Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2021-12-21, 06:20 Autor: Bolesław Bezeg

Kartka z kalendarza

26 lat temu 21 grudnia 1995 roku polski premier Józef Oleksy został oskarżony podczas przemówienia w Sejmie przez ministra spraw wewnętrznych Andrzeja Milczanowskiego o związki z rosyjskim wywiadem. Ciekawostką jest to, że ani premiera nie aresztowano za szpiegostwo, ani ministra nie ukarano za zniesławienie. 101 lat temu – 21 grudnia 1920 roku w Lewinie Brzeskim urodził się wybitny polski metalurg i niedoszły cichociemny Alojzy Józekowski. Dziś przesilenie zimowe czyli najkrótszy dzień w roku. Dla słowiańskich plemion Ślężan i Opolan było to najważniejsze solarne święto w roku.
Kartka z Kalendarza 21 grudnia 2021
Przesilenie zimowe czyli moment, w którym Ziemia znalazła się w maksymalnym wychyleniu na północ w stosunku do słońca ma miejsce co roku o trochę innej porze. Zawsze jednak 21 lub 22 grudnia.

Na początku naszej ery, czyli przed reformami kalendarza przesilenie zimowe wypadało zawsze 25 grudnia i dlatego właśnie na ten dzień wyznaczono obchody Bożego Narodzenia. W tym roku przesilenie przypada dziś czyli 21 grudnia.

Dzisiejszy dzień jest najkrótszym dniem w roku na półkuli północnej, gdy tymczasem mieszkańcy półkuli południowej przeżywają właśnie najkrótszą noc w roku. Już od jutra każdy następny dzień będzie trochę dłuższy od poprzedniego i ta aż do czerwca czyli do przesilenia letniego.

Według dawnych wierzeń przesilenie było momentem triumfu dobra nad czającym się w mroku złem, którego domena – noc od tego momentu staje się coraz krótsza. Jako takie było najważniejszym świętem solarnym w roku. Solarnym czyli związanym z ruchem słońca.

W różnych kulturach różnie się to święto nazywało: w starożytnym Rzymie Saturnalia, w Persji narodziny boga słońca – Mitry, u plemion germańskich było to święto Jul, a Słowianie obchodzili wówczas Gody. Nazwa ta pochodzi od prasłowiańskiego słowa „god” oznaczającego rok.

Ponieważ według obowiązującego na początku naszej ery kalendarza juliańskiego przesilenie czyli Gody przypadało 25 grudnia, tego dnia postanowiono obchodzić Boże Narodzenie. Miało ono wyprzeć pogańskie wierzenia związane z kultem odradzania się słońca.

W wierzeniach dawnych Słowian gody były początkiem roku liturgicznego i wegetacyjnego. Moment, w którym zaczyna przybywać dnia uważano za zwycięstwo światła nad ciemnością.

Bóg słońca Swaróg zaczynał odzyskiwać panowanie nad światem i rozpoczynał cykl wegetacji roślin, z którym codzienne życie rolniczych słowiańskich plemion było ściśle związane.

Z tej okazji świętowano przez kilkanaście dni. W wyniku syntezy pogańskiej i chrześcijańskiej tradycji powstał słowiański styl obchodów chrześcijańskich już godów. Świętowanie rozpoczynało się od Bożego Narodzenia i poprzedzającego je wieczoru.

Ta noc była najważniejsza – wtedy rodził się Chrystus. Tej nocy obdarowywano najbliższą rodzinę drobnymi prezentami. Od tego dnia każdy kolejny wieczór był święty, aż do wieczoru Trzech Króli. Na czas Godów zaprzestawano wszelkiej pracy fizycznej, a czas spędzano na odwiedzinach, przyjmowaniu gości i śpiewaniu tradycyjnych pieśni.

Specyficzną śląską tradycją bożonarodzeniową był zwyczaj stawiania w kącie izby ostatniego zżętego snopa żyta. Dekorowano go suszonymi owocami i orzechami i przechowywano do pierwszych siewów.

W końcu XVIII wieku wraz z napływem niemieckich kolonistów na Śląsku pojawiła się niemiecka tradycja dekorowania zamiast snopka żyta choinki. Ten zwyczaj rozprzestrzenił się we wszystkich krajach chrześcijańskich i trwa po dziś dzień.

Zobacz także

2024-03-28, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 28 marca - 845 r. Paryż został złupiony przez wikingów. Wikingowie wielokrotnie w IX wieku najeżdżali to miasto, pustosząc je i paląc. Przełom nastąpił… » więcej 2024-03-27, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 27 marca - Międzynarodowy Dzień Teatru, ustanowiony w 1961 roku, podczas kongresu Międzynarodowego Instytutu Teatralnego w Helsinkach » więcej 2024-03-26, godz. 01:25 Kartka z kalendarza 26 marca - Dzień Modlitw za Więźniów, ustanowiony na Konferencji Episkopatu Polski w 2009 roku, w dniu wspomnienia świętego Dobrego Łotra, patrona więźniów… » więcej 2024-03-25, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 25 marca - Dzień Świętości Życia, święto obchodzone przez Kościół katolicki w Polsce, w celu przypomnienia o nadrzędnej wartości życia ludzkiego. 25… » więcej 2024-03-24, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 24 marca - Międzynarodowy Dzień Prawa do Prawdy dotyczącej Poważnych Naruszeń Praw Człowieka i Godności Ofiar, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. … » więcej 2024-03-23, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 23 marca - W Polsce i na Węgrzech - Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej. 23 marca - Światowy Dzień Meteorologii, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne… » więcej 2024-03-22, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 22 marca - Światowy Dzień Wody, obchodzony od 1993 roku, a ustanowiony podczas Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro w 1992 roku. 22 marca - Dzień Ochrony Bałtyku… » więcej 2024-03-21, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 21 marca - Światowy Dzień Walki z Dyskryminacją Rasową - rozpoczyna Tydzień Solidarności z Ludami Zmagającymi się z Rasizmem i Dyskryminacją Rasową… » więcej 2024-03-20, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 20 marca - Światowy Dzień Ziemi. 20 marca - Międzynarodowy Dzień Astrologii. 20 marca - Międzynarodowy Dzień Frankofonii. 20 marca - Dzień Języka… » więcej 2024-03-19, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 19 marca - Dzień Jedności Kaszubów. 19 marca - Światowy Dzień Pracy Socjalnej. » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »