Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 34 lata temu rozpoczęły się obrady Okrągłego…
2023-02-06, 10:00 Autor: IAR/E.Leo/K.Koziełł

34 lata temu rozpoczęły się obrady Okrągłego Stołu

Okrągły Stół Pałac Prezydencki w Warszawie 2019. [fot. Adrian Grycuk/CC BY-SA 3.0-pl/Wikimedia Commons]
Okrągły Stół Pałac Prezydencki w Warszawie 2019. [fot. Adrian Grycuk/CC BY-SA 3.0-pl/Wikimedia Commons]
34 lata temu, 6 lutego 1989 roku, w Pałacu Namiestnikowskim, będącym siedzibą Urzędu Rady Ministrów, rozpoczęły się obrady Okrągłego Stołu. Przedstawiciele komunistycznej władzy i solidarnościowej opozycji zasiedli do rozmów, które miały doprowadzić do porozumienia i wspólnego rozwiązywania konfliktów społecznych, w sytuacji narastającej fali strajków i protestów.
Obrady zakończyły się po dwóch miesiącach - 5 kwietnia 1989 roku. Moment ten był symbolicznym początkiem transformacji systemowej w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej. Układ między władzami PRL a częścią opozycji do dziś wzbudza wiele dyskusji.

Wynikiem rozmów przy Okrągłym Stole było między innymi ustalenie terminu częściowo wolnych wyborów do Sejmu, tzw. wyborów kontraktowych. Rządzącej "koalicji", obejmującej PZPR i jej satelitów, zagwarantowano w tych wyborach obsadę co najmniej 299 (65 procent) miejsc w Sejmie. Pozostałe mandaty w liczbie 161 (35 procent) zostały przeznaczone dla opozycji. Senat był wybierany w sposób demokratyczny, bez wcześniejszych ustaleń co do podziału mandatów. Uzgodniono też legalizację "Solidarności", wprowadzenie pluralizmu politycznego, wolności słowa oraz niezawisłości sądów.

Idea zorganizowania Okrągłego Stołu zrodziła się 31 sierpnia 1988 roku, podczas spotkania ministra spraw wewnętrznych generała Czesława Kiszczaka z przewodniczącym Komisji Krajowej, nielegalnej wówczas "Solidarności" Lechem Wałęsą w willi Zawrat w Warszawie. Władze komunistyczne szukały porozumienia z opozycją, w sytuacji narastającej fali strajków i protestów społecznych.

Celem Okrągłego Stołu było wypracowanie możliwych do przyjęcia przez obie strony zasad demokratyzacji ustroju społecznego oraz naprawy systemu gospodarczego w Polsce. Dla opozycji najważniejsza była legalizacja NSZZ "Solidarność". Przedstawiciele strony partyjno-rządowej przekonywali, że w Polsce niezbędne jest przeprowadzenie zmian, jednak przy zachowaniu ustroju socjalistycznego.

Część opozycji już 34 lata temu kontestowała Okrągły Stół, podkreślając "kontraktowy charakter" jego postanowień. Do dziś Polacy są podzieleni w ocenie przyjętych wtedy rozwiązań. Zwolennicy uważają, że w tamtym czasie nie było innego rozwiązania jak kompromis z rządzącymi. Przeciwnicy podkreślają natomiast, że ustępstwa, na które zgodziła się solidarnościowa opozycja w stosunku do komunistów, były zbyt daleko posunięte. W efekcie przyniosły: brak rozliczeń, niechęć do lustracji i dekomunizacji oraz akceptację funkcjonowania środowisk postkomunistycznych w polskiej polityce i gospodarce. Krytycy zwracają też uwagę na zbyt drastyczne dla społeczeństwa skutki reform Leszka Balcerowicza, wicepremiera i ministra finansów w rządzie Tadeusza Mazowieckiego.

Zobacz także

2023-04-01, godz. 10:00 Nadchodzi Kongres Pamięci Narodowej Już za dwa tygodnie PGE Narodowy na 3 dni zamieni się w miejsce pełne XX-wiecznej historii Polski – 13 kwietnia rozpocznie się organizowany przez Instytut… » więcej 2023-04-01, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 1 kwietnia » więcej 2023-03-31, godz. 16:00 Rzymskie wakacje 1957 w Fotoplastikonie Warszawskim W Fotoplastikonie Warszawskim przez miesiąc można oglądać zbiór 48 zdjęć wykonanych w Rzymie w 1957 roku przez ówczesną właścicielkę Fotoplastikonu… » więcej 2023-03-31, godz. 14:00 60 rocznica śmierci Aleksandry Piłsudskiej Dzisiaj mija 60 rocznica śmierci Aleksandry Piłsudskiej ze Szczerbińskich, która urodziła się 12 grudnia 1882 roku w Suwałkach. Gdy miała 22 lata wstąpiła… » więcej 2023-03-31, godz. 12:00 Niezapomniana Natalia Tułasiewicz Dzisiaj w Brzegu trwa ogólnopolska konferencja poświęcona bł. Natalii Tułasiewicz od tamtego roku patronce nauczycieli zamordowanej w czasie II wojny przez… » więcej 2023-03-31, godz. 10:00 5 kwietnia mija termin nadsyłania prac w konkusie - "Póki nie jest za późno" Jeszcze tylko niecały tydzień na nadsyłanie prac w XV edycji Ogólnopolskiego konkursu na projekt historyczny pt. "Póki nie jest za późno". Ogłoszenie wyników… » więcej 2023-03-31, godz. 08:00 105 lat temu urodził się ksiądz Leon Kantorski 105 lat temu, 31 marca 1918 roku, urodził się ksiądz Leon Kantorski, duszpasterz młodzieży, publicysta, wieloletni proboszcz parafii św. Krzysztofa w Podkowie… » więcej 2023-03-31, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 31 marca » więcej 2023-03-30, godz. 16:00 100 lat temu urodził się Wojciech Maciejewski, reżyser Teatru Polskiego Radia 100 lat temu - 30 marca 1923 roku - urodził się Wojciech Maciejewski, reżyser Teatru Polskiego Radia, działacz w stowarzyszeniach twórczych, założyciel… » więcej 2023-03-30, godz. 14:00 Jutro 60 rocznica śmierci Aleksandry Piłsudskiej W przededniu 60. rocznicy śmierci Aleksandry Piłsudskiej, Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych zorganizował uroczystość w hołdzie działaczce… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »