Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2023-03-11, 05:34 Autor: IAR/B.Falkowska

Kartka z kalendarza

11 marca - Polska - Dzień Sołtysa.
1514 - Zmarł Donato Bramante, architekt i malarz włoski, jeden z najwybitniejszych artystów renesansu. Pracował w Mediolanie, dla księcia Lodovica Sforzy i w Rzymie, gdzie od 1503 roku był głównym architektem papieża Juliusza II. Zajmował się między innymi rozbudową Pałacu Watykańskiego oraz projektem Bazyliki Świętego Piotra. Urodził się w 1444 roku.

1646 - Zmarł Stanisław Koniecpolski, hetman wielki koronny, kasztelan krakowski, jeden z największych wodzów I Rzeczypospolitej oraz jeden z najbogatszych magnatów kresowych. Zwycięzca nad armią szwedzką pod Hamersztynem w 1627 roku i Trzcianą w 1629 oraz pogromca Tatarów pod Martynowem w 1624 roku i Ochmatowem w 1644. Stłumił powstanie kozackie na Ukrainie w 1630 roku. Urodził się 9 lutego 1591 roku.

1807 - Zmarł Jan Wilhelm Wulff, organmistrz i zakonnik w klasztorze cystersów, twórca słynnych organów w Oliwie, przy budowie, których pracował ponad 25 lat. Pomagało mu ponad 20 mnichów. Instrument miał 5100 piszczałek w 83 rejestrach. Urodził się w 1735 roku.

1811 - Urodził się Stanisław Konstanty Pietruski, zoolog, biolog, ornitolog, pomolog, badacz fauny Karpat. Założyciel pierwszego ogrodu zoologicznego na ziemiach polskich we własnym majątku w Podhorodcach. Zwierzyniec Pietruskiego uważany był za największy prywatny ogród zoologiczny tamtych czasów. Zawierał on około 500 gatunków, głównie polskiej fauny, ale zebrał również kolekcję papug z całego świata. Zmarł 28 stycznia 1874 roku.

1818 - Urodził się Antonio Bazzini, włoski kompozytor i skrzypek, dyrektor konserwatorium w Mediolanie, autor utworów na skrzypce i na orkiestrę oraz wokalnych i kameralnych. Jego uczniem był Giacomo Puccini. Zmarł 10 lutego 1897 roku. 205 rocznica

1818 - W Wielkiej Brytanii ukazała się powieść grozy "Frankenstein" Mary Shelley. Jest to tragiczna historia naukowca-filozofa Wiktora Frankensteina usiłującego rozwikłać zagadkę śmierci. Książka doczekała się wielu przeróbek i adaptacji filmowych. Pierwsza powstała w 1910, najsłynniejsza - w 1931, a jedna z najbardziej udanych i wiernych oryginałowi - w 1994 roku. 205 rocznica

1819 - Urodził się Henry Tate, angielski przedsiębiorca cukierniczy. Opatentował kostkę cukru. Był fundatorem londyńskiej Tate Galery. Zmarł 5 grudnia 1899 roku.

1841 - Z Nowego Jorku w rejs do Liverpoolu wypłynął i następnie zaginął bez śladu brytyjski transatlantyk "President” ze 109 osobami na pokładzie.

1851 - W Teatro La Fenice w Wenecji odbyła się premiera opery "Rigoletto" z muzyką Giuseppe Verdiego i librettem Francesca Marii Piavego. Początkowo opera miała być zatytułowana 'Klątwa”, dopiero potem Verdi zmienił tytuł na "Rigoletto”. Opera powstała na zamówienie dyrekcji Teatro la Fenice w Wenecji. Libretto zostało opracowane na podstawie dramatu Victora Hugo "Król się bawi". Polska premiera miała miejsce w Warszawie w 1853 roku.

1863 - Marian Langiewicz ogłosił się dyktatorem powstania styczniowego. Tydzień później po bitwach pod Chrobrzem i Grochowiskami załamał się, opuścił teren walk i przeszedł do Galicji. Aresztowany przez Austriaków był przez dwa lata więziony w twierdzy Josephstadt. Po uwolnieniu przebywał na emigracji w Anglii i Szwajcarii. Później wyjechał do Turcji, gdzie był przedstawicielem fabryk Kruppa. Od 1867 służył w armii tureckiej. Zmarł w Konstantynopolu 10 maja 1887 roku. Urodził się 5 sierpnia 1827 roku. 160 rocznica

1886 - Urodził się Edward Rydz-Śmigły, polityk, Marszałek Polski od 1936 roku. Podczas wojny polsko-radzieckiej w 1920 roku dowodził armią operacyjną, która zajęła Kijów. Był współtwórcą Obozu Zjednoczenia Narodowego. 1 września 1939 roku prezydent Ignacy Mościcki mianował go Wodzem Naczelnym. Dzień po agresji ZSRR na Polskę przekroczył wraz ze Sztabem Naczelnego Wodza granicę Rumunii, gdzie został internowany. W październiku 1941 roku wrócił potajemnie do okupowanej Polski. Zmarł 2 grudnia 1941 roku.

1888 - Północno-wschodnie Stany Zjednoczone zostały zaatakowane przez jedną z największych śnieżyc w historii. Zginęło ponad 400 osób. Zaspy śnieżne osiągały nawet 15 metrów wysokości. Ludzie byli uwięzieni w swoich domach przez blisko tydzień. W Nowym Jorku transport kolejowy oraz drogowy został całkowicie zablokowany na kilka dni. Na akwenie od Zatoki Chesapeake, aż po Nową Anglię ponad 200 statków zostało unieruchomionych lub zatonęło. Zginęło 100 marynarzy. 135 rocznica

1890 - Urodził się Vannevar Bush, amerykański inżynier, wynalazca, teoretyk wczesnego okresu informatyki, twórca pierwszego komputera analogowego, uważany za autora idei sieci komputerowych oraz hipertekstu. Podczas I wojny światowej pracował dla marynarki USA nad wykrywaniem okrętów podwodnych. Zmarł 28 czerwca 1974 roku.

1896 - Urodził się Tadeusz Tański, inżynier, konstruktor samochodów i silników spalinowych. W 1916 roku zbudował największy na świecie dwunastocylindrowy silnik przeznaczony do wodnopłatowców. W latach 20. XX wieku konstruował pierwsze samochody całkowicie polskiej konstrukcji. Zarówno silnik, jak i cały pojazd mogły być zmontowane za pomocą jednego klucza płaskiego. Od 1928 roku do 1931 wyprodukowano około 800 aut, które zostały kupione przez wojsko i administrację państwową. 3 lipca 1940 roku został aresztowany przez Niemców w ramach Akcji AB i wywieziony do nazistowskiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz, gdzie został zamordowany z powodu odmowy współpracy z Niemcami 23 marca 1941 roku.

1910 - Urodziła Hiacynta Marto, portugalska pastuszka, świadek objawienia w Fatimie, święta. W 1917 roku w objawieniach prywatnych Maryja przykazała dziewczynce, jej bratu i kuzynce, by zachęcali innych do odmawiania różańca, jako zadośćuczynienie za grzechy i w intencji nawrócenia grzeszników. Do dziś katolicy praktykują odmawianie różańca, szczególnie w październiku, który uznawano za miesiąc Różańca Świętego. Hiacynta Marto zmarła na grypę hiszpańską 4 kwietnia 1919 roku. 13 maja 2017 roku, w setną rocznicę objawień fatimskich, podczas mszy świętej na placu przy sanktuarium w Fatimie, papież Franciszek dokonał kanonizacji błogosławionych Franciszka i Hiacynty Marto włączając ich w poczet świętych Kościoła katolickiego.

1915 - Urodził się Bronisław Kostkowski, alumn, męczennik II wojny światowej, błogosławiony Kościoła katolickiego. 7 listopada 1939 roku został wraz z biskupem Michałem Kozalem i ponad 20 innymi duchownymi został aresztowany przez gestapo. Niemcy postawili mu warunek: jeśli zrezygnuje z kapłaństwa, to zwolnią go z więzienia. Odmówił, choć zdawał sobie sprawę z konsekwencji tej decyzji. Uwięziony pisał do rodziny: "Raczej śmierć wybiorę, niż sprzeniewierzę się powołaniu, którym Bóg mnie zaszczycił". Zmarł z wycieńczenia w niemieckim obozie zagłady w Dachau 27 września 1942 roku.

1920 - Urodził się Nicolaas Bloembergen, amerykański fizyk holenderskiego pochodzenia, laureat Nagrody Nobla. Współpracował z Edwardem Purcellem, który odkrył jądrowy rezonans magnetyczny. Prowadził badania nad spektroskopią laserową. W 1981 roku otrzymał, wraz z Kai Siegbahnem i Arturem Schawlowem, Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za wkład do rozwoju mikroskopii laserowej i elektronowej wysokiej rozdzielczości. Zmarł 5 września 2017 roku.

1922 - Urodził się Cornelius Castoriadis francuski intelektualista, filozof pochodzenia greckiego, jeden z twórców lewicowego pisma Socialisme ou Barbarie. autor dzieła "L’Institution imaginaire de la société". Zmarl 26 grudnia 1997 roku.

1923 - Urodził się Stefan Kurowski, ekonomista, działacz polityczny, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Instytutu Nauk Ekonomicznych PAN. W latach 70. był ekspertem ekonomicznym koła poselskiego "Znak". W 1979 roku współtworzył Konfederację Polski Niepodległej. Od 1980 roku doradzał władzom NSZZ "Solidarność”. Zmarł 24 sierpnia 2011 roku. 100 rocznica

1926 - Urodził się Thomas Earl Starzl, amerykański lekarz, nazywany "ojcem współczesnej transplantologii”. Był pierwszą osobą na świecie, która dokonała udanego przeszczepu wątroby. Miało to miejsce 23 lipca 1967 roku. Został doktorem honoris causa 21 uniwersytetów w USA i na świecie. Był autorem ponad 1600 publikacji zamieszczonych w profesjonalnych czasopismach, czterech książek oraz 100 rozdziałów w podręcznikach. Zmarł 4 marca 2017 roku.

1928 - W Warszawie otwarto Ogród Zoologiczny. Początkowo na obszarze 12 hektarów mieszkało około 500 zwierząt, z czego 75 procent stanowiły ptaki, a resztę - ssaki. Obecnie warszawskie ZOO ma powierzchnię 39 hektarów. Żyje tam ponad 3,5 tysiąca zwierząt, przedstawicieli ponad 550 gatunków. 95 rocznica

1929 - Urodził się Józef Zapędzki, dwukrotny mistrz olimpijski z Meksyku i Monachium w strzelaniu, wielokrotny medalista mistrzostw świata i Europy. Po zakończeniu kariery sportowej był trenerem strzelectwa za granicą.

1930 - Otwarto regularną linię pasażerską z Gdyni do Nowego Jorku, którą obsługiwało Polskie Transatlantyckie Towarzystwo Okrętowe. Pasażerów woziły trzy parowce SS "Polonia", SS "Pułaski" i SS "Kościuszko".

1931 - Urodził się Rupert Murdoch, australijski wydawca, właściciel jednej z największych na świecie korporacji prasowej, telewizyjnej i wydawniczej - News Corporation, do której należą między innymi pisma "The Sun", "New York Post", "The Times", "Daily News", stacje telewizyjne British Sky, wytwórnie filmowe Metromedia, Sky Channel i wytwórnia 20th Century Fox. Wartość jego majątku ocenia się na 20 miliardów dolarów. Murdoch jest od 1985 roku obywatelem USA. 1932 - Sejm przyjął Ustawę o ustroju szkolnictwa, której celem było ujednolicenie i uporządkowanie systemu edukacji w Polsce. Reforma wprowadzała obowiązek szkolny na szczeblu szkoły powszechnej, będącej odpowiednikiem dzisiejszej szkoły podstawowej. Następnym etapem była sześcioklasowa szkoła ogólnokształcąca, którą podzielono na dwa etapy: czteroletnie gimnazjum ogólnokształcące i dwuletnie liceum ogólnokształcące. Otrzymanie świadectwa dojrzałości umożliwiało rozpoczęcie studiów w szkole wyższej. Przyjęta w 1932 roku struktura szkolnictwa została zniesiona przez władze Polski Ludowej w 1948.

1936 - Urodził się Harald zur Hausen, niemiecki lekarz, laureat Nagrody Nobla, od 1991 roku członek zagraniczny Polskiej Akademii Nauk. Jego badania dotyczyły etiologii raka szyjki macicy. Zur Hausen wykazał, że wywołuje go wirus brodawczaka ludzkiego. Dzięki temu możliwe stało się opracowanie szczepionki obniżającej ryzyko zachorowania na ten nowotwór, jeden z najczęstszych nowotworów złośliwych u kobiet. Za to odkrycie w 2008 roku uhonorowano go Nagrodą Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny.

1938 - Na polsko-litewskiej granicy doszło do incydentu zbrojnego, w wyniku którego śmierć poniósł polski żołnierz Korpusu Ochrony Pogranicza strzelec Stanisław Serafin. 17 marca polski rząd wystosował ultimatum do rządu litewskiego z żądaniem natychmiastowego nawiązania normalnych stosunków dyplomatycznych bez żadnych warunków wstępnych. Dwa dni później Litwa przyjęła żądania, co pozwoliło unormować stosunki. Polskim przedstawicielem w Kownie został Franciszek Charwat, litewskim w Warszawie Kazys Škirpa. 85 rocznica

1938 - Armia niemiecka została postawiona w stan gotowości i otrzymała rozkaz przekroczenia granicy z Austrią. Kanclerz Austrii wraz z rządem podał się do dymisji. Rankiem 12 marca wojska niemieckie wkroczyły do Wiednia. Dzień później prezydent podpisał ustawę o Anschlussie, czyli przyłączeniu Austrii, jako landu do Niemiec. 85 rocznica

1941 - Niemcy rozstrzelali w Palmirach 21 osób, spośród 118 Polaków aresztowanych po wykonaniu wyroku śmierci przez grupę bojową Związku Walki Zbrojnej na polskim aktorze Igo Symie, kolaborancie niemieckiego wywiadu i gestapo. Syma pod koniec 1939 roku zadeklarował się, jako Volksdeutscher. Urząd propagandowy Generalnego Gubernatorstwa "Propaganda-Abteilung” powierzył mu stanowisko dyrektora "Theater der Stadt Warschau” oraz zarządzanie kinem nur für Deutsche "Helgoland”. Na początku wojny pomógł zorganizować zasadzkę, w której aresztowano ukrywającą się Hankę Ordonównę, jego przedwojenną koleżankę z teatru i ekranową partnerkę.

1941 - Przyjęto "Lend-Lease Act" w sprawie pomocy dla krajów istotnych z punktu widzenia obrony USA. Ustawa federalna zezwalała prezydentowi Stanów Zjednoczonych "sprzedawać, przenosić własność, wymieniać, wydzierżawiać, pożyczać i w jakikolwiek inny sposób udostępniać innym rządom dowolne produkty ze sfery obronności”. Wartość przekazanych dóbr miała nie przekraczać 1,3 miliarda dolarów. "Lend-lease" był ważnym czynnikiem w zwycięstwie aliantów w II wojnie światowej, zwłaszcza w pierwszym okresie, gdy Stany Zjednoczone nie były jeszcze bezpośrednio zaangażowane w działania zbrojne.

1941 - Urodził się Grzegorz Kalwarczyk, duchowny rzymskokatolicki, infułat, wieloletni kanclerz Kurii Metropolitalnej Warszawskiej i redaktor naczelny "Wiadomości Archidiecezjalnych Warszawskich”, varsavianista. Był też sędzią w Trybunałach Beatyfikacyjnych sług Bożych: kardynała Stefana Wyszyńskiego, księdza Jerzego Popiełuszki oraz matki Elżbiety Czackiej. Zmarł 6 kwietnia 2022 roku.

1942 - Urodził się Marek Kotański, psycholog - terapeuta, założyciel i przewodniczący Stowarzyszenia "Monar" - Młodzieżowy Ruch na Rzecz Przeciwdziałania Narkomanii oraz organizator pomocy ludziom bezdomnym i współzałożyciel "Markotu”. Zginął w wypadku samochodowym 19 sierpnia 2002 roku.

1944 - Urodził się Wojciech Korda, wokalista, gitarzysta, kompozytor, współtwórca rock-opery "Naga". Występował między innymi w zespole "Niebiesko-Czarni", potem w duecie z Adą Rusowicz. Najpopularniejsze piosenki Kordy, to "Na betonie kwiaty nie rosną”, "Andrea Doria”, "Hej tam w dolinie”, "Niedziela będzie dla nas” i "Masz u mnie plus".

1947 - Przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Warszawie rozpoczął się proces niemieckiego zbrodniarza wojennego Rudolfa Hoessa, komendanta nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Zeznania złożyło 85 świadków, w tym były więzień obozu ówczesny premier Józef Cyrankiewicz. 2 kwietnia 1947 Rudolf Hoess został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 16 kwietnia 1947 roku na terenie byłego obozu zagłady w Auschwitz-Birkenau. Szubienica znajdująca się obok budynku byłej komendantury i krematorium, na której go powieszono, została zachowana na terenie muzeum do dzisiaj. 1950 - Zmarł Henryk Mann, niemiecki pisarz, prezes Niemieckiej Akademii Sztuk, autor powieści: "Młodość króla Henryka IV”, "Profesor Unrat”, "Cesarstwo” i "Poddany”, przeciwnik tendencji militarystycznych i imperialnych w polityce niemieckiej. Po dojściu do władzy hitlerowców został wykluczony z Akademii. Odebrano mu również niemieckie obywatelstwo. W 1933 roku wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Urodził się 27 marca 1871 roku.

1951 - Powstało Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich. Po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego władze państwowe rozwiązały SDP, tworząc w jego miejsce Stowarzyszenie Dziennikarzy PRL. Po 1989 roku SDP zostało reaktywowane, zaś SD PRL zmieniło nazwę na Stowarzyszenie Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej. Prezesami honorowymi SDP są: Stefan Bratkowski i Krystyna Mokrosiński, a prezesem zarządu Krzysztof Skowroński.

1952 - Urodził się Douglas Adams, brytyjski pisarz science fiction, dziennikarz i scenarzysta, autor powieści "Autostopem przez Galaktykę”, "Holistyczna agencja detektywistyczna Dirka Gently’ego”, "Długi mroczny podwieczorek dusz”. Pisarz był pionierem stosowania nowoczesnych technologii - używał e-maila zanim stał się on popularny, założył zbliżony charakterem do Wikipedii portal H2G2 - przewodnik po Galaktyce. Zmarł 11 maja 2001 roku.

1955 - Zmarł Alexander Fleming, szkocki lekarz i bakteriolog. Odkrył działania bakteriostatyczne pleśni pędzlaka i nazwał czynnik produkowany przez pędzlaka, wywołujący to działanie - penicyliną. W 1945 roku wraz z Howardem Floreyem i Ernstem Chainem otrzymał nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny za wprowadzenie penicyliny do lecznictwa. Urodził się 6 sierpnia 1881 roku.

1956 - W "Po prostu" ukazał się artykuł Jerzego Ambroziewicza, Walerego Namiotkiewicza i Jana Olszewskiego "Na spotkanie ludziom z AK". "Wyrządziliśmy tym ludziom krzywdę, wyrządziliśmy może jeszcze większą krzywdę naszej sprawie. Tę krzywdę trzeba jak najszybciej naprawić, trzeba dokonać moralnej rehabilitacji wielkiej części ludzi naszego pokolenia-byłych żołnierzy AK” - pisali autorzy artykułu. Redakcja "Po Prostu", jako pierwsza po II wojnie światowej poruszyła sprawę Armii Krajowej i rozpoczęła dyskusję na temat rehabilitacji jej żołnierzy.

1957 - Zmarł Richard Byrd, amerykański admirał, lotnik, badacz polarny. W 1929 roku dokonał pierwszego lotu nad biegunem południowym. Kierował trzema wyprawami na Antarktydę, był autorem wielu technik nawigacji nad otwartym morzem. Urodził się 25 października 1888 roku.

1961 - Urodził się Brent Huff, amerykański aktor, reżyser i scenarzysta filmowy i telewizyjny, wykładowca aktorstwa na The Performer's Academy w miejscowości Laguna Woods w stanie Kalifornia, były model. Uchodzi za aktora kultowego wśród miłośników niskobudżetowych, kiczowatych produkcji kina sensacyjnego z końca lat 80. Zagrał między innymi w filmach: "Dziewięć śmierci ninja", "Trener" czy "Strike Commando 2".

1963 - Został stracony Jean-Marie Bastien-Thiry francuski wojskowy, pracownik ministerstwa wojny, pułkownik wojsk lotniczych. Był organizatorem zamachu na generała Charles'a de Gaulle'a w Petit-Clamart, 22 sierpnia 1962. Tę datę uznaje się za koniec istnienia OAS - Organizacji Tajnej Armii - francuskiej organizacji terrorystycznej, sprzeciwiającej się dekolonizacji Algierii. Jean-Marie Bastien-Thiry urodził się 19 października 1927 roku. 60 rocznica

1966 - Premiera filmu "Faraon" w reżyserii Jerzego Kawalerowicza. Bohaterem jest młody następca tronu w starożytnym Egipcie, Ramzes XIII, który usiłuje zreformować kraj będący pod faktyczną władzą kapłanów. Główne role zagrali: Jerzy Zelnik, Wiesława Mazurkiewicz i Barbara Brylska. Dzieło Jerzego Kawalerowicza zostało nominowane do Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego, było także pokazywane na zamknięcie 19. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes.

1968 - Marzec 68: w Warszawie przed gmachem KC PZPR odbyła się demonstracja studencka, która została rozpędzona przez milicję. Koło Poselskie Znak wystosowało interpelację w obronie represjonowanych studentów. W odpowiedzi na interpelację premier Józef Cyrankiewicz 10 kwietnia 1968 roku wygłosił w Sejmie demagogiczną mowę potępiającą uczestników protestów społecznych. 55 rocznica 1968 - Stefan Kisielewski został pobity w bramie swojego domu przez grupę funkcjonariuszy ORMO - tak zwanych nieznanych sprawców. Był to najprawdopodobniej odwet za skrytykowanie cenzury. Na zebraniu Związku Literatów Polskich użył, bowiem słynnego określenia "dyktatura ciemniaków”, za co zabroniono mu publikacji na trzy lata. 55 rocznica

1970 - Zmarł Erle Stanley Gardner, amerykański prawnik i pisarz, autor wielu powieści detektywistycznych, których bohaterem jest wzięty adwokat i detektyw Perry Mason. Do najpopularniejszych powieści Gardnera należą: "Sprawa blondynki z podbitym okiem”, "Sprawa fałszywego biskupa” i "Sprawa fałszywego obrazu”. Urodził się 17 lipca 1889 roku.

1971 - Dowódca Marynarki Wojennej admirał Ludwik Janczyszyn wydał rozkaz o utworzeniu w Gdyni 3. Flotylli Okrętów. Dowództwo Flotylli oraz jej dywizjony i grupy okrętów stacjonują w porcie wojennym Gdynia-Oksywie, a jednostki lądowe rozlokowane są na terenie Gdyni, Rozewia, Ustki i Siemirowic. Jest największą jednostką organizacyjną spośród wchodzących w skład Marynarki Wojennej. 1978 - Palestyńscy terroryści z Al-Fatah wysadzili na przedmieściach Tel Awiwu uprowadzony wcześniej autobus. Zginęły 43 osoby, w tym dziewięciu terrorystów, a 72 zostały ranne. 45 rocznica

1980 - W Darmstadt otwarto Niemiecki Instytut Kultury Polskiej, pierwszą tego typu placówkę w Republice Federalnej Niemiec. Pierwszym dyrektorem był zasłużony tłumacz literatury polskiej Karl Dedecius. Instytut prowadzi badania na temat społeczeństwa, historii, kultury Polski, a także stosunków polsko-niemieckich w kontekście integracji europejskiej. Tematem analiz są również polityka, nauka, opinia publiczna oraz media. Placówka prowadzi też działalność promocyjną, kulturalną i publikacyjną.

1980 - Zmarła Estera Kowalska, aktorka związana z teatrami w Łodzi i Wrocławiu, a od 1957 roku z Teatrem Żydowskim w Warszawie. Zagrała między innymi w filmach: "Komedianci", "Dybuk", "Jak daleko stąd, jak blisko".

1985 - Michaił Gorbaczow został sekretarzem generalnym Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. W latach 80. zainicjował politykę pieriestrojki, to jest przebudowy, i głasnosti, czyli jawności. W 1990 roku zgodził się na zjednoczenie Niemiec. W tym samym roku Michaił Gorbaczow otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla za działania mające na celu zakończenie zimnej wojny.

1988 - Premiera "Krótkiego filmu o zabijaniu" w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego. Film opowiada o dwóch bohaterach: zdesperowanym młodym mężczyźnie, który morduje taksówkarza i staje przed sądem oraz młodym adwokacie, który próbuje wybronić oskarżonego przed karą śmierci. Główne role grają: Mirosława Baka, Krzysztof Globisz i Jan Tesarz. Amerykański reżyser Martin Scorsese uznał "Krótki film o zabijaniu" za jedno z arcydzieł polskiej kinematografii. 35 rocznica

1990 - Rada Najwyższa Republiki Litewskiej proklamowała akt "O przywróceniu niepodległości państwa litewskiego". Władze Związku Sowieckiego zażądały uchylenia działań "antykonstytucyjnych". Michaił Gorbaczow zdecydował o przemieszczeniu na Litwę dodatkowych oddziałów radzieckich sił zbrojnych oraz jej blokadzie ekonomicznej. Ponadto rząd Związku Radzieckiego inspirował demonstracje rosyjskiej mniejszości przeciwko władzom litewskim.

1990 - Patricio Aylwin Azócar zastąpił na stanowisku prezydenta Chile sprawującego od 17 lat dyktatorskie rządy generała Augusto Pinocheta. Przeprowadził demokratyczne reformy w Chile, dążył do pojednania obywateli kraju. Patricio Aylwin Azócar urodził się 26 listopada 1918 roku, zmarł 19 kwietnia 2016.

1991 - Wszedł do służby zbiornikowiec ORP "Bałtyk”. Należy do dywizjonu Okrętów Wsparcia w Porcie Wojennym w Gdyni. Podczas wspólnych ćwiczeń często współdziała z okrętami państw NATO. Między innymi, w dniach 2-3 sierpnia 1999 roku wziął udział w ćwiczeniach na Bałtyku z NATO-wskim zespołem Stałych Sił Morskich Atlantyku STANAVFORLANT.

1992 - Zmarł Richard Brooks, amerykański reżyser filmowy, autor między innymi filmów: "Ostatni termin", "Szkolna dżungla", "Zawodowcy", "Z zimną krwią", "Bracia Karamazow", "Kotka na gorącym blaszanym dachu", "Słodki ptak młodości". Urodził się 18 maja 1912 roku.

1993 - Zmarła Alina Centkiewiczowa, autorka, wraz z mężem Czesławem Centkiewiczem, książek podróżniczych, głównie o tematyce polarnej: "Na białym szlaku”, "Odarpi, syn Egigwy”, "Niezwykła podróż”, "Radiostacja zamilkła”. W 1958 roku była pierwszą Polką, która stanęła na Antarktydzie. Urodziła się 5 grudnia 1907 roku. 30 rocznica

1996 - Zmarł Tadeusz Nowakowski, jeden z najwybitniejszych polskich pisarzy emigracyjnych, dziennikarz, wieloletni pracownik Radia Wolna Europa. Przez niemal pół wieku twórczość Nowakowskiego była w Polsce zakazana, a jego nazwisko wykreślone ze słowników i encyklopedii. Jako reporter Radia Wolna Europa relacjonował pielgrzymki Jana Pawła II, które utrwalił w sześciu tomach reportaży, co zyskało mu przydomek "reportera papieża”. Urodził się 8 listopada 1917 roku.

1996 - Premiera baśni filmowej "Dzieje mistrza Twardowskiego" w reżyserii Krzysztofa Gradowskiego. Jest to ekranizacja "Mistrza Twardowskiego" Józefa Ignacego Kraszewskiego, opartego na podaniach ludowych baśni o uczonym, który sprzedał duszę diabłu. Główne role zagrali: Daniel Olbrychski, Rafał Olbrychski i Rafał Królikowski.

1999 - Papież Jan Paweł II przyjął na audiencji prezydenta Iranu Mohammada Chatamiego. Był on pierwszym, od zwycięstwa rewolucji islamskiej w Iranie w 1979 roku, szefem państwa a także pierwszym w historii przewodniczącym organizacji muzułmańskiej - Organizacji Konferencji Islamskiej, przyjmowanym przez zwierzchnika Kościoła rzymskokatolickiego.

2000 - Zmarł Kazimierz Brandys, prozaik, eseista, autor scenariuszy filmowych. Autor powieści "Drewniany koń", "Miasto niepokonane”, "Matka Królów”. Ta ostatnia została uznana za najwybitniejsze dzieło pisarza. Od lat 80. mieszkał w Paryżu. Był członkiem redakcji tygodników kulturalnych "Kuźnica” i "Nowa Kultura”. Urodził się 27 października 1916 roku.

2002 - Zmarła Marion Doenhoff, niemiecka dziennikarka, współwydawca tygodnika "Die Zeit”, działaczka na rzecz pojednania Niemiec z krajami Europy Wschodniej. W 1988 roku założyła fundację wspierającą porozumienie między Niemcami i sąsiednimi krajami. Autorka ponad 20 książek, w tym "Dzieciństwo w Prusach Wschodnich” i "Nazwy, których nikt już dziś nie wymienia”. Urodziła się 2 grudnia 1909 roku.

2004 - 191 osób zginęło, w tym czworo Polaków, a 1858, w tym dziewięcioro naszych obywateli, zostało rannych w serii zamachów terrorystycznych w stolicy Hiszpanii. W pociągach dowożących ludzi z okolic podmiejskich do pracy w Madrycie eksplodowało dziesięć bomb. Zamachy przeprowadzili fanatycy islamscy na znak protestu przeciwko udziałowi Hiszpanii w wojnie w Iraku. Zamachy miały miejsce trzy dni przed wyborami parlamentarnymi w Hiszpanii zaplanowanymi na 14 marca. Pomimo to rząd zdecydował się przeprowadzić je w przewidzianym terminie.

2006 - W więzieniu w Hadze zmarł Slobodan Miloszević, były prezydent Jugosławii, oskarżony o ludobójstwo i zbrodnie przeciwko ludzkości popełnione w wojnach w Chorwacji, Bośni i Hercegowinie oraz Kosowie w latach 90. Proces toczył się od 2002 roku przed ONZ-owskim trybunałem do spraw zbrodni w byłej Jugosławii. Po śmierci Miloševića proces przeciwko niemu został umorzony. Urodził się 20 sierpnia 1941 roku.

2008 - Zmarł Mieczysław Pimpicki, chirurg, pionier medycyny sportowej, oficer Armii Krajowej. Ukończył studia medyczne w Wilnie, tuż przed wybuchem II wojny światowej, pracował w szpitalu wojskowym na Antokolu. W 1941 roku przeniósł się do Holszan i nawiązał współpracę z Armią Krajową. Gdy udzielał pomocy rannemu, został zatrzymany przez służby radzieckie i wcielony do Armii Czerwonej, a następnie - z powodu odmowy złożenia przysięgi - skierowany do obozu w Kałudze. W 1946 roku wrócił do Polski i osiadł w Olsztynie. Pracował jako chirurg w tamtejszym szpitalu, leczył wieloodłamowe złamania kości oryginalną metodą zespolenia "gwoździem „L”. Zorganizował pierwszą w Polsce Poradnię Sportową w Olsztynie i zainicjował podobne placówki w kraju. Urodził się 10 września 1913 roku. 15 rocznica

2010 - Zmarł ojciec Joachim Badeni, dominikanin, autor książek, między innymi: "Fotel z widokiem na pole”, "Sekrety mnichów, czyli sprawdzone przepisy na szczęśliwe życie”. Pochodził z galicyjskiej rodziny arystokratycznej, skończył prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim. W czasie II wojny światowej walczył w szeregach wojska polskiego we Francji. Na emigracji w Anglii wstąpił do seminarium duchownego. Po wojnie działał w Krakowie. Był współtwórcą między innymi duszpasterstwa akademickiego "Beczka". Urodził się 14 października 1912 roku.

2011 - Ponad 19 tysięcy osób zginęło lub zaginęło, a ponad sześć tysięcy zostało rannych po tym jak gigantyczne fale tsunami uderzyły we wschodnie wybrzeże Japonii. Fale osiągały wysokość nawet do 30 metrów. Wywołało je trzęsienie ziemi o sile dziewięciu stopni w skali Richtera, którego epicentrum znajdowało się 130 kilometrów od japońskiej wyspy Honsiu na Oceanie Spokojnym. Zniszczona została między innymi elektrownia atomowa Fukushima I. Emisja materiałów radioaktywnych była większa niż po katastrofie jądrowej w Czarnobylu.

2011 - Zmarła Maria Zduniak, historyk muzyki, badaczka śląskiej tradycji muzycznej, prorektor Akademii Muzycznej we Wrocławiu. Do jej zasług należy dokumentacja źródłowa i badania nad twórczością Karola Lipińskiego. Autorka ponad 150 rozpraw i artykułów naukowych w tym "Muzyka i muzycy polscy w XIX-wiecznym Wrocławiu”. Za swoje zasługi uhonorowana została wieloma nagrodami, między innymi Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodziła się 6 kwietnia 1934 roku.

2012 - Zmarł Bogusław Mec, piosenkarz, kompozytor i malarz. Wylansował kilka znanych przebojów, wśród nich: "Jej portret”, "Na pozór”, "Mały biały pies”, "W białej ciszy powiek”, "Z wielkiej nieśmiałości” i "To nie był sen”. Urodził się 21 stycznia 1947 roku

2013 - Zmarł Florian Siwicki, generał Ludowego Wojska Polskiego, minister Obrony Narodowej w latach 1983-1990, współpracownik generała Wojciecha Jaruzelskiego, w stanie wojennym członek Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. W marcu 2006 Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Instytutu Pamięci Narodowej oskarżyła Floriana Siwickiego o popełnienie zbrodni komunistycznej. Proces jednak umorzono ze względu na śmierć oskarżonego. Urodził się 10 stycznia 1925 roku. 10 rocznica 2018 - Zmarł Karl Lehmann, niemiecki duchowny katolicki, biskup Moguncji, kardynał. Od 1987 do 2008 roku był przewodniczącym Konferencji Episkopatu Niemiec. Urodził się 16 maja 1936 roku. 5 rocznica

2018 - Zmarł Siegfried Rauch, niemiecki aktor teatralny, filmowy i telewizyjny. Wystąpił w kilkudziesięciu produkcjach. Grał między innymi w filmach: "Orzeł wylądował", "Ucieczka na Atenę", "Wichry wojny" i serialu "Górski lekarz". Urodził się 2 kwietnia 1932 roku. 5 rocznica

2019 - Zmarł Hal Blaine, amerykański perkusista i muzyk studyjny. Współpracował z Frankiem Sinatrą, The Beach Boys, Johnem Lennonem oraz Elvisem Presleyem. W 2007 roku muzyk został sklasyfikowany na 43. miejscu listy 50 najlepszych perkusistów rockowych według "Stylus Magazine". Urodził się 5 lutego 1929 roku.

2020 - Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła pandemię COVID-19, wywoływana przez koronawirusa SARS-CoV-2. Rozpoczęła się, jako epidemia 17 listopada 2019 w mieście Wuhan, w prowincji Hubei, w środkowych Chinach. Od listopada 2019 do stycznia 2020 zachorowania pojawiały się głównie w Wuhan, ale już w połowie stycznia wirus rozprzestrzenił się w całych Chinach. W drugiej połowie lutego 2020 ogniska zakażeń z setkami chorych wybuchły w Korei Południowej, we Włoszech oraz w Iranie. Od 4 marca 2020 są notowane zakażenia wirusem SARS-CoV-2 w Polsce. 13 marca 2020 WHO podała, że centrum pandemii koronawirusa stała się Europa. Później zachorowania rozlały się na pozostałe kontynenty, a ostatnim, na którym stwierdzono zachorowania, stała się w grudniu 2020 Antarktyda. Do 1 marca 2021 odnotowano prawie 115 milionów przypadków zakażenia wirusem SARS-CoV-2 w 192 państwach i terytoriach. Z tej liczby jest blisko 21,8 milionów aktywnych przypadków, ozdrowień blisko 90,6 milionów przypadków oraz blisko 2,55 miliona zgonów.

2020 - Zmarł Charles Wuorinen, amerykański kompozytor, pianista, dyrygent i pedagog fińskiego pochodzenia, laureat muzycznej nagrody Pulitzera w 1970 roku. Otrzymał ją w 1970 za utwór elektroniczny "Time’s Encomium". Jest autorem ponad 250 bardzo zróżnicowanych kompozycji, których cechą wspólną jest wirtuozeria, nowatorski projekt formalny i żywiołowość. Komponował utwory orkiestrowe, w tym symfonie i koncerty, kameralne, fortepianowe oraz na głos i fortepian, a także utwory wokalne, sceniczne oraz utwory elektroniczne i elektroakustyczne. Urodził się 9 czerwca 1938 roku.

2021 - Zmarł profesor Jan Cygan, językoznawca, anglista, nauczyciel akademicki. Był twórcą i wieloletnim kierownikiem Katedry a później dyrektorem Instytutu Filologii Angielskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Urodził się 23 października 1927 roku.

2022 - Zginął podczas agresji na Ukrainę rosyjski generał Andriej Kolesnikow, jako trzeci wojskowy tej rangi, należący do sił zbrojnych agresora. 1 rocznica 11 marca - Litwa: Dzień Odrodzenia Niepodległości.

Zobacz także

2024-02-18, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 18 lutego - Dzień Plutona. 18 lutego - Dzień Baterii. » więcej 2024-02-17, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 17 lutego - Dzień Służby Cywilnej. 17 lutego - Światowy Dzień Kota. » więcej 2024-02-16, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 16 lutego - Międzynarodowy Dzień Listonoszy i Doręczycieli Przesyłek. 16 lutego - Dzień Poczty Polskiej. 16 lutego - Święto narodowe Litwy - Dzień… » więcej 2024-02-15, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 15 lutego - Międzynarodowy Dzień Walki z Rakiem Dzieciństwa. Wydarzenie zainaugurowane przez Childhood Cancer International (CCI) w 2002 roku, aby działać… » więcej 2024-02-14, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 14 lutego - Środa Popielcowa , która rozpoczyna w Kościele katolickim - trwający 40 dni - okres Wielkiego Postu. Dla wiernych jest on wezwaniem do pokuty i… » więcej 2024-02-13, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 13 lutego - Ostatki, czyli ostatni dzień karnawału - okresu zimowych balów, maskarad i pochodów. Obchodzone są w przeddzień Środy Popielcowej, która jest… » więcej 2024-02-12, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 12 lutego - Międzynarodowy Dzień Walki z Wykorzystaniem Dzieci jako Żołnierzy. Od 2002 roku w tym dniu organizowana jest kampania Red Hand Day. Odbicia pomalowanych… » więcej 2024-02-11, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 11 lutego - Światowy Dzień Chorego - ustanowiony przez papieża Jana Pawła II w 1992 roku. 11 lutego - Europejski Dzień Numeru Alarmowego 112. 11 lutego… » więcej 2024-02-10, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 10 lutego - Dzień Mincerza - święto pracowników mennicy. W średniowiecznej Polsce byli to urzędnicy królewscy zajmujący się nie tylko wytwarzaniem, ale… » więcej 2024-02-09, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 9 lutego - Ogólnopolski Dzień Etnografii, Etnologii i Antropologii Kulturowej. 9 lutego - Międzynarodowy Dzień Pizzy. 9 lutego - Międzynarodowy Dzień… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »