Radio Opole » Kraj i świat
2022-07-07, 08:10 Autor: PAP

Badacze: w mumii Egipcjanki należącej do UW odkryto przypuszczalne ślady po nowotworze

Duże ubytki w częściach kości twarzoczaszki mumii Egipcjanki żyjącej ponad 2 tys. lat temu mogą świadczyć o tym, że cierpiała na raka nosogardzieli - uważają eksperci z Warszawskiego Projektu Interdyscyplinarnych Badań Mumii. Mumia trafiła do Polski blisko 200 lat temu.

W 2016 r. ci sami eksperci ustalili, że mumia przypisywana kapłanowi Hor-Dżehutiemu tak naprawdę skrywa w sobie ciało kobiety. Było to możliwe dzięki zastosowaniu nowoczesnego tomografu, bo mumia jest ciągle kompletna – nie rozwijano bandaży na potrzeby badań. Prace nad mumią ciągle trwają i naukowcy pozyskują kolejne nowe informacje.


“Podczas przygotowania czaszki badanej przez nas mumii do wydruków 3D zwróciliśmy uwagę na duże ubytki w częściach kości twarzoczaszki, większe niż, te które zwykle powstają podczas zbiegów mumifikacyjnych” - powiedziała PAP Marzena Ożarek-Szilke, antropolożka i archeolożka z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (WUM). Jak dodała, takie mniejsze ubytki z reguły powstawały w trakcie usuwania mózgu przez jedną z dziurek nosa. Wówczas m.in. kość sitowa była łamana w czasie “wydłubywania” mózgu.


W projekt badania mumii zaangażował się prof. Rafał Stec z Kliniki Onkologii WUM. PAP zapytała naukowca o to, co świadczy o tym, że Egipcjanka cierpiała na raka i czy bez pobrania próbek można z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że istotnie tak było.


“Po pierwsze, nietypowe zmiany w obrębie kości nosogardzieli, które zgodnie z opiniami ekspertów zajmujących się badaniem mumii nie są typowe dla procesu mumifikowania. Po drugie, opinie radiologów na podstawie tomografii komputerowej wskazujące na możliwość zmian w kościach na tle nowotworowym” - wskazał naukowiec. Dodał, że młody wiek zmarłej i brak innej przyczyny zgonu z dużym prawdopodobieństwem mogą wskazywać "na przyczynę onkologiczną".


Prof. Stec zastrzegł, że na razie u mumii podejrzewany jest nowotwór złośliwy, a jedynym pewnym rozpoznaniem jest badanie histopatologiczne, które w 100 proc. daje pewność rozpoznania. Dlatego w tym roku naukowcy planują pobranie tkanek i wykonanie różnych analiz na WUM. Próbki z warszawskiej mumii będą porównane z próbkami rakowymi z innych mumii egipskich. Są one przechowywane w bankach tkanek w USA i Wielkiej Brytanii.


Pytany o objawy tego typu nowotworów głowy i szyi, profesor wymienił zaburzenia połykania, zmianę artykulacji mowy, zaburzenia słuchowe oraz objawy ze strony układu oddechowego.


“Śmierć w przypadku tego, jak i każdego innego nowotworu, związana jest z powstawaniem przerzutów odległych, ale także poprzez niszczenie tkanek sąsiadujących z nowotworem czy powikłania zakrzepowo-krwotoczne” - wskazał.


Prof. Stec dodał, że nowotwory towarzyszyły ludzkości od zawsze. "Ale jak wiemy, nie mieliśmy do końca lat 90. ubiegłego wieku dobrej diagnostyki, poza tym większość nowotworów rozwija się w wieku podeszłym, stąd najzwyczajniej osoby nie dożywały momentu ich rozwoju i umierały z innych przyczyn” - powiedział.


Ożarek-Szilke dodała, że nowotwory w starożytnym Egipcie nie były rzadkością i znanych jest kilka przypadków potwierdzonego raka nosogardzieli.


Zdaniem badaczy analizy mumii mogą przyczynić się do rozwoju współczesnej medycyny. Jak wyjaśnił prof. Stec, będzie można poznać “podpis molekularny” nowotworów i porównać z obecnie występującymi nowotworami. Wyraził nadzieję, że poszerzy to także wiedzę o ewolucji nowotworów i być może wskaże dalsze kierunki badań zarówno w diagnostyce, jak i leczeniu.


Planowane dalsze badania przesądzą, co było przyczyną choroby - czy może związana była z zakażeniem wirusem, np. HPV, czy też miała podłoże genetyczne.


Analizą genetyczną pobranych tkanek będzie się zajmował prof. Tomasz Stokłosa z Zakładu Biologii i Genetyki Nowotworów WUM. Badania potrwają kilka miesięcy, a wyniki być może będą znane pod koniec tego roku.


W Warszawski Projekt Interdyscyplinarnych Badań Mumii (Warsaw Mummy Project Human) zaangażowani są oprócz Ożarek-Szilke i prof. Steca również dr Wojciech Ejsmond z Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN oraz Stanisław Szilke i Marcin Jaworski.


Mumia, która jest celem obecnych badań, została przywieziona do Polski w 1826 lub 1827 r. przez Jana Wężyka-Rudzkiego.


Jak powiedział PAP dr Wojciech Ejsmond, długo sądzono, że wewnątrz trumny znajduje się "mumia niewiasty". Tak podają XIX-wieczne dokumenty. Dopiero w okresie międzywojennym odczytano hieroglify na trumnie, które jednoznacznie wskazywały jej właściciela - kapłana Hor-Dżehutiego. Tym samym uznano, że wewnątrz spoczywa ów mężczyzna. Dopiero w czasie ostatnich badań ustalono, że jest to jednak kobieta.


O ciąży zmumifikowanej kobiety badacze poinformowali w 2021 r. Nie wszyscy naukowcy zgadzają się jednak z tym twierdzeniem. Podała je pod wątpliwość na przykład ekspertka zajmująca się mumiami prof. Sahar Saleem.


Obecnie mumia, należąca do UW, znajduje się od 1917 r. w depozycie w Muzeum Narodowym w Warszawie. Wraz z sarkofagiem jest prezentowana na stałej wystawie Galerii Sztuki Starożytnej.(PAP)


autor: Szymon Zdziebłowski


szz/ agt/


Kraj i świat

2024-06-16, godz. 16:00 Kraków/ Uczestnicy Marszu dla Życia skrytykowali małopolską kurator oświaty Uczestnicy Marszu dla Życia i Rodziny, który w niedzielę przeszedł ulicami Krakowa, nie tylko potępili aborcję, ale i skrytykowali obecną małopolską kurator… » więcej 2024-06-16, godz. 15:50 Opole/ Studenci politechniki w międzynarodowym projekcie Studenci Politechniki Opolskiej podjęli współpracę z Sun Moon University w Korei oraz VSB - Technical University of Ostrava w Czechach - poinformowała PAP… » więcej 2024-06-16, godz. 15:50 LN siatkarek - Polska - Chiny 0:3 (wynik) Polskie siatkarki przegrały w Hongkongu z reprezentacją Chin 0:3 (23:25, 15:25, 19:25) w ostatnim meczu fazy interkontynentalnej Ligi Narodów. To druga porażka… » więcej 2024-06-16, godz. 15:50 ME 2024 - Polska - Holandia 1:1 (do przerwy) Grupa D: Polska - Holandia 1:1 do przerwy. Bramki: 1:0 Adam Buksa (16-głową), 1:1 Cody Gakpo (29). Żółta kartka - Holandia: Joey Veerman. Sędzia:… » więcej 2024-06-16, godz. 15:40 Mazowieckie/ Paliła się hala warsztatowa pod Warszawą W miejscowości Opacz-Kolonia, w powiecie pruszkowskim, w gminie Michałowice na Mazowszu, w nieodebranej jeszcze hali przygotowanej pod warsztat mechaniczny… » więcej 2024-06-16, godz. 15:40 ME 2024 - Polska - Holandia 1:1 (bramka) Grupa D: Polska - Holandia 1:1 w 29. min. Bramki: 1:0 Adam Buksa (16-głową), 1:1 Cody Gakpo (29). Żółta kartka - Holandia: Joey Veerman. Sędzia: Artur… » więcej 2024-06-16, godz. 15:40 "FT": prezydent Serbii przygotowuje zgodę na otwarcie największej kopalni litu w Europie Prezydent Serbii Aleksandar Vuczić poinformował w rozmowie z dziennikiem 'Financial Times', że przygotowuje zgodę na otwarcie w kraju największej w Europie… » więcej 2024-06-16, godz. 15:40 IMGW ostrzega mieszkańców sześciu województw przed burzami (aktl.) Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia pierwszego stopnia przed burzami dla województw: mazowieckiego, łódzkiego, lubelskiego, świętokrzyskiego… » więcej 2024-06-16, godz. 15:40 PŚ w kajakarstwie górskim – Australijka Fox przeszła w Krakowie do historii Jessica Fox całkowicie zdominowała zawody Pucharu Świata w kajakarstwie górskim na torze Kolna. Australijka triumfowała we wszystkich trzech konkurencjach… » więcej 2024-06-16, godz. 15:30 Szwajcaria/ Komunikat ze szczytu ws. Ukrainy: dążenie do pokoju wymaga udziału obu stron (krótka) Droga do pokoju wymaga udziału wszystkich stron, ale podstawą uzgodnień powinno być poszanowanie integralności terytorialnej Ukrainy - napisano w komunikacie… » więcej
45678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »