Radio Opole » Śląsk po powstaniach » Posłuchaj odcinków » Bibliotekarz z Grudzic
2022-08-22, 06:20 Autor: Bolesław Bezeg

Bibliotekarz z Grudzic

Jednym z najbardziej znanych opolskich działaczy Związku Polaków w Niemczech był Jan Adamek.
Śląsk po Powstaniach - 22 sierpnia 2022
Jan Adamek urodził się 28 grudnia 1902 roku w Grudzicach pod Opolem. Jego ojcem był kolejarz Franciszek Adamek, pielęgnujący w swoim domu polskość.

Jak wspominał Jan Adamek w jego rodzinnym domu nie brakowało polskich książek i czasopism, prenumerowano też Gazetę Opolską i Nowiny Codzienne. Uczył się w Grodzickiej szkole podstawowej, którą w wieku 14 lat musiał porzucić ponieważ otrzymał od pruskich władz nakaz podjęcia pracy w jednym z opolskich przedsiębiorstw, któremu brakowało robotników z powodu trwającej I wojny światowej.

Od najmłodszych lat Jan Adamek wspólnie z rodzicami angażował się w rozmaite polskie przedsięwzięcia. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości czynnie zaangażował się w polską działalność propagandową związaną z plebiscytem.

W przeprowadzonym 20 marca 1921 roku plebiscycie w Grudzicach wygrali Polacy. Na 422 głosy za Polską, za Niemcami głosowało tylko 257 osób. Po wybuchu III powstania śląskiego 19-letni Jan Adamek przyłączył się do powstańczego baonu opolskiego, w którym pełnił służbę łącznika.

Po zawarciu pokoju postanowił zostać na Opolszczyźnie i korzystać z praw przyznanych polskiej mniejszości na Śląsku. Równocześnie stale podtrzymywał polskie życie kulturalne w Grudzicach. W marcu 1924 roku został pracownikiem opolskiego biura Związku Polaków w Niemczech.

W roku 1932 przeszedł do pracy w biurze polskiego Towarzystwa Szkolnego na Śląsk Opolski. Nieustannie był w centrum polskich spraw na Opolszczyźnie, a równocześnie prowadził w Opolu polską bibliotekę, której oddział utworzył w 1927 roku w Grudzicach.

Z jego inicjatywy w Grudzicach powstały liczne polskie organizacje, takie jak Towarzystwo Młodzieży Polsko-Katolickiej, Towarzystwo Śpiewacze "Jutrzenka”, polski klub sportowy "Bolko” i drużyna zuchowa. Był także członkiem komitetu założycielskiego Polskiej Szkoły mniejszościowej w Grudzicach, która powstała w 1924 roku.

11 września 1939 roku został aresztowany przez Gestapo i osadzony w opolskim więzieniu, skąd 3 października wraz z grupą 180 polskich działaczy przewieziony został do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie. Przetrwał tam aż do wyzwolenia obozu 11 IV 1945 roku.

Po powrocie do Grudzic pracował jako bibliotekarz do 1962 roku, kiedy to przeszedł na rentę inwalidzką.

Jan Adamek zmarł na skutek tragicznego wypadku 27 lipca 1973 roku.

Zobacz także

2022-09-02, godz. 06:20 Druh Władek Wczoraj opowiadałem o Julianie Planetorzu, dziś kilka słów o jego starszym o 7 lat bracie wybitnym instruktorze harcerskim Władysławie. » więcej 2022-09-01, godz. 06:20 Patriota bankowiec Jednym z członków Związku Polaków w Niemczech, którzy przeżyli niemal do naszych czasów był przedstawiciel słynnego rodu polskich królów Julian Pla… » więcej 2022-08-31, godz. 06:20 Twórca opolskich lalek Związek Polaków w Niemczech swoje cele realizował przede wszystkim poprzez animowanie w polskich środowiskach działalności kulturalnej. Jednym z najwybitniejszych… » więcej 2022-08-30, godz. 06:20 Stypendysta ZPwN Do sukcesów Związku Polaków w Niemczech z pewnością zaliczyć należy uruchomienie programu stypendialnego dla mieszkającej w Niemczech polskiej młodzieży… » więcej 2022-08-29, godz. 06:20 Arka Bożek Jednym z przywódców Związku Polaków w Niemczech na Śląsku Opolskim był polski działacz narodowy Arkadiusz Bożek znany jako Arka Bożek » więcej 2022-08-26, godz. 06:20 Kontroler szkół Jednym z najzagorzalszych bojowników o polskie szkoły mniejszościowe był polski działacz narodowy i wybitny członek Związku Polaków w Niemczech Jan Ry… » więcej 2022-08-25, godz. 06:20 Polskie szkoły W myśl wymuszonego konwencją genewską dla Górnego Śląska, a wydanego przez pruskiego ministra spraw wewnętrznych zarządzenia, władze rejencji w których… » więcej 2022-08-24, godz. 06:20 Mecenas Rodła W trudnych realiach niechętnego Polakom państwa niemieckiego Związek Polaków w Niemczech nie przetrwałby bez dobrych prawników. Najsłynniejszym spośród… » więcej 2022-08-23, godz. 06:20 Rolnik z Zalesia Wśród opolskich działaczy Związku Polaków w Niemczech nie sposób pominąć jednego z polskich liderów w ziemi strzeleckiej Józefa Wilkowskiego. » więcej
123
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »