Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 85 lat temu urodził się Tomasz Burek, historyk…
2023-03-07, 14:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

85 lat temu urodził się Tomasz Burek, historyk literatury, krytyk, działacz demokratycznej opozycji

Tomasz Burek. [fot. źródło: lubimyczytac.pl/autor/46798/tomasz-burek]
Tomasz Burek. [fot. źródło: lubimyczytac.pl/autor/46798/tomasz-burek]
85 lat temu, 7 marca 1938 roku, urodził się Tomasz Burek, dziennikarz, historyk literatury, krytyk literacki i eseista, a także działacz opozycji demokratycznej w PRL. Współpracował z Radiem Wolna Europa, Radiem Bis i Programem Pierwszym Telewizji Polskiej, zaś od początku lat 90. systematycznie z Programem Drugim Polskiego Radia. Zmarł w 2017 roku, w wieku 79 lat.
Jako krytyk literacki debiutował w latach 50. XX wieku. Od 1970 roku przez wiele lat pracował w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Opracował liczne sylwetki do wydawnictwa "Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku", był współautorem syntezy "Literatura polska 1918-1975". Do znanych opracowań Tomasza Burka należą: "Utwory poetyckie" Stanisława Młodożeńca, eseje Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, listy Wincentego Burka i Jarosława Iwaszkiewicza. Był autorem książek "Zamiast powieści" i "Niewybaczalne sentymenty".

Należał do twórców, którzy mieli ogromny wpływ na funkcjonowanie niezależnego życia literackiego w okresie PRL, był przenikliwym obserwatorem i komentatorem rzeczywistości. Współpracując z Polskim Radiem, wystąpił między innymi w licznych audycjach Iwony Smolki "Tygodnik Literacki", ukazujących się w radiowej Dwójce, a poświęconych nowościom z literatury polskiej i światowej.

W 1976 roku Tomasz Burek podpisał protest przeciw planowanym zmianom w Konstytucji PRL "Memoriał 101". Prowadził wykłady niezależnego Towarzystwa Kursów Naukowych, wykładał również na tzw. Uniwersytecie Latającym. Za działalność opozycyjną był szykanowany przez komunistyczne władze, a jego prace zostały objęte zakazem druku.

"Jeśli krytyka ma odnawiać wciąż nasz stosunek do pisarzy i do tradycji literackiej, przywracać autentyczne przeżycie dzieł literatury, przeżycie, które zabija szkoła swoją atmosferą nudy i przymusu, nie mogą dla niej istnieć bariery milczenia, nietykalne nazwiska, wartości tabu." - pisał Tomasz Burek.

W 1980 roku został członkiem Solidarności. Współpracował z wychodzącymi poza cenzurą czasopismami: "Nowy Zapis", "Kultura Niezależna", "Almanach Humanistyczny" oraz londyńskim "Pulsem". W 2016 roku był autorem adaptacji powieści "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza do akcji Narodowe Czytanie. Zasiadał w jury Nagrody im. Józefa Mackiewicza, pełnił funkcję przewodniczącego jury Nagrody Literackiej im. Marka Nowakowskiego, ustanowionej w 2017 roku.

Był laureatem licznych wyróżnień, w tym Nagrody im. Stanisława Piętaka i Fundacji im. Kościelskich. W 2007 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2016-tym - Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis".

Tomasz Burek zmarł 1 maja 2017 roku w Pruszkowie. Został pochowany w Podkowie Leśnej. Pośmiertnie odznaczono go Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Zobacz także

2024-03-28, godz. 22:49 Muzeum POLIN otrzymało grant od niemieckiego MSZ na działalność edukacyjną Upowszechnianie dziedzictwa polskich Żydów, innowacyjne programy edukacyjne oraz rozbudowywanie i udostępnianie zasobów historycznych - to główne cele projektu… » więcej 2024-03-28, godz. 21:43 Odkryto najprawdopodobniej najstarszy w Polsce wyrób z miedzi Miedziana siekiera z IV-III tysiąclecia p.n.e identyfikowana z kulturą trypolską została znaleziona w gminie Horodło w powiecie hrubieszowskim na Lubelszczyźnie… » więcej 2024-03-28, godz. 11:00 Ambasador Polskiej Historii – nagroda IPN dla osób i organizacji spoza Polski Instytut Pamięci Narodowej przyjmuje zgłoszenia do nagrody „Ambasador Polskiej Historii”. Jest ona przeznaczona dla osób i organizacji spoza Polski. To… » więcej 2024-03-28, godz. 09:00 55 lat temu zmarł Dwight Eisenhower, generał armii i prezydent Stanów 55 lat temu - 28 marca 1969 roku - zmarł Dwight Eisenhower, głównodowodzący wojsk sprzymierzonych w czasie II wojny światowej, a potem - przez dwie kadencje… » więcej 2024-03-28, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 28 marca » więcej 2024-03-27, godz. 21:48 Spotkanie „»Zawsze powracamy po swoich«. Stan poszukiwań i identyfikacji pomordowanych Żołnierzy Wyklętych” 26 marca dr hab. Krzysztof Szwagrzyk i mec. Anna Szeląg byli gośćmi kolejnego spotkania z cyklu „Tajemnice Bezpieki” w Przystanku Historia IPN w Warszawie… » więcej 2024-03-27, godz. 20:16 Zmarł Jerzy Mindziukiewicz, pseudonim "Jur", wiceprezes Związku Powstańców Warszawskich W wieku 96 lat zmarł Jerzy Mindziukiewicz pseudonim "Jur" - uczestnik Powstania Warszawskiego, a w ostatnich latach wiceprezes Związku Powstańców Warszawskich… » więcej 2024-03-27, godz. 19:01 5 lat temu zmarł Stanisław Dąbrowa-Kostka, żołnierz AK, uczestnik akcji rozbicia niemieckiego więzienia w Jaśle Pięć lat emu, 27 marca 2019 roku, zmarł Stanisław Dąbrowa-Kostka, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik brawurowej akcji rozbicia niemieckiego więzienia w… » więcej 2024-03-27, godz. 09:00 Mija 79 lat od aresztowania przez NKWD przywódców Polskiego Państwa Podziemnego Aresztowanie przywódców Polskiego państwa Podziemnego - 79. roczn. dokumentacja 79 lat temu, 27 i 28 marca 1945 roku, w Pruszkowie pod Warszawą NKWD podstępnie… » więcej 2024-03-27, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 27 marca » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »