Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 13.03.2021
2021-03-13, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 13.03.2021

Zgromadzenie Polaków w Sali Strzechy. [Źródło:ratibor-raciborz.blogspot.com]
Zgromadzenie Polaków w Sali Strzechy. [Źródło:ratibor-raciborz.blogspot.com]
Mija właśnie 85 lat od czasu zjazdu chórów i towarzystw śpiewaczych w Raciborzu. Po odzyskaniu niepodległości przez Rzeczpospolitą na Śląsku bardzo dynamicznie rozwijała się działalność kulturalna, w tym muzyczna.
Już od XIX wieku funkcjonowały na Śląsku chóry i towarzystwa śpiewacze. W swoich repertuarach miały zarówno pieśni śląskie, ale także popularne na pozostałych ziemiach Rzeczypospolitej polskie pieśni patriotyczne. Wśród towarzystw śpiewaczych wyróżniała się działająca w Opolu “Lutnia Górnośląska”.

Ważną rolę odgrywała też “Jutrzenka” z Piotrowic, która w późniejszym czasie przekształciła się w istniejący do dziś Chór Męski „Hejnał” . Na terenie samych Katowic w ciągu XX wieku istniało kilkadziesiąt chórów. Wśród nich były też kościelne. Chórzyści i śpiewacy byli zorganizowani już w Związek Polskich Szkół Śpiewaczych, który powstał w Prowincji Śląsk Opolski.

Związek działał w pięciu okręgach. W skład pierwszego wchodziły miasta: Gliwice, Zabrze, powiaty Bytom i Gliwice.W drugim okręgu, Towarzystwa Kół Śpiewaczych działały w powiatach raciborskim i kozielskim. Tu dyrygentem okręgowym został Jan Witt. W okręgu trzecim, który obejmował miasto i powiat Opole przewodniczącym był redaktor Augustyn Kowalski. Dyrygentem Okręgowym był Jan Kaźmierski z Opola. Czwarty okręg działał na terenie Wielkich Strzelec. Przewodniczącym był Józef Gomoła. W okręgu piątym Związki Polskich Kół Śpiewaczych działały na terenie powiatu oleskiego i miasta Dobrodzień. Działający od 1910 roku także na Opolszczyźnie Związek Polskich Kół Śpiewaczych zmienił nazwę na Związek Kół Śpiewaczych na Śląsku Opolskim.
Wciąż ważną role odgrywały polskie chóry. W 1912 roku założono w Markowicach chór „Słowik”. Dwa lata później Karol Górecki powołał „Towarzystwo Śpiewacze”. Polski ruch śpiewaczy skupiał się przede wszystkim wokół raciborskiej „Strzechy”, gdzie zorganizowany został chór mieszany „Harmonia”. Istniejące wówczas polskie zespoły chóralne zrzeszały się w „Związku Śląskich Kół Śpiewaczych”, którego zjazd okręgowy w 1936 r. odbył się właśnie w raciborskiej „Strzesze”. W następnym zjeździe wzięły udział chóry z Ciska, Markowic, Raciborza i Rybnika.
Tymczasem we Wrocławiu o upowszechnianie pieśni polskiej dbało przede wszystkim Towarzystwo Śpiewu „Harmonia”. Swoją działalność rozpoczęło jeszcze przed pierwszą wojną światową, w okresie międzywojennym stało się jednym z najprężniej działających na Śląsku polskich towarzystw śpiewaczych.
„Harmonia” posiadała chór żeński, męski i mieszany, własny zespół dramatyczny i deklamatorski, organizowała koncerty we Wrocławiu i na Śląsku Opolskim. Urządzała systematycznie wieczory słowa, pieśni i tańca. O ich poziomie może świadczyć fakt, że w 1928 r. na Zjeździe Związku Polskich Kół Śpiewackich Śląska Opolskiego w Gliwicach chór tego towarzystwa zajął pierwsze miejsce.
Zaraz po zakończeniu Zjazdu prasa polska na Śląsku Opolskim nazywała „Harmonię” „najdalej na zachód wysuniętą stanicą ducha polskiego”. Według historyka Jana Fojcika na terenie Górnego Śląska do 1939 roku działały aż 843 zespoły śpiewacze.
Na koniec przypomnijmy. Pierwszy drukowany zbiór polskich pieśni gminnych ludu górnośląskiego ukazał się jeszcze w czasie powstania styczniowego. Chodzi tu oczywiście o zbiór Juliusza Rogera: ”Pieśni ludu polskiego na Górnym Śląsku”. Wśród zamieszczonych w tomie ponad 500 pieśni były te które powstały na Opolszczyźnie.
.

Zobacz także

2022-12-31, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 31.12.2022 Na Śląsku obudzoną już w połowie XIX w. świadomość narodową wśród Polaków umacniały wydawnictwa kościelne i narodowe. » więcej 2022-12-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.12.2022 Na przełomie XIX i XX w. na Śląsku, także tym opolskim, w atmosferze strajków i protestów rozwijały się katolickie organizacje robotników . » więcej 2022-12-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.12.2022 100 lat temu poza Związkiem Polaków w Niemczech coraz większe znaczenie odgrywał Związek Harcerstwa Polskiego. Ruch harcerski na emigracji w Berlinie rozpoczął… » więcej 2022-12-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.12.2022 W utrzymaniu i rozwijaniu polskości na Śląsku także tym opolskim ważną rolę odegrali zapomniani dzisiaj księża. Jeszcze przed pierwszą wojną światową… » więcej 2022-12-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.12.2022 Wśród walczących o polski Śląsk było wielu kapłanów, niektórzy z nich tak jak ks Jan Brandys pozostają wciąż niedocenieni i zapomniani. » więcej 2022-11-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 26.11.2022 W okresie międzywojennym jedną z ważniejszych organizacji , które działały w obronie polskiego Śląska był funkcjonujący w latach 30-tych Polski Związek… » więcej 2022-11-19, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 19.11.2022 Mija właśnie 104 rocznica ogłoszenia przez Józefa Piłsudskiego notyfikacji państwa polskiego. Tym który wysłał depeszę notyfikującą naszą niepodległość… » więcej 2022-11-12, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 12.11.2022 W listopadzie 1918 sytuacja na Górnym Śląsku stała się napięta. Wskutek szykan niemieckich nastąpiła radykalizacja nastrojów społecznych i narodowych… » więcej 2022-11-11, godz. 10:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.11.22 Mija właśnie 100 lat od czasu, kiedy papież Pius XI mianował administratorem apostolskim polskiej części Śląska ks. Augusta Hlonda późniejszego kardynała… » więcej 2022-11-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.11.2022 Wśród walczących o polski Śląsk, byli działacze związani z Opolszczyzną , którzy w czasie wojny zginęli w niemieckich obozach koncentracyjnych. Przyjrzyjmy… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »