Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2022-10-25, 00:05 Autor: Bolesław Bezeg / PAP

Kartka z kalendarza

104 lata temu w niemieckim parlamencie Wojciech Korfanty wygłosił swoje najważniejsze parlamentarne przemówienie. 25 października 1918 r. poseł do Reichstagu Wojciech Korfanty, zażądał od Niemiec oddania Polsce wszystkich ziem zamieszkiwanych przez Polaków.
Kalendarium historyczne kraj i świat

1823 - W Krakowie ukończono budowę Kopca Kościuszki.

1844 - Carska policja aresztowała księdza Piotra Ściegiennego, działacza niepodległościowego i chłopskiego, przygotowującego wybuch powstania; ksiądz skazany został na karę śmierci, zamienioną ostatecznie na 25 lat katorgi.

1853 - Na Podkarpaciu urodził się Adam Prażmowski, naukowiec, biolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, uznawany za jednego z twórców mikrobiologii; opisał m.in. budowę i rozwój laseczki wąglika.

1867 - W Garbowie koło Zawichostu urodził się Józef Dowbor-Muśnicki, gen. armii rosyjskiej; po 1918 r. generał Wojska Polskiego; organizator i dowódca I Korpusu Polskiego w Rosji (1917-1918); w czasie Powstania Wielkopolskiego naczelny dowódca Armii Wielkopolskiej.

1899 - Otwarto linię kolejową Chabówka-Nowy Targ-Zakopane.

1901 - W Borowie nad Bzurą urodził się Władysław Jan Grabski, pisarz, autor powieści historycznych.

1918 - Rada Regencyjna Królestwa Polskiego ustanowiła urząd Szefa Sztabu Wojsk Polskich.

1918 - Wojciech Korfanty wystąpił w Reichstagu z żądaniem przyłączenia do odradzającego się państwa polskiego wszystkich ziem polskich zaboru pruskiego.

1919 - W Warszawie urodziła się Barbara Skarga, humanistka, filozofka, etyczka, historyczka filozofii. W czasie okupacji była łączniczką AK.

1921 - W Belwederze w Warszawie odbył się ślub Józefa Piłsudskiego z Aleksandrą Szczerbińską.

1924 - Do Warszawy ze Szwajcarii specjalnym pociągiem sprowadzono szczątki Henryka Sienkiewicza, jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy; wydarzenie stało się wielką manifestacją patriotyczną.

1932 - W Warszawie urodził się Jerzy Pawłowski, szablista, wielokrotny medalista igrzysk olimpijskich i mistrzostw świata; w 1976 r. skazany za szpiegostwo "na rzecz jednego z państw NATO" na 25 lat więzienia i przepadek mienia.

1934 - W Niedobczycach koło Rybnika urodził się Damian Zimoń, biskup katowicki od1985 r., arcybiskup metropolita katowicki w latach 1992-2011.


1935 - Premiera filmu "Rapsodia Bałtyku" w reżyserii Leonarda Buczkowskiego.

1939 - Urodził się Aleksander Gawroński, aktor teatralny , filmowy i dubbingowy. Grał m.in. w filmach: "Czarny wąwóz", "Gorzka miłość", "Boża podszewka", Pierwszy milion", "Bilet powrotny".

1942 - Niemcy wywieźli do obozu koncentracyjnego na Majdanku 1800 lubelskich Żydów.

1943 - W Sieradzu urodził się Zbigniew Lew-Starowicz, psychiatra, seksuolog.

1945 - Ze Sztokholmu do Gdyni powróciły internowane w czasie wojny trzy okręty podwodne: "Ryś", "Sęp" i "Żbik" oraz żaglowiec "Dar Pomorza".

1945 - W Olmontach na Białostocczyźnie urodził się Romuald Szeremietiew, działacz opozycji antykomunistycznej, członek Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, Konfederacji Polski Niepodległej, prezes Polskiej Partii Niepodległościowej (1985-1992); w latach 1991-1992 i 1997-2001 wiceminister obrony narodowej; poseł AWS (1997-2001).

1945 - W Warszawie urodził się Krzysztof Piesiewicz, prawnik, oskarżyciel posiłkowy w procesie zabójców ks. Jerzego Popiełuszki, obrońca w sprawie płk. Ryszarda Kuklińskiego; współautor kilkunastu scenariuszy do filmów Krzysztofa Kieślowskiego, polityk.

1952 - Doświadczalna stacja telewizyjna Instytutu Łączności nadała w Warszawie pierwszy po II wojnie światowej polski program telewizyjny.

1954 - W Warszawie urodziła się Laura Łącz, aktorka Teatru Polskiego w Warszawie. Grała m.in. w filmach: "Kamienne tablice", "Moja wojna, moja miłość", "Polonia Restituta", "Latawiec", "Krab i Joanna", "Filip z konopi", "Układ krążenia".

1964 - Zmarł Bronisław Kopczyński, malarz, rysownik, grafik, dekorator teatralny.

1971 - Sejm uchwalił zniesienie obowiązkowych dostaw zbóż, ziemniaków i zwierząt rzeźnych, wprowadzając w zamian podatek gruntowy.

1972 - Maciej Szczepański zastąpił Włodzimierza Sokorskiego na stanowisku przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji.

1987 - Tymczasowa Komisja Koordynacyjna i Tymczasowa Rada NSZZ "Solidarność" powołały jednolite kierownictwo Związku - Krajową Komisję Wykonawczą NSZZ "Solidarność". Na jej czele stanął Lech Wałęsa.

1991 - Premiera filmu "V.I.P" w reżyserii Juliusza Machulskiego.

1993 - W Bydgoszczy odbył się pierwszy międzynarodowy konkurs młodych pianistów "Artur Rubinstein in memoriam".

1996 - Premiera filmu "Panna Nikt" w reżyserii Andrzeja Wajdy.

2005 - W Otwocku zmarła Mira Kubasińska, piosenkarka, legenda polskiego rocka i bluesa; wykonawczyni przebojów "Gdybyś kochał, hej" i "Na drugim brzegu tęczy"; sławę zdobyła w latach 60. i 70. występując z zespołem Breakout.

2010 - W Warszawie zmarł Andrzej Konic, reżyser, aktor filmowy i teatralny; reżyser seriali "Stawka większa niż życie", "Czarne chmury", "Pogranicze w ogniu" oraz wielu spektakli Teatru Telewizji.

2015 - W Warszawie zmarł Wojciech Fangor, malarz, rzeźbiarz i plakacista, jeden z najwybitniejszych polskich artystów XX w.; jako jedyny w historii polskiej sztuki miał indywidualną wystawę w nowojorskim Guggenheim Museum.

2015 - Prawo i Sprawiedliwość wygrało wybory parlamentarne, zdobywając 235 mandatów poselskich i 61 senackich, co pozwoliło na samodzielne rządy. PKW podała, że w wyborach do Sejmu PiS otrzymało 37,58 proc., PO - 24,09 proc., Kukiz'15 - 8,81 proc., Nowoczesna - 7,60 proc. a PSL - 5,13 proc. Frekwencja w wyborach do Sejmu wyniosła 50,92 proc.; do Senatu - 50,91 proc.

2016 – W Warszawie zmarł profesor Jerzy Szacki, jeden z najwybitniejszych polskich socjologów. Zajmował się historią polskiej myśli socjologicznej. W 2003 r. za syntezę "Historia myśli socjologicznej" otrzymał nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, która określana jest mianem polskiego Nobla naukowego.

Zobacz także

2023-02-23, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 1280 - 600 polskich rycerzy rozbiło dziesięciokrotnie liczniejsze wojska tatarsko-ruskie w bitwie pod Goźlicami koło Koprzywnicy. 1455 - Umowna data publikacji… » więcej 2023-02-22, godz. 07:00 Kartka z kalndarza 1255 - Książę wrocławski Henryk III Biały nadał prawa miejskie Oleśnicy. 1460 - W czasie wojny Szczecina ze Stargardem o handel morski w ataku oddziałów… » więcej 2023-02-21, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 1431 - Przed kościelnym sądem biskupim we francuskim Rouen rozpoczął się proces 19-letniej Joanny d’Arc. 1457 - Ostatni książę oświęcimski Jan… » więcej 2023-02-20, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 1054 - Zmarł Jarosław I Mądry, wielki książę kijowski. Za jego rządów rozbudowano wiele grodów ruskich, a w szczególności Kijów. 1530 - Dziewięcioletni… » więcej 2023-02-19, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 1457 - Prawa miejskie otrzymały Skierniewice. 1473 - Urodził się Mikołaj Kopernik, astronom, matematyk i lekarz. 1594 - Król Polski Zygmunt III Waza… » więcej 2023-02-18, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 1386 - W katedrze na Wawelu odbył się ślub Jadwigi Andegaweńskiej, królowej Polski, z Władysławem Jagiełłą, Wielkim Księciem Litewskim. 1405 - Zmarł… » więcej 2023-02-17, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 1387 - Władysław Jagiełło powołał aktem królewskim biskupstwo w Wilnie. Pierwszym biskupem został polski franciszkanin - Andrzej herbu Jastrzębiec, który… » więcej 2023-02-16, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 1358 - Przywódca konfederacji wielkopolskiej Maciej Borkowic złożył w Sieradzu przysięgę wierności królowi Kazimierzowi III Wielkiemu. W tekście przysięgi… » więcej 2023-02-15, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 399 przed naszą erą - Grecki filozof Sokrates został skazany na karę śmierci poprzez wypicie trucizny. 1386 - W Krakowie został ochrzczony Wielki Książę… » więcej 2023-02-14, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 269 - Zmarł święty Walenty, biskup Terni, męczennik. Z wykształcenia był lekarzem, z powołania duchownym. Mimo zakazu cesarza, udzielał ślubów młodym… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »