Radio Opole » Kraj i świat
2021-12-07, 13:10 Autor: PAP

Utracone podczas II wojny dzieło Leona Wyczółkowskiego wróciło na Wawel (opis)

Pastel Leona Wyczółkowskiego : "Wiejska dziewczyna w żółtej chuście" utracony podczas II wojny światowej wrócił we wtorek na Wawel. Dzieło rok temu zostało wystawione w jednym z polskich domów aukcyjnych. Udało się je odzyskać dzięki wysiłkom pracowników Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

"To kolejne dzieło utracone na ponad 70 lat, które wraca do polskich kolekcji" - mówił podczas przekazania pracy wicepremier, minister kultury Piotr Gliński. Podkreślił, że udało się ją odzyskać dzięki właściwej postawie właściciela i domu aukcyjnego oraz współpracy pracowników ministerstwa i specjalistów z Wawelu, co umożliwiło udokumentowanie pochodzenia obrazu.


Jak podkreślił, w ostatnich latach do właścicieli – placówek muzealnych w Polsce wróciło około 500 dzieł sztuki. "To są zarówno dzieła, które znajdują się na terenie Polski, ale większość z nich pochodzi z zagranicy, poza Wschodem" – zaznaczył minister. Poinformował, że od nowego roku Wydział ds. Strat Wojennych zostanie przekształcony w samodzielny departament i wzmocniony kadrowo.


Do wybuchu II wojny światowej pastel Wyczółkowskiego znajdował się w magazynie Zamku Królewskiego na Wawelu. Podczas okupacji zaginął i figurował na liście strat wojennych. Rok temu został wystawiony na aukcji w Warszawie i rozpoznany przez pracowników ministerstwa.


"To wielkie święto dla Zamku Królewskiego na Wawelu. Każdy obraz, który wraca do naszej kolekcji jest traktowany wyjątkowo, jako prace oczekiwana, dzieło, które w integralny sposób tworzy naszą kolekcję" – mówił dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu Andrzej Betlej. Dziękował pracownikom ministerstwa oraz kustosz Zamku na Wawelu Agnieszce Janczyk za wysiłki włożone w jego odzyskanie.


Zapowiedział, że wiosną "Wiejska dziewczyna w żółtej chuście" razem z 11 innymi obrazami Wyczółkowskiego zostanie zaprezentowana publiczności na specjalnym pokazie.


Dyrektor Betlej mówił, że straty wojenne Zamku Królewskiego na Wawelu są bardzo różnorodne "Chyba najbardziej dotkliwy jest brak wspaniałych pejzaży holenderskiego malarza Jana von Goyena" - wskazał. Ale wśród dzieł zaginionych są też prace Piotra Michałowskiego, Artura Grottgera, Maksymiliana Gierymskiego, Jacka Malczewskiego, Xawerego Dunikowskiego oraz ważna ze względów historycznych część kolekcji legionowej z daru Jerzego Mycielskiego m.in. prace Juliana Fałata, Leona Czechowskiego i Zygmunta Rozwadowskiego.


Pastel, który wrócił we wtorek na Wawel jest znany pod dwoma tytułami: "Góralka" albo "Wiejska dziewczyna w żółtej chuście". Powstał w 1900 roku i był sygnowany przez artystę. Leon Wyczółkowski sportretował młodą dziewczynę ubraną w ciemny kaftan, jasną spódnicę, suto marszczoną w talii, z żółtą, wzorzystą chustą na głowie.


"Ujęta w swobodnej pozie, nachylona i wsparta rękami o jakiś mebel, zadumana kobieta melancholijnie spogląda w dal. Wyczółkowski skomponował obraz po przekątnej, a modelka została wpisana w leżący prostokąt. Ten zabieg Leon Wyczółkowski chętnie stosował w swoich obrazach pod koniec XIX i na początku XX wieku" – mówiła Agnieszka Janczyk, kustosz, kurator Zbiorów Prac na Papierze Zamku Królewskiego na Wawelu.


Przypomniała, że w roku 1900 w Krakowie odbył się ślub poety Lucjana Rydla i chłopki Jadwigi Mikołajczykówny, a Leon Wyczółkowski podobnie jak inni młodopolscy artyści był zafascynowany barwnym, ludowym światem, dlatego jego modelkami często bywały dziewczyny z podkrakowskich wsi, a w jego obrazach pojawiały się motywy takie jak orka czy zbieranie buraków. Bliski odzyskanemu pastelowi jest wizerunek Jadwigi Mikołajczykówny ("Portret Rydlowej") z 1899 i "Lirnik" z 1901, znajdujący się w zbiorach Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy.


Niedługo po powstaniu "Wiejską dziewczynę w żółtej chuście" kupił Leon Piniński profesor prawa i rektor uniwersytetu we Lwowie, kolekcjoner i miłośnik sztuki, a w latach 1898-1903 namiestnikiem Galicji. W lutym 1901 roku pastel był prezentowany na wystawie Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka" we Lwowie. Piniński przed drugą wojną światową podarował Zamkowi Królewskiemu na Wawelu część swoich zbiorów, powołując w tyn celu fundację.(PAP)


autor: Małgorzata Wosion


wos/ dki/


Kraj i świat

2024-06-26, godz. 21:20 Rada Europy/ Powstanie stały mechanizm rozwiązywania sporów w sprawie odszkodowań wojennych Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy przyjęło w środę raport brytyjskiego parlamentarzysty lorda Richarda Keena, który zakłada stworzenie stałego międzynarodowego… » więcej 2024-06-26, godz. 21:10 ME 2024 - Gruzja - Portugalia 1:0 (bramka) Grupa F: Gruzja - Portugalia 1:0 w 2. min. Bramki: 1:0 Chwicza Kwaracchelia (2). Sędzia: Sandro Schaerer (Szwajcaria).(PAP) mg/ mak/ co/ » więcej 2024-06-26, godz. 21:10 USA/ Departament Stanu zamierza prywatnymi kanałami dążyć do uwolnienia Gershkovicha i Whelana Stany Zjednoczone będą w dalszym ciągu starać się prywatnymi kanałami doprowadzić do uwolnienia z Rosji przetrzymywanych tam Amerykanów, Evana Gershkovicha… » więcej 2024-06-26, godz. 21:00 Grabiec: to, jaka będzie funkcja Lotniska Chopina, okaże się pewnie za 10 lat To, jaka będzie funkcja Lotniska Chopina, okaże się pewnie za 10 lat - ocenił szef KPRM Jan Grabiec. Jego zdaniem dopiero wtedy będzie można odpowiedzialnie… » więcej 2024-06-26, godz. 21:00 Komunikat Totalizatora Sportowego (26-06-2024) Komunikat Totalizatora Sportowego Totalizator Sportowy Spółka z o.o. podaje wylosowane liczby w dniu 2024-06-26 o godz. 14:00W zakładach Kaskada wylosowano1… » więcej 2024-06-26, godz. 21:00 Komunikat Totalizatora Sportowego (26-06-2024) Komunikat Totalizatora Sportowego Totalizator Sportowy Spółka z o.o. podaje ilości i wysokości wygranych w grach losowychw dniu 2024-06-26 o godz. 14:00Kaskada… » więcej 2024-06-26, godz. 21:00 USA/ Polskie produkty na największych targach żywnościowych W nowojorskim Javits Center zakończyły się w środę największe w USA coroczne targi żywnościowe, Summer Fancy Food 2024. Wśród 2600 wystawców z 57 krajów… » więcej 2024-06-26, godz. 20:50 W. Brytania/ Nabrany przez rosyjskich oszustów szef MSZ mówił o Ukrainie i Trumpie Dwójka znanych rosyjskich oszustów, którzy dzwonią do światowych polityków podszywając się pod kogoś innego, opublikowała w środę nagranie z takiej… » więcej 2024-06-26, godz. 20:50 Bodnar o dalszych pracach ws. noweli o KRS: analizujemy opinie prawne w tej sprawie W sprawie rządowej nowelizacji ustawy o KRS i poprawek senackich do niej jesteśmy na etapie analizowania opinii prawnych, które zostały przedstawione sejmowej… » więcej 2024-06-26, godz. 20:50 Francja/ Bezprecedensowy nakaz aresztowania prezydenta Syrii zatwierdzony przez sąd Sąd apelacyjny w Paryżu zatwierdził w środę nakaz aresztowania prezydenta Syrii Baszara el-Asada oskarżonego o zbrodnie przeciw ludzkości w związku z atakami… » więcej
891011121314
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »