Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 55 lat temu wiec studentów na UW stał się początkiem…
2023-03-08, 10:00 Autor: IAR/E.Leo/K.Koziełł

55 lat temu wiec studentów na UW stał się początkiem Marca'68

Protest studentów. [fot. źródło: polskiemiesiace.ipn.gov.pl/mie/wszystkie-wydarzenia/marzec-1968/historia/169441,Jerzy-Eisler-Marzec-68-z-perspektywy-polwiecza.html]
Protest studentów. [fot. źródło: polskiemiesiace.ipn.gov.pl/mie/wszystkie-wydarzenia/marzec-1968/historia/169441,Jerzy-Eisler-Marzec-68-z-perspektywy-polwiecza.html]
55 lat temu, 8 marca 1968 roku, na Uniwersytecie Warszawskim odbył się wiec studentów, który pociągnął za sobą falę protestów w całym kraju. Był początkiem wydarzeń Marca 1968 roku - kryzysu politycznego, związanego z niezadowoleniem społeczeństwa oraz walką wewnątrz rządzącej PZPR. Partyjne rozgrywki toczyły się w atmosferze antysemickiej i antyinteligenckiej propagandy. W jej wyniku z kraju wyemigrowało kilkanaście tysięcy obywateli polskich pochodzenia żydowskiego.
Kilkutysięczny wiec studentów uniwersytetu, który odbył się 8 marca 1968 roku, został zorganizowany na znak protestu przeciwko decyzji zakazującej wystawienia "Dziadów" w Teatrze Narodowym, uznanych przez władze PRL za spektakl o wymowie antyradzieckiej, oraz relegowaniu z uczelni Adama Michnika i Henryka Szlajfera za wcześniejszy protest w obronie spektaklu oraz przekazywanie informacji zagranicznym dziennikarzom. Do studentów przyłączyły się środowiska intelektualistów, część młodych robotników i uczniów szkół średnich. Fala protestów ogarnęła całą Polskę.

8 marca uczestnicy wiecu w Warszawie domagali się przede wszystkim przywrócenia swobód twórczych i zniesienia cenzury. W przyjętej rezolucji studenci stwierdzali: "Nie pozwolimy odebrać sobie prawa do obrony demokratycznych i niepodległościowych tradycji narodu polskiego. Nie umilkniemy wobec represji".

Oddziały milicji i ORMO - Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej - spacyfikowały protestujących studentów. Wielu zostało pobitych, doszło do licznych aresztowań. Milicjanci atakowali także pracowników naukowych. Tłum zgromadzony na Krakowskim Przedmieściu i obserwujący bicie młodzieży krzyczał w stronę milicji - "Gestapo!".

W kolejnych dniach marca doszło do demonstracji także w innych ośrodkach akademickich. W Gdańsku 15 marca odbyła się największa w skali kraju manifestacja, w której wzięło udział około 20 tysięcy osób. W całej Polsce do studentów przyłączali się intelektualiści, robotnicy i młodzież szkolna. Wspólnym żądaniem był postulat zniesienia cenzury oraz "dyktatury ciemniaków", którego to określenia użył wobec rządzących Stefan Kisielewski.

Komunistyczne władze stłumiły protesty siłą, a także represjami, wyrzucaniem ze studiów, poborem do wojska. Duże znaczenie miało poparcie jakiego udzielił I sekretarzowi KC Władysławowi Gomułce - Edward Gierek (od 1957 roku I sekretarz KW PZPR w województwie katowickim) w imieniu śląskiego aktywu partyjnego 14 marca 1968 roku na wielkim wiecu poparcia władz w Katowicach. Gierek zapowiadał wówczas "pogruchotanie kości pogrobowcom starego ustroju, rewizjonistom, syjonistom, sługusom imperializmu". Według informacji Generalnej Prokuratury z 1968 roku, w związku z wydarzeniami marcowymi zatrzymano ponad 2700 osób, w tym 359 studentów. Przed kolegiami postawiono blisko 700 osób, w tym 143 studentów. Śledztwa wszczęto wobec 540 osób, w tym 207 studentów. Kilkadziesiąt osób stanęło przed sądem w trybie przyspieszonym.

Bunt młodzieży i brutalna reakcja władzy uświadomiły społeczeństwu słabość marksistowskiej ideologii i spowodowały odejście dużej grupy dotychczasowych zwolenników, w tym części inteligencji. Marzec'68 był jednym z etapów formowania się demokratycznej opozycji. Uczestnicy Marca tworzyli potem KOR, "Solidarność", podziemie solidarnościowe oraz wolną i niepodległą Polskę.

Zobacz także

2023-05-19, godz. 10:00 Prezentacja wydawnictwa "Siatka Witolda" - o siatce wywiadowczej organizowanej przez rotmistrza Pileckiego W Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL zaprezentowano dokumentację rozpracowań, śledztwa i procesu grupy rotmistrza Witolda Pileckiego… » więcej 2023-05-19, godz. 08:00 Ujazd świętuje 800-lecie Ujazd świętuje w tym roku wielki jubileusz 800-lecie lokacji. To najmniejsze miasto województwa opolskiego, a równocześnie jedno z najstarszych miast w Polsce… » więcej 2023-05-19, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 19 maja » więcej 2023-05-18, godz. 12:00 Bruksela: wystawa poświęcona pacyfikacji Michniowa przez Niemców w czasie II WŚ W Stałym Przedstawicielstwie Polski przy Unii Europejskiej otwarto wystawę poświęconą pacyfikacji Michniowa przez Niemców w czasie II wojny światowej. Mieszkańcy… » więcej 2023-05-18, godz. 10:00 Archiwum IPN otrzymało zbiór archiwaliów rodziny Moszoro Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej otrzymało zbiór archiwaliów Bartłomieja Stanisława Moszoro, Konsula Honorowego RP w Rosario w Argentynie. Zbiór filmów… » więcej 2023-05-18, godz. 08:00 Monte Cassino we wspomnieniach polskich żołnierzy [POSŁUCHAJ] Mija 79 lat od zwycięskiej dla aliantów bitwy pod Monte Cassino. 18 maja 1944 roku żołnierze 2. Korpusu Polskiego Władysława Andersa zdobyli wzgórze, otwierając… » więcej 2023-05-18, godz. 08:30 Na Monte Cassino główne uroczystości w 79. rocznicę zwycięskiej bitwy Na Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino odbędą się dziś główne uroczystości upamiętniające 79. rocznicę bitwy. Zwycięstwo nad Niemcami stało… » więcej 2023-05-18, godz. 08:00 Włochy: Piedimonte San Germano - uroczystość w hołdzie żołnierzom gen. Andersa We włoskim Piedimonte San Germano oddano hołd żołnierzom 2. Korpusu Polskiego, którzy pod koniec maja 1944 roku wyzwolili to miasteczko. Uroczystość, w… » więcej 2023-05-18, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 18 maja » więcej 2023-05-17, godz. 14:00 Otwarto wystawę pt. "Rzecz o Piłsudskim. Gabinet Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych w Warszawie" W Warszawie otwarto plenerową wystawę "Rzecz o Piłsudskim. Gabinet Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych w Warszawie". Ekspozycja jest umieszczona na ogrodzeniu… » więcej
89101112
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »