Radio Opole » Kraj i świat
2023-03-20, 14:50 Autor: PAP

Cieszynianie uczcili 24 Polaków straconych przez Niemców w 1942 r.

81 lat temu Niemcy stracili w publicznej egzekucji w Cieszynie 24 Polaków za działalność w ruchu oporu. W poniedziałek pamięć zgładzonych uczcili mieszkańcy Cieszyna. Złożyli kwiaty przy pomniku w miejscu kaźni: parku Pod Wałką.

Burmistrz Cieszyna Gabriela Staszkiewicz podkreśliła, że należy zachować żywą pamięć o ofiarach mordu. „W 81. rocznicę tych dramatycznych wydarzeń apeluję, byśmy wszyscy dawali świadectwo o bohaterach i ich walce. To odpowiedzialność naszego pokolenia i kolejnych. Musimy zrobić wszystko, by minione doświadczenia stały się skuteczną przestrogą, a przede wszystkim nauką, jaką wartość ma człowiek. (…) Nie wolno nam też zapominać, do czego zdolni byli ludzie, którzy stworzyli piekło” – mówiła.


Jak dodała, wydarzenia, które miały być przestrogą i się nie powtórzyć, znów się dzieją. „W Europie wybuchają bomby. Na Ukrainie giną ludzie. Świat nie wyciągnął lekcji z II wojny” – powiedziała i zaapelowała, by każdy zrobił wszystko, co możliwe, by powstrzymać zło.


Zdaniem historyka z Muzeum Śląska Cieszyńskiego Wojciecha Święsa, egzekucja 24 Polaków była efektem dekonspiracji na jesieni 1941 r. dziesiątkowanego już wcześniej cieszyńskiego inspektoratu Związku Walki Zbrojnej. Jak zaznaczył, działanie Niemcom ułatwiali miejscowi kolaboranci, ochoczo wskazujący osoby najbardziej sprzeciwiające się okupacji.


Ruch oporu w rejonie Cieszyna, pomimo dużo trudniejszych warunków niż w innych okupowanych rejonach, na co składały się między innymi skomplikowane stosunki narodowościowe czy strategiczne znaczenie regionu, działał jednak prężnie.


„By ostatecznie złamać ducha walki wśród miejscowej ludności polskiej, 20 marca 1942 r. w parku Pod Wałką w Cieszynie, Niemcy zorganizowali pokazową egzekucję 24 członków polskiego podziemia, działających na terenie niemal całego powiatu. Dwie osoby pochodziły z Czechowic koło Bielska. Żadna z ofiar nie miała podpisanej volkslisty. Większość z nich została przywieziona do miasta dzień wcześniej z więzienia policyjnego w Mysłowicach, gdzie przeszli ciężkie śledztwo i wzięli udział w farsie pozorującej rozprawę przed +Specjalnym Sądem Doraźnym+ w Katowicach, w której można było otrzymać tylko jeden wyrok – śmierć” – podał Święs.


Małgorzata Szelong z Książnicy Cieszyńskiej wskazała, że Niemcy planowali przeprowadzić egzekucję na rynku. Ostatecznie, z powodu protestów, zdecydowali się wykorzystać teren zwany Pod Wałką. „Egzekucję zapowiadały rozwieszone w mieście dwujęzyczne obwieszczenia, wyszczególniające imiona i nazwiska skazanych, z których najstarszy urodził się w 1898 r., najmłodszy w 1919 r.” – wskazała.


Publiczna egzekucja odbyła się 20 marca o godzinie 16. „Jej świadkami było ok. 6 tys. osób – w większości Polaków sprowadzonych przez okupantów na miejsce kaźni z okolicznych miejscowości. Przed wyjazdem z więzienia skazańcy otrzymali zastrzyki w języki, żeby nie mogli wznosić żadnych okrzyków. Po przewiezieniu do parku kaci wyprowadzili ich na polanę z szubienicą. Każdy z nich miał związane z tyłu ręce. Po odczytaniu długiej listy aktów gwałtu na III Rzeszy wraz z wyrokiem – wpierw po niemiecku, a następnie po polsku – nieszczęśników wprowadzono grupowo na szubienicę” – podał Wojciech Święs.


Śmierć ponieśli: Józef Bolek, Adolf Chlebek, Józef Czepczor, Wilhelm Dworok, Alfons Fójcik, Rudolf Gabzdyl, Jan Gaszek, Jan Halama, Rudolf Branny-Heller, Karol Jadwiszczok, Benedykt Kabiesz, Rudolf Kozyra, Jan Koźba, Jan Kuśnierz, Leopold Leśniara, Jan Martynek, Paweł Morżoł, Karol Piechaczek, Karol Przywara, Rudolf Szostok, Alojzy Szotkowski, Józef Wałach, Alojzy Zuberek i Alojzy Żebrok.


Po egzekucji ciała jeszcze przez ponad dwie godziny wisiały na miejscu zbrodni. Niemcy w tym czasie pojechali na uroczysty bankiet do hotelu „Germania”. Później zwłoki wywieziono do obozu Auschwitz, gdzie spalono w krematorium. (PAP)


Autor: Marek Szafrański


szf/ dki/


Kraj i świat

2024-06-15, godz. 14:10 Francja/ Były prezydent Francois Hollande kandyduje w wyborach do parlamentu Były prezydent Francji Francois Hollande kandyduje w przedterminowych wyborach do parlamentu - poinformowała w sobotę agencja AFP, powołując się na osoby… » więcej 2024-06-15, godz. 14:10 Suwałki/ Nad Zalewem Arkadia rozpoczął się piknik - Dni Kawaleryjskie Zawody sprawności kawaleryjskiej, pokazy musztry konnej, konkursy w skokach przez przeszkody i inne atrakcje można zobaczyć podczas 23. Dni Kawaleryjskich… » więcej 2024-06-15, godz. 14:00 PŚ w kajakarstwie górskim - dominacja Australijki Fox, Zwolińska trzynasta Jessica Fox zdominowała zawody Pucharu Świata w kajakarstwie górskim rozgrywane na krakowskim torze Kolna. Australijka wygrała w piątek konkurencję K1, a… » więcej 2024-06-15, godz. 13:50 Paryż - 25 sportowców z Rosji i Białorusi dopuszczonych do startu w igrzyskach 25 sportowców z Rosji i Białorusi zostało dopuszczonych do startu w igrzyskach w Paryżu, które rozpoczną się 26 lipca. Pozostali z grupy 41 osób nie przeszli… » więcej 2024-06-15, godz. 13:50 Wrocław/ Utrudnienia w związku z 10. Nocnym Półmaratonem 10. Nocny Wrocław Półmaraton wystartuje w sobotę o godz. 22. Utrudnienia pojawią się już wcześniej, bo w związku z biegiem MPK wprowadzi zmiany w kursowaniu… » więcej 2024-06-15, godz. 13:40 ME w kajakarstwie - dwa srebrne medale polskich osad (opis) Kanadyjkarki Dorota Borowska i Sylwia Szczerbińska w C2 500 m oraz kajakarki: Justyna Iskrzycka, Sandra Ostrowska, Julia Olszewska i Katarzyna Kołodziejczyk… » więcej 2024-06-15, godz. 13:40 Beskidy/ Luteranie ze Szczyrku ofiarują dzieciom piłki z okazji Euro 2024 Luteranie ze Szczyrku będą modlili się w niedzielę o szlachetną rywalizację podczas piłkarskich Mistrzostw Europy. Ks. Jan Byrt powiedział, że każde… » więcej 2024-06-15, godz. 13:30 W.Brytania/ Księżna Walii pokazała się publicznie po raz pierwszy od diagnozy Księżna Walii Kate pokazała się w sobotę publicznie po raz pierwszy od ogłoszenia pięć miesięcy temu, że wykryto u niej raka. Przejechała wraz z dziećmi… » więcej 2024-06-15, godz. 13:30 Paryż - polscy siatkarze plażowi odpadli w ćwierćfinale turnieju kwalifikacyjnego do igrzysk Polscy siatkarze plażowi odpadli w łotewskiej Jurmali w ćwierćfinale turnieju finałowego Pucharu Narodów, będącego jednocześnie ostatnim etapem europejskich… » więcej 2024-06-15, godz. 13:20 LN siatkarek - Polska - Tajlandia 3:0 (opis) Polskie siatkarki pokonały w Hongkongu Tajlandię 3:0 (25:15, 25:23, 25:17) w kolejnym meczu Ligi Narodów. To dziesiąte zwycięstwo drużyny Stefano Lavariniego… » więcej
2345678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »