Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » 19 marca 2021
2021-05-19, 06:28 Autor: Bolesław Bezeg

19 marca 2021

541 lat temu – 19 maja 1480 roku w Krakowie zmarł Jan Długosz – wybitny polski historyk, geograf, heraldyk i duchowny, autor słynnej Kroniki oraz wychowawca synów króla Kazimierza Jagiellończyka. 96 lat temu – 19 maja 1925 roku szefem Kierownictwa Polskiej Marynarki Wojennej został komandor Jerzy Świrski. 78 lat temu – 19 maja 1943 roku został rozpoznany na ulicy i aresztowany dowódca opolskiego inspektoratu Armii Krajowej Leon Powolny.
Kartka z Kalendarza 19 maja 2021
Polskie struktury konspiracyjne powstały na Opolszczyźnie już w początkach II wojny światowej. Pierwszym dowódcą a jednocześnie twórcą śląskiej struktury Służby Zwycięstwu Polski był od października 1939 roku pochodzący ze Strzelec Opolskich Józef Korol używający pseudonimów „Starosta”, „Hajducki” i „Konig”.

Służbę Zwycięstwu Polski w listopadzie 1939 roku przekształcono w Związek Walki Zbrojnej, a w jego ramach komendant Okręgu Śląskiego ZWZ Józef Korol powołał Inspektorat Opole, w ramach którego zamierzał powołać cztery obwody: Opole, Kluczbork, Nysa i Koźle. Ostatecznie powstały dwa obwody: miejski zwany bytomsko-gliwickim i wiejski zwany opolskim noszący kryptonim „Skorpion”.

W ramach opolskiej struktury ZWZ działało kilkaset osób. Tworząc konspirację na terenie swojej rodzinnej Opolszczyzny Józef Korol opierał się na Polakach, którzy w okresie międzywojennym pozostali obywatelami Niemiec, ale nie angażowali się szczególnie aktywnie w działalność Związku Polaków w Niemczech.

Dotychczasowi działacze polscy byli albo pod ścisłą obserwacją gestapo albo siedzieli już dawno w obozach koncentracyjnych. W sierpniu 1940 roku Józef Korol zginął w potyczce z niemiecką policją w Wiśle. Jego zastępcą na funkcji dowódcy komendanta śląskiego okręgu ZWZ został pochodzący z Nowej Wsi Królewskiej pod Opolem dawny powstaniec śląski Jozef Szmechta, który jednak już w grudniu tego samego roku został aresztowany przez Gestapo.

W ramach dużej akcji prowokacyjnej aresztowano wówczas blisko 500 osób w tym niemal całe miejscowe dowództwo ZWZ. 18 grudnia 1940 roku aresztowany został także komendant obwodu opolskiego ppor. Franciszek Żymełka ps. "Rębacz". Wówczas szefem inspektoratu opolskiego został Leon Powolny używający pseudonimu „Dobrzyński”.

W tym wypadku złamano zasadę nie angażowania przedwojennych polskich działaczy. Powolny był w okresie międzywojennym dyrektorem banku ludowego w Opolu i jego rysopis był dobrze znany agentom gestapo. 19 maja 1943 roku Leon Powolny został rozpoznany i aresztowany, po krótkim procesie za zdradę państwa skazany został na ścięcie gilotyną.

Zobacz także

2024-04-05, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 5 kwietnia - Dzień Leśnika i Drzewiarza. 5 kwietnia - Tydzień Czystości Wód, trwający od 1 do 7 kwietnia. » więcej 2024-04-04, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 4 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Wiedzy o Minach i Działań Zapobiegających Minom, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2005 roku. 4 kwietnia… » więcej 2024-04-03, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 3 kwietnia - Ogólnopolski Dzień Trzeźwości. 3 kwietnia - Światowy Tydzień Pracownika Ochrony Zdrowia, trwający do 8 kwietnia. 3 kwietnia - Tydzień… » więcej 2024-04-02, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 2 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci, obchodzony od 1967 roku, w rocznicę urodzin duńskiego pisarza Jana Christiana Andersena. 2 kwietnia… » więcej 2024-04-01, godz. 07:30 Kartka z kalendarza Prima Aprilis, dzień żartów, obchodzony w wielu krajach świata 1 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Ptaków, ustanowiony w 1906 podczas ratyfikacji Konwencji… » więcej 2024-03-31, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 31 marca - Wielkanoc - Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego 31 marca - Święto narodowe na Malcie - Dzień Wolności, w rocznicę opuszczenia wyspy w 1979… » więcej 2024-03-30, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 30 marca - Wielka Sobota - dzień czuwania przy grobie Jezusa i oczekiwania na Jego Zmartwychwstanie. Liturgia Wigilii Paschalnej z odnowieniem przyrzeczeń chrzcielnych… » więcej 2024-03-29, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 29 marca - Dzień Metalowca. » więcej 2024-03-28, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 28 marca - 845 r. Paryż został złupiony przez wikingów. Wikingowie wielokrotnie w IX wieku najeżdżali to miasto, pustosząc je i paląc. Przełom nastąpił… » więcej 2024-03-27, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 27 marca - Międzynarodowy Dzień Teatru, ustanowiony w 1961 roku, podczas kongresu Międzynarodowego Instytutu Teatralnego w Helsinkach » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »