Radio Opole » Kraj i świat
2021-12-07, 13:10 Autor: PAP

Utracone podczas II wojny dzieło Leona Wyczółkowskiego wróciło na Wawel (opis)

Pastel Leona Wyczółkowskiego : "Wiejska dziewczyna w żółtej chuście" utracony podczas II wojny światowej wrócił we wtorek na Wawel. Dzieło rok temu zostało wystawione w jednym z polskich domów aukcyjnych. Udało się je odzyskać dzięki wysiłkom pracowników Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

"To kolejne dzieło utracone na ponad 70 lat, które wraca do polskich kolekcji" - mówił podczas przekazania pracy wicepremier, minister kultury Piotr Gliński. Podkreślił, że udało się ją odzyskać dzięki właściwej postawie właściciela i domu aukcyjnego oraz współpracy pracowników ministerstwa i specjalistów z Wawelu, co umożliwiło udokumentowanie pochodzenia obrazu.


Jak podkreślił, w ostatnich latach do właścicieli – placówek muzealnych w Polsce wróciło około 500 dzieł sztuki. "To są zarówno dzieła, które znajdują się na terenie Polski, ale większość z nich pochodzi z zagranicy, poza Wschodem" – zaznaczył minister. Poinformował, że od nowego roku Wydział ds. Strat Wojennych zostanie przekształcony w samodzielny departament i wzmocniony kadrowo.


Do wybuchu II wojny światowej pastel Wyczółkowskiego znajdował się w magazynie Zamku Królewskiego na Wawelu. Podczas okupacji zaginął i figurował na liście strat wojennych. Rok temu został wystawiony na aukcji w Warszawie i rozpoznany przez pracowników ministerstwa.


"To wielkie święto dla Zamku Królewskiego na Wawelu. Każdy obraz, który wraca do naszej kolekcji jest traktowany wyjątkowo, jako prace oczekiwana, dzieło, które w integralny sposób tworzy naszą kolekcję" – mówił dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu Andrzej Betlej. Dziękował pracownikom ministerstwa oraz kustosz Zamku na Wawelu Agnieszce Janczyk za wysiłki włożone w jego odzyskanie.


Zapowiedział, że wiosną "Wiejska dziewczyna w żółtej chuście" razem z 11 innymi obrazami Wyczółkowskiego zostanie zaprezentowana publiczności na specjalnym pokazie.


Dyrektor Betlej mówił, że straty wojenne Zamku Królewskiego na Wawelu są bardzo różnorodne "Chyba najbardziej dotkliwy jest brak wspaniałych pejzaży holenderskiego malarza Jana von Goyena" - wskazał. Ale wśród dzieł zaginionych są też prace Piotra Michałowskiego, Artura Grottgera, Maksymiliana Gierymskiego, Jacka Malczewskiego, Xawerego Dunikowskiego oraz ważna ze względów historycznych część kolekcji legionowej z daru Jerzego Mycielskiego m.in. prace Juliana Fałata, Leona Czechowskiego i Zygmunta Rozwadowskiego.


Pastel, który wrócił we wtorek na Wawel jest znany pod dwoma tytułami: "Góralka" albo "Wiejska dziewczyna w żółtej chuście". Powstał w 1900 roku i był sygnowany przez artystę. Leon Wyczółkowski sportretował młodą dziewczynę ubraną w ciemny kaftan, jasną spódnicę, suto marszczoną w talii, z żółtą, wzorzystą chustą na głowie.


"Ujęta w swobodnej pozie, nachylona i wsparta rękami o jakiś mebel, zadumana kobieta melancholijnie spogląda w dal. Wyczółkowski skomponował obraz po przekątnej, a modelka została wpisana w leżący prostokąt. Ten zabieg Leon Wyczółkowski chętnie stosował w swoich obrazach pod koniec XIX i na początku XX wieku" – mówiła Agnieszka Janczyk, kustosz, kurator Zbiorów Prac na Papierze Zamku Królewskiego na Wawelu.


Przypomniała, że w roku 1900 w Krakowie odbył się ślub poety Lucjana Rydla i chłopki Jadwigi Mikołajczykówny, a Leon Wyczółkowski podobnie jak inni młodopolscy artyści był zafascynowany barwnym, ludowym światem, dlatego jego modelkami często bywały dziewczyny z podkrakowskich wsi, a w jego obrazach pojawiały się motywy takie jak orka czy zbieranie buraków. Bliski odzyskanemu pastelowi jest wizerunek Jadwigi Mikołajczykówny ("Portret Rydlowej") z 1899 i "Lirnik" z 1901, znajdujący się w zbiorach Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy.


Niedługo po powstaniu "Wiejską dziewczynę w żółtej chuście" kupił Leon Piniński profesor prawa i rektor uniwersytetu we Lwowie, kolekcjoner i miłośnik sztuki, a w latach 1898-1903 namiestnikiem Galicji. W lutym 1901 roku pastel był prezentowany na wystawie Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka" we Lwowie. Piniński przed drugą wojną światową podarował Zamkowi Królewskiemu na Wawelu część swoich zbiorów, powołując w tyn celu fundację.(PAP)


autor: Małgorzata Wosion


wos/ dki/


Kraj i świat

2024-06-20, godz. 06:00 ME 2024 - szlagier Hiszpania kontra Włochy na deser kolejnego dnia turnieju Czwartek na piłkarskich mistrzostwach Europy zapowiada się niezwykle interesująco, a każdy mecz ma swoje smaczki i podteksty. Na czoło wybija się hit fazy… » więcej 2024-06-20, godz. 06:00 Ciepły klimat przyspiesza zakwity arktycznych alg Dane z europejskiego satelity CryoSat pokazują, że przez coraz cieńszą warstwę lodu i śniegu do oceanu dociera rosnąca ilość światła słonecznego. Z… » więcej 2024-06-20, godz. 06:00 Dieta ketogeniczna może sprzyjać dobrej pamięci Badanie na myszach pokazało, że dieta ketogeniczna powoduje powstawanie substancji wspierających mózg. Odkrycie może doprowadzić do nowych terapii wspierających… » więcej 2024-06-20, godz. 05:50 Włochy/Meloni: porozumienie w sprawie większości w PE może być kruche, stąd pośpiech Premier Włoch Giorgia Meloni wyraziła opinię, że wśród przywódców w Unii, pracujących nad utworzeniem większości w Parlamencie Europejskim trwa pośpiech… » więcej 2024-06-20, godz. 05:20 Prognoza pogody na 20 i 21 czerwca Jak informuje IMGW przeważający obszar kontynentu znajduje się w strefie podwyższonego ciśnienia. Lokalnie w rejonie Morza Śródziemnego i Zatoki Biskajskiej… » więcej 2024-06-20, godz. 04:50 "Rz": MSWiA planuje budowę systemu bezpiecznej łączności na wypadek wojny MSWiA planuje budowę systemu bezpiecznej, szyfrowanej łączności, który ma pozwolić na działanie administracji i służb ratowniczych w czasie wojny - informuje… » więcej 2024-06-20, godz. 03:30 Kanada/ Stoltenberg w Ottawie o Ukrainie i NATO Sekretarz Generalny NATO Jens Stoltenberg składając w środę wizytę w Ottawie dziękował Kanadzie za pomoc dla Ukrainy i udział we wzmacnianiu NATO. Mówił… » więcej 2024-06-20, godz. 02:10 Argentyna odpowiada Brazylii w sprawie zbiegłych zwolenników byłego prezydenta Bolsonaro Jak poinformował w środę brazylijski dziennik 'Folha de Sao Paulo', rząd Argentyny oficjalnie zaprzeczył jakoby miał zawrzeć z byłym brazylijskim prezydentem… » więcej 2024-06-20, godz. 01:30 Ekwador pogrążył się w ciemościach po "kaskadowej" awarii sieci energetycznej Zaczęło się od stolicy kraju, Quito, po czym elektryczność zaczęła w środę 'wysiadać' w kolejnych miastach Ekwadoru aż jeszcze przed zmrokiem prąd… » więcej 2024-06-20, godz. 00:20 Śląskie/ Silny wiatr zerwał lub uszkodził dziesiątki dachów, powalone drzewa zablokowały drogi (aktl.3) Kilkadziesiąt zerwanych lub uszkodzonych dachów, zalane posesje oraz zablokowane przez wiatrołomy drogi - to skutki silnego wiatru i gwałtownych opadów, które… » więcej
891011121314
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »