Radio Opole » Kraj i świat
2023-03-20, 14:50 Autor: PAP

Cieszynianie uczcili 24 Polaków straconych przez Niemców w 1942 r.

81 lat temu Niemcy stracili w publicznej egzekucji w Cieszynie 24 Polaków za działalność w ruchu oporu. W poniedziałek pamięć zgładzonych uczcili mieszkańcy Cieszyna. Złożyli kwiaty przy pomniku w miejscu kaźni: parku Pod Wałką.

Burmistrz Cieszyna Gabriela Staszkiewicz podkreśliła, że należy zachować żywą pamięć o ofiarach mordu. „W 81. rocznicę tych dramatycznych wydarzeń apeluję, byśmy wszyscy dawali świadectwo o bohaterach i ich walce. To odpowiedzialność naszego pokolenia i kolejnych. Musimy zrobić wszystko, by minione doświadczenia stały się skuteczną przestrogą, a przede wszystkim nauką, jaką wartość ma człowiek. (…) Nie wolno nam też zapominać, do czego zdolni byli ludzie, którzy stworzyli piekło” – mówiła.


Jak dodała, wydarzenia, które miały być przestrogą i się nie powtórzyć, znów się dzieją. „W Europie wybuchają bomby. Na Ukrainie giną ludzie. Świat nie wyciągnął lekcji z II wojny” – powiedziała i zaapelowała, by każdy zrobił wszystko, co możliwe, by powstrzymać zło.


Zdaniem historyka z Muzeum Śląska Cieszyńskiego Wojciecha Święsa, egzekucja 24 Polaków była efektem dekonspiracji na jesieni 1941 r. dziesiątkowanego już wcześniej cieszyńskiego inspektoratu Związku Walki Zbrojnej. Jak zaznaczył, działanie Niemcom ułatwiali miejscowi kolaboranci, ochoczo wskazujący osoby najbardziej sprzeciwiające się okupacji.


Ruch oporu w rejonie Cieszyna, pomimo dużo trudniejszych warunków niż w innych okupowanych rejonach, na co składały się między innymi skomplikowane stosunki narodowościowe czy strategiczne znaczenie regionu, działał jednak prężnie.


„By ostatecznie złamać ducha walki wśród miejscowej ludności polskiej, 20 marca 1942 r. w parku Pod Wałką w Cieszynie, Niemcy zorganizowali pokazową egzekucję 24 członków polskiego podziemia, działających na terenie niemal całego powiatu. Dwie osoby pochodziły z Czechowic koło Bielska. Żadna z ofiar nie miała podpisanej volkslisty. Większość z nich została przywieziona do miasta dzień wcześniej z więzienia policyjnego w Mysłowicach, gdzie przeszli ciężkie śledztwo i wzięli udział w farsie pozorującej rozprawę przed +Specjalnym Sądem Doraźnym+ w Katowicach, w której można było otrzymać tylko jeden wyrok – śmierć” – podał Święs.


Małgorzata Szelong z Książnicy Cieszyńskiej wskazała, że Niemcy planowali przeprowadzić egzekucję na rynku. Ostatecznie, z powodu protestów, zdecydowali się wykorzystać teren zwany Pod Wałką. „Egzekucję zapowiadały rozwieszone w mieście dwujęzyczne obwieszczenia, wyszczególniające imiona i nazwiska skazanych, z których najstarszy urodził się w 1898 r., najmłodszy w 1919 r.” – wskazała.


Publiczna egzekucja odbyła się 20 marca o godzinie 16. „Jej świadkami było ok. 6 tys. osób – w większości Polaków sprowadzonych przez okupantów na miejsce kaźni z okolicznych miejscowości. Przed wyjazdem z więzienia skazańcy otrzymali zastrzyki w języki, żeby nie mogli wznosić żadnych okrzyków. Po przewiezieniu do parku kaci wyprowadzili ich na polanę z szubienicą. Każdy z nich miał związane z tyłu ręce. Po odczytaniu długiej listy aktów gwałtu na III Rzeszy wraz z wyrokiem – wpierw po niemiecku, a następnie po polsku – nieszczęśników wprowadzono grupowo na szubienicę” – podał Wojciech Święs.


Śmierć ponieśli: Józef Bolek, Adolf Chlebek, Józef Czepczor, Wilhelm Dworok, Alfons Fójcik, Rudolf Gabzdyl, Jan Gaszek, Jan Halama, Rudolf Branny-Heller, Karol Jadwiszczok, Benedykt Kabiesz, Rudolf Kozyra, Jan Koźba, Jan Kuśnierz, Leopold Leśniara, Jan Martynek, Paweł Morżoł, Karol Piechaczek, Karol Przywara, Rudolf Szostok, Alojzy Szotkowski, Józef Wałach, Alojzy Zuberek i Alojzy Żebrok.


Po egzekucji ciała jeszcze przez ponad dwie godziny wisiały na miejscu zbrodni. Niemcy w tym czasie pojechali na uroczysty bankiet do hotelu „Germania”. Później zwłoki wywieziono do obozu Auschwitz, gdzie spalono w krematorium. (PAP)


Autor: Marek Szafrański


szf/ dki/


Kraj i świat

2024-06-19, godz. 18:50 W. Brytania/ BBC: atak hakerski na londyńskie szpitale był zemstą związaną z wojną Hakerzy, którzy na początku czerwca przeprowadzili duży cyberatak na firmę przeprowadzającą badania laboratoryjne w londyńskich szpitalach, twierdzą, że… » więcej 2024-06-19, godz. 18:50 USA/ Doradca Bidena: chińskie firmy wspierające wojnę Rosji nie są odporne na nasze sankcje Chińskie firmy wspierające rosyjską machinę wojenną nie są odporne na sankcje USA - powiedział w środę dyrektor amerykańskiej Rady Bezpieczeństwa Narodowego… » więcej 2024-06-19, godz. 18:50 ME 2024 - Niemcy - Węgry 1:0 (do przerwy) Grupa A: Niemcy - Węgry 1:0 do przerwy. Bramki: 1:0 Jamal Musiala (22). Żółta kartka - Niemcy: Antonio Ruediger. Węgry: Barnabas Varga. Sędzia: Danny… » więcej 2024-06-19, godz. 18:40 Czechy/ Amerykański aktor i reżyser Viggo Mortensen będzie gościem honorowym festiwalu filmowego w Karlowych Warach Viggo Mortensen, znany m.in. z roli Aragorna we „Władcy Pierścieni”, otrzyma przyznawaną od 2008 r. nagrodę Dyrektora Festiwalu za całokształt twórczości… » więcej 2024-06-19, godz. 18:30 ME 2024 - trener Serbów zaprzeczył, że odsunął Tadica od składu Trener piłkarskiej reprezentacji Serbii Dragan Stojkovic zaprzeczył, że odsunął od składu Dusana Tadica, który skrytykował go po przegranym 0:1 meczu z… » więcej 2024-06-19, godz. 18:30 ME 2024 - Niemcy - Węgry 1:0 (bramka) Grupa A: Niemcy - Węgry 1:0 w 22. min. Bramki: 1:0 Jamal Musiala (22). Sędzia: Danny Makkelie (Holandia).(PAP) af/ mak/ cegl/ » więcej 2024-06-19, godz. 18:30 Sejm/ Projekt noweli ustawy o prawie autorskim skierowany do drugiego czytania Prawo do odpowiedniego i godziwego wynagrodzenia oraz do tantiem z tytułu reemitowania utworu - przewidują niektóre z przyjętych poprawek do noweli ustawy… » więcej 2024-06-19, godz. 18:30 ME w pływaniu - Brytyjczycy najlepsi w skokach do wody mikstów Brytyjczycy Desharne Bent-Ashmeil i Ben Cutmore zdobyli w Belgradzie złoty medal mistrzostw Europy w skokach do wody z trampoliny 3 m mikstów. Aleksandra Błażowska… » więcej 2024-06-19, godz. 18:20 UE/ Państwa UE chcą zwiększenia roli Europolu w walce z przemytem migrantów Ambasadorowie państw unijnych uzgodnili w środę, że konieczne jest przyjęcie przez UE regulacji, która wzmocniłaby rolę Europolu we wspieraniu państw… » więcej 2024-06-19, godz. 18:20 1. liga piłkarska - Warta nie zagra na Stadionie Miejskim Piłkarze Warty Poznań w nadchodzącym sezonie pierwszej ligi nie zagrają na Stadionie Miejskim - poinformował w środę klub. Spadkowicz z ekstraklasy szuka… » więcej
2345678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »