Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem
2023-05-20, 11:00 Autor: IAR/K.Koziełł/O.Kłosińska

Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem

Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
80 lat temu, w nocy z 19 na 20 maja 1943 roku, na stacji kolejowej w Celestynowie nieopodal Warszawy Grupy Szturmowe Szarych Szeregów przeprowadziły brawurową akcję odbicia 49 więźniów przewożonych pociągiem z więzienia na Zamku w Lublinie do KL Auschwitz-Birkenau. Ponad 30 z uwolnionych więźniów przeżyło wojnę.
Przeprowadzenie akcji powierzono oddziałowi dyspozycyjnemu Kedywu Komendy Głównej AK „Motor 30”. Według informacji uzyskanych przez polską konspirację 19 maja więźniarka miała zostać dołączona do pociągu numer 401. O godzinie 22.00 skład miał zatrzymać się na stacji w Celestynowie na trzyminutowy postój.

Polacy dojechali na miejsce po zmierzchu. Przygotowując się do akcji, zajęli pozycje wzdłuż torów, a kilku z nich pojawiło się na peronie, udając podróżnych. Kiedy po północy na stację wjechał pociąg, okazało się, że przewozi na front wschodni kilka kompanii żołnierzy Wehrmachtu. Właściwy skład pojawił się godzinę później.

Żołnierze AK opanowali stację kolejową, odcięli łączność telefoniczną i sterroryzowali załogę parowozu. Jeden z Polaków zastrzelił gestapowca, który nagle wyskoczył z pociągu. Zaalarmowało to załogę konwojującą więźniarkę. Niemcy zaryglowali drzwi wagonu i rozpoczęli ostrzał. Krótko potem AK-owcy wrzucili do przedziału konwojentów granaty, przerywając wymianę ognia, po czym wyważyli drzwi i uwolnili więźniów.

Cała akcja trwała około 40 minut. Po jej zakończeniu żołnierze AK wraz z uwolnionymi więźniami przedostali się do Warszawy. Zginęło dwóch Polaków - porucznik Stanisław Kotorowicz "Kron" oraz porucznik Włodzimierz Stysło "Jan II".

Akcją unieszkodliwienia konwojentów oraz uwolnienia więźniów dowodził Tadeusz Zawadzki "Zośka" w obecności kapitana Mieczysława Kurkowskiego „Mietka”, ówczesnego bezpośredniego zwierzchnika Oddziału Specjalnego „Jerzy” w Kedywie Komendy Głównej AK. "Mietek" czuwał nad przebiegiem akcji, stanowiącej dla „Zośki” egzamin oficerski. Operacja została wysoko oceniona przez Komendę Główną, a "Zośkę" odznaczono Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Tadeusz Zawadzki zginął trzy miesiące później podczas ataku na niemiecką strażnicę w Sieczychach koło Wyszkowa, na granicy między Generalnym Gubernatorstwem a polskimi ziemiami włączonymi do Rzeszy.

Zobacz także

2023-09-11, godz. 08:00 Medal 75-lecia Misji Jana Karskiego dla Andrzeja Poczobuta Medal 75-lecia Misji Jana Karskiego otrzymał (10.09) Andrzej Poczobut - dziennikarz i działacz mniejszości polskiej na Białorusi. Wyróżnienie w Lublinie… » więcej 2023-09-11, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 11 września » więcej 2023-09-10, godz. 08:00 Rodzina Ulmów z Markowej na Podkarpaciu. Dzisiaj beatyfikacja. Józef i Wiktoria Ulmowie z Markowej na Podkarpaciu, którzy zostaną beatyfikowani dzisiaj w rodzinnej wsi Markowa, zostali zamordowani wraz z siedmiorgiem swych… » więcej 2023-09-10, godz. 07:00 Europejskie Dni Dziedzictwa - wydarzenia w niedziele w regionie Królowa Karola w rekonstrukcji stroju historycznego zaprasza do zwiedzania Muzeum Regionalnego w Dobrodzieniu. Poczatek o 10:00 » więcej 2023-09-10, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 10 września » więcej 2023-09-09, godz. 09:30 EDD - Ratusz w Brzegu Zwiedzanie z przewodnikiem zabytkowych sal miejskiego Ratusza w Brzegu od godziny 13:00 do 15:00. » więcej 2023-09-09, godz. 09:00 EDD - Muzeum w Praszce Wystawa "W 340. rocznicę odsieczy wiedeńskiej - Jan III Sobieski na dawnych kartach pocztowych" » więcej 2023-09-09, godz. 08:30 EDD - Spacer po Opolu śladami Rodła Spacer poświęcony jest Związkowi Polaków w Niemczech. To jest organizacja, która powstała w 1922 roku w Berlinie. W lutym tego roku minęło dokładnie 100… » więcej 2023-09-09, godz. 07:30 EDD w Katedrze w Opolu Dzisiaj (09.09 ) Dzień otwarty w opolskiej katedrze. Zwiedzanie będzie możliwe w godz. 10.00-20.00. Wydarzenie organizowane jest w ramach Europejskich Dni… » więcej 2023-09-09, godz. 10:00 84 lata temu rozpoczęła się bitwa nad Bzurą, największe starcie we wrześniu 1939 84 lata temu, 9 września 1939 roku, rozpoczęła się bitwa nad Bzurą. Było to największe starcie z Niemcami podczas wojny obronnej Polski 1939 roku i jedyna… » więcej
89101112
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »