Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2023-03-14, 07:00 Autor: IAR/B. Falkowska

Kartka z kalendarza

14 marca - Dzień Liczby Pi.
1440 - W Kwidzynie powstał Związek Pruski - konfederacja szlachty i miast pruskich skierowana przeciwko krzyżakom. Pod aktem związkowym przycisnęło pieczęcie 53 przedstawicieli szlachty, siedmiu miast hanzeatyckich, Chełmna, Torunia, Elbląga, Gdańska, Braniewa, Królewca, Knipawy oraz 12 mniejszych miast. W ciągu lata do Związku przystąpiły prawie wszystkie miasta i znaczna część szlachty z państwa krzyżackiego.

1499 - Wielki książę litewski i przyszły król Polski Aleksander Jagiellończyk nadał Mińskowi prawa miejskie magdeburskie. Po II rozbiorze Polski, od 1793 roku, Mińsk znajdował się w granicach Imperium Rosyjskiego. Obecnie jest stolicą Białorusi. Liczy około dwóch milionów mieszkańców.

1681 - Urodził się Georg Philipp Telemann, niemiecki kompozytor okresu baroku. Skomponował ponad trzy tysiące utworów: oper, kantat, sonat, mszy i koncertów. W jego kompozycjach są też stylistyczne nawiązania do polskiej muzyki ludowej, między innymi w Suicie polskiej "Partie polonaise", tak zwanych Koncertach polskich na czworo skrzypiec oraz sześciu Partitach "alla polacca". Zmarł 25 czerwca 1767 roku.

1692 - Urodził się Pieter van Musschenbroek, niderlandzki fizyk, jeden z dwóch niezależnych wynalazców butelki lejdejskiej (drugim był Ewald Jürgen Georg von Kleist) - pierwszego urządzenia do magazynowania energii statycznej. Zajmował się problematyką elektryczności, ciepła i optyki. Zmarł 19 września 1761 roku.

1765 - Zmarła Elżbieta Drużbacka, poetka epoki późnego baroku, zwana przez współczesnych "słowiańską Safoną" i "Muzą sarmacką". Autorka między innymi poematów "Opisanie czterech części roku” i "Pochwała lasów” oraz tomu poezji "Zbiór rymów duchownych, panegirycznych, moralnych i światowych...". Podawane są dwie daty jej urodzin: rok 1695 i 1698.

1771 - Urodził się Józef Chłopicki, generał wojsk polskich. Walczył w Insurekcji Kościuszkowskiej, brał udział w wojnach napoleońskich. Był dyktatorem Powstania Listopadowego, został ranny w bitwie pod Olszynką Grochowską. Zmarł 30 września 1854 roku.

1794 - Urodził się Józef Zachariasz Bem, generał, twórca pierwszych oddziałów wojsk rakietowych w Wojsku Polskim, dowódca artylerii czynnej Wojska Polskiego w czasie powstania listopadowego, działacz polityczny Wielkiej Emigracji. Był naczelnym wodzem powstania węgierskiego w latach 1848-1849, później feldmarszałkiem armii Imperium Osmańskiego. Zmarł 10 grudnia 1850 roku.

1801 - Zmarł Ignacy Krasicki, biskup warmiński, najwybitniejszy pisarz polskiego oświecenia. Autor poematów heroikomicznych, bajek, satyr i komedii. Jest również autorem pierwszej polskiej powieści "Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki". Pod koniec życia został arcybiskupem gnieźnieńskim. Urodził się 3 lutego 1735 roku.

1801 - Urodził się Franciszek Salezy Dmochowski, wydawca, publicysta, krytyk literacki, powieściopisarz, tłumacz literatury angielskiej i francuskiej. Inicjator kolportażu taniej książki w Polsce. Uczestniczył w dyskusjach klasyków i romantyków, opowiadając się po stronie klasyków. Zmarł 3 sierpnia 1871 roku.

1804 - Urodził się Johann Strauss, ojciec, austriacki kompozytor, skrzypek, dyrygent okresu romantyzmu. Autor 152 walców, kontredansów, polek, galopów, marszów. Do jego najsłynniejszych utworów należą: marsz Radetzky’ego, walc Taglioni, polka Anna. Zmarł 25 września 1849 roku.

1805 - Zmarł Stanisław Szczęsny Potocki, polityk o orientacji prorosyjskiej, dyplomata, generał, marszałek konfederacji targowickiej, poeta. Po uchwaleniu Konstytucji 3 Maja dążył do organizacji interwencji rosyjskiej w Polsce. W czasie insurekcji kościuszkowskiej został skazany przez Sąd Najwyższy Kryminalny na karę śmierci, wieczystą infamię, pozbawienie godności, konfiskatę majątku i utratę wszystkich urzędów. Urodził się w 1751 roku.

1820 - Urodził się Wiktor Emanuel II, właściwie Vittorio Emanuele Maria Alberto Eugenio Ferdinando Tommaso di Savoia-Carignano, pierwszy król powstałego w 1861 roku Królestwa Włoch, wywodzący się z dynastii sabaudzkiej. Zmarł 9 stycznia 1878 roku.

1823 - Urodził się Józef Simmler, malarz, portrecista, przedstawiciel realizmu. Jest między innymi autorem obrazów: "Śmierć Barbary Radziwiłłówny", "Portret Jadwigi Łuszczewskiej (Deotymy)", "Szlachcic z papugą" i "Przysięga królowej Jadwigi". Zmarł 1 marca 1868 roku. 200 rocznica

1835 - Urodził się Giovanni Virginio Schiaparelli, włoski astronom, wykładowca akademicki. Prowadząc obserwacje Marsa zauważył na nim, jak mu się wydawało, długie proste struktury, które nazwał po włosku "canali". Miał na myśli kanały marsjańskie pochodzenia naturalnego, jednak nieświadomie dał początek setkom historii o "ufoludkach” z Czerwonej Planety. Dopiero kilkadziesiąt lat później twory widziane przez Schiaparellego okazały się złudzeniem optycznym. Zmarł 4 lipca 1910 roku.

1845 - Zmarł Jan Gałeczka, duchowny katolicki, społecznik, założyciel pierwszej polskiej drukarni na Górnym Śląsku w 1801 roku. Jest też autorem pieśni religijnych, między innymi śpiewanej do dzisiaj "Przed Tobą upadamy, Boże - Stwórco nasz i Panie". Urodził się w 1766 roku.

1850 - W Berdyczowie francuski pisarz Honoré de Balzac poślubił polską szlachciankę Ewelinę Hańską. Po raz pierwszy spotkali się w 1833 roku nad jeziorem Neuchâtel, później jeszcze kilkakrotnie, zostając kochankami. W 1841 roku zmarł mąż Eweliny Wacław Hański, a w 1843 Balzac udał się na spotkanie z Hańską do Petersburga. Mimo swego wdowieństwa Ewelina Hańska długo wahała się z przyjęciem oświadczyn Balzaca.

1854 - Urodził się Paul Ehrlich, niemiecki lekarz, chemik i bakteriolog, wynalazca salwarsanu - lekarstwa przeciwko kile stosowanego przed wynalezieniem antybiotyków. Uważany jest za twórcę podstaw chemioterapii. Laureat Nagrody Nobla w 1908 roku w dziedzinie medycyny za prace nad immunologią. Zmarł 20 sierpnia 1915 roku.

1857 - Zawarto traktat kopenhaski dotyczący swobodnej żeglugi przez cieśniny duńskie. Według postanowień traktatu Dania zrezygnowała, w zamian za wyliczoną w nim sumę wypłaconą ratami przez pozostałe strony, z pobierania jakichkolwiek opłat od statków i ładunków, a także zobowiązała się do niezatrzymywania statków przepływających przez Cieśniny Duńskie. Postanowienia te potwierdził Traktat wersalski w 1919 roku.

1862 - W Warszawie urodził się Józef Wolff, księgarz, wydawca, współudziałowiec wydawnictwa "Gebethner i Wolff”, animator życia kulturalnego. Był wielkim propagatorem sztuki polskiej w różnych dziedzinach. Organizował u siebie w domu koncerty słynnych śpiewaków i muzyków. Zmarł 10 lutego 1918 roku w Warszawie.

1868 - Urodził się Jan Lorentowicz, krytyk teatralny i literacki, publicysta, tłumacz, w latach 1918-1922 dyrektor generalny Teatrów Miejskich w Warszawie, prezes Pen Clubu, autor prac "Młoda Polska” i "Dwadzieścia lat teatru”. Zmarł 15 stycznia 1940 roku. 155 rocznica

1879 - Urodził się Albert Einstein, amerykańsko-niemiecki fizyk pochodzenia żydowskiego, laureat Nagrody Nobla w 1921 roku za wyjaśnienie zjawiska fotoelektrycznego zewnętrznego i prace teoretyczne w dziedzinie fizyki. Twórca szczególnej teorii względności i autor wynikającej z niej równoważności masy i energii, sformułowanej słynnym wzorem E = mc2. Albert Einstein jest uznawany za jednego z największych fizyków w historii, obok Newtona, Maxwella i Galileusza. Po dojściu Adolfa Hitlera do władzy opuścił Niemcy i osiadł w Stanach Zjednoczonych. Zmarł 18 kwietnia 1955 roku.

1882 - Urodził się Wacław Sierpiński, matematyk, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Warszawskiego, organizator i prezes I Kongresu Matematyków Słowiańskich w Warszawie w 1929 roku. Jest autorem prac z teorii funkcji rzeczywistych, teorii mnogości i teorii liczb - "Teoria liczb niewymiernych”, "Zasady algebry wyższej”. Był redaktorem pisma "Acta Arithmetica”, współtwórców polskiej szkoły matematycznej. Zmarł 21 października 1969 roku.

1887 - Urodził się Leon Schiller, reżyser, krytyk i teoretyk teatralny, autor scenariuszy teatralnych i radiowych, kompozytor i pieśniarz. W latach 30 XX wieku zasłynął interpretacjami dramatów Adama Mickiewicza. W czasie II wojny światowej więziony na Pawiaku i w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. Został wykupiony z Auschwitz przez siostrę, Annę Jackowską, za 12 tysięcy złotych, pochodzące ze sprzedaży biżuterii. W Powstaniu Warszawskim pod pseudonimem "Lambda” sformował grupę aktorską AK. Po wojnie między innymi był rektorem Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Łodzi oraz redaktorem naczelnym pisma "Teatr”. Zmarł 25 marca 1954 roku.

1888 - Około 400 osób zginęło, w tym połowa w Nowym Jorku, w wyniku trzydniowej wielkiej śnieżycy, która zaatakowała atlantyckie wybrzeże USA i Kanady. Przy kilkunastopniowym mrozie od 11 marca do 14 marca spadło tam do 127 centymetrów śniegu. Prędkość wiatru dochodziła do ponad 70 kilometrów na godzinę, a zaspy śnieżne osiągały ponad 15 metrów. 135 rocznica

1900 - Prezydent Stanów Zjednoczonych William McKinley podpisał Gold Standard Act, ustawę, która ustalała wartość amerykańskiego dolara w złocie. Uncja złota, czyli 31,10 grama, warta była wówczas 20 dolarów i 67 centów. Wymienialność dolara amerykańskiego na złoto anulował w 1971 roku prezydent Richard Nixon.

1905 - Urodził się Raymond Aron, francuski socjolog, filozof i publicysta polityczny. Zajmował się badaniem współczesnych społeczeństw, także teorią i praktyką polityki oraz historią socjologii. Jest jednym z głównych przedstawicieli teorii konwergencji. Raymond Aron uważany jest za jedynego francuskiego politologa i socjologa, który oparł się pokusie komunistycznego totalitaryzmu i wytrwale wałczył z nim przez całe życie. Zmarł 17 października 1983 roku.

1907 - Urodził się Stanisław Ryszard Dobrowolski, poeta i działacz kulturalny, inicjator powstania grupy literackiej "Kwadryga". W czasie okupacji niemieckiej oficer Armii Krajowej. Jego pieśń "Warszawskie dzieci" była jedną z najbardziej popularnych w czasie Powstania Warszawskiego. Był jeńcem Stalagu 344 Lamsdorf i Oflagu IID Gross-Born. Po wyzwoleniu Warszawy wstąpił do Ludowego Wojska Polskiego, gdzie pełnił funkcje oficera politycznego i korespondenta wojennego. Zmarł 27 listopada 1985 roku.

1913 - Urodził się Witold Rudziński, kompozytor, pisarz muzyczny, pedagog, profesor Akademii Muzycznej w Warszawie, autor między innymi oper: "Odprawa posłów greckich", "Komendant Paryża", "Janko Muzykant”, "Chłopi”, utworów oratoryjnych - "Gaude Mater Polonia”, "Chłopska droga”, koncertów, pieśni i muzyki filmowej. Zmarł 29 lutego 2004 roku. 110 rocznica

1914 - Urodziła się Elżbieta Osterwa, aktorka teatrów krakowskich i warszawskich, grała również w filmach: "Niedzielne dzieci", "Coś za coś", "Kobieta w kapeluszu", "Zmowa”. Córka słynnego reżysera i reformatora teatru Juliusza Osterwy. Zmarła 26 maja 1989 roku.

1915 - Zmarł Walter Crane, angielski malarz i grafik związany z prerafaelitami, twórca nowoczesnej sztuki stosowanej, autor podręczników o sztuce użytkowej, ilustrator książek dla dzieci. Autor dzieła "O zdobnictwie książek dawnych i nowych". Urodził się 15 sierpnia 1845 roku.

1919 - W Nieświeżu, na kresach wschodnich Rzeczypospolitej, wybuchło powstanie antybolszewickie. Polscy powstańcy zajęli najważniejsze budynki miasta i zlikwidowali miejscowy sowiet. Kilku bolszewickich działaczy zostało zabitych. Po pięciu dniach Armia Czerwona ponownie zajęła miasto. Aresztowano przywódców powstania - Mieczysława Wolnistego, Polikarpa Kolendę, Józefa Januszkiewicza, Konstantego Szydłowskiego i Stanisława Iwanowskiego. Bolszewicy rozstrzelali ich 24 marca.

1920 - Urodziła się Zofia Książek-Bregułowa, aktorka, poetka, łączniczka AK. W czasie Powstania Warszawskiego została ranna i straciła wzrok. Po powstaniu była więziona w niemieckim obozie jenieckim. Po wojnie w wyniku operacji w szpitalu w Szkocji, w Edynburgu odzyskała około trzech procent widzenia w prawym oku. W 1947 roku wróciła do kraju i rozpoczęła pracę w Polskim Radiu w Warszawie. Od 1949 roku występowała w teatrach, między innymi: Ziemi Opolskiej, Śląskim w Katowicach oraz Nowym w Zabrzu. Jest autorką kilku tomików wierszy i tomu opowiadań "Zamiast świateł rampy". Zmarła 1 czerwca 2014 roku.

1920 - Urodził się Stefan Mirowski, instruktor Związku Harcerstwa Polskiego, harcmistrz, porucznik Armii Krajowej w Szarych Szeregach, specjalista w zakresie normalizacji i metrologii, autor ponad 200 prac na temat normalizacji technicznej. Zmarł 13 lipca 1996 roku.

1923 - Urodziła się Diane Arbus amerykańska artystka fotograficzka, przedstawicielka nurtu fotografii dokumentalnej drugiej połowy XX wieku. w 1947 rokuwraż z mężem Allanem Arbusem założyła stidio fotograficzne. Pracowała dla czasopism i magazynów jak Esquire, Harper’s Bazaar, New York Times, Vouge i innych. Zajmowała się takze fotografią dokumentalną i wykładała w Rhode Island School of Design. Zmarła 28 lipca 1971 roku. 100 rocznica

1924 - Rada Ligi Narodów przyznała Polsce teren na półwyspie Westerplatte, u ujścia kanału portowego do morza, naprzeciw przedmieścia Nowy Port. 7 grudnia 1925 Liga Narodów przyznała Polsce prawo do utrzymania straży wojskowej na Westerplatte. W latach 1926-1939 na terenie półwyspu funkcjonowała Wojskowa Składnica Tranzytowa RP.

1930 - Urodził się Jan Kulaszewicz, dyrygent, chórmistrz. Był między innymi dyrektorem naczelnym i artystycznym Państwowej Orkiestry Symfonicznej w Białymstoku, dyrektorem i kierownikiem artystycznym w Państwowej Operze imienia Stanisława Moniuszki w Poznaniu. Współpracował również z Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach. Zmarł 5 października 2019 roku.

1932 - Zmarł George Eastman, amerykański przedsiębiorca, współzałożyciel przedsiębiorstwa Eastman Kodak oraz Eastman Chemical. Propagator błony fotograficznej, dzięki której spopularyzował fotografię i która była podstawą do stworzenia kliszy filmowej w 1888 roku przez Louisa Le Prince’a. Eastman nie był wynalazcą błony fotograficznej. Jej twórcą był pastor Hannibal Goodwin. George Eastman dał się również poznać, jako przedsiębiorca pełen pomysłów socjalnych oraz mecenas nauki i kultury. W swojej firmie wprowadził dobrowolnie zabezpieczenia rentowe, rentę starczą oraz rentę z tytułu niezdolności do pracy. Wprowadził ubezpieczenia na życie, oraz dywidendy dla swoich pracowników. George Eastman urodził się 12 lipca 1854 roku.

1933 - Urodziła się Krystyna Szostek-Radkowa, śpiewaczka o wszechstronnych możliwościach, mezzosopran. Obok oper klasycznych specjalizowała się w wykonaniach muzyki religijnej, oratoriach, a także w muzyce XX wieku, w szczególności w wykonaniach i prawykonaniach dzieł współczesnych jej polskich kompozytorów - Bairda, Luto­sław­skiego, Górec­kiego, Pen­de­rec­kiego. Wykonywała też pieśni różnych stylów i epok historycznych. W 2011 odznaczona Złotym Medalem Gloria Artis - Zasłużony Kulturze. 90 rocznica

1937 - Papież Pius XI ogłosił encyklikę "Mit brennender Sorge" dotyczącą sytuacji Kościoła w III Rzeszy i potępiającą narodowy socjalizm. Encyklika rozpoczyna się od protestu przeciw naruszeniom konkordatu zawartego w 1933 roku między nazistowskim rządem Niemiec a Stolicą Apostolską. Stawiając serię tez, Pius XI odcinał się od nazizmu i potępiał jego pogańskie tendencje oraz ideę wyższości rasy i państwa nad nauką Kościoła. Wzywał też niemieckich katolików do oporu wobec hitlerowskiej ideologii. Encyklikę odczytano wiernym we wszystkich kościołach w Niemczech 21 marca 1937 roku.

1942 - W Leńczach w powiecie wadowickim urodził się Jerzy Trela, aktor, przez wiele lat związany ze Starym Teatrem w Krakowie, wykładowca krakowskiej PWST, w latach 1984-1990 jej rektor. Wystąpił między innymi w filmach: "Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny", "Śmierć jak kromka chleba", "Pan Tadeusz", "Quo vadis", "Anioł w Krakowie" i "Ziarno prawdy", a także w serialach "Kolumbowie" i "Królowa Bona". W 2011 odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

1943 - Zakończyła się likwidacja krakowskiego getta, jednego z pięciu największych gett utworzonych przez Niemców w Generalnym Gubernatorstwie w czasie II wojny światowej. Przed wojną Kraków zamieszkiwała niemal 70-tysięczna społeczność żydowska, w getcie znalazło się około 17 tysięcy osób. Osiem tysięcy Żydów uznanych za zdolnych do pracy zostało przetransportowanych do obozu Kraków-Płaszów. Około dwóch tysięcy zostało zamordowanych przez Niemców podczas likwidacji getta, pozostałych mieszkańców wywieziono do obozu Auschwitz-Birkenau i również zabito. W Krakowie wojnę przeżyło około tysiąca Żydów. 80 rocznica

1945 - Uchwałą Rządu Tymczasowego RP Ziemie Odzyskane podzielono na cztery okręgi: Śląsk Opolski, Dolny Śląsk, Pomorze Zachodnie oraz Prusy Wschodnie -Mazury. Władzę w nich sprawowali specjalni pełnomocnicy, wyposażeni w szerokie kompetencje. Stopniowo zaczęto tworzyć województwa. Jeszcze w 1945 roku utworzono gdańskie, a rok później olsztyńskie, szczecińskie i wrocławskie. W 1950 roku wydzielono województwa: koszalińskie, opolskie i zielonogórskie. Przeprowadzono wówczas także szeregu drobniejszych zmian w podziale administracyjnym i zniesiono ostatecznie odrębność Ziem Odzyskanych w odniesieniu do reszty kraju.

1952 - Premiera filmu "Młodość Chopina" w reżyserii Aleksandra Forda. Film opowiada o młodych latach życia słynnego kompozytora, a konkretnie o pięciu latach z jego życia. Główne role zagrali: Czesław Wołłejko, Aleksandra Śląska i Jan Kurnakowicz.

1952 - W Kwidzynie urodził się Wojciech Belon, poeta, pieśniarz, kompozytor, założyciel, lider i autor repertuaru zespołu Wolna Grupa Bukowina, między innymi "Majstra Biedy”. Zmarł 3 maja 1985 roku.

1954 - Polskie emigracyjne partie polityczne w Wielkiej Brytanii podpisały Akt zjednoczenia narodowego, który miał zakończyć konflikt Rady Politycznej z obozem prezydencko-rządowym. Porozumienie przewidywało przejęcie części uprawnień prezydenta zawartych w konstytucji kwietniowej przez Radę Jedności Narodowej i powołanie Kazimierza Sosnkowskiego na następcę Prezydenta RP na uchodźstwie po rezygnacji Augusta Zaleskiego z urzędu. Akt zjednoczenia narodowego nie został wcielony w życie. 3 czerwca 1954 roku odrzucił go prezydent. Przyczyniło się to do utrzymania do 1972 roku dwóch ośrodków politycznych na uchodźstwie.

1957 - W Waliłach koło Białegostoku urodził się Leon Tarasiewicz, malarz. Podkreśla swe białoruskie korzenie i promuje kulturę tej mniejszości w Polsce. W 2011 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

1960 - Podczas wizyty w Waszyngtonie kanclerz RFN Konrad Adenauer spotkał się z premierem Izraela Dawidem Ben Gurionem. Było to pierwsze w historii spotkanie szefów rządów Niemiec i Izraela.

1961 - Zmarł Akiba Rubinstein, polski szachista pochodzenia żydowskiego, jeden z czołowych zawodników świata w pierwszych dekadach XX wieku, związany z Łodzią. Dwukrotny reprezentant Polski na olimpiadach szachowych - w 1930i 1931 roku. Od 1963 roku w Polanicy Zdroju rozgrywane są międzynarodowe turnieje szachowe poświęcone jego pamięci. Urodził się 12 grudnia 1882 roku.

1964 - Antoni Słonimski złożył na ręce Prezesa Rady Ministrów Józefa Cyrankiewicza "List 34" - protest polskich intelektualistów przeciwko cenzurze i ograniczaniu swobód obywatelskich. List wywołał nagonkę i represje władz PRL wobec jego sygnatariuszy oraz "Tygodnika Powszechnego”.

1968 - Zmarł Erwin Panofsky niemiecki historyk sztuki i eseista pochodzenia żydowskiego, jeden z twórców ikonologii. Autor Studies in Iconology: Humanist Themes in the Art of the Renaissance z 1939 roku. W latach 1926-1933 był profesorem na uniwersytecie w Hamburgu. Zmuszony przez nazistów do emigracji wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Wykładał w Institute for Advanced Study w Princeton. Urodził się 30 marca 1892 roku. 55 rocznica

1974 - Zmarł Tadeusz Tempka, lekarz, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Medycznej w Krakowie, członek Polskiej Akademii Nauk, twórca krakowskiego ośrodka hematologii klinicznej, pionier w badaniu cytologicznym szpiku kostnego przy pomocy nakłucia mostka i biopsji śledziony. Urodził się 15 października 1885 roku.

1980 - 87 osób, w tym 77 pasażerów i 10 członków załogi zginęło w katastrofie samolotu PLL LOT Ił-62 "Mikołaj Kopernik”, który rozbił się w pobliżu warszawskiego lotniska Okęcie. Na pokładzie samolotu lecącego z Nowego Jorku była między innymi piosenkarka Anna Jantar, amerykański etnomuzykolog Alan Parkhurst Merriam, 22 członków amatorskiej reprezentacji bokserskiej USA oraz sześciu delegatów z warszawskich uczelni, wracających z obrad Międzynarodowego Stowarzyszenia Studentów Nauk Ekonomicznych i Handlowych AIESEC.

1980 - Zginęła Anna Jantar, właściwie Anna Maria Szmeterling, wokalistka, czołowa polska piosenkarka lat 70. Jej największe przeboje to: "Najtrudniejszy pierwszy krok”, "Co ja w tobie widziałam”, "Tyle słońca w całym mieście”, "Żeby szczęśliwym być”, "Nic nie może wiecznie trwać”. Urodziła się 10 czerwca 1950 roku.

1982 - Zmarł Bertold Kassur, lekarz, specjalista w dziedzinie chorób zakaźnych i tropikalnych, profesor Akademii Medycznej w Warszawie, organizator i dyrektor Instytutu Chorób Zakaźnych i Pasożytniczych w Warszawie. W czasie Powstania Warszawskiego kierował szpitalem powstańczym na Ochocie. Urodził się 10 grudnia 1907 roku.

1995 - Zmarła Hanna Łochocka, pisarka, przez ponad 20 lat redaktorka Wydawnictwa "Książka i Wiedza”, autorka książek i utworów dla dzieci publikowanych między innymi w "Świerszczyku”, "Płomyczku” i "Misiu”. Jest autorką między innymi cyklu bajek o "Wróbelku Elemelku”. Urodziła się 5 maja 1920 roku.

1997 - Zmarł Fred Zinnemann, amerykański reżyser filmowy pochodzenia austriacko-żydowskiego. Zdobywca czterech Oscarów za filmy: "Oto jest głowa zdrajcy", "Stąd do wieczności", "That Mothers Might Live" i "Benjy". Znany był z takich filmów, jak: "W samo południe" i "Dzień szakala". Urodził się 29 kwietnia 1907 roku.

1995 - Zmarł William Fowler, amerykański astrofizyk, laureat nagrody Nobla w 1983 roku, za prace z zakresu nukleosyntezy, które miały kluczowe znaczenie w kosmicznej syntezie pierwiastków. Urodził się 9 sierpnia 1911 roku.

2005 - W Libanie rozpoczęła się tak zwana "Cedrowa rewolucja" - masowe demonstracje po zamachu, w którym zamordowano byłego premiera Rafiqa Hariri. Protestujący domagali się usunięcie wojsk syryjskich z Libanu oraz wyjaśnienia okoliczności zamachu i organizacji wolnych wyborów. Libańska opozycja uznała, że zamach zorganizowały syryjskie służby specjalne i domagała się przeprowadzenia nadzorowanego przez ONZ śledztwa w tej sprawie. 25 kwietnia Syria wycofała swoje wojska stacjonujące w Libanie od 30 lat, a prosyryjski rząd złożył dymisję. Blok antysyryjski wygrał wybory parlamentarne i 19 lipca 2005 roku władzę objął nowy rząd, którego premierem został Fouad Siniora. Liban stał się ponownie, po 30 latach syryjskiej okupacji, wolnym państwem.

2007 - Zmarł Zygmunt Kęstowicz, aktor teatralny, filmowy, telewizyjny i radiowy. Przez wiele lat występował w radiowym słuchowisku "W Jezioranach” i w programach telewizyjnych dla dzieci - "Piątek z Pankracym” i "Pora na Telesfora”. Grał też w filmach, między innymi w: "Bazie ludzi umarłych”, "Podróży za jeden uśmiech”, "Tajemnicy Enigmy” oraz w serialu "Klan”. Był Kawalerem Orderu Uśmiechu oraz członkiem Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu. Urodził się 24 stycznia 1921 roku.

2008 - W Kosowskiej Mitrowicy grupa około 300 Serbów zajęła budynek sądu ONZ, protestując w ten sposób przeciw ogłoszeniu niepodległości Kosowa. Republika Kosowa ze stolicą w Prisztinie, państwo częściowo uznawane na arenie międzynarodowej, ogłosiło swoją niepodległość 17 lutego 2008 roku. 15 rocznica

2011 - Zmarł Andrzej Weryński, inżynier-biomedyk, profesor i członek Polskiej Akademii Nauk, specjalista w zakresie sztucznych narządów wewnętrznych i jeden z prekursorów inżynierii biomedycznej w Polsce. Urodził się 15 kwietnia 1937 roku.

2014 - Zmarł Wojciech Rowiński, lekarz, chirurg, transplantolog, profesor. Brał udział w pierwszym udanym przeszczepieniu nerki w Polsce w 1966 roku. Urodził się 11 grudnia 1935 roku.

2015 - Zmarła Barbara Czałczyńska, pisarka oraz tłumaczka literatury francuskiej. Autorka między innymi powieści: "Próba życia", "Magdalena" i "Przesilenie wiosenne". Urodziła się 21 kwietnia 1929 roku.

2018 - Zmarła Elżbieta Słoboda, aktorka teatralna i filmowa. Znana między innymi z seriali: "07 zgłoś się", "Pensjonat pod Różą" i "Na dobre i na złe". Urodziła się 7 grudnia 1959 roku. 5 rocznica

2020 - Zmarł biskup Janusz Narzyński, duchowny luterański. Jeden z trzech kościelnych obserwatorów obrad Okrągłego Stołu, obok księży Alojzego Orszulika i Edwarda Dembowskiego. W latach 1983-1986 był prezesem, a później wiceprezesem Polskiej Rady Ekumenicznej. Po wprowadzeniu stanu wojennego wyraził poparcie dla władz PRL. Urodził się 14 marca 1928 roku.

2020 - W Polsce zaczął obowiązywać stan zagrożenia epidemicznego w związku z szerzeniem się zakażeń wirusem SARS-CoV-2.

2022 - W wieku 106 lat zmarł Józef Caban - rolnik, działacz narodowy, porucznik Wojska Polskiego, kombatant weteran kampanii wrześniowej 1939 roku, uczestnik bitwy pod Mławą oraz obrony Warszawy, żołnierz Armii Krajowej. Dostał się do niewoli niemieckiej z której zbiegł. Po wojnie osiedlił się na Ziemiach Odzyskanych. Urodził się 28 sierpnia 1915 roku. 1 rocznica

2022 - Zmarł Ryszard Witkowski ps. Romuald, Orliński - żołnierz Armii Krajowej w czasie II wojny światowej, pilot doświadczalny, instruktor lotniczy, autor i tłumacz kilkunastu publikacji z dziedziny lotnictwa. Kawaler Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski i Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. W czasie II wojny światowej wraz z matką i bratem udzielił schronienia działaczowi Bundu Józefowi Romanowi. Ryszard Witkowski wyrobił mu kennkartę, podobnie pomógł Bronisławowi i Józefowi Miodowskim, braciom wyzwolonym później przez powstańców z obozu koncentracyjnego na Gęsiówce. Od 1979 do 1997 był biegłym sądowym w dziedzinie lotnictwa, pracował w Głównej Komisji Badania Wypadków Lotniczych. Był także międzynarodowym sędzią modelarskim. Urodził się 9 maja 1926 roku. 1 rocznica

Zobacz także

2024-03-20, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 20 marca - Światowy Dzień Ziemi. 20 marca - Międzynarodowy Dzień Astrologii. 20 marca - Międzynarodowy Dzień Frankofonii. 20 marca - Dzień Języka… » więcej 2024-03-19, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 19 marca - Dzień Jedności Kaszubów. 19 marca - Światowy Dzień Pracy Socjalnej. » więcej 2024-03-18, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 18 marca - Światowy Dzień Recyklingu. 18 marca - Europejski Dzień Mózgu, obchodzony od 1998 roku. 18 marca - Światowy Dzień Orła. » więcej 2024-03-17, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 17 marca - Międzynarodowy Dzień Inwalidów. 17 marca - Święto narodowe Irlandii, obchodzone w Dzień Świętego Patryka, patrona kraju. 17 marca - Włochy… » więcej 2024-03-16, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 16 marca - Dzień Pandy. 16 marca - Tydzień Wiedzy o Mózgu, trwający w 2024 roku od 11 do 17 marca. » więcej 2024-03-15, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 15 marca - Święto narodowe Węgier, obchodzone w rocznicę wybuchu rewolucji w 1848 roku. 15 marca - Międzynarodowy Dzień Konsumenta. 15 marca - Światowy… » więcej 2024-03-14, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 14 marca - Dzień Liczby Pi. » więcej 2024-03-13, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 13 marca 1202 - Zmarł Mieszko III Stary, książę wielkopolski, książę krakowski i zwierzchni książę Polski. Mieszko III Stary był szóstym pod względem… » więcej 2024-03-12, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 12 marca - Dzień Przeciwko Cenzurze Internetu, ustanowione w 2008 roku przez organizacje Reporterzy Bez Granic i Amnesty International. 12 marca - Dzień… » więcej 2024-03-11, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 11 marca - Polska: Dzień Sołtysa. 11 marca - Litwa: Dzień Odrodzenia Niepodległości. » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »