Radio Opole » Kraj i świat
2022-09-30, 20:10 Autor: PAP

MS planuje zmiany utrudniające nadużycia przy testamentach szczególnych

Zmiany przepisów regulujących zasady sporządzania tzw. testamentów szczególnych, w tym ustnych - planuje resort sprawiedliwości. Wskazuje, że przypadki fałszowania takich testamentów są częstsze niż testamentów zwykłych. Zapowiedź projektu trafiła do wykazu prac rządu.

Jak zaznaczono w tym wykazie, termin przyjęcia planowanego projektu przez Radę Ministrów jest przewidywany na drugi kwartał przyszłego roku.


Kodeks cywilny obok zwykłych form testamentu, np. sporządzenia go w formie aktu notarialnego, przewiduje jego formy szczególne. Mają one zastosowanie w przypadkach określonych w ustawie, gdy sporządzenie testamentu zwykłego nie jest możliwe.


"Jedną z najczęściej występujących form testamentu szczególnego w polskim systemie prawnym jest testament ustny" - przypomniało MS. Jednocześnie jednak resort wskazał, że "ta forma oświadczenia woli spadkodawcy przysparza problemy dowodowe w praktyce sądowej". "Podnosi się, na podstawie obserwacji praktyki sądowej, że przypadki fałszowania testamentów ustnych są o wiele częstsze niż innych testamentów" - zaznaczyło MS.


Obecnie zapis Kodeksu cywilnego głosi, że "jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy, albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione, spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków".


"Odmiennie niż dotychczas, do sporządzenia testamentu nie wystarczy samo istnienie samej obawy rychłej śmierci spadkodawcy, jak i samo istnienie szczególnych okoliczności wskutek których zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione. Proponowane rozwiązanie prowadzi do połączenia tych przesłanek, a dodatkowo, aby można było sporządzić testament ustny, szczególne okoliczności będą musiały wystąpić nagle" - wyjaśniło istotę proponowanej zmiany ministerstwo.


Jak wskazało, "tym samym przesłanki sporządzenia tego szczególnego testamentu sprowadzono w istocie do jednej".


Znacznemu skróceniu - w porównaniu do obecnego brzmienia K.c. - ulec też mają terminy na spisanie oświadczenia spadkodawcy lub stwierdzenie treści testamentu ustnego już po otwarciu spadku.


W pierwszym przypadku spisanie oświadczenia spadkodawcy przez świadka będzie mogło nastąpić nie - jak obecnie - przed upływem roku od złożenia tego oświadczenia, tylko "niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu miesiąca". W drugim przypadku stwierdzenie treści testamentu będzie możliwe na podstawie zeznań świadków przed sądem w ciągu trzech miesięcy, a nie - jak obecnie - pół roku, od śmierci spadkodawcy.


"Powyższe zmiany terminów stwierdzenia treści testamentu ustnego przyczynią się do sporządzenia o wiele bardziej dokładnego oświadczenia woli testatora aniżeli przy poprzedniej regulacji. Nie należy bowiem zapominać, że oświadczenie woli złożone przez testatora ustnie rodzi konieczność stwierdzenia treści testamentu. Jest także oczywiste jak zawodna z czasem może okazać się pamięć świadków testamentu, co do treści złożonego w odległej przeszłości testamentu" - uzasadniło MS.


Z Kodeksu cywilnego, według planów autorów propozycji, zniknąć ma inna forma testamentu szczególnego, czyli testament podróżny. Obecne regulacje przewidują, że "podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym można sporządzić testament przed dowódcą statku lub jego zastępcą w ten sposób, że spadkodawca oświadcza swą wolę dowódcy statku lub jego zastępcy w obecności dwóch świadków".


"Negatywną ocenę dla istnienia tej formy testamentu uzasadnia się tym, że taka forma rozrządzenia majątkiem na wypadek śmierci jest praktycznie martwą instytucją i ma małe zastosowanie w praktyce" - oceniono. Jak zresztą dodano "w praktyce w rzeczywiście kryzysowych sytuacjach związanych z zatonięciem statku, testament podróżny sporządzony na papierze w większości przypadków zostanie po prostu utracony".


Nieużywana - jak zauważono - pozostaje też inna forma testamentu szczególnego, czyli testament wojskowy. W tym przypadku zdecydowano jednak o modyfikacji przepisów, a nie o ich całkowitym wykreśleniu.


"Podkreślić należy, że także w większości europejskich systemów prawnych występują testamenty szczególne, które mogą być sporządzone przez osoby będące przedstawicielami sił zbrojnych lub osoby z siłami zbrojnymi związane. Mimo więc, że Polska nie znajdywała się od końca drugiej wojny światowej w stanie wojny, istnienie ewentualnych ułatwień na wypadek zaistnienia takich okoliczności lub okoliczności zbliżonych nie powinno być kwestionowane" - uzasadniono.


Uzupełnione miałyby zaś zostać okoliczności, w których taki testament wojskowy będzie mógł być sporządzony przed m.in. oficerem lub sędzią wojskowym. "Sporządzenie testamentu wojskowego będzie możliwe nie tylko w czasie mobilizacji lub wojny albo przebywania w niewoli, ale także w czasie użycia lub pobytu Sił Zbrojnych RP poza granicami państwa" - przekazano.


Testamenty szczególne traciłyby moc, według propozycji MS, z upływem trzech miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu. Obecnie termin ten jest określony na pół roku.


Projekt został wpisany w piątek do wykazu prac legislacyjnych rządu. W resorcie sprawiedliwości zajmować się nim będzie wiceminister Katarzyna Frydrych. (PAP)


autor: Marcin Jabłoński


mja/ mrr/


Kraj i świat

2024-06-10, godz. 17:10 NFZ oznakuje apteki sprzedające pigułki "dzień po" NFZ wspólnie z Ministerstwem Zdrowia wprowadza system oznakowania aptek, które biorą udział w pilotażowym programie dotyczącym pigułki 'dzień po'. Naklejki… » więcej 2024-06-10, godz. 17:10 Helena Bonham Carter i Martin Freeman gwiazdami ekranizacji powieści Agathy Christie Netflix ogłosił obsadę realizowanej przez tę platformę streamingową ekranizacji powieści Agathy Christie, zatytułowanej „Tajemnica Siedmiu Zegarów”… » więcej 2024-06-10, godz. 17:00 Płock/ Badania nad wizerunkiem Matki Boskiej Skępskiej - trwa kwerenda, będzie wystawa „Oblicza. Matka Boska Skępska wczoraj i dziś” to tytuł projektu badawczego, który realizują wspólnie Muzeum Mazowieckie w Płocku i Muzeum Archeologiczne… » więcej 2024-06-10, godz. 17:00 Modele biznesowe banków muszą być adaptacyjne; pojawiają się nowe ryzyka - Jastrzębski, KNF Modele biznesowe banków muszą cechować się adaptacyjnością, banki muszą przygotowywać się na różne scenariusze rozwoju i przyzwyczaić się, że będą… » więcej 2024-06-10, godz. 17:00 Premier: w projekcie możliwość użycia wojska w kraju, bez potrzeby ogłaszania stanu wyjątkowego (krótka2) Projekt noweli ustawy o obronie ojczyzny zakłada możliwość użycia oddziałów Wojska Polskiego na terytorium państwa polskiego bez potrzeby ogłaszania stanu… » więcej 2024-06-10, godz. 17:00 Sytuacja na granicy tematem odprawy kadry kierowniczej policji z udziałem szefa MSWiA Sytuacja na wschodniej granicy jest jednym z tematów dwudniowej odprawy służbowej kadry kierowniczej policji z udziałem szefa MSWiA Tomasza Siemoniaka oraz… » więcej 2024-06-10, godz. 16:50 CBOS: ponad połowie Polaków Zielony Ład kojarzy się negatywnie Europejski Zielony Ład wywołuje negatywne skojarzenia u 52 proc. Polaków, a pozytywne - u 14 proc. - wynika z badania CBOS. Najbardziej niechętną grupą są… » więcej 2024-06-10, godz. 16:50 Francja/ Liderzy skrajnej prawicy spotkają się po południu, naradza się też lewica Liderzy francuskiego Zjednoczenia Narodowego: Marine Le Pen i Jordan Bardella spotykają się w poniedziałek z Marion Marechal, reprezentującą inną partię… » więcej 2024-06-10, godz. 16:50 Prezydent ma nadzieję na poparcie jego projektu o działaniach na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa państwa (krót… Prezydent Andrzej Duda ma nadzieję na szerokie poparcie jego projektu ustawy o działaniach na wypadek zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa. Projektem… » więcej 2024-06-10, godz. 16:50 Wybory do PE/ Ekspert: bardziej prawicowa Unia sama może naruszać praworządność Istnieje ryzyko, że coraz bardziej prawicowe rządy w krajach członkowskich doprowadzą do tego, że Unia Europejska sama będzie łamać wartości, których… » więcej
567891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »