemików-organików, twórca chemii flawonów.


1915 - Władze niemieckie wydały zgodę na otwarcie w Warszawie polskich uczelni: uniwersytetu i politechniki.


1916 - W Vevey w Szwajcarii zmarł Henryk Sienkiewicz, pisarz, laureat literackiej Nagrody Nobla w 1905 r., autor m.in. "Trylogii", "Quo vadis" oraz " W pustyni i w puszczy".


1918 - Papież Benedykt XV skierował orędzie do Polaków z okazji odzyskania przez nich niepodległości.


1920 - W Genewie rozpoczęło się pierwsze posiedzenie Ligi Narodów.


1920 - Proklamowano utworzenie Wolnego Miasta Gdańska.


1922 - W Warszawie urodził się Wojciech Fangor, malarz, grafik, plakacista, rzeźbiarz.


1925 - W Sulejówku oficerowie zorganizowali manifestację poparcia dla marszałka Józefa Piłsudskiego.


1942 - Działający w warszawskim getcie konspiracyjny zespół badawczo-dokumentacyjny Oneg Szabat, powstały z inicjatywy Emanuela Ringelbluma, przygotował dla rządu RP w Londynie oraz rządów państw sprzymierzonych raport pod nazwą "Likwidacja żydowskiej Warszawy". Raport ten wywieziony został na Zachód przez Jana Karskiego - emisariusza Polskiego Państwa Podziemnego.


1954 - W Białogardzie urodził się Aleksander Kwaśniewski, członek PZPR (1977-1990), redaktor naczelny "Itd" i "Sztandaru Młodych"; minister ds. młodzieży (1985-1987); współtwórca Okrągłego Stołu; przewodniczący Rady Naczelnej SdRP (1990-1995), poseł i przewodniczący klubu parlamentarnego SLD (1991-1995), przewodniczący komisji konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego (1993-1995); prezydent RP w latach 1995-2005.


1956 - Początek wizyty I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułki w Moskwie, w czasie, której ustalono m.in. status wojsk sowieckich stacjonujących w Polsce oraz zasady repatriacji Polaków z ZSRS.


1957 - W Krakowie zmarł Andrzej Bursa, poeta, prozaik, dramaturg i dziennikarz.


1967 - W Warszawie urodził się Grzegorz Damięcki, aktor Teatru Ateneum; wystąpił m.in. w filmach "Jasminum", "Pornografia".


1972 - W Berlinie Zachodnim zmarł Arnold Słucki, poeta.


1973 - W Warszawie urodził się Robert Sycz, wioślarz, mistrz olimpijski z Sydney (2000) i Aten (2004); dwukrotny mistrz świata.


1976 - Zmarł Tadeusz Kaźmierski, aktor, spiker radiowy, lektor "Fali 56" oraz audycji "Z kraju i ze świata", brał udział w słuchowiskach, przez wiele lat kierownik i dyrektor Teatru Powszechnego w Warszawie.


1980 - W Krakowie odbyła się prapremiera spektaklu Tadeusza Kantora "Wielopole, Wielopole".


1982 - Zmarł Franciszek Fenikowski, poeta, reportażysta.


1985 - Milicja Obywatelska rozpoczęła akcję "Hiacynt", polegającą na zbieraniu informacji na temat osób o orientacji homoseksualnej; uzyskane materiały miały służyć do szantażowania homoseksualistów i zmuszania ich do współpracy z SB.


1986 - W Paryżu zmarł Aleksander Tansman, polski kompozytor i pianista pochodzenia żydowskiego, współtwórca neoklasycyzmu w światowej muzyce; urodzony w 1897 r. w Łodzi, w 1920 r. przeniósł się na stałe do Paryża.


1989 - Lech Wałęsa wygłosił przemówienie w Kongresie USA.


1991 - Zmarła Marta Mirska, piosenkarka. Największą popularnością cieszyła się w latach 40. i 50. XX wieku, przez wiele lat współpracowała z Polskim Radiem.


2002 - Zmarł Roman Waschko, publicysta i krytyk muzyczny, autor książek i artykułów, prezenter radiowy, konferansjer.


2008 - Zmarł Janusz Christa, rysownik, twórca komiksów „Kajko i Kokosz”.


2010 - W Polsce weszła w życie nowelizacja ustawy antynikotynowej, dotycząca całkowitego zakazu palenia tytoniu m.in. w zakładach opieki zdrowotnej, szkołach, na dworcach, w publicznych obiektach kultury, w ogólnodostępnych miejscach przeznaczonych do wypoczynku i zabawy dzieci, na przystankach komunikacji miejskiej oraz w środkach publicznego transportu oraz obiektach sportowych.


2014 - W Kielcach zmarł Henryk Jachimowski, dramaturg, prozaik, poeta.


2019 – Został zaprzysiężony drugi rząd premiera Mateusza Morawieckiego, który został wyłoniony po wyborach parlamentarnych w październiku 2019 r.

Zobacz także

2024-03-19, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 19 marca - Dzień Jedności Kaszubów. 19 marca - Światowy Dzień Pracy Socjalnej. » więcej 2024-03-18, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 18 marca - Światowy Dzień Recyklingu. 18 marca - Europejski Dzień Mózgu, obchodzony od 1998 roku. 18 marca - Światowy Dzień Orła. » więcej 2024-03-17, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 17 marca - Międzynarodowy Dzień Inwalidów. 17 marca - Święto narodowe Irlandii, obchodzone w Dzień Świętego Patryka, patrona kraju. 17 marca - Włochy… » więcej 2024-03-16, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 16 marca - Dzień Pandy. 16 marca - Tydzień Wiedzy o Mózgu, trwający w 2024 roku od 11 do 17 marca. » więcej 2024-03-15, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 15 marca - Święto narodowe Węgier, obchodzone w rocznicę wybuchu rewolucji w 1848 roku. 15 marca - Międzynarodowy Dzień Konsumenta. 15 marca - Światowy… » więcej 2024-03-14, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 14 marca - Dzień Liczby Pi. » więcej 2024-03-13, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 13 marca 1202 - Zmarł Mieszko III Stary, książę wielkopolski, książę krakowski i zwierzchni książę Polski. Mieszko III Stary był szóstym pod względem… » więcej 2024-03-12, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 12 marca - Dzień Przeciwko Cenzurze Internetu, ustanowione w 2008 roku przez organizacje Reporterzy Bez Granic i Amnesty International. 12 marca - Dzień… » więcej 2024-03-11, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 11 marca - Polska: Dzień Sołtysa. 11 marca - Litwa: Dzień Odrodzenia Niepodległości. » więcej 2024-03-10, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 10 marca - Międzynarodowy Dzień Kobiet Sędziów. 10 marca - Dzień Mężczyzn. » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »