Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem
2023-05-20, 11:00 Autor: IAR/K.Koziełł/O.Kłosińska

Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem

Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
80 lat temu, w nocy z 19 na 20 maja 1943 roku, na stacji kolejowej w Celestynowie nieopodal Warszawy Grupy Szturmowe Szarych Szeregów przeprowadziły brawurową akcję odbicia 49 więźniów przewożonych pociągiem z więzienia na Zamku w Lublinie do KL Auschwitz-Birkenau. Ponad 30 z uwolnionych więźniów przeżyło wojnę.
Przeprowadzenie akcji powierzono oddziałowi dyspozycyjnemu Kedywu Komendy Głównej AK „Motor 30”. Według informacji uzyskanych przez polską konspirację 19 maja więźniarka miała zostać dołączona do pociągu numer 401. O godzinie 22.00 skład miał zatrzymać się na stacji w Celestynowie na trzyminutowy postój.

Polacy dojechali na miejsce po zmierzchu. Przygotowując się do akcji, zajęli pozycje wzdłuż torów, a kilku z nich pojawiło się na peronie, udając podróżnych. Kiedy po północy na stację wjechał pociąg, okazało się, że przewozi na front wschodni kilka kompanii żołnierzy Wehrmachtu. Właściwy skład pojawił się godzinę później.

Żołnierze AK opanowali stację kolejową, odcięli łączność telefoniczną i sterroryzowali załogę parowozu. Jeden z Polaków zastrzelił gestapowca, który nagle wyskoczył z pociągu. Zaalarmowało to załogę konwojującą więźniarkę. Niemcy zaryglowali drzwi wagonu i rozpoczęli ostrzał. Krótko potem AK-owcy wrzucili do przedziału konwojentów granaty, przerywając wymianę ognia, po czym wyważyli drzwi i uwolnili więźniów.

Cała akcja trwała około 40 minut. Po jej zakończeniu żołnierze AK wraz z uwolnionymi więźniami przedostali się do Warszawy. Zginęło dwóch Polaków - porucznik Stanisław Kotorowicz "Kron" oraz porucznik Włodzimierz Stysło "Jan II".

Akcją unieszkodliwienia konwojentów oraz uwolnienia więźniów dowodził Tadeusz Zawadzki "Zośka" w obecności kapitana Mieczysława Kurkowskiego „Mietka”, ówczesnego bezpośredniego zwierzchnika Oddziału Specjalnego „Jerzy” w Kedywie Komendy Głównej AK. "Mietek" czuwał nad przebiegiem akcji, stanowiącej dla „Zośki” egzamin oficerski. Operacja została wysoko oceniona przez Komendę Główną, a "Zośkę" odznaczono Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Tadeusz Zawadzki zginął trzy miesiące później podczas ataku na niemiecką strażnicę w Sieczychach koło Wyszkowa, na granicy między Generalnym Gubernatorstwem a polskimi ziemiami włączonymi do Rzeszy.

Zobacz także

2024-04-19, godz. 09:00 81. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim 81 lat temu - 19 kwietnia 1943 roku - w warszawskim getcie wybuchło powstanie kierowane przez żydowskie podziemne formacje zbrojne. Stanowiło odpowiedź na… » więcej 2024-04-19, godz. 02:21 Kalendarium historyczne 19 kwietnia » więcej 2024-04-18, godz. 16:15 Na Zamku Królewskim obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków Spotkania i debaty w kręgu osób zaangażowanych w prace na rzecz ratowania dziedzictwa kulturowe. Na Zamku Królewskim w Warszawie odbywają się obchody Międzynarodowego… » więcej 2024-04-18, godz. 16:00 Sylwia Chutnik o bojowniczkach z warszawskiego getta 19 kwietnia minie 81. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim - największego zbrojnego zrywu Żydów podczas II wojny światowej, a zarazem pierwszego… » więcej 2024-04-18, godz. 11:00 80 lat temu zmarł Jan Wojciech Kiwerski "Oliwa", komendant Okręgu Wołyń AK 80 lat temu, 18 kwietnia 1944 roku, w rejonie chutoru Dobry Kraj na Wołynu zginął podpułkownik Jan Wojciech Kiwerski, pseudonim "Oliwa", oficer Armii Krajowej… » więcej 2024-04-18, godz. 09:00 170 lat temu zmarł Józef Elsner, kompozytor, nauczyciel Fryderyka Chopin 170 lat temu, 18 kwietnia 1854 roku, zmarł Józef Elsner, kompozytor, pedagog i teoretyk muzyki, nauczyciel Fryderyka Chopina. Zasłużył się jako organizator… » więcej 2024-04-18, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 18 kwietnia » więcej 2024-04-17, godz. 15:00 Fotografie z getta w Muzeum Warszawy W Muzeum Warszawy będzie można oglądać wystawę "Świadectwa z getta warszawskiego". Gabinet pod tą samą nazwą stanie się częścią wystawy głównej… » więcej 2024-04-17, godz. 13:00 Zabytkowym autobusem szlakiem polskiego pieniądza Wycieczki zabytkowym autobusem szlakiem miejsc związanych z polską walutą narodową. To propozycja na najbliższy weekend dla mieszkańców Warszawy i turystów… » więcej 2024-04-17, godz. 11:10 Pamiętnik Aliny Janowskiej trafił do Muzeum Powstania Warszawskiego [DŹWIĘK] Oryginał pamiętnika Aliny Janowskiej z sierpnia 1944 roku został przekazany do Muzeum Powstania Warszawskiego. To dwudziestostronicowy rękopis, opisujący… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »