Radio Opole » Kraj i świat
2023-03-25, 09:20 Autor: PAP

Przepisano i na nowo przetłumaczono pisma Kopernika - ukażą się w maju

Naukowcy odpisali z akt kapituły warmińskiej pisma związane z Mikołajem Kopernikiem i na nowo je przetłumaczyli. Niektóre z nich dotąd w ogóle nie były tłumaczone. "Każdy będzie mógł sam zobaczyć, co pisał Kopernik" - powiedział PAP dyrektor Archiwum Archidiecezji Warmińskiej ks. prof. Andrzej Kopiczko.

Ks. prof. Andrzej Kopiczko powiedział PAP, że po raz pierwszy każdy zainteresowany będzie mógł poznać treść pism, które Mikołaj Kopernik redagował, jako kanclerz kapituły warmińskiej lub jako administrator dóbr kapitulnych w Olsztynie.


"Do tej pory pisma te znaliśmy głównie jako regesty (tj. streszczenia - PAP). Teraz każdy będzie mógł przeczytać te dokumenty w oryginale, odpisane, ale również przetłumaczone" - powiedział PAP ks. prof. Kopiczko, pod redakcją którego powstała książka o Koperniku i jego działalności na Warmii. Premiera tej naukowej publikacji odbędzie się w maju.


Ks. prof. Kopiczko poinformował PAP, że dokumenty pisane przez Kopernika zostały odpisane z akt kapituły warmińskiej. "Te akta są dziś strasznie wyblakłe, niewyraźnie zapisane, trudne do odczytania. Dzięki temu, że my odpisaliśmy je, dokładnie wiemy, jaka jest ich treść" - podkreślił dyrektor Archiwum Archidiecezji Warmińskiej.


Tłumaczenia odpisanych z łaciny tekstów dokonał biskup senior warmiński prof. Julian Wojtkowski. "Są dokumenty, które w ogóle nie były tłumaczone, ani w XIX, ani w XX wieku. Teksty, które były wcześniej przetłumaczone bp. Wojtkowski skolacjonował tzn. porównał je z oryginałami. To porównanie sprawiło, że do niektórych tekstów bp. Wojtkowski wprowadził czasami inną terminologię, bo jednak terminologia kościelna różni się troszeczkę od terminologii świeckiej. Jeżeli osoba świecka tłumaczy pewne dokumenty - a tak było to tej pory - to niektóre wyrazy tłumaczy inaczej" - powiedział PAP prof. Kopiczko i dodał, że takim słowem jest choćby łaciński "dominus", które osoby świeckie tłumaczą jako "pan". Tymczasem w terminologii kościelnej "dominus" odnosi się do księdza.


W ocenie prof. Kopiczki przetłumaczenie lub skolacjonowanie pism Kopernika nadaje postaci astronoma nieco inny, bardziej religijny wymiar. "Widać, że w tych pismach Kopernik używa kościelnej tytulatury w stosunku do biskupa, współbraci w kapitule, czy księży. Dotąd postrzegano Kopernika nieco w oderwaniu od tego, że był on osobą duchowną; patrzono na niego jako astronoma, prawnika, lekarza" - przyznał prof. Kopiczko.


Ponieważ zachował się odpis tekstu z 1517 roku napisany przez Kopernika po niemiecku, także i ten tekst został przetłumaczony. "Ten dokument w języku niemieckim jest bardzo trudny do przetłumaczenia, ponieważ mamy do czynienia z językiem staroniemieckim. Poprosiłem w tym o pomoc historyka języka niemieckiego, znawcę historycznego języka niemieckiego, pana prof. Grzegorza Chromika z Uniwersytetu Jagiellońskiego, który wcześniej pomagał przy tłumaczeniu niemieckich fragmentów wizytacji biskupa kardynała Andrzeja Batorego" - powiedział PAP prof. Kopiczko i dodał, że prof. Chromik dokonał także analizy językowej tego tekstu. Wynika z niej, że Kopernik posługiwał się dialektem niemieckim, jakim mówili ludzie z toruńskiego patrycjatu.


Wśród dokumentów, które będzie można przeczytać w przygotowywanej książce będzie m.in. protokół objęcia kanonii po Mikołaju Koperniku przez jego następcę. Dokument ten jest datowany na 21 maja 1543 roku. Dokładna data śmierci Kopernika nie jest znana.


Urodzony w 1473 roku w Toruniu Kopernik większą część życia (blisko 40 lat) spędził na Warmii. To właśnie w tym regionie - w Olsztynie, Lidzbarku Warmińskim i Fromborku - prowadził obserwacje astronomiczne i dokonywał obliczeń, dzięki którym stworzył nowy, heliocentryczny model wszechświata. (PAP)


Autorka: Joanna Kiewisz-Wojciechowska


jwo/ dki/


Kraj i świat

2024-06-15, godz. 17:00 Rada Konferencji Episkopatów Europy o trosce o środowisko i prawo człowieka do integralnego rozwoju Potrzebujemy poszanowania środowiska naturalnego, jak również poszanowania człowieka i jego prawa do integralnego rozwoju - stwierdzili uczestnicy konferencji… » więcej 2024-06-15, godz. 17:00 ME 2024 - Węgry - Szwajcaria 1:3 (wynik) Grupa A: Węgry - Szwajcaria 1:3 (0:2). Bramki: 0:1 Kwadwo Duah (12), 0:2 Michel Aebischer (45), 1:2 Barnabas Varga (66-głową), 1:3 Breel Embolo (90+3). … » więcej 2024-06-15, godz. 17:00 ME w kajakarstwie - brązowy medal Kołodziejczyk i Ostrowskiej w K2 200 m (krótka) Kajakarki Katarzyna Kołodziejczyk i Sandra Ostrowska zdobyły w węgierskim Szegedzie brązowy medal mistrzostw Europy w nieolimpijskiej konkurencji K2 200 m… » więcej 2024-06-15, godz. 17:00 Zielona Góra/ Kierowca samochodu uderzył w policjanta jadącego na motocyklu; funkcjonariusz zabezpieczał Paradę R… Na ulicy Moniuszki w Zielonej Górze doszło do wypadku - kierujący samochodem osobowym zderzył się z policjantem jadącym na motocyklu. Funkcjonariusz zabezpieczał… » więcej 2024-06-15, godz. 17:00 ME 2024 - grupa A (tabela) Wyniki dotychczasowych meczów i tabela grupy A 2024-06-14:Niemcy - Szkocja 5:1 (3:0)2024-06-15:Węgry - Szwajcaria 1:3 (0:2)Tabela (mecze, wygrane, remisy… » więcej 2024-06-15, godz. 16:40 Włochy/ Meloni: jednogłośne i stanowcze poparcie G7 dla Ukrainy Przywódcy G7 podczas zakończonych obrad w Apulii udzielili Ukrainie jednogłośnego i stanowczego poparcia, które pozostanie w mocy tak długo, jak będzie… » więcej 2024-06-15, godz. 16:30 Meksyk/ Nowe prawo pozwala prezydentowi bezpośrednio ułaskawiać skazanych i oskarżonych Nowelizacja prawa, która weszła w życie w sobotę, pozwala prezydentowi Meksyku na bezpośrednie ułaskawianie osób skazanych lub oskarżonych w procesach… » więcej 2024-06-15, godz. 16:30 ME 2024 - Węgry - Szwajcaria 1:2 (bramka) Grupa A: Węgry - Szwajcaria 1:2 w 66. min. Bramki: 0:1 Kwadwo Duah (12), 0:2 Michel Aebischer (45), 1:2 Barnabas Varga (66-głową). Żółta kartka - Szwajcaria:… » więcej 2024-06-15, godz. 16:30 Parada Równości pod hasłem "Czas na równość jest teraz"; wśród postulatów związki partnerskie (aktl.) 'Czas na równość jest teraz' - pod takim hasłem na ulicach Warszawy manifestowali w sobotę uczestnicy Parady Równości. Idziemy po związki partnerskie… » więcej 2024-06-15, godz. 16:20 Kolumbia/ Prezydent odwołał udział w szczycie pokojowym w Szwajcarii, bo uznał, że sprzyja wojnie Prezydent Kolumbii Gustavo Petro odwołał swój udział w konferencji pokojowej w sprawie Ukrainy, która rozpoczyna się w sobotę w Szwajcarii. Ocenił, że… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »