Był do już drugi dokument kapitulacyjny. Taki sam układ został podpisany dzień wcześniej w Reims we Francji przez przedstawicieli Niemiec, Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego. Reprezentujący dowództwo sowieckie generał Iwan Susłoparow złożył jednak swój podpis bez wiedzy Stalina. Ten, jako przywódca głównego mocarstwa koalicji antyhitlerowskiej, uznał, że nie może zaakceptować takiej formy przypieczętowania zwycięstwa. Zażądał ponowienia aktu kapitulacji i sygnowania go także przez przedstawiciela Wielkiej Brytanii, co stało się 8 maja w Karlshorst na przedmieściach Berlina.

Podpisy pod aktem kapitulacji złożono po godzinie 22.00. W Moskwie, ze względu na dwugodzinną różnicę czasu, był już 9 maja i dlatego ten dzień w Związku Sowieckim i krajach mu podporządkowanych - także w Polsce - obchodzono jako Dzień Zwycięstwa. Rosja do dziś obchodzi go właśnie wtedy.

Znaczenie 8 maja 1945 roku jest różnie interpretowane przez polskich historyków. Jedni podkreślają, że dzień ten symbolizuje przede wszystkim zwycięstwo nad nazizmem, inni uznają tę datę za dzień klęski krajów, które na następne dziesięciolecia dostały się do sowieckiej strefy wpływów.

Podpisanie kapitulacji Niemiec oznaczało zakończenie największego konfliktu zbrojnego w dziejach ludzkości, jednak tylko w Europie. Walki trwały jeszcze na Dalekim Wschodzie. Zakończyła je kapitulacja Japonii 2 września 1945 roku.

Druga wojna światowa trwała 6 lat. Uczestniczyły w niej 72 państwa i ponad miliard 700 milionów ludzi. Działania zbrojne prowadzono na terytorium 40 krajów. Do wojska powołano około 110 milionów osób, nie licząc uczestników ruchu oporu. Według różnych szacunków straty w ludziach wyniosły od 50 do 78 milionów: poległych, zamordowanych i zmarłych.

Polska poniosła relatywnie największe straty, zginęło około 6 milionów obywateli II Rzeczpospolitej. Połowę stanowili Polacy, prawie tyle samo Żydzi i Polacy pochodzenia żydowskiego. Nasze siły zbrojne uczestniczyły w większości kampanii wojennych i bitew II wojny światowej. Ponadto obaj okupanci, zarówno III Rzesza, jak i Związek Radziecki, prowadzili wobec mieszkańców II RP politykę eksterminacji, dopuszczając się ludobójstwa, masowych wysiedleń i deportacji.

(więcej)

Dokument kapitulacji III Rzeszy podpisano dwukrotnie, po raz pierwszy 7 maja (1945) we francuskim Reims, w kwaterze generała Dwighta Eisenhowera. Przywódca ZSRR Józef Stalin nie uznał niemieckiej kapitulacji z 7 maja. Ze względów politycznych alianci zgodzili się, aby Niemcy podpisali akt kapitulacji jeszcze raz. Nastąpiło to dzień później w radzieckiej kwaterze głównej w Karlshorst pod Berlinem. Dokument został podpisany przez niemieckiego feldmarszałka Wilhelma Keitla. Podpisy pod aktem kapitulacji złożyli także: admirał Hans-Georg von Friedeburg i dowódca Luftwaffe generał Hans-Jürgen Stumpff. Kapitulację przyjął radziecki marszałek Georgij Żukow.

W Berlinie była wówczas godzina 22.16 czasu środkowoeuropejskiego, ale zgodnie z czasem obowiązującym w Moskwie było już po północy, czyli 9 maja, i tę datę Stalin uznał za Dzień Zwycięstwa.

Zgromadzenie Ogólne ONZ w rezolucji z 22 listopada 2004 roku ogłosiło 8 i 9 maja "Czasem Upamiętniającym i Jednoczącym Tych, Którzy Stracili Życie Podczas II Wojny Światowej" ("Time of Remembrance and Reconciliation for Those Who Lost Their Lives during the Second World War"). ONZ wezwało państwa członkowskie, organy Narodów Zjednoczonych, organizacje pozarządowe i osoby indywidualne do corocznych obchodów jednego bądź obu tych dni, aby oddać hołd tym, którzy stracili życie w czasie wojny.

[IPN organizuje Obchody Narodowego Dnia Zwycięstwa o godzinie 12.00 na placu przed Wojewódzkim Domem Kultury w Kielcach.]