Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2022-01-20, 03:10 Autor: Bolesław Bezeg

Kartka z kalendarza

191 lat temu 20 stycznia 1831 r. wodzem naczelnym Powstania Listopadowego Sejm Królestwa Polskiego mianował generała brygady Michała Gedeona Radziwiłła.
Książę Michał Gedeon Radziwiłł nie był wybitnym wodzem, ale nadrabiał rzetelnym stosunkiem do służby i gorliwością. Już jako 6-latek brał udział w Insurekcji Kościuszkowskiej. 8 lat później wstąpił do utworzonej przez Napoleona w grudniu 1806 r. Legii Północnej, która wzięła udział w krwawej zimowej kampanii roku 1807 na Mazurach.

Przebył całą epopeję napoleońską jako oficer armii Księstwa Warszawskiego, aż po obronę Gdańska w roku 1813. Za walki w obronie Księstwa przed Austriakami w 1808 r. otrzymał order Virtuti Militari. Niestety nie posiadał niezbędnej oficerowi charyzmy.

Jego nominację na Naczelnego Wodza Powstania Listopadowego (co miało miejsce po fiasku lojalistycznej polityki i dymisji generała Chłopickiego) generał Józef Prądzyński skomentował następująco: „Nicość jaka się w nim objawiła przechodziła wszelkie granice. Ale nie było także w nim zarozumiałości. [...] Radziwiłł bał się Chłopickiego lubo w nim ufał, a Chłopicki Radziwiłłem pogardzał, więc mało się widywali, chociaż bardzo blisko siebie stawali, czasem nawet w jednym domu. Radziwiłł nie umiał, nie mógł ani rozkazywać, ani o wojennych sprawach myśleć, Chłopicki nie chciał”.

Dowodzenie księcia generała Radziwiłła było jego osobistym dramatem. Nie ułatwiała mu pracy dwuznaczna sytuacja w jakiej postawił go Sejm mianując Wodzem Naczelnym i przydając nieformalnego doradcę w osobie byłego Wodza Naczelnego - generała Chłopickiego. Jak wiadomo w dowodzeniu nic tak nie przeszkadza jak niejasny podział kompetencji.

Wódz Radziwiłł okazał się błyskotliwym reorganizatorem armii. W ciąg pierwszego miesiąca z w zasadzie samodzielnych pułków utworzył cztery dywizje piechoty, operacyjne dowództwo kawalerii i wprowadził nowoczesny system dowodzenia artylerią. Wszystko to dało polskim armiom przewagę nad przestarzałym systemem organizacyjnym armii rosyjskich. W tych pracach Chłopicki nie przeszkadzał, jakby przyznając, że sam tych spraw pełniąc funkcję wodza przez całą zimę haniebnie zaniedbał.

Jednakże 25 lutego 1831 r. doszło do bitwy pod Olszynką Grochowską, która tylko dzięki nieudolności rosyjskich dowódców nie zakończyła się katastrofą. Sukces armii polskiej był na wyciągnięcie ręki, ale wrodzony u generała Radziwiłła brak zdolności podejmowania konkretnych decyzji, spowodował, że rozkazy dowodzącego bitwą generała Chłopickiego (obdarzonego dowodzeniem w sposób nieformalny) nie były wykonywane przez część polskich dowódców. W efekcie możliwość rozbicia głównych sił rosyjskich została zniweczona.

Następnego dnia po ciężkiej krytyce w Sejmie braku zdecydowania Naczelnego Wodza, który doprowadził do niejasnej sytuacji w hierarchii dowodzenia i w efekcie zagroził powodzeniu wojny, książę Radziwiłł podał się do dymisji. Jako Senator do końca powstania pozostał czynnym politykiem.

Po upadku powstania został przez Rosjan wywieziony na zesłanie. Ale nie za bardzo daleko - do Jarosławia nad górną Wołgą.

Zobacz także

2024-05-30, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 30 maja - Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, znana powszechnie w Polsce jako Boże Ciało. Jest to jedno z najważniejszych świąt katolickich… » więcej 2024-05-29, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 29 maja - Międzynarodowy Dzień Uczestników Misji Pokojowych ONZ, obchodzony od 2003 roku. 29 maja - Dzień Weterana Działań poza Granicami Państwa, obchodzony… » więcej 2024-05-28, godz. 13:27 Kartka z kalendarza 28 maja - W Kościele katolickim obchodzone jest wspomnienie błogosławionego kardynała Stefana Wyszyńskiego, beatyfikowanego 12 września 2021 roku. 28… » więcej 2024-05-27, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 27 maja - Dzień Samorządu Terytorialnego, upamiętniający pierwsze wybory samorządowe z 27 maja 1990 roku. Dzień został uchwalony przez Sejm w 2000 roku… » więcej 2024-05-26, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 26 maja - Dzień Matki, świętowany w ponad 140 krajach. W niektórych państwach jest obchodzony w innych terminach. Na przykład w Norwegii świętuje się… » więcej 2024-05-25, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 25 maja - Międzynarodowy Dzień Dziecka Zaginionego. 25 maja - Rozpoczyna się Tydzień Solidarności z Ludami Zamieszkującymi Niesamorządne Terytoria, ustanowiony… » więcej 2024-05-24, godz. 07:00 Kartka zkalendarza 24 maja - Europejski Dzień Parków Narodowych. 24 maja - Europejski Dzień Parków Wodnych. 24 maja - Święto Wojsk Specjalnych, obchodzone w Polsce od… » więcej 2024-05-23, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 23 maja - Dzień Wymiaru Sprawiedliwości. 23 maja - Światowy Dzień Żółwia - ma na celu uświadomienie konieczności ochrony wszystkich gatunków żółwi… » więcej 2024-05-22, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 22 maja - Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją z 20 grudnia 2000 roku. 22 maja - Dzień… » więcej 2024-05-21, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 21 maja - Światowy Dzień Różnorodności Kulturowej, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2002 roku. 21 maja - Światowy Dzień Kosmosu. 21 maja… » więcej
1112131415
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »