Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 160. rocznica bitwy pod Chrobrzem w czasie Powstania…
2023-03-17, 10:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

160. rocznica bitwy pod Chrobrzem w czasie Powstania Styczniowego

Marian Langiewicz. [fot: www.bn.org.pl/powstanie/zbiory/Fotografie/f002.jpg]
Marian Langiewicz. [fot: www.bn.org.pl/powstanie/zbiory/Fotografie/f002.jpg]
Mija 160 lat od bitwy pod Chrobrzem, krwawego starcia podczas Powstania Styczniowego. 17 marca 1863 roku oddziały polskie pod dowództwem dyktatora zrywu generała Mariana Langiewicza, w sile 3 tysięcy ludzi, pokonały w walce rosyjski oddział pułkownika Ksawerego Czengierego. Tym zwycięstwem powstańcy utorowali sobie drogę na Kielce.
Korpus generała Langiewicza, ogłoszonego niedawno - 11 marca - dyktatorem powstania, stojący obozem nad Nidą w pobliżu majątku margrabiego Aleksandra Wielopolskiego, został zaatakowany z dwóch stron przez kolumny rosyjskie w sile 3 tysięcy żołnierzy i 4 dział. Powstańcy odparli szturm Rosjan, po czym ruszyli w pościg za wycofującym się nieprzyjacielem. Straty Rosjan wyniosły 300 zabitych i rannych, dwa działa oraz 500 karabinów. Polacy stracili łącznie 300 ludzi, licząc bitwę pod Chrobrzem oraz stoczoną następnego dnia - 18 stycznia - pod Grochowiskami. Tam, w jednym z najkrwawszych starć Powstania Styczniowego, 3-tysięczny oddział generała Langiewicza został osaczony w lesie przez cztery kolumny rosyjskie w sile 3 i pół tysiąca ludzi.

Choć bitwę wygrali Polacy, to jednak zgrupowanie Langiewicza, z braku amunicji i skrajnego wyczerpania żołnierzy, nie było w stanie prowadzić dalszych działań bojowych, i wycofało się z lasów, docierając w nocy do Wełcza. Langiewicz zrozumiał, że tak liczna grupa wojska w walnych bitwach jest skazana na rozbicie przez Moskali. Postanowił więc rozproszyć żołnierzy, dzieląc ich na mniejsze oddziały, a sam z podkomendnymi udał się do Krakowa.

Dyktatura Langiewicza trwała 8 dni. Po przekroczeniu granicy z Galicją, 19 marca pod Opatowem, został aresztowany i uwięziony przez Austriaków. Był przetrzymywany między innymi na Wawelu w Krakowie. Po kilku próbach ucieczek, osadzono go w twierdzy Josephstadt.

Powstanie trwało nadal. Późną wiosną i latem 1863 roku walczyło do 35 tysięcy powstańców, mając za przeciwnika, w samym tylko Królestwie, 145 tysięcy Rosjan. W sumie, przez cały 1863 rok stoczono ponad tysiąc bitew i potyczek, przeciętnie po trzy dziennie.

Powstanie Styczniowe było największym i najdłużej trwającym zrywem narodowowyzwoleńczym Polaków. Wybuchło 22 stycznia 1863 roku, i trwało prawie dwa lata - do jesieni 1864 roku, zaś utworzone wówczas państwo podziemne funkcjonowało jeszcze w 1865-tym. Ostatni oddział partyzancki księdza Stanisława Brzóski, działający na Podlasiu, został rozbity w kwietniu 1865 roku. Pomimo stłumienia powstania, umocniło ono świadomość narodową i miało wpływ na dążenia niepodległościowe następnych pokoleń.

Bilans zrywu to 20 tysięcy powstańców poległych w walkach, około tysiąca straconych przez Rosjan i 38 tysięcy zesłanych na Syberię. Spacyfikowano wiele miast, w tym Wilno. Na Litwie zginęło 10 tysięcy przedstawicieli szlachty polskiej na ogólną liczbę 40 tysięcy.
Po zakończeniu powstania Polaków dotknęły liczne represje. Władze carskie przeprowadziły między innymi konfiskatę majątków szlacheckich i kasację klasztorów w Królestwie Polskim. Wprowadzono wysokie kontrybucje, niszczono dobra kultury, rozpoczęto intensywną rusyfikację ziem polskich.

Powstanie przyczyniło się jednak do umocnienia w narodzie ducha niepodległościowego. Stanowiło moment zwrotny w tworzeniu się nowoczesnego narodu. Rodacy wykazali się umiejętnością organizowania skutecznego aparatu państwowego w najtrudniejszych warunkach. Z ich doświadczeń korzystali twórcy Polskiego Państwa Podziemnego podczas II wojny światowej.

Zobacz także

2024-04-21, godz. 11:00 79 lat temu oddziały 2. Korpusu Polskiego zajęły Bolonię 79 lat temu - 21 kwietnia 1945 roku - oddziały 2. Korpusu Polskiego walczące na froncie włoskim zajęły Bolonię. Miasto zostało wyzwolone w ramach operacji… » więcej 2024-04-21, godz. 09:00 105 lat temu oddziały polskie wyzwoliły Wilno spod okupacji bolszewickiej 105 lat temu - 21 kwietnia 1919 roku, w Poniedziałek Wielkanocny - oddziały polskie dowodzone przez Józefa Piłsudskiego wyzwoliły Wilno spod okupacji bolszewickiej… » więcej 2024-04-21, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 21 kwietnia » więcej 2024-04-20, godz. 21:32 Słuchowisko Teatru Polskiego Radia o getcie warszawskim Na 81. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim Teatr Polskiego Radia i Teatr Żydowski przygotowały wspólne słuchowisko. To radiowy spektakl "Zdążyć… » więcej 2024-04-20, godz. 20:50 Nowe brytyjskie muzeum opowiada historię polskich lotników Zdjęcia, mapy, ordery, dzienniki, ekwipunek, opisy w dwóch językach i nagrania wideo - to wszystko opowiada historię polskich lotników, służących podczas… » więcej 2024-04-20, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 20 kwietnia » więcej 2024-04-19, godz. 19:45 Uroczystość w hołdzie powstańcom getta warszawskiego W Warszawie uczczono żydowskich bojowników, którzy 19 kwietnia 1943 roku rozpoczęli powstanie w getcie. Akcja kierowana przez żydowskie podziemne formacje… » więcej 2024-04-19, godz. 13:00 Do polskich kin wchodzi "Przysięga Ireny" - historia Polki Ireny Gut, która z narażeniem życia ratowała Żydów W rocznicę powstania w getcie warszawskim, do polskich kin wchodzi „Przysięga Ireny”. To oparta na faktach historia polskiej pielęgniarki Ireny Gut-Opdyke… » więcej 2024-04-19, godz. 11:00 100 lat temu urodził się Tadeusz Smreczyński, lekarz, były więzień niemieckich obozów koncentracyjnych 100 lat temu, 19 kwietnia 1924 roku, urodził się Tadeusz Smreczyński, lekarz, były więzień niemieckich obozów koncentracyjnych. Świadek historii i działacz… » więcej 2024-04-19, godz. 09:00 81. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim 81 lat temu - 19 kwietnia 1943 roku - w warszawskim getcie wybuchło powstanie kierowane przez żydowskie podziemne formacje zbrojne. Stanowiło odpowiedź na… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »