Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 17. rocznica śmierci Stanisława Lema
2023-03-27, 10:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/K.Koziełł

17. rocznica śmierci Stanisława Lema

Książki Stanisława Lema w różnych językach. [fot. ing. David Rimeš/wikimedia/domena publiczna]
Książki Stanisława Lema w różnych językach. [fot. ing. David Rimeš/wikimedia/domena publiczna]
17 lat temu - 27 marca 2006 roku - zmarł Stanisław Lem, pisarz, filozof, futurolog, autor książek science-fiction, jeden z najpopularniejszych i najbardziej cenionych na świecie polskich twórców. Jego powieści i opowiadania przetłumaczono na ponad 40 języków, a ich łączny nakład osiągnął 30 milionów egzemplarzy.
Wciąż są wznawiane, tłumaczone, kupowane i czytane. "Solaris", "Cyberiada" czy "Bajki robotów" do dziś inspirują pisarzy oraz twórców kina i teatru, a motywy z twórczości pisarza są obecne w kulturze masowej, na przykład w grach komputerowych.

Pisarz jest uważany za odnowiciela powieści fantastyczno-naukowej. Poszerzył jej tematykę o problemy humanistyki, a także refleksje nad skutkami rozwoju nauki i techniki.

Główną część jego dorobku stanowią dzieła z dziedziny filozofii i futurologii. Są poświęcone rozważaniom na temat technologii i natury inteligencji, a także trudnościom w przekazywaniu informacji i we wzajemnym zrozumieniu się istot inteligentnych. Wiele rozważań pisarz poświęcił też miejscu człowieka we wszechświecie.

Stanisław Lem był człowiekiem wszechstronnym o niespotykanej wiedzy z zakresu nauk ścisłych i filozofii. Był zawsze na bieżąco z najnowszymi tendencjami w nauce czy technologii i bardzo starannie je analizował. Jego twórczość była zawsze gruntownie przemyślana.

"Muszę oczywiście dbać o to, aby poziom racjonalności tych wszystkich koncepcji był możliwie jak najwyższy. Inaczej robi się z tego jakieś bagno pełne nonsensu" - mówił w wywiadzie dla Polskiego Radia w 1975 roku.

Pisarz wyprzedzał swoją epokę - przewidział nadejście ery informacji, internetu, rzeczywistości wirtualnej oraz inżynierii genetycznej. W centrum swojej twórczości stawiał jednak nie technologię, cyfryzację czy innowacje, ale człowieka.

Pisał o zagrożeniach dla ludzkiej psychiki, które niosą ze sobą te zjawiska, otwarcie wyrażał zaniepokojenie sposobem, w jaki współczesna cywilizacja korzysta z najnowszych osiągnięć nauki i techniki. Sam nie używał komputera i nie korzystał z internetu.

Napisana w 1961 roku powieść "Solaris", będąca próbą opisania kontaktu człowieka z nieznaną inteligencją, została dwukrotnie przeniesiona na ekran. Pierwszej adaptacji dokonał rosyjski reżyser Andriej Tarkowski, drugiej Steven Soderbergh w Hollywood. W jednym z wywiadów pisarz przyznał, że ta powieść mu się - jak to ujął - "zdarzyła".
"Są pewne rzeczy, które potrafiłem w pewnym okresie życia napisać. Na przykład 'Solaris', wcześniej jeszcze nie potrafiłbym, teraz już nie potrafiłbym" - wyjaśnił.

Inne znane powieści Stanisława Lema to między innymi "Opowieści o pilocie Pirxie", "Cyberiada", "Prowokacja". Jest też autorem zbiorów esejów, felietonów i publicystyki literackiej jak: "Summa technologiae", "Filozofia przypadku", "Fantastyka i futurologia".

Osiągnięcia pisarza przyniosły mu doktoraty honoris causa wielu uczelni, honorowe obywatelstwo miasta Krakowa, austriacką nagrodę państwową im. Franza Kafki, nagrodę Fundacji Kultury Polskiej Złote Berło, Złoty Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis", a także najwyższe polskie odznaczenie państwowe - Order Orła Białego.

Zobacz także

2023-06-08, godz. 13:00 104 lata temu urodził się Władysław Siemaszko - prawnik, żołnierz AK, badacz zbrodni wołyńskiej 104 lata kończy dziś Władysław Siemaszko, pseudonim Wir, żołnierz Armii Krajowej, prawnik, od lat 80-tych badacz zbrodni na ludności polskiej na Wołyniu… » więcej 2023-06-08, godz. 11:00 100 lat temu urodził się Jerzy Miatkowski "Zawada", żołnierz AK, adiutant mjr. H. Dekutowskiego 100 lat temu, 8 czerwca 1923 roku, urodził się Jerzy Miatkowski, pseudonim "Zawada", żołnierz Armii Krajowej, porucznik, uczestnik Powstania Warszawskiego… » więcej 2023-06-08, godz. 09:00 26 lat temu Jan Paweł II kanonizował królową Polski Jadwigę Andegaweńską 26 lat temu, 8 czerwca 1997 roku, podczas mszy świętej na krakowskich Błoniach, papież Jan Paweł II kanonizował królową Polski Jadwigę Andegaweńską… » więcej 2023-06-08, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 08 czerwca » więcej 2023-06-07, godz. 16:30 5 lat temu zmarła Barbara Wachowicz 5 lat temu - 7 czerwca 2018 roku - zmarła Barbara Wachowicz, pisarka, reportażystka, publicystka i artystka fotograficzka. Zasłynęła jako autorka biografii… » więcej 2023-06-07, godz. 13:00 100 lat temu urodził się Henryk Jerzy Chmielewski - "Papcio Chmiel", grafik i rysownik Sto lat temu, 7 czerwca 1923 roku, urodził się Henryk Jerzy Chmielewski, grafik, rysownik i publicysta, znany jako "Papcio Chmiel", twórca popularnej serii… » więcej 2023-06-07, godz. 11:00 81 lat temu zakończyła się bitwa o Midway 81 lat temu, 7 czerwca 1942 roku, zakończyła się bitwa o Midway - japońsko-amerykańskie starcie o atol leżący na Pacyfiku między Japonią a Hawajami. Był… » więcej 2023-06-07, godz. 09:15 20. rocznica referendum w sprawie przystąpienia Polski do UE 20 lat temu Polacy opowiedzieli się za wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej. W dwudniowym, ogólnokrajowym referendum 7 i 8 czerwca 2003 roku za integracją… » więcej 2023-06-06, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 07 czerwca » więcej 2023-06-06, godz. 14:00 Mija 13. rocznica beatyfikacji księdza Jerzego Popiełuszki 13 lat temu, 6 czerwca 2010 roku, w Warszawie został beatyfikowany ksiądz Jerzy Popiełuszko, kapłan archidiecezji warszawskiej, kapelan Solidarności zamordowany… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »