Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 81 lat temu Niemcy przeprowadzili egzekucję więźniów…
2023-05-28, 08:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/E.Leo/K.Koziełł

81 lat temu Niemcy przeprowadzili egzekucję więźniów Pawiaka w Lesie Sękocińskim

Pawiak w Warszawie - ruiny. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Pawiak w Warszawie - ruiny. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
81 lat temu, w nocy z 27 na 28 maja 1942 roku, w Lesie Sękocińskim w pobliżu Magdalenki funkcjonariusze SS rozstrzelali 223 więźniów Pawiaka, wśród nich 22 kobiety. Ofiarami byli głównie uczestnicy konspiracji i przedstawiciele polskiej inteligencji - lekarze, prawnicy i dziennikarze. Rozstrzelano także polskich strażników z załogi Pawiaka, aresztowanych za współpracę z ruchem oporu, oraz 15 więźniarek z obozu koncentracyjnego Ravensbrueck, które przewieziono do Warszawy w styczniu i kwietniu 1942 roku.
Wyniki ekshumacji z 1946 wykazały, że skazańców mordowano strzałami w pierś lub tył głowy nad otwartymi grobami. Część rannych prawdopodobnie zakopano żywcem. Zidentyfikowano 218 ofiar kaźni dzięki znalezionym przy nich kartkom pocztowym i kwitom z więziennego depozytu, zeznaniom i relacjom byłych więźniów Pawiaka oraz liście opublikowanej w 1942 roku przez wywiad Armii Krajowej.

Po ekshumacji ciała zamordowanych pochowano na cmentarzu w Łazach. W 1964 roku na miejscu straceń odsłonięto pomnik.

(więcej)

Egzekucja w Lesie Sękocińskim rozpoczęła się o godzinie 3.00 w nocy i trwała do godzin popołudniowych. Transporty formowano w nocy. Więźniom nie wydano depozytów, nie pozwolono się ubrać, wziąć rzeczy osobistych ani jedzenia na drogę, co pozwoliło im się zorientować, jaki los ich czeka. Pluton egzekucyjny tworzyli niemieccy i ukraińscy funkcjonariusze z Pawiaka. Z informacji, które osadzeni na Pawiaku uzyskali od ukraińskich wachmanów wynikało, że przed śmiercią grupa skazańców z majorem Romanem Kukiełło na czele rzuciła się na uzbrojonych oprawców.

Ciała ofiar Niemcy wrzucili do trzech zbiorowych mogił. Odnalazł je leśniczy Franciszek Stankiewicz. 16 czerwca 1942 roku w konspiracyjnej "Informacji Bieżącej" znalazła się wiadomość o egzekucji wraz z niepełną listą rozstrzelanych, uzyskaną z konspiracyjnej komórki na Pawiaku.

81 lat temu w Lesie Sękocińskim zginęli między innymi: burmistrz Koła Michał Beksiak, Karol Kitzman - powstaniec śląski, dyrektor Warszawskiej Spółki Myśliwskiej, działacze PPS: Józef Kulik, Wacław Kwiatkowski, Jan Wojda, działacz Stronnictwa Narodowego i współorganizator tajnej drukarni „Walka” - Edmund Gliński, sędzia Franciszek Frańczak, laryngolog profesor Leon Pękosławski, oficerowie - major Roman Kukiełło, major Józef Ratajczak - komendant Okręgu Pomorskiego ZWZ, rotmistrz Józef Wierzbicki, a także Jan Sołtan, redaktor polityczny Polskiej Agencji Telegraficznej.

Nie była to jedyna hitlerowska zbrodnia w okolicy Magdalenki. Niemcy regularnie rozstrzeliwali tam małe grupy skazańców.

Ze śledztwa Instytutu Pamięci Narodowej, w trakcie którego badano egzekucje dokonywane w okolicach Warszawy, wynika, że do podobnych zdarzeń dochodziło też w Lasach Młochowskich, Nadarzynie, Raszynie, Okęciu, Falenicy i Imielinie.

Pawiak był największym niemieckim więzieniem politycznym w okupowanej Polsce. Wbrew międzynarodowym konwencjom przetrzymywano w nim także jeńców wojennych. Przebywały tam osoby zatrzymane w łapankach, również kobiety i dzieci. Szacuje się, że spośród 100 tysięcy więźniów, którzy przeszli przez Pawiak w latach 1939-1944, około 37 tysięcy zginęło w egzekucjach, zostało zamordowanych w czasie przesłuchań w siedzibie Gestapo na Szucha albo zmarło w szpitalu więziennym. Pozostałych Niemcy wywieźli do obozów koncentracyjnych.

Zobacz także

2023-09-23, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 23 września » więcej 2023-09-22, godz. 16:00 Pomnik 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej Już jutro czyli 23 września br. z inicjatywy Rady Parafialnej w Easton on the Hill oraz Living History Group „First to Fight” odbędzie się uroczystość… » więcej 2023-09-22, godz. 14:00 80 lat Błyskawicy Od dzisiaj w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej na wernisaż wystawy plenerowej „80 lat Błyskawicy. Niezwykła historia niezwykłych ludzi”. » więcej 2023-09-22, godz. 12:00 Żołnierze wyklęci w albumie Już dzisiaj (22 września 2023 ) w Sali Królewskiej PSM I i II stopnia im. M. Karłowicza w Mielcu godz. 18:00, odbędzie się spotkanie autorskie promujące… » więcej 2023-09-22, godz. 10:00 Operacja Lawina O losach oddziału kpt. „Bartka”, przebiegu kombinacji operacyjnej o krypt. „Lawina” oraz poszukiwaniach i identyfikacji szczątków pomordowanych żołnierzy… » więcej 2023-09-22, godz. 08:00 Powstańcy śląscy niezapomniani Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach zaprasza na uroczystość oznaczenia grobu powstańca śląskiego Franciszka Pukowca znakiem pamięci „Tobie… » więcej 2023-09-22, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 22 września » więcej 2023-09-21, godz. 16:00 Gospodarka III Rzeszy Do końca września można oglądać w Opolu wystawę prezentuje źródła dzisiejszej niemieckiej potęgi gospodarczej: infrastrukturę i technologie z czasów… » więcej 2023-09-21, godz. 14:00 Życie i myśl Feliksa Konecznego Pojutrze czyli 23 września 2023 r. odbędzie się kolejna edycja konferencji „Życie i myśl Feliksa Konecznego”. Spotkamy się o godz. 10:00 na Cmentarzu… » więcej 2023-09-21, godz. 12:00 Zamordowany na Kleczkowskiej 74 lata temu 21 września 1949 r. - we wrocławskim więzieniu przy ul. Kleczkowskiej został zamordowany Żołnierz Wyklęty Niezłomny Andrzej Boroń, pochodzący… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »