Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 43 lata temu Walenty Badylak podpalił się w proteście…
2023-03-21, 07:00 Autor: IAR/E.Leo/K.Koziełł

43 lata temu Walenty Badylak podpalił się w proteście przeciwko kłamstwu katyńskiemu

Studzienka im. Walentego Badylaka na Rynku w Krakowie. [fot. Maciej Miezian/CC0 License/Wikimedia Commons.]
Studzienka im. Walentego Badylaka na Rynku w Krakowie. [fot. Maciej Miezian/CC0 License/Wikimedia Commons.]
43 lata temu, 21 marca 1980 roku, Walenty Badylak, były żołnierz Armii Krajowej, pseudonim "Szymon", emerytowany piekarz, dokonał aktu samospalenia na krakowskim rynku. Zrobił to w proteście przeciw zakłamywaniu przez władze zbrodni katyńskiej, demoralizacji młodzieży i niszczeniu rzemiosła.
Około godziny 7.45 przechodnie na Rynku Głównym zauważyli człowieka, który łańcuchem przykuł się do pompy z wodą u wylotu ulicy Sławkowskiej. Tuż po ósmej 76-letni mężczyzna oblał się benzyną i podpalił.

Przechodnie próbowali ugasić płonącego, ale wybuchające w kieszeniach byłego żołnierza AK butelki z płynem łatwopalnym utrudniały pomoc. Walenty Badylak doznał na tyle poważnych obrażeń, że zmarł w drodze do szpitala. Znaleziono przy nim tabliczkę z tekstem, który wyjaśniał motywy jego czynu - "mordercom katyńskim i ich płatnym krajowym renegatom...".

Po tragedii władze PRL poinformowały, że Walenty Badylak popełnił samobójstwo, którego przyczyną była choroba psychiczna. Lakoniczna notatka na ten temat ukazała się następnego dnia w "Dzienniku Polskim". Członkowie rodziny zeznawali jednak, że nie był chory.

Na krakowskim rynku, gdzie podpalił się Walenty Badylak, mieszkańcy stawiali kwiaty i znicze, śpiewali pieśni religijne. Działacze środowisk opozycyjnych Krakowa rozpoczęli starania mające na celu upamiętnienie mężczyzny.

Dopiero w 1990 roku na Rynku Głównym wnuk mężczyzny - ksiądz Wojciech Badylak - poświęcił tablicę pamiątkową ufundowaną przez przyjaciela Walentego - Kazimierza Kozłowskiego. W 2004 roku historyczna studzienka i pompa, przy której mężczyzna dokonał samospalenia, zostały odrestaurowane. Na zawieszonej tabliczce widnieje napis: "Nie mógł żyć w kłamstwie, zginął za prawdę".

Walenty Badylak urodził się w 1904 roku w Krakowie-Podgórzu. Podczas II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej. Po wyzwoleniu prowadził w Mrowinach koło Świdnicy piekarnię, którą po kilku latach odebrały mu władze. Później pracował w Żarach, w Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej RUCH.

W połowie lat 50. zamieszkał w Krakowie. Najpierw był zatrudniony w Akademii Górniczo-Hutniczej, potem w Zakładzie Zieleni Miejskiej. W 1963 roku przeszedł na emeryturę.

Gdy Walanty Badylak przywiązał się łańcuchem do pompy na Rynku Głównym w Krakowie, na twarzy miał maskę, a w kieszeni butelki z benzyną. Kiedy się podpalił, przechodnie próbowali go ratować. On krzyczał jednak "Nie zbliżajcie się, bo zaraz wybuchnie".

Pogrzeb Walentego Badylaka odbył się 25 marca 1980 roku na cmentarzu Batowickim w ścisłej tajemnicy i pod kontrolą SB. Obecny był tylko syn Bogusław z żoną. Walentego Badylaka pochowano jako NN. Dopiero po roku na grobie umieszczono tabliczkę z nazwiskiem.

W 2011 roku o samospaleniu Walentego Badylaka został nakręcony film "Święty ogień" w reżyserii Macieja Grabysy i Jarosława Mańki.

Zobacz także

2023-05-29, godz. 16:00 Koncert "Tak musiało być" o rotmistrzu Witoldzie Pileckim Dla upamiętnienia 75. rocznicy śmierci rotmistrza Witolda Pileckiego o 19:00 w Studiu Koncertowym Polskiego Radia imienia Witolda Lutosławskiego w Warszawie… » więcej 2023-05-29, godz. 14:00 Prezydent złożył wieniec przed Pomnikiem Żołnierzy Poległych w Misjach i Operacjach Wojskowych Prezydent Andrzej Duda oddał hołd polskim weteranom misji zagranicznych. Dziś obchodzimy Dzień Weterana Działań Poza Granicami Państwa oraz Międzynarodowy… » więcej 2023-05-29, godz. 12:00 80 lat temu Niemcy rozstrzelali 530 więźniów Pawiaka 80 lat temu, 29 maja 1943 roku, Niemcy rozstrzelali w ruinach warszawskiego getta około 530 więźniów Pawiaka. Była to jedna z największych masowych egzekucji… » więcej 2023-05-29, godz. 10:00 Wystawa poświęcona pacyfikacji Michniowa prezentowana w Brukseli "Architektura Pamięci" to tytuł wystawy nawiązującej do zagłady wsi Michniów (Świętokrzyskie), która do połowy czerwca będzie prezentowana w Brukseli… » więcej 2023-05-29, godz. 08:00 Wystawa o armii gen. Andersa W stadninie koni w Janowie Podlaskim została otwarta wystawa poświęcona armii generała Władysława Andersa. » więcej 2023-05-29, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 29 maja » więcej 2023-05-28, godz. 10:00 40 lat temu komunistyczny sąd skazał szefa Rozgłośni Polskiej RWE Zdzisława Najdera na karę śmierci 40 lat temu, 28 maja 1983 roku, Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego skazał zaocznie oskarżonego o szpiegostwo dyrektora Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa… » więcej 2023-05-28, godz. 08:00 81 lat temu Niemcy przeprowadzili egzekucję więźniów Pawiaka w Lesie Sękocińskim 81 lat temu, w nocy z 27 na 28 maja 1942 roku, w Lesie Sękocińskim w pobliżu Magdalenki funkcjonariusze SS rozstrzelali 223 więźniów Pawiaka, wśród nich… » więcej 2023-05-28, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 28 maja » więcej 2023-05-27, godz. 21:00 Otwarto muzeum militarne we Włodzieninie Inscenizacja walk o Monte Cassino, zawody militarne czy pokaz sprzętu wojskowego, to tylko niektóre z atrakcji, jakie w ten weekend towarzyszą otwarciu muzeum… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »