Radio Opole » Kraj i świat
2022-09-25, 08:10 Autor: PAP

Zakliczyn / 78. rocznica pacyfikacji wsi Jamna i partyzanckiej bitwy Batalionu „Barbara”

W niedzielę przypada 78. rocznica Bitwy na Jamnej (Małopolska), którą partyzanci Batalionu „Barbara” 16 Pułku Piechoty Armii Krajowej stoczyli tu z Niemcami 25 września 1944 r.

Co roku w rocznicę wrześniowej bitwy partyzanckiej na Jamnej, odbywają się liczne złazy turystyczne na położone w okolicach Tarnowa wzgórze, które w czasie wojny było siedzibą akowskiego batalionu. W 1944 r. żołnierze AK prowadzili stąd dywersję na tyłach wroga.


Jak wspominał przed laty jeden z uczestników bitwy, nieżyjący już dziś Jerzy Pertkiewicz, żołnierze AK zaczajali się na Niemców przy drodze do Nowego Sącza prowadzącej przez Gródek nad Dunajcem (była to zresztą w tamtych latach jedyna droga w stronę Nowego Sącza). Tam „likwidowali” niemieckie samochody.


Partyzanci dawali się mocno we znaki okupantowi. Gdy w Pławnej wysadzili pociąg wiozący niemieckie czołgi, u Niemców zawrzało. Postanowili uporać się z krnąbrnym polskim oddziałem, który stanowił dla nich nie lada problem. 24 września 1944 r. wieś Jamna została otoczona przez Wehrmacht, SS i oddziały ukraińskiej SS „Galizien”. Tak doszło do Bitwy pod Jamną, która rozpoczęła się 25 września 1944 r. i trwała dwa dni.


Polscy żołnierze otrzymali meldunek, że Niemcy otaczają Jamną rano 25 września. Dowództwo polskiego oddziału mieściło się wtedy w tym miejscu wzgórza, gdzie obecnie na Jamnej znajduje się kościół dominikanów. Kompanie rozlokowane były wokół. Bitwa rozgorzała od rana i trwała do wieczora.


Po całodziennym, zaciętym i morderczym boju, partyzanci wyszli nocą z groźnego okrążenia. Pomogła im w tym burza, która rozpętała się nad Jamną. Niemieckie lotnictwo (niemieckie samoloty stacjonowały na lądowisku w Klikowej pod Tarnowem) nie było w stanie wejść do akcji, a artyleria nieprzyjaciela ostrzelać celnie akowców.


Niemieckie wojsko nacierało na Jamną od strony Bukowca. Miało dziesięciokrotną przewagę liczebną. Niemieckich żołnierzy było prawie pięć tysięcy. Mieli miażdżącą przewagę w uzbrojeniu. Żołnierzy AK było 600.


Początkowo sytuacja wydawała się bardzo zła, gdyż żołnierze AK zostali okrążeni, ale podczas walki i sprytnego manewru, udało się akowcom wyjść z potrzasku. Wycofali się szczęśliwie w kierunku Jastrzębi i Policht. W krwawej potyczce zginęło niestety czterech żołnierzy Batalionu „Barbara”. Niemcy ponieśli spore straty. Według niektórych źródeł, zginęło ich nawet około stu.


Niestety, po wycofaniu się Batalionu „Barbara”, niemieccy żołnierze wkroczyli do wsi i w akcie odwetu za to, że Jamna sprzyjała partyzantom, zabili 23 osoby i spalili 30 zabudowań. Wśród zamordowanych była matka z rocznym dzieckiem na ręku, jak również ludzie starsi. W miejscu, gdzie hitlerowscy żołnierze zastrzelili kilkanaście osób z ludności cywilnej, dziś wznosi się kaplica. Dolina, gdzie stała chata, w której ukrywali się mieszkańcy, zyskała nazwę Dolina Męczeństwa.


Po wyjściu z okrążenia Batalion „Barbara” zachował nadal siły oraz wolę walki, co udowodnił w późniejszym okresie walcząc w kolejnych potyczkach z Niemcami. Dowódcą batalionu był kpt. dyplomowany Eugeniusz Borowski ps. „Leliwa”. Działalność Batalionu „Barbara” na Pogórzu Ciężkowicko-Rożnowskim w 1944 r. była jednym z przejawów prowadzonej w tamtym czasie przez AK Akcji „Burza”.


W czasach PRL-u, gdy o AK nie mówiło się, albo mówiło się źle, rocznice Bitwy na Jamnej nie były organizowane oficjalnie. Co roku spotykali się tu natomiast w latach 70. i 80. jej dawni uczestnicy. Przychodzili turyści i młodzież oddać hołd żołnierzom AK, a dla kamuflażu podawano, że organizowany był w tym dniu przez PTTK „Rajd Złotego Liścia”.


Inicjatorem i pomysłodawcą tych obchodów oraz rajdów organizowanych w partyzancką rocznicę był jeden z dawnych partyzantów Batalionu „Barbara”, Józef Małecki ps. „Motyl”. W tamtych latach obchody na Jamnej odbywały się przy drewnianym krzyżu i obelisku ufundowanym przez mieszkańców i partyzantów w 1967 r.


Współczesne obchody mają już charakter oficjalny i organizowane są przez gminę Zakliczyn oraz Starostwo Powiatowe w Tarnowie. Tegoroczne obchody rozpoczną się w niedzielę, o godz. 10, apelem Poległych i złożeniem wiązanek kwiatów pod pomnikiem poległych podczas bitwy i w czasie pacyfikacji wsi Jamna.(PAP)


Autor: Janusz Smoliński


smol/ dki/


Kraj i świat

2024-06-15, godz. 18:10 Turniej ATP w 's-Hertogenbosch - de Minaur o tytuł powalczy z Kordą Najwyżej rozstawiony Australijczyk Alex de Minaur i Amerykanin Sebastian Korda (nr 7.) powalczą w niedzielę o triumf w tenisowym turnieju ATP 250 na trawiastych… » więcej 2024-06-15, godz. 18:10 USA/ Biden i Trump uzgodnili zasady pierwszej debaty telewizyjnej Półtorej godziny debaty bez publiczności i z ograniczonym czasem wypowiedzi, to ramy pierwszej debaty wyborczej pomiędzy prezydentem USA Joe Bidenem a Donaldem… » więcej 2024-06-15, godz. 18:00 Rajdowe ME - Solberg najszybszy na szwedzkich szutrach Szwed Oliver Solberg (Skoda Fabia RS Rally2) wygrał Królewski Rajd Skandynawii, trzecią rundę samochodowych mistrzostw Europy. Impreza została rozegrana na… » więcej 2024-06-15, godz. 17:50 Turniej ATP w Stuttgarcie - Berrettini i Draper zagrają w finale Rozstawiony z numerem szóstym Brytyjczyk Jack Draper i Włoch Matteo Berrettini zagrają w finale tenisowego turnieju ATP 250 na trawiastych kortach w Stuttgarcie… » więcej 2024-06-15, godz. 17:50 Pomorskie/ Śmiertelny wypadek w powiecie bytowskim; zablokowana DW 211 Droga wojewódzka nr 211 w powiecie bytowskim jest zablokowana po zderzeniu samochodu osobowego z motocyklem. Zginął 33-letni mężczyzna. Na miejscu pracują… » więcej 2024-06-15, godz. 17:40 Tour de Kurpie - etap dla Greka Arvanitou, liderem wciąż Pawlak Nikiforos Arvanitou z reprezentacji Grecji wygrał w miejscowości Łyse czwarty etap wyścigu kolarskiego Tour de Kurpie. Koszulkę lidera zachował zwycięzca… » więcej 2024-06-15, godz. 17:30 ME 2024 - Węgry - Szwajcaria 1:3 (opis) Grupa A: Węgry - Szwajcaria 1:3 (0:2). Bramki: 0:1 Kwadwo Duah (12), 0:2 Michel Aebischer (45), 1:2 Barnabas Varga (66-głową), 1:3 Breel Embolo (90+3). … » więcej 2024-06-15, godz. 17:30 ME w kajakarstwie - srebrny medal Koliadycha i Kitewskiego w C2 200 m (krótka4) Kanadyjkarze Oleksii Koliadych i Aleksander Kitewski zdobyli w węgierskim Szegedzie srebrny medal mistrzostw Europy w nieolimpijskiej konkurencji C2 200 m. Polacy… » więcej 2024-06-15, godz. 17:20 ME 2024 - Hamsik: mam nadzieję, że futbol zjednoczy Słowaków po zamachu na premiera Najbardziej znany słowacki piłkarz ostatnich lat Marek Hamsik wyraził nadzieję, że występ reprezentacji w mistrzostwach Europy w Niemczech przyczyni się… » więcej 2024-06-15, godz. 17:20 Brazylia/ Prezydent o projekcie zaostrzenia prawa antyaborcyjnego: to szaleństwo Prezydent Brazylii Luiz Inacio Lula da Silva skrytykował w sobotę projekt ustawy przewidującej kary do 20 lat więzienia za usunięcie ciąży, nawet jeśli… » więcej
6789101112
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »