Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » 17 maja 2021
2021-05-17, 06:26 Autor: Bolesław Bezeg

17 maja 2021

190 lat temu 17 maja 1931 roku w toku powstania listopadowego wojska polskie odniosły zwcięstwo nad Rosjanami w bitwie pod Nurem. 101 lat temu 17 maja 1920 roku w toku wojny polsko-bolszewickiej Wódz Naczelny Józef Piłsudski wydał dyrektywę o utworzeniu Frontu Północnego, mianując jego dowódcą generała Stanisława Szeptyckiego i powierzając mu walkę na kierunku litewsko-białoruskim. 57 lat temu w Berlinie zmarł Anton Jadasz działacz komunistyczny polskiego pochodzenia w okresie międzywojennym opowiadający się za niepodległością Śląska.
Kartka z kalendarza 17 maja 2021 r
Urodził się 25 maja 1888 roku w Krapkowicach w rodzinie o polskich tradycjach. Podczas I wojny światowej pracując w Świętochłowicach Antoni Jadasz już jako Anton Jadasch wstąpił do Związku Spartakusa – niemieckiej organizacji antywojennej, która na Górnym Śląsku liczyła ponad 25 tys. Członków.

Już pod koniec wojny Jadasz należał do czołowych działaczy górnośląskich struktur organizacji. Wkrótce gdy górnośląski Spartakus przekształcił się w antyklerykalną Komunistyczną Partię Niemiec, większość ze wspomnianych 25 tysięcy Górnoślązaków z powodu przywiązania do katolicyzmu przeszła do dwóch propolskich organizacji lewicowych, a mianowicie do Polskiej Partii Socjalistycznej i Narodowej Partii Robotniczej.

Ludzie ci wkrótce masowo wstępowali do utworzonej w roku 1919 konspiracyjnej Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. W tym czasie Anton Jadasch stanął na czele śląskiego odłamu KPD czyli Komunistische Partei Oberschlesiens. Na czele tej partii wspólnie z wolnymi związkami zawodowymi pod hasłami poparcia dla walczącej pod Warszawą Armii Czerwonej zorganizował w Katowicach wielką manifestację na rzecz neutralności Górnego Śląska wobec wojny polsko-sowieckiej.

7 listopada 1920 roku kierowana przez Jadascha partia połączyła się z górnośląskim oddziałem Niezależnej Socjaldemokratycznej Partii Niemiec i skrajnie lewicową Komunistyczną Partią Ziem Śląskich kierowaną przez Stanisława Barczyńskiego. Z połączenia tego powstała Komunistyczna Partia Górnego Śląska, której przewodniczącym został Anton Jadasch.

Partia Jadascha nie osiągnęła masowej popularności i w szczytowym momencie osiągnęła liczbę 5600 członków. Jako cel stawiała sobie utworzenie samodzielnej i niepodległej Górnośląskiej Republiki Rad. Licząc na to, że uda im się przekształcić III powstanie śląskie w akcję na rzecz niepodległości śląska, członkowie partii Jadascha wstępowali do POW i zasilali szeregi powstańców, jednak czujność służb Korfantego udaremniła wszelkie próby zorganizowania komunistycznego puczu w łonie powstania.

Po podziale śląska Jadasch przyjął opcję niemiecką i został działaczem Komunistycznej Partii Niemiec. W czasach hitlerowskich jako komunista był więźniem obozów koncentracyjnych. Po wojnie pozostał w NRD, gdzie pełnił różne funkcje publiczne. Anton Jadasch zmarł 17 maja 1964 roku w Berlinie.

Zobacz także

2024-01-28, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 28 stycznia - Przypada 71. Światowy Dzień Trędowatych, obchodzony w ostatnią niedziele stycznia. Jego celem jest zwrócenie uwagi na problemy osób dotkniętych… » więcej 2024-01-26, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 26 stycznia - Dzień Transplantacji, obchodzony w rocznicę pierwszej w Polsce udanej transplantacji nerki. 26 stycznia - Dzień Islamu w Kościele katolickim… » więcej 2024-01-25, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 25 stycznia - Dzień Kryptologii, ustanowiony w 2007 przez Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu, obchodzony w Polsce… » więcej 2024-01-24, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 24 stycznia - Dzień Wiedzy o Zespole Möbiusa, rzadkim zespole wad wrodzonych, opisanym po raz pierwszy przez niemieckiego neurologa Paula Juliusa Möbiusa. 24… » więcej 2024-01-23, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 23 stycznia - Dzień bez Opakowań Foliowych. 23 stycznia - Dzień Pisma Ręcznego. » więcej 2024-01-22, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 22 stycznia - Dzień Jedności Ukrainy. » więcej 2024-01-21, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 21 stycznia - Światowy Dzień Śniegu. 21 stycznia - Międzynarodowy Dzień Przytulania. » więcej 2024-01-20, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 20 stycznia - Międzynarodowy Dzień Akceptacji. 20 stycznia - Azerbejdżan - Dzień Męczenników. 20 stycznia - Dzień Wiedzy o Pingwinach. » więcej 2024-01-19, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 19 stycznia - Wierni Kościoła wschodniego obchodzą Święto Jordanu, nazywane też Chrztem Pańskim. Jest ono jednym z dwunastu wielkich świąt prawosławnych… » więcej 2024-01-18, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 18 stycznia - Rozpoczyna się Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan. 18 stycznia - Międzynarodowy Dzień Kubusia Puchatka, ustanowiony na pamiątkę urodzin… » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »