Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2022-10-28, 00:01 Autor: Bolesław Bezeg / PAP

Kartka z kalendarza

Dziś 60 lat skończyłby przedwcześnie zmarły wybitny opolski historyk i nauczyciel akademicki Dariusz Ratajczak

Kalendarium historyczne kraj i świat

1138 - Zmarł książę Bolesław III Krzywousty.


1423 - W Warcie sejm walny uchwalił Statut warcki, zatwierdzony następnie przez króla Władysława II Jagiełłę. Dawał on rycerstwu możliwość wykupu gospodarstw bogatych chłopów.


1611 - Na mocy przywileju króla Zygmunta III Wazy Kolegium Jezuickie w Poznaniu zostało przekształcone w szkołę akademicką, uzyskując status uniwersytecki.


1763 - W Dreźnie zmarł Heinrich von Bruehl, minister saski, bliski doradca króla Augusta III.


1845 - W Grodnie urodził się Zygmunt Wróblewski, fizyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego; w 1883 r. wraz z prof. Karolem Olszewskim dokonał pierwszego w dziejach skroplenia tlenu i azotu.


1887 - W Rzochowie koło Mielca urodził się Karol Popiel, współtwórca Polskich Drużyn Strzeleckich, żołnierz Legionów Polskich; przywódca Narodowej Partii Robotniczej, poseł na Sejm (1922-1927); działacz Centrolewu, więzień brzeski; przywódca Stronnictwa Pracy (1937); w czasie II wojny światowej minister w rządzie RP na uchodźstwie; po wojnie poseł do KRN (1945-1946); w 1947 r. wyemigrował do USA.


1897 - Urodził się Karol Maleczyński, historyk - mediewista, badacz dziejów Śląska, tłumacz, przed II wojną światową - profesor Uniwersytetu Lwowskiego, po wojnie - Wrocławskiego.


1915 - Urodził się Jan Nielubowicz, chirurg, pionier transplantacji nerek w Polsce, profesor Akademii Medycznej w Warszawie.


1917 - Urodziła się Maria Hiszpańska-Neumannm, polska artystka zajmująca się grafiką i malarstwem, a także ilustratorka książek.


1918 - W Krakowie powstała Polska Komisja Likwidacyjna; w jej skład weszli m.in. Ignacy Daszyński, Jędrzej Moraczewski i Wincenty Witos. 1918 - Rada Regencyjna powołała gen. Tadeusza Jordan Rozwadowskiego na urząd szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.


1918 - Rada Narodowa Czechosłowacji wydała pierwszą ustawę państwa czechosłowackiego. Dokument stwierdzał, że "samodzielne państwo czechosłowackie weszło w życie".


1926 - W Miedniewicach koło Skierniewic urodził się Henryk Bereza, krytyk literacki, eseista.


1938 - Władze III Rzeszy deportowały do Polski około 17 tys. Żydów, którzy mieszkali w Niemczech, ale posiadali polskie obywatelstwo; najwięcej z nich - około 9,5 tys. - zmuszono do przekroczenia polskiej granicy w rejonie Zbąszynia.


1946 - Sąd w Warszawie za pełnienie kierowniczych funkcji w NSZ i Organizacji Polskiej skazał na śmierć Mirosława Ostromęckiego, Władysława Drybsa i Marię Kobierzycką; wszystkim skazanym zamieniono wyroki na kary dożywotniego więzienia.


1946 - W Rzeszowie urodził się Jan Domarski, piłkarz, strzelec historycznej bramki w meczu z Anglią na Wembley w 1973 r., która dała polskiej reprezentacji awans na Mistrzostwa Świata w Niemczech.


1948 - W Sosnowcu urodził się Krzysztof Materna, satyryk, aktor, konferansjer, reżyser i producent telewizyjny.


1950 - Sejm uchwalił ustawy o reformie walutowej oraz o zakazie posiadania walut obcych, monet złotych, złota i platyny.


1956 – Do Warszawy powrócił uwolniony przez władze komunistyczne prymas Stefan Wyszyński.


1974 - Polscy siatkarze, trenowani przez Huberta Wagnera, zdobyli złoty medal na mistrzostwach świata rozgrywanych w Meksyku. Na turnieju w Meksyku wygrali wszystkie 11 spotkań. Był to pierwszy tytuł polskiej drużyny w grze zespołowej w historii sportu.


1975 - W Warszawie zakończył się IX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina, którego zwycięzcą został Krystian Zimerman.


1981 - Na wezwanie władz NSZZ "Solidarność" w całej Polsce przeprowadzony został godzinny strajk ostrzegawczy.


1981 - W Poznaniu urodził się Jan Komasa, reżyser, scenarzysta; autor filmów "Miasto 44", "Powstanie warszawskie", "Sala samobójców".


1989 - Powstało Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe (ZChN), ugrupowanie polityczne wywodzące się z ruchu solidarnościowego, nawiązujące do przedwojennych tradycji narodowodemokratycznych i chrześcijańskiej demokracji. Pierwszym przewodniczącym partii został Wiesław Chrzanowski.


1992 - Terytorium Polski opuściły ostatnie jednostki bojowe armii rosyjskiej.’


1999 - Leszek Cichy, jako pierwszy Polak, wspiął się na najwyższe szczyty wszystkich kontynentów, zdobywając "Koronę Ziemi".


2003 - Zmarł Edward Hartwig, artysta fotografik, legenda polskiej fotografii, jeden z założycieli Związku Polskich Artystów Fotografików.


2008 - Zmarł Witold Pograniczny, dziennikarz muzyczny, jeden z pierwszych redaktorów Programu III Polskiego Radia.


2010 - We Wrocławiu zmarł Stanisław Lenartowicz, reżyser, scenarzysta, autor filmów "Giuseppe w Warszawie" oraz "Czerwone i złote".


2013 - W Warszawie zmarł Tadeusz Mazowiecki, działacz opozycji demokratycznej, redaktor naczelny "Tygodnika Solidarność"; uczestnik obrad Okrągłego Stołu, pierwszy niekomunistyczny premier w Polsce po II wojnie światowej (1989-1991); w latach 90. wysłannik ONZ na Bałkanach.


2014 - W Warszawie prezydenci Polski i Izraela otworzyli wystawę główną w Muzeum Historii Żydów Polskich; na ekspozycję składa się osiem galerii, które prezentują 1000 lat historii polskich Żydów.


2018 - W Warszawie zmarł Edward Dwurnik, jeden z najbardziej rozpoznawalnych polskich malarzy współczesnych, twórca około 5 tysięcy obrazów i 10 tysięcy rysunków.

Zobacz także

2024-01-13, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 13 stycznia - Dzień Obrońców Wolności, obchodzony na Litwie w rocznicę tragicznych wydarzeń w Wilnie w 1991 roku. Tego dnia od kul i pod gąsienicami czołgów… » więcej 2024-01-12, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 12 stycznia - 29 rok przed naszą erą - Nastał Pokój Rzymski - Pax Romana. Początek tego okresu wyznacza zakończenie wojen domowych u schyłku istnienia republiki… » więcej 2024-01-11, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 11 stycznia - Dzień Wegetarian. » więcej 2024-01-10, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 10 stycznia - Światowy Dzień Obniżania Kosztów Energii. » więcej 2024-01-09, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 9 stycznia - Dzień Ligi Ochrony Przyrody, obchodzony w Polsce. Data ta upamiętnia historyczny zjazd organizacyjny 9 stycznia 1928 roku. 9 stycznia - Dzień… » więcej 2024-01-08, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 8 stycznia - Kościół prawosławny - II Dzień świąt Bożego Narodzenia. 8 stycznia - Dzień Elvisa Presleya, obchodzony w dniu urodzin artysty. 8 stycznia… » więcej 2024-01-07, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 7 stycznia - Włochy obchodzą Dzień Flagi Narodowej. » więcej 2024-01-06, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 6 stycznia - Światowy Dzień Misyjny Dzieci, ustanowiony w 1949 roku przez papieża Piusa XII. Jego przesłaniem jest podkreślenie łączności duchowej wszystkich… » więcej 2024-01-05, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 05 stycznia 1173 roku - Rozbicie dzielnicowe: zmarłego księcia mazowieckiego, sandomierskiego i krakowskiego oraz księcia zwierzchniego Polski Bolesława IV… » więcej 2024-01-04, godz. 07:30 katrka z kalendarza 4 stycznia - Światowy Dzień Braille'a, ustanowiony w dniu urodzin twórcy alfabetu da osób niewidomych i niedowidzących. » więcej
910111213
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »