Radio Opole » Kraj i świat
2021-12-07, 13:10 Autor: PAP

Utracone podczas II wojny dzieło Leona Wyczółkowskiego wróciło na Wawel (opis)

Pastel Leona Wyczółkowskiego : "Wiejska dziewczyna w żółtej chuście" utracony podczas II wojny światowej wrócił we wtorek na Wawel. Dzieło rok temu zostało wystawione w jednym z polskich domów aukcyjnych. Udało się je odzyskać dzięki wysiłkom pracowników Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

"To kolejne dzieło utracone na ponad 70 lat, które wraca do polskich kolekcji" - mówił podczas przekazania pracy wicepremier, minister kultury Piotr Gliński. Podkreślił, że udało się ją odzyskać dzięki właściwej postawie właściciela i domu aukcyjnego oraz współpracy pracowników ministerstwa i specjalistów z Wawelu, co umożliwiło udokumentowanie pochodzenia obrazu.


Jak podkreślił, w ostatnich latach do właścicieli – placówek muzealnych w Polsce wróciło około 500 dzieł sztuki. "To są zarówno dzieła, które znajdują się na terenie Polski, ale większość z nich pochodzi z zagranicy, poza Wschodem" – zaznaczył minister. Poinformował, że od nowego roku Wydział ds. Strat Wojennych zostanie przekształcony w samodzielny departament i wzmocniony kadrowo.


Do wybuchu II wojny światowej pastel Wyczółkowskiego znajdował się w magazynie Zamku Królewskiego na Wawelu. Podczas okupacji zaginął i figurował na liście strat wojennych. Rok temu został wystawiony na aukcji w Warszawie i rozpoznany przez pracowników ministerstwa.


"To wielkie święto dla Zamku Królewskiego na Wawelu. Każdy obraz, który wraca do naszej kolekcji jest traktowany wyjątkowo, jako prace oczekiwana, dzieło, które w integralny sposób tworzy naszą kolekcję" – mówił dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu Andrzej Betlej. Dziękował pracownikom ministerstwa oraz kustosz Zamku na Wawelu Agnieszce Janczyk za wysiłki włożone w jego odzyskanie.


Zapowiedział, że wiosną "Wiejska dziewczyna w żółtej chuście" razem z 11 innymi obrazami Wyczółkowskiego zostanie zaprezentowana publiczności na specjalnym pokazie.


Dyrektor Betlej mówił, że straty wojenne Zamku Królewskiego na Wawelu są bardzo różnorodne "Chyba najbardziej dotkliwy jest brak wspaniałych pejzaży holenderskiego malarza Jana von Goyena" - wskazał. Ale wśród dzieł zaginionych są też prace Piotra Michałowskiego, Artura Grottgera, Maksymiliana Gierymskiego, Jacka Malczewskiego, Xawerego Dunikowskiego oraz ważna ze względów historycznych część kolekcji legionowej z daru Jerzego Mycielskiego m.in. prace Juliana Fałata, Leona Czechowskiego i Zygmunta Rozwadowskiego.


Pastel, który wrócił we wtorek na Wawel jest znany pod dwoma tytułami: "Góralka" albo "Wiejska dziewczyna w żółtej chuście". Powstał w 1900 roku i był sygnowany przez artystę. Leon Wyczółkowski sportretował młodą dziewczynę ubraną w ciemny kaftan, jasną spódnicę, suto marszczoną w talii, z żółtą, wzorzystą chustą na głowie.


"Ujęta w swobodnej pozie, nachylona i wsparta rękami o jakiś mebel, zadumana kobieta melancholijnie spogląda w dal. Wyczółkowski skomponował obraz po przekątnej, a modelka została wpisana w leżący prostokąt. Ten zabieg Leon Wyczółkowski chętnie stosował w swoich obrazach pod koniec XIX i na początku XX wieku" – mówiła Agnieszka Janczyk, kustosz, kurator Zbiorów Prac na Papierze Zamku Królewskiego na Wawelu.


Przypomniała, że w roku 1900 w Krakowie odbył się ślub poety Lucjana Rydla i chłopki Jadwigi Mikołajczykówny, a Leon Wyczółkowski podobnie jak inni młodopolscy artyści był zafascynowany barwnym, ludowym światem, dlatego jego modelkami często bywały dziewczyny z podkrakowskich wsi, a w jego obrazach pojawiały się motywy takie jak orka czy zbieranie buraków. Bliski odzyskanemu pastelowi jest wizerunek Jadwigi Mikołajczykówny ("Portret Rydlowej") z 1899 i "Lirnik" z 1901, znajdujący się w zbiorach Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy.


Niedługo po powstaniu "Wiejską dziewczynę w żółtej chuście" kupił Leon Piniński profesor prawa i rektor uniwersytetu we Lwowie, kolekcjoner i miłośnik sztuki, a w latach 1898-1903 namiestnikiem Galicji. W lutym 1901 roku pastel był prezentowany na wystawie Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka" we Lwowie. Piniński przed drugą wojną światową podarował Zamkowi Królewskiemu na Wawelu część swoich zbiorów, powołując w tyn celu fundację.(PAP)


autor: Małgorzata Wosion


wos/ dki/


Kraj i świat

2024-03-28, godz. 18:00 Tusk po spotkaniu ze Szmyhalem: jesteśmy bliscy rozwiązań w sprawie tranzytu (opis) Premier Donald Tusk powiedział w czwartek, że Polska i Ukraina są bliskie rozwiązań, które sprawią, że tranzyt ukraińskich produktów rolnych nie będzie… » więcej 2024-03-28, godz. 17:50 Szefowa MEN: nie planujemy organizacji punktów szczepień w szkołach (korekta) Minister edukacji Barbara Nowacka poinformowała, że resort nie planuje organizacji punktów szczepień w szkołach. Zastrzegła, że wyjątkiem mogą być szczepienia… » więcej 2024-03-28, godz. 17:50 El. ME 2025 kobiet - trener Islandii: Polki to silny zespół, potrafiący zaskoczyć Mecz eliminacji piłkarskich mistrzostw Europy kobiet 2025 pomiędzy reprezentacjami Islandii i Polski (5 kwietnia) może być ciekawy, ponieważ oba zespoły… » więcej 2024-03-28, godz. 17:50 Wybory/ W obie niedziele wyborcze po cztery konferencje PKW W niedzielę 7 kwietnia, w dniu wyborów samorządowych, a także w dniu drugiej tury 21 kwietnia Państwowa Komisja Wyborcza zaplanowała po cztery konferencje… » więcej 2024-03-28, godz. 17:40 Szef MS odwołał pięcioro sędziów z delegacji do Sądu Apelacyjnego w Warszawie Szef MS Adam Bodnar odwołał w czwartek pięcioro sędziów z delegacji do pełnienia obowiązków w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie. Wśród nich jest szefowa… » więcej 2024-03-28, godz. 17:40 Francja/ Groźby śmierci wobec dyrektora liceum wywołały szeroką debatę o laickości szkół Premier Francji Gabriel Attal interweniował, gdy okazało się, że dyrektor liceum, który wdał się w spór z uczennicą na temat zakazanej we francuskim systemie… » więcej 2024-03-28, godz. 17:40 Ekstraklasa piłkarska - Urban: Legia goni czołówkę, my chcemy do niej dołączyć Piłkarze Górnika podejmą w poniedziałek Legię Warszawa w meczu 26. kolejki ekstraklasy. „Nikt nie ma nic do stracenia, a dużo do zyskania. Legia goni czołówkę… » więcej 2024-03-28, godz. 17:30 Zachodniopomorskie/ Jest miejsce pod nową stację pogotowia ratunkowego w Koszalinie Rada Miejska w Koszalinie przyjęła w czwartek miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obejmujący jedną blisko dwuhektarową działkę w rejonie ul… » więcej 2024-03-28, godz. 17:30 Wojtala tymczasowo zawieszony w prawach członka zarządu PZPN Były reprezentant kraju Paweł Wojtala, obecnie prezes Wielkopolskiego Związku Piłki Nożnej, został tymczasowo zawieszony w prawach członka zarządu PZPN… » więcej 2024-03-28, godz. 17:30 Sześć lat więzienia dla oskarżonego w sprawie wybuchu gazu na plebanii w Katowicach (opis) Karę sześciu lat więzienia wymierzył sąd Edwardowi D. oskarżonemu o doprowadzenie do wybuchu gazu w budynku plebanii parafii ewangelicko-augsburskiej w Katowicach-Szopienicach… » więcej
45678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »