Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 34 lata temu rozpoczęły się obrady Okrągłego…
2023-02-06, 10:00 Autor: IAR/E.Leo/K.Koziełł

34 lata temu rozpoczęły się obrady Okrągłego Stołu

Okrągły Stół Pałac Prezydencki w Warszawie 2019. [fot. Adrian Grycuk/CC BY-SA 3.0-pl/Wikimedia Commons]
Okrągły Stół Pałac Prezydencki w Warszawie 2019. [fot. Adrian Grycuk/CC BY-SA 3.0-pl/Wikimedia Commons]
34 lata temu, 6 lutego 1989 roku, w Pałacu Namiestnikowskim, będącym siedzibą Urzędu Rady Ministrów, rozpoczęły się obrady Okrągłego Stołu. Przedstawiciele komunistycznej władzy i solidarnościowej opozycji zasiedli do rozmów, które miały doprowadzić do porozumienia i wspólnego rozwiązywania konfliktów społecznych, w sytuacji narastającej fali strajków i protestów.
Obrady zakończyły się po dwóch miesiącach - 5 kwietnia 1989 roku. Moment ten był symbolicznym początkiem transformacji systemowej w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej. Układ między władzami PRL a częścią opozycji do dziś wzbudza wiele dyskusji.

Wynikiem rozmów przy Okrągłym Stole było między innymi ustalenie terminu częściowo wolnych wyborów do Sejmu, tzw. wyborów kontraktowych. Rządzącej "koalicji", obejmującej PZPR i jej satelitów, zagwarantowano w tych wyborach obsadę co najmniej 299 (65 procent) miejsc w Sejmie. Pozostałe mandaty w liczbie 161 (35 procent) zostały przeznaczone dla opozycji. Senat był wybierany w sposób demokratyczny, bez wcześniejszych ustaleń co do podziału mandatów. Uzgodniono też legalizację "Solidarności", wprowadzenie pluralizmu politycznego, wolności słowa oraz niezawisłości sądów.

Idea zorganizowania Okrągłego Stołu zrodziła się 31 sierpnia 1988 roku, podczas spotkania ministra spraw wewnętrznych generała Czesława Kiszczaka z przewodniczącym Komisji Krajowej, nielegalnej wówczas "Solidarności" Lechem Wałęsą w willi Zawrat w Warszawie. Władze komunistyczne szukały porozumienia z opozycją, w sytuacji narastającej fali strajków i protestów społecznych.

Celem Okrągłego Stołu było wypracowanie możliwych do przyjęcia przez obie strony zasad demokratyzacji ustroju społecznego oraz naprawy systemu gospodarczego w Polsce. Dla opozycji najważniejsza była legalizacja NSZZ "Solidarność". Przedstawiciele strony partyjno-rządowej przekonywali, że w Polsce niezbędne jest przeprowadzenie zmian, jednak przy zachowaniu ustroju socjalistycznego.

Część opozycji już 34 lata temu kontestowała Okrągły Stół, podkreślając "kontraktowy charakter" jego postanowień. Do dziś Polacy są podzieleni w ocenie przyjętych wtedy rozwiązań. Zwolennicy uważają, że w tamtym czasie nie było innego rozwiązania jak kompromis z rządzącymi. Przeciwnicy podkreślają natomiast, że ustępstwa, na które zgodziła się solidarnościowa opozycja w stosunku do komunistów, były zbyt daleko posunięte. W efekcie przyniosły: brak rozliczeń, niechęć do lustracji i dekomunizacji oraz akceptację funkcjonowania środowisk postkomunistycznych w polskiej polityce i gospodarce. Krytycy zwracają też uwagę na zbyt drastyczne dla społeczeństwa skutki reform Leszka Balcerowicza, wicepremiera i ministra finansów w rządzie Tadeusza Mazowieckiego.

Zobacz także

2024-04-24, godz. 13:00 Kończy się nabór do Plebiscytu Wydarzenie Historyczne Roku Do końca dnia można zgłaszać projekty do 17. Plebiscytu Wydarzenie Historyczne Roku. Muzeum Historii Polski czeka na zgłoszenia organizatorów najciekawszych… » więcej 2024-04-24, godz. 11:31 Dziś w Muzeum na Rakowieckiej premiera sztuki „Przez ścianę” Historia miłości Wiesławy Pajdak i Jerzego Śmiechowskiego - więźniów mokotowskiej katowni UB stała się inspiracją sztuki teatralnej „Przez ścianę”… » więcej 2024-04-24, godz. 11:00 Spotkanie z cyklu "Twarze Opola" przy Minorytów 3 „Krasne, Starobielsk, Kazachstan… Pamięć o wojennej apokalipsie” – pod takim tytułem już w najbliższy czwartek (25.04) w siedzibie Centralnego Muzeum… » więcej 2024-04-24, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 24 kwietnia » więcej 2024-04-23, godz. 20:49 Odkryto, gdzie pochowany został Platon Włoscy naukowcy odkryli, gdzie został pochowany filozof Platon. Dzięki najnowszym technologiom udało się odczytać duże fragmenty odkopanych w Herkulanum… » więcej 2024-04-23, godz. 20:45 Średniowieczne znaleziska na budowie metra Średniowieczne znaleziska na budowie warszawskiego metra. To fragmenty zdobionej ceramiki, kości zwierzęce i osełka. Najnowszych archeologicznych odkryć dokonano… » więcej 2024-04-23, godz. 10:35 Olbrzymie lotniskowce, bombowce i myśliwce oraz wozy bojowe można podziwiać w nyskim muzeum "Nysa 1945 - wystawa modelarska" to najnowsza ekspozycja tej placówki. Składają się na nią prace siedmiu modelarzy. O jej genezie mówi dyrektor placówki… » więcej 2024-04-23, godz. 09:00 460 lat temu urodził się William Szekspir, angielski dramaturg, poeta i aktor 460 lat temu - 23 kwietnia 1564 roku - urodził się William Szekspir, angielski dramaturg, poeta i aktor, uważany za geniusza pióra i teatru. Dziś przypada… » więcej 2024-04-23, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 23 kwietnia » więcej 2024-04-23, godz. 18:18 Jedyne dzieło van Gogha w polskiej kolekcji „Wiejskie chaty pośród drzew” można oglądać od 26 kwietnia Jedyny w polskich zbiorach obraz Vincenta van Gogha, czyli "Wiejskie chaty pośród drzew" będzie można oglądać od 26 kwietnia na wystawie w Muzeum Jana Pawła… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »