Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 55 lat temu wiec studentów na UW stał się początkiem…
2023-03-08, 10:00 Autor: IAR/E.Leo/K.Koziełł

55 lat temu wiec studentów na UW stał się początkiem Marca'68

Protest studentów. [fot. źródło: polskiemiesiace.ipn.gov.pl/mie/wszystkie-wydarzenia/marzec-1968/historia/169441,Jerzy-Eisler-Marzec-68-z-perspektywy-polwiecza.html]
Protest studentów. [fot. źródło: polskiemiesiace.ipn.gov.pl/mie/wszystkie-wydarzenia/marzec-1968/historia/169441,Jerzy-Eisler-Marzec-68-z-perspektywy-polwiecza.html]
55 lat temu, 8 marca 1968 roku, na Uniwersytecie Warszawskim odbył się wiec studentów, który pociągnął za sobą falę protestów w całym kraju. Był początkiem wydarzeń Marca 1968 roku - kryzysu politycznego, związanego z niezadowoleniem społeczeństwa oraz walką wewnątrz rządzącej PZPR. Partyjne rozgrywki toczyły się w atmosferze antysemickiej i antyinteligenckiej propagandy. W jej wyniku z kraju wyemigrowało kilkanaście tysięcy obywateli polskich pochodzenia żydowskiego.
Kilkutysięczny wiec studentów uniwersytetu, który odbył się 8 marca 1968 roku, został zorganizowany na znak protestu przeciwko decyzji zakazującej wystawienia "Dziadów" w Teatrze Narodowym, uznanych przez władze PRL za spektakl o wymowie antyradzieckiej, oraz relegowaniu z uczelni Adama Michnika i Henryka Szlajfera za wcześniejszy protest w obronie spektaklu oraz przekazywanie informacji zagranicznym dziennikarzom. Do studentów przyłączyły się środowiska intelektualistów, część młodych robotników i uczniów szkół średnich. Fala protestów ogarnęła całą Polskę.

8 marca uczestnicy wiecu w Warszawie domagali się przede wszystkim przywrócenia swobód twórczych i zniesienia cenzury. W przyjętej rezolucji studenci stwierdzali: "Nie pozwolimy odebrać sobie prawa do obrony demokratycznych i niepodległościowych tradycji narodu polskiego. Nie umilkniemy wobec represji".

Oddziały milicji i ORMO - Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej - spacyfikowały protestujących studentów. Wielu zostało pobitych, doszło do licznych aresztowań. Milicjanci atakowali także pracowników naukowych. Tłum zgromadzony na Krakowskim Przedmieściu i obserwujący bicie młodzieży krzyczał w stronę milicji - "Gestapo!".

W kolejnych dniach marca doszło do demonstracji także w innych ośrodkach akademickich. W Gdańsku 15 marca odbyła się największa w skali kraju manifestacja, w której wzięło udział około 20 tysięcy osób. W całej Polsce do studentów przyłączali się intelektualiści, robotnicy i młodzież szkolna. Wspólnym żądaniem był postulat zniesienia cenzury oraz "dyktatury ciemniaków", którego to określenia użył wobec rządzących Stefan Kisielewski.

Komunistyczne władze stłumiły protesty siłą, a także represjami, wyrzucaniem ze studiów, poborem do wojska. Duże znaczenie miało poparcie jakiego udzielił I sekretarzowi KC Władysławowi Gomułce - Edward Gierek (od 1957 roku I sekretarz KW PZPR w województwie katowickim) w imieniu śląskiego aktywu partyjnego 14 marca 1968 roku na wielkim wiecu poparcia władz w Katowicach. Gierek zapowiadał wówczas "pogruchotanie kości pogrobowcom starego ustroju, rewizjonistom, syjonistom, sługusom imperializmu". Według informacji Generalnej Prokuratury z 1968 roku, w związku z wydarzeniami marcowymi zatrzymano ponad 2700 osób, w tym 359 studentów. Przed kolegiami postawiono blisko 700 osób, w tym 143 studentów. Śledztwa wszczęto wobec 540 osób, w tym 207 studentów. Kilkadziesiąt osób stanęło przed sądem w trybie przyspieszonym.

Bunt młodzieży i brutalna reakcja władzy uświadomiły społeczeństwu słabość marksistowskiej ideologii i spowodowały odejście dużej grupy dotychczasowych zwolenników, w tym części inteligencji. Marzec'68 był jednym z etapów formowania się demokratycznej opozycji. Uczestnicy Marca tworzyli potem KOR, "Solidarność", podziemie solidarnościowe oraz wolną i niepodległą Polskę.

Zobacz także

2024-04-03, godz. 07:30 84 lata temu NKWD rozpoczęło wywóz polskich jeńców do Katynia 84 lata temu, 3 kwietnia 1940 roku, NKWD rozpoczęło wywózkę do Katynia polskich oficerów, jeńców obozu w Kozielsku, a w kolejnych dniach - z obozów w Ostaszkowie… » więcej 2024-04-03, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 3 kwietnia » więcej 2024-04-02, godz. 15:00 „Portrety”, odcinek 19: „Witold Babiński” „Portrety” to cykl poświęcony postaciom, które odegrały ważną rolę w najnowszej historii Polski. Witold Babiński (1897–1985) – kapitan artylerii… » więcej 2024-04-02, godz. 13:00 Nie żyje ostatni ocalały z zatonięcia pancernika w Pearl Harbor Ostatni ocalały z USS Arizona, pancernika zatopionego podczas japońskiego bombardowania Pearl Harbor, zmarł w wieku 102 lat. Lou Conter w momencie ataku był… » więcej 2024-04-02, godz. 12:14 Muzeum Historii Polski zachęca do zgłaszania projektów do plebiscytu Wydarzenie Muzeum Historii Polski zachęca do zgłaszania projektów do 17. plebiscytu Wydarzenie Historyczne Roku 2023. Organizatorami konkursu są Muzeum Historii Polski… » więcej 2024-04-02, godz. 09:00 19 lat temu zmarł papież Jan Paweł II 19 lat temu, 2 kwietnia 2005 roku, zmarł Jan Paweł II, 264. papież w historii Kościoła katolickiego, późniejszy święty. Stał na czele Kościoła od 1978… » więcej 2024-04-02, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 2 kwietnia » więcej 2024-04-01, godz. 11:00 84 lata temu Sowieci rozpoczęli formowanie transportów śmierci z polskimi jeńcami 84 lata temu, 1 kwietnia 1940 roku, Sowieci rozpoczęli formowanie transportów śmierci z polskimi oficerami, jeńcami obozów w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku… » więcej 2024-04-01, godz. 09:00 Prima Aprilis 1 kwietnia w wielu krajach jest obchodzony Prima Aprilis - dzień żartów i psikusów. Tego dnia można celowo wprowadzać w błąd i przekonywać innych, by… » więcej 2024-04-01, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 1 kwietnia » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »