Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2023-02-19, 07:00 Autor: IAR/D.Panek/dok.

Kartka z kalendarza

1457 - Prawa miejskie otrzymały Skierniewice.

1473 - Urodził się Mikołaj Kopernik, astronom, matematyk i lekarz.

1594 - Król Polski Zygmunt III Waza został koronowany w Uppsali na króla Szwecji.

1660 - Urodził się Friedrich Hoffmann, niemiecki lekarz, farmakolog. Zajmował się pediatrią, wodami mineralnymi oraz meteorologią.

1799 - Zmarł Jean-Charles de Borda, francuski matematyk, fizyk i geodeta, współtwórca metrycznego systemu miar. W 1791 roku zaproponował nazwę METR dla jednostki długości.

1807 - Żołnierze polscy pod dowództwem generała Michała Sokolnickiego zdobyli Słupsk, który był punktem oporu pruskiego przeciwko Napoleonowi.

1807 - Na Starym Rynku w Bydgoszczy uroczyście odczytano dekret Napoleona Bonapartego o utworzeniu Księstwa Warszawskiego.

1812 - Urodził się Zygmunt Krasiński, poeta, jeden z trójcy wieszczów, obok Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego, największych poetów polskiego romantyzmu.

1825 - Urodził się Konstanty Ireneusz Łubieński, duchowny katolicki, biskup sejneński w latach 1863-1869.

1830 - Urodził się Fortunat Nowicki, lekarz, działacz społeczny. Za udział w powstaniu styczniowym w 1861 został zesłany do Tambowa.

1831 - W bitwie pod Wawrem polskie wojska pod dowództwem generała Ignacego Prądzyńskiego powstrzymały 1. korpus rosyjski Iwana Dybicza w marszu na Warszawę. Była to jedna z dwóch bitew pod Wawrem podczas powstania listopadowego.

1836 - W Paryżu został zgilotynowany Korsykanin Giuseppe Fieschi, sprawca nieudanego zamachu na króla Ludwika Filipa.

1846 - Rozpoczęło się antyszlacheckie i antypańszczyźniane powstanie chłopskie w zachodniej Galicji.

1851 - Urodził się Konrad Prószyński, pseudonim "Kazimierz Promyk”, pisarz, wydawca, księgarz, działacz oświatowy.

1859 - Urodził się Svante Arrhenius, szwedzki fizykochemik i astrofizyk. Stworzył teorię panspermii dotyczącej pochodzenia życia na Ziemi, która zakłada, że jest ono pochodzenia kosmicznego, przeniesione stamtąd przez zarodniki bakterii, na przykład za pośrednictwem meteorytu.

1861 - Manifest cara Aleksandra III zniósł poddaństwo chłopów w Cesarstwie Rosyjskim.

1878 - Thomas Alva Edison, amerykański wynalazca, opatentował fonograf, pierwsze na świecie urządzenie do zapisu i odtwarzania dźwięku.

1884 - Urodził się Maciej Rataj, marszałek Sejmu w latach 1922-1928, działacz ludowy i publicysta. Po wybuchu II wojny światowej pozostał w Polsce.

1893 - Płynący z Liverpoolu do Nowego Jorku brytyjski statek pasażerski "Naronic” zatonął po zderzeniu z górą lodową na Atlantyku. Informacje na ten temat znaleziono w liście w butelce napisanym prawdopodobnie przez jednego z marynarzy. Zginęły wszystkie 74 osoby na pokładzie.

1897 - Urodził się Michał Czartoryski, właściwie Jan Franciszek książę Czartoryski, duchowny katolicki, dominikanin, wychowawca studentów, inżynier architektury, błogosławiony i męczennik Kościoła katolickiego.

1897 - Urodziła się Aniela Menkesowa, malarka, graficzka, członek komitetu redakcyjnego czasopisma "Forma". Została zamordowana w 1941 roku po wkroczeniu Niemców do Lwowa, prawdopodobnie w publicznej egzekucji.

1900 - Urodził się Konrad Guderski, pseudonim "Konrad", inżynier wodny, podporucznik rezerwy piechoty Wojska Polskiego, dowódca obrony Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku.

1920 - W Bytomiu powołano Polski Komisariat Plebiscytowy z Wojciechem Korfantym na czele.

1921 - W Paryżu podpisano polsko-francuską umowę polityczną oraz ściśle tajną konwencję wojskową, która zobowiązywała oba kraje do współdziałania na wypadek napaści ze strony Niemiec.

1922 - Urodził się Władysław Bartoszewski, historyk, pisarz, publicysta, polityk. Był żołnierzem Armii Krajowej, działaczem Polskiego Państwa Podziemnego, więźniem Auschwitz. Był ministrem spraw zagranicznych w 1995 roku oraz latach 2000-2001, przewodniczący Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

1924 - Urodził się Lee Marvin, amerykański aktor, odtwórca charakterystycznych ról twardych mężczyzn, znany między innymi z filmów "Parszywa dwunastka", "Zbieg z Alcatraz" i "Oddział Delat".

1925 - Urodził się Bogusław Choiński, poeta, scenarzysta, autor tekstów popularnych piosenek, między innymi: "Alabama", "Jedziemy autostopem" i "W siną dal". Zmarł 2 września 1976 roku.

1930 - Urodził się Zbigniew Ziomecki, rysownik, karykaturzysta. Od 1952 roku do początku lat 90. publikował w "Szpilkach". Jego prace znajdują się w Muzeum Karykatury w Warszawie.

1930 - Urodził się John Frankenheimer, amerykański reżyser, twórca filmów: "Obcy chłopiec”, "Przeżyliśmy wojnę”, "Ptasznik z Alcatraz”, "Francuski łącznik II”, "Ronin” i "Wyspa doktora Moreau”. Zmarł 6 lipca 2002 roku.

1937 - Namiestnik Włoskiej Afryki Wschodniej Rodolfo Graziani został ciężko ranny w wyniku zamachu. W odwecie Włosi w Addis Abebie zamordowali 30 tysięcy Etiopczyków, a ich domy spalili.

1940 - Urodził się Andrzej Strejlau, piłkarz, trener, działacz i komentator piłkarski. W latach 1989-1993 był selekcjonerem reprezentacji Polski w piłce nożnej.

1940 - W Kościanie w niemieckim więzieniu został zamordowany Alfred Chłapowski, ziemianin, działacz polityczny, dyplomata, jeden z przywódców Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej, poseł na Sejm.

1940 - Bitwa o Atlantyk: rozpoczęła się operacja "Wikinger”- nieudany wypad niemieckich niszczycieli przeciwko brytyjskiemu rybołówstwu.

1941 - Urodził się David J. Gross, amerykański fizyk. W 2004 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za prace dotyczące asymptotycznej swobody w teorii silnych oddziaływań między cząstkami elementarnymi. Wraz z nim zostali wyróżnieni Frank Wilczek i Hugh David Politzer.

1942 - Prezydent Franklin Delano Roosevelt wydał dekret umożliwiający internowanie Amerykanów pochodzenia japońskiego.

1942 - Rozkaz Reichsfuehrera SS Heinricha Himmlera o przewiezieniu zakwalifikowanych do germanizacji polskich dzieci z domów sierot w Kraju Warty do niemieckich instytucji wychowawczych w Rzeszy. Z okupowanej Polski wywieziono, według różnych wyliczeń, od 50 do 200 tysięcy dzieci. Były nie tylko zabierane z sierocińców, ale i odbierane polskim rodzicom.

1942 - Japońskie samoloty przeprowadziły dwa naloty na australijskie miasto Darwin. W ataku wzięło udział 188 samolotów z czterech lotniskowców oraz 54 bombowce startujące z baz lądowych. Japoński podwójny nalot na Darwin był największym w historii atakiem wojsk innego państwa na terytorium Australii.

1943 - Kierownictwo Walki Cywilnej, organ Polskiego Państwa Podziemnego, skazało na karę infamii i nagany polskich aktorów występujących w niemieckim filmie propagandowym "Powrót do ojczyzny".

1943 - Urodziła się Stefania Toczyska, śpiewaczka operowa.

1943 - Niemcy aresztowali Delegata Rządu RP na Kraj profesora Jana Piekałkiewicza. Jego następcą został Jan Stanisław Jankowski.

1944 - Oddział UPA “Siromancy” zamordował 60 Polaków, mieszkańców wsi Podkamień, położonej w powiecie rohatyńskim województwa stanisławowskiego.

1947 - Sejm uchwalił tak zwaną małą konstytucję, która obowiązywała do 22 lipca 1952 roku, kiedy uchwalono Konstytucję PRL, zwaną stalinowską.

1948 - W Norymberdze zakończył się proces dziesięciu wysokiej rangi dowódców Wehrmachtu, którzy dopuścili się zbrodni w okupowanych przez III Rzeszę krajach - Jugosławii, Albanii, Grecji i Norwegii.

1951 - Zmarł Andre Gide, francuski pisarz, laureat Literackiej Nagrody Nobla w 1947 roku, autor między innymi powieści "Lochy Watykanu", "Fałszerze" oraz "Dzienniki".

1952 - Zmarł Knut Hamsun, pisarz norweski. Napisał między innymi powieści: "Głód" i "Błogosławieństwo ziemi". Przed II wojną światową i w jej trakcie popierał Adolfa Hitlera i nazistów, za co po wojnie był sądzony i poddany ogólnonarodowemu ostracyzmowi.

1954 - Władze sowieckie zdecydowały o przekazaniu Krymu z Rosyjskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej do Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.

1955 - Urodził się Jeff Daniels, amerykański aktor, reżyser i scenarzysta filmowy, muzyk, dramatopisarz. Grał między innymi w filmach: "Ragtime", "Czułe słówka", "Purpurowa róża z Kairu" i "Dzika namiętność".

1957 - Urodził się Falco, właściwie Johann Hölzel, austriacki wokalista i muzyk. Znany, jako wykonawca utworów takich, jak: "Rock Me Amadeus”, "Jeanny” czy "Out of the Dark”.

1959 - Zmarł Antoni Kenar, rzeźbiarz, twórca i dyrektor słynnej szkoły zakopiańskiej, zasłużony w krzewieniu sztuki ludowej Podhala.

1967 - Zmarł Leonard Buczkowski, reżyser filmowy, twórca pierwszych po II wojnie światowej filmów: "Zakazane piosenki", "Skarb", "Przygoda na Mariensztacie", "Marysia i Napoleon", "Smarkula" i "Przerwany lot".

1967 - Urodził się Benicio del Toro, portorykański aktor, scenarzysta i producent filmowy. Wystąpił między innymi w filmach: "Licencja na zabijanie", "Fan" i "Nożownik".

1975 - Urodzili się Łukasz i Paweł Golcowie, bracia bliźniacy, muzycy, liderzy grupy "Golec uOrkiestra”. Najbardziej znane ich przeboje to: "Ściernisko”, "Lornetka” czy "Szarpany".

1978 - Na lotnisku w Larnace nieuzgodniona z cypryjskimi władzami interwencja egipskich sił specjalnych, próbujących odbić 11 zakładników przetrzymywanych w samolocie przez palestyńskich terrorystów, spotkała się z oporem cypryjskich żołnierzy.

1980 - Zmarł Bon Scott, australijski wokalista, członek zespołu AC/DC. Wspólnie z tym słynnym hardrockowym australijskim zespołem nagrał sześć albumów studyjnych i jeden koncertowy.

1981 - Podpisano porozumienia rzeszowsko-ustrzyckie między strajkującymi rolnikami a władzami PRL. Do ich zawarcia doprowadziły rozpoczęte pod koniec grudnia 1980 roku protesty rolników w Ustrzykach Dolnych i Rzeszowie.

1986 - Zmarł Adolfo Celi, włoski aktor filmowy. Wystąpił w około 100 filmach. Do historii przeszedł dzięki roli Emilio Largo - przeciwnika Jamesa Bonda w "Operacji Piorun". Urodził się 27 lipca 1922 roku.

1987 - Prezydent USA Ronald Reagan zniósł sankcje ekonomiczne wobec PRL. Obejmowały one zablokowanie eksportu nowoczesnych technologii i dostępu do kredytów oraz cofnięcie klauzuli najwyższego uprzywilejowania w handlu z USA.

1988 - W Rzymie opublikowano siódmą encyklikę papieża Jana Pawła II - "Sollicitudo rei socialis" - "Społeczna troska Kościoła".

1990 - Zmarł Janusz Paluszkiewicz, aktor, związany z teatrami warszawskimi, a przez wiele lat z radiową powieścią "W Jezioranach”. Wystąpił w ponad 80 filmach, w tym w: "Pokoleniu”, "Krzyżakach”, "Przerwanym locie”, "Czterech pancernych i psie”, "Awansie”, "Balladzie o Januszku” i "Mężu swojej żony”.

1993 - W Wojsku Polskim została przywrócona dewiza "Bóg, Honor, Ojczyzna". Po raz pierwszy została wprowadzona na sztandary oddziałów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie dekretem Prezydenta Rzeczypospolitej z 15 października 1943 roku.

1997 - Zmarł Deng Xiaoping, chiński polityk. Od 1978 do 1989 roku faktyczny przywódca Chińskiej Republiki Ludowej, inicjator reform społeczno-gospodarczych oraz otwarcia tego państwa na świat. Jeden z najważniejszych polityków w Chinach w XX wieku. Człowiek Roku 1978 i 1985 według magazynu "Time".

2001 - Zmarł Stanley Kramer, amerykański producent i reżyser filmowy, twórca między innymi filmów: "Ostatni brzeg", "Wyrok w Norymberdze", "Zgadnij kto przyjdzie na obiad". Jako producent pracował przy realizacji filmów "Śmierć komiwojażera", "W samo południe" oraz "Dziki".

2003 - Zmarł Zygmunt Szkocny, twórca najmniejszych książek świata.

2005 - Zmarł Henryk Vogler, pisarz i krytyk literacki żydowskiego pochodzenia, pierwszy redaktor naczelny Wydawnictwa Literackiego.

2008 - Fidel Castro ogłosił swoją rezygnację z funkcji przewodniczącego kubańskiej Rady Państwa. Już dwa lata wcześniej przekazał władzę młodszemu bratu Raúlowi.

2010 - Pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 112 otrzymał na cześć Mikołaja Kopernika nazwę copernicium.

2012 - Zmarł Steve Kordek, amerykański projektant flipperów.

2016 - Zmarł Umberto Eco, włoski pisarz, filozof, felietonista, autor felietonów i esejów. Sławę przyniosła mu powieść "Imię róży".

2016 - Zmarł Samuel Willenberg, artysta rzeźbiarz, żołnierz kampanii obronnej 1939 roku, w 1942 aresztowany i wysłany do niemieckiego obozu zagłady w Treblince.

2016 - Zmarła Nelle Harper Lee, amerykańska pisarka i publicystka, znana głównie, jako autorka uhonorowanej Nagrodą Pulitzera powieści "Zabić drozda" sfilmowanej w 1962 roku.

2017 - Zmarła Danuta Szaflarska, aktorka filmowa i teatralna, która wystąpiła w ponad 40 rolach filmowych i ponad 80 teatralnych.

2019 - Zmarł Karl Otto Lagerfeld, niemiecki projektant mody, artysta i fotograf, który mieszkał w Paryżu.

2020 - Zmarła Wanda Narkiewicz-Jodko, wokalistka, członkini zespołów Alibabki i Partita.

2020 - Zmarł Andrzej Popiel, aktor scen muzycznych, tenisista i sędzia sportowy w zawodach tenisowych.

2020 - 43-letni neonazista Tobias Rathjen w dwóch atakach na bary w niemieckim Hanau zastrzelił dziewięć osób, ranił sześć, po czym popełnił samobójstwo w swym mieszkaniu, gdzie znaleziono też zwłoki jego matki zamordowanej przed zamachami.

2022 - Zmarł Gary Brooker, brytyjski muzyk, lider zespołu Procol Harum. Urodził się 29 maja 1945 roku. 1. rocznica

19 lutego - Dzień Nauki Polskiej.

19 lutego - Tydzień Modlitw o Trzeźwość Narodu, trwający od 19 do 25 lutego.

19 lutego - Światowy Dzień Ochrony Ssaków Morskich.

Zobacz także

2024-03-29, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 29 marca - Dzień Metalowca. » więcej 2024-03-28, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 28 marca - 845 r. Paryż został złupiony przez wikingów. Wikingowie wielokrotnie w IX wieku najeżdżali to miasto, pustosząc je i paląc. Przełom nastąpił… » więcej 2024-03-27, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 27 marca - Międzynarodowy Dzień Teatru, ustanowiony w 1961 roku, podczas kongresu Międzynarodowego Instytutu Teatralnego w Helsinkach » więcej 2024-03-26, godz. 01:25 Kartka z kalendarza 26 marca - Dzień Modlitw za Więźniów, ustanowiony na Konferencji Episkopatu Polski w 2009 roku, w dniu wspomnienia świętego Dobrego Łotra, patrona więźniów… » więcej 2024-03-25, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 25 marca - Dzień Świętości Życia, święto obchodzone przez Kościół katolicki w Polsce, w celu przypomnienia o nadrzędnej wartości życia ludzkiego. 25… » więcej 2024-03-24, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 24 marca - Międzynarodowy Dzień Prawa do Prawdy dotyczącej Poważnych Naruszeń Praw Człowieka i Godności Ofiar, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. … » więcej 2024-03-23, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 23 marca - W Polsce i na Węgrzech - Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej. 23 marca - Światowy Dzień Meteorologii, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne… » więcej 2024-03-22, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 22 marca - Światowy Dzień Wody, obchodzony od 1993 roku, a ustanowiony podczas Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro w 1992 roku. 22 marca - Dzień Ochrony Bałtyku… » więcej 2024-03-21, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 21 marca - Światowy Dzień Walki z Dyskryminacją Rasową - rozpoczyna Tydzień Solidarności z Ludami Zmagającymi się z Rasizmem i Dyskryminacją Rasową… » więcej 2024-03-20, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 20 marca - Światowy Dzień Ziemi. 20 marca - Międzynarodowy Dzień Astrologii. 20 marca - Międzynarodowy Dzień Frankofonii. 20 marca - Dzień Języka… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »