Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem
2023-05-20, 11:00 Autor: IAR/K.Koziełł/O.Kłosińska

Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem

Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
80 lat temu, w nocy z 19 na 20 maja 1943 roku, na stacji kolejowej w Celestynowie nieopodal Warszawy Grupy Szturmowe Szarych Szeregów przeprowadziły brawurową akcję odbicia 49 więźniów przewożonych pociągiem z więzienia na Zamku w Lublinie do KL Auschwitz-Birkenau. Ponad 30 z uwolnionych więźniów przeżyło wojnę.
Przeprowadzenie akcji powierzono oddziałowi dyspozycyjnemu Kedywu Komendy Głównej AK „Motor 30”. Według informacji uzyskanych przez polską konspirację 19 maja więźniarka miała zostać dołączona do pociągu numer 401. O godzinie 22.00 skład miał zatrzymać się na stacji w Celestynowie na trzyminutowy postój.

Polacy dojechali na miejsce po zmierzchu. Przygotowując się do akcji, zajęli pozycje wzdłuż torów, a kilku z nich pojawiło się na peronie, udając podróżnych. Kiedy po północy na stację wjechał pociąg, okazało się, że przewozi na front wschodni kilka kompanii żołnierzy Wehrmachtu. Właściwy skład pojawił się godzinę później.

Żołnierze AK opanowali stację kolejową, odcięli łączność telefoniczną i sterroryzowali załogę parowozu. Jeden z Polaków zastrzelił gestapowca, który nagle wyskoczył z pociągu. Zaalarmowało to załogę konwojującą więźniarkę. Niemcy zaryglowali drzwi wagonu i rozpoczęli ostrzał. Krótko potem AK-owcy wrzucili do przedziału konwojentów granaty, przerywając wymianę ognia, po czym wyważyli drzwi i uwolnili więźniów.

Cała akcja trwała około 40 minut. Po jej zakończeniu żołnierze AK wraz z uwolnionymi więźniami przedostali się do Warszawy. Zginęło dwóch Polaków - porucznik Stanisław Kotorowicz "Kron" oraz porucznik Włodzimierz Stysło "Jan II".

Akcją unieszkodliwienia konwojentów oraz uwolnienia więźniów dowodził Tadeusz Zawadzki "Zośka" w obecności kapitana Mieczysława Kurkowskiego „Mietka”, ówczesnego bezpośredniego zwierzchnika Oddziału Specjalnego „Jerzy” w Kedywie Komendy Głównej AK. "Mietek" czuwał nad przebiegiem akcji, stanowiącej dla „Zośki” egzamin oficerski. Operacja została wysoko oceniona przez Komendę Główną, a "Zośkę" odznaczono Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Tadeusz Zawadzki zginął trzy miesiące później podczas ataku na niemiecką strażnicę w Sieczychach koło Wyszkowa, na granicy między Generalnym Gubernatorstwem a polskimi ziemiami włączonymi do Rzeszy.

Zobacz także

2023-09-28, godz. 08:00 Na Festiwalu "Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci" debata o wojennych losach kobiet 15. Festiwal Filmowy "Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci" oficjalnie otwarty. Uroczysta gala rozpoczynająca Festiwal NNW odbyła się w Gdyńskim Centrum Filmowym… » więcej 2023-09-28, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 28 września » więcej 2023-09-27, godz. 16:00 W Jastkowie odkryto pozostałości wczesnosłowiańskiej osady W miejscowości Józefów Pociecha koło Jastkowa w Lubelskiem odnaleziono pozostałości wczesnosłowiańskiej osady. Odkryto je w miejscu realizowanej inwestycji… » więcej 2023-09-27, godz. 14:00 I Festiwal Historyczny Już w najbliższą sobotę 30 września 2023 r. w Szklarskiej Porębie odbędzie się I Festiwal Historyczny. » więcej 2023-09-27, godz. 12:00 Kierunek muzeum Muzeum Śląska Opolskiego rozpoczyna oficjalnie projekt "Kierunek Muzeum – projekt edukacyjny"! Dzięki hojnym dofinansowaniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa… » więcej 2023-09-27, godz. 11:30 15. Festiwal Filmowy "Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci". Debata "Wojna - losy kobiet" - rozpocznie (14.00) cykl spotkań ze świadkami historii, historykami i dokumentalistami 15. Festiwalu Filmowego "Niepokorni, Niezłomni… » więcej 2023-09-27, godz. 10:00 Dzień Polskiego Państwa Podziemnego, obchodzony w rocznicę utworzenia Służby Zwycięstwu Polski 84 lata temu, 27 września 1939 roku, w oblężonej przez wojska niemieckie Warszawie została utworzona Służba Zwycięstwu Polski, pierwsza konspiracyjna organizacja… » więcej 2023-09-27, godz. 08:00 Archiwum Akt Nowych zaprezentowało oryginalne dokumenty w 80. rocznicę akcji "Wilanów" Archiwum Akt Nowych w Warszawie zaprezentowało oryginalne dokumenty z akcji "Wilanów". Wczoraj (26.09) minęła 80. rocznica wydarzeń wymierzonych w niemieckich… » więcej 2023-09-27, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 27 września » więcej 2023-09-26, godz. 16:00 Mija 115 lat od akcji pod Bezdanami z udziałem czterech przyszłych premierów Polski Mija 115 lat od akcji pod Bezdanami nieopodal Wilna. 26 września 1908 roku grupa Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej, dowodzona przez Józefa… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »