Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 95 lat temu urodził się Aleksander Ścibor-Rylski…
2023-03-16, 08:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

95 lat temu urodził się Aleksander Ścibor-Rylski, prozaik, scenarzysta i reżyser

Samochody po zderzeniu. Obok stoi Aleksander Ścibor-Rylski (1. z lewej). [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Samochody po zderzeniu. Obok stoi Aleksander Ścibor-Rylski (1. z lewej). [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
95 lat temu, 16 marca 1928 roku, urodził się Aleksander Ścibor-Rylski, prozaik, scenarzysta i reżyser. Był autorem wielu scenariuszy do filmów, między innymi "Człowiek z marmuru" i "Człowiek z żelaza" w reżyserii Andrzeja Wajdy. Napisał też scenariusze do obrazów: "Popioły" na podstawie powieści Stefana Żeromskiego, "Domu bez okien" oraz serialu telewizyjnego "Lalka" według książki Bolesława Prusa. Zmarł w 1983 roku.
Na początku lat 50. XX wieku Aleksander Ścibor-Rylski tworzył scenariusze filmów dokumentalnych, a następnie fabularnych, jak "Cień" Jerzego Kawalerowicza. Jego debiut reżyserski przypadł na lata 60., gdy zrealizował obrazy: "Jutro Meksyk" i "Sąsiedzi". Reżyserował też filmy według własnego scenariusza, między innymi "Morderca zostawia ślad" oraz "Wilcze echa". Obraz "Człowiek z żelaza" z 1981 roku z jego scenariuszem, będący kontynuacją "Człowieka z marmuru", został nominowany do Oscara.

W jednym z wywiadów dla Polskiego Radia, w 1980 roku, Aleksander Ścibor-Rylski podkreślił, że dobry scenariusz zostawia także pole do popisu reżyserowi: "Oczywiście mówimy o dobrych reżyserach, bo w ręku złych reżyserów scenariusz się rozsypuje, a film nie powstaje. Ale w wypadku ludzi, którzy umieją robić filmy, (...) musi tam być miejsce na ich własną wyobraźnię, ponieważ inaczej nudziłoby się to robić".

Aleksander Ścibor-Rylski jest autorem opowiadania "Ich dzień powszedni" oraz książek "Styczeń" i "Pierścionek z końskiego włosia", napisanej w 1965 roku, a wydanej drukiem po śmierci prozaika, w 1991-ym. Dwutomowa powieść opowiadająca o losach młodzieży z Armii Krajowej, rozgrywająca się w czasie Powstania Warszawskiego oraz pierwszych miesięcy komunistycznych rządów w Polsce, została zablokowana przez PRL-owską cenzurę. Na kanwie książki Andrzej Wajda nakręcił w 1992 roku głośny film "Pierścionek z orłem w koronie".

Aleksander Ścibor-Rylski był laureatem licznych wyróżnień, w tym Nagrody Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Nagrody Polskiego Radia II stopnia, a za scenariusz do "Lalki" w 1979 roku otrzymał Nagrodę Prezesa Komitetu do spraw Radia i Telewizji (zespołową).

(więcej)

Aleksander Ścibor-Rylski, herbu Ostoja, urodził się 16 marca 1928 roku w Grudziądzu. Podczas okupacji walczył w Szarych Szeregach i Armii Krajowej. Ciężko ranny w Powstaniu Warszawskim, gdzie był łącznikiem dowódcy w Zgrupowaniu ''Żniwiarz", po upadku zrywu wyszedł ze stolicy z ludnością cywilną.

Po wojnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, jednak studiów nie skończył. W latach 1948-1954 był członkiem redakcji tygodnika "Żołnierz Polski", gdzie pełnił między innymi funkcję kierownika działu kulturalnego. Od 1955 do 1958 roku pisał do czasopisma "Nowa Kultura". W latach 70. XX wieku był kierownikiem artystycznym zespołu filmowego "Pryzmat", a potem przewodniczącym Komitetu Kinematografii.

Jako poeta debiutował w 1946 roku, zaś w 1950 jego powieść "Węgiel" została uznana za wzorcowy utwór tzw. realizmu socjalistycznego. Pisał też sztuki teatralne - "Kaftan bezpieczeństwa" czy "Rodeo", które pobiło rekord popularności na Małej Scenie Teatru Współczesnego w Warszawie. Spektakl w reżyserii Tadeusza Łomnickiego zagrano blisko 250 razy.

Aleksander Ścibor-Rylski zmarł w Warszawie, 3 kwietnia 1983 roku, w wieku 55 lat. Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym na Wólce Węglowej.

Zobacz także

2024-04-09, godz. 12:00 „Tatusiu, kiedy wrócisz?” w kieleckim Przystanku Historia Wystawa łambinowickiego CMJW poświęcona losom polskim rodzin w czasie II wojny światowej obecnie prezentowana jest w Centrum Edukacyjnym Instytutu Pamięci… » więcej 2024-04-09, godz. 09:00 Kpt. Jerzy Mindziukiewicz "Jur" spoczął na Powązkach Kapitan Jerzy Mindziukiewicz pseudonim "Jur" spoczął (08.04) na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim. Powstaniec warszawski i wiceprezes Związku Powstańców… » więcej 2024-04-09, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 9 kwietnia » więcej 2024-04-08, godz. 19:22 Zmarł Tadeusz Stankiewicz – Sprawiedliwy wśród Narodów Świata 5 kwietnia 2024 roku zmarł Tadeusz Stankiewicz – wiceprezes Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. » więcej 2024-04-08, godz. 16:58 Wilno: tylko dziś można oglądać pierwszą drukowaną książkę litewską Nie lada gratka czeka dziś na odwiedzających Bibliotekę Uniwersytetu Wileńskiego. Do końca dnia można oglądać tam pierwszą drukowaną książkę w języku… » więcej 2024-04-08, godz. 14:29 Na początku września w Belgii otwarcie Memoriału gen. Maczka Na początku września w belgijskim mieście Roeselare zostanie otwarty Memoriał generała Stanisława Maczka. Będzie to pierwszy taki obiekt w Belgii, zlokalizowany… » więcej 2024-04-08, godz. 09:00 Muzeum Historii Polski organizuje spacery i warsztaty wokalne Wykłady, koncerty, spektakle i spacery - to oferta Muzeum Historii Polski na kwiecień. Kierownik działu edukacji tej instytucji Gabriela Sierocińska-Dec powiedziała… » więcej 2024-04-08, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 8 kwietnia » więcej 2024-04-07, godz. 08:00 Wybory samorządowe 7 kwietnia odbędą się wybory samorządowe. Polacy wybiorą radnych, wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Będą to dziewiąte takie wybory po 1989 roku… » więcej 2024-04-07, godz. 07:30 Wybory samorządowe po 1989 roku 7 kwietnia odbędą się wybory samorządowe. Będą to dziewiąte takie wybory po przemianach demokratycznych w kraju, pierwsze odbyły się w 1990 roku, ostatnie… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »