Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne na dziś
2023-01-12, 07:00 Autor: PAP

Kalendarium historyczne na dziś

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
12 stycznia
12 stycznia

1578 - W Jazdowie pod Warszawą na weselu podkanclerzego koronnego Jana Zamojskiego i Krystyny Radziwiłłówny odbyła się premierowa inscenizacja "Odprawy posłów greckich" Jana Kochanowskiego.

1758 - Zmarł Jan Józef Przypkowski, herbu Radwan, astronom, matematyk, profesor Uniwersytetu Krakowskiego.

1760 - W Bursie nad Morzem Marmara, urodziła się Zofia Glavani, Greczynka słynąca z urody i licznych romansów, żona gen. Józefa Witta, a następnie Stanisława Szczęsnego Potockiego - najzamożniejszego magnata Rzeczypospolitej, marszałka konfederacji targowickiej.

1860 - W Krakowie zmarł gen. Jan Zygmunt Skrzynecki, uczestnik wojen napoleońskich, naczelny wódz w Powstaniu Listopadowym.

1899 - W Markowicach (obecnie dzielnica Raciborza) urodził się Arka Bożek (właśc. Arkadiusz Bożek), polski działacz narodowy na Śląsku Opolskim, uczestnik Powstań Śląskich.

1907 - W Lipawie urodził się Stanisław Jaśkiewicz, aktor teatralny i filmowy.

1919 - W Warszawie urodził się Jan Józef Szczepański, pisarz, tłumacz, scenarzysta filmowy, reporter, wieloletni prezes Związku Literatów Polskich; uczestnik kampanii 1939 r., oficer AK; autor m.in. powieści "Portki Odysa", "Polska jesień", "Pojedynek", "Ikar", "Wyspa"; opowiadań "Dzień bohatera", "Motyl", "Za przełęczą", "Trzy czerwone róże", "Historyjki" oraz "Dziennika" obejmującego lata 1945-2002; do jego najbardziej znanych zbiorów reportaży należą "Zatoka Białych Niedźwiedzi", "Trzy podróże" i "Przed nieznanym trybunałem".

1919 – Dowództwo sił bolszewickich wydało Armii Czerwonej rozkaz ofensywy do rzek Niemen i Szczara, a następnie 12 lutego aż po Bug. W ten sposób rozpoczynano przygotowania do podboju Polski oraz pozostałej części Europy Środkowej.

1922 - W Warszawie urodził się Henryk Giedroyc, działacz emigracyjny, kierownik Instytutu Literackiego, żołnierz Brygady Strzelców Karpackich.

1924 - W Kołomyi urodził się Mieczysław Jagielski, ekonomista, minister rolnictwa w latach 1959-1970, wicepremier w latach 1970 - 1981, działacz komunistyczny, w latach 1971-1981 członek Biura Politycznego KC PZPR; przewodniczył delegacji rządowej na rozmowy z Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym w sierpniu 1980 roku.

1924 - W Warszawie zmarł Wincenty Rapacki (ojciec), aktor i reżyser teatralny.

1929 - W Warszawie urodził się Janusz Szpotański, filolog, z zamiłowania szachista; autor satyrycznych wierszy i poematów wyśmiewających rzeczywistość PRL-u, za które skazany został na trzy lata więzienia.

1929 - W Łodzi urodził się Hieronim Przybył, reżyser filmowy, autor m.in. filmów "Rzeczpospolita babska" i "Milion za Laurę".

1934 - W Nowym Jorku zmarł Paweł Kochański, skrzypek, pedagog.

1939 - W Warszawie urodził się Arkadiusz Bazak, aktor, wystąpił m.in. w filmach "Westerplatte", "Potop", "Katastrofa w Gibraltarze", a także serialu "Naznaczony".

1939 - Urodziła się Grażyna Hase, projektantka mody, kostiumolog.

1940 - W Chełmie Niemcy rozstrzelali 440 pacjentów szpitala psychiatrycznego.

1944 - Władze sowieckie powołały Komisję Specjalną do Spraw Ustalenia i Zbadania Okoliczności Rozstrzelania przez Niemieckich Najeźdźców Faszystowskich w Lesie Katyńskim (tzw. Komisja Burdenki), której zadaniem było przypisanie Niemcom odpowiedzialności za zbrodnię katyńską.

1944 - W Gliwicach urodził się Gerard Wilk, tancerz, choreograf, pedagog.

1945 - Początek wielkiej ofensywy Armii Czerwonej na kierunku berlińskim, prowadzonej przez 1 Front Białoruski marszałka Gieorgija Żukowa i 1 Front Ukraiński marszałka Iwana Koniewa.

1946 - W Świebodowie koło Milicza urodził się Ryszard Szurkowski, kolarz szosowy, złoty medalista mistrzostw świata w wyścigu indywidualnym (1973) i dwukrotny wicemistrz świata w wyścigu drużynowym; srebrny medalista igrzysk olimpijskich w Monachium (1972) i Montrealu (1976) w drużynie; czterokrotny zwycięzca Wyścigu Pokoju.

1949 - W Krakowie urodził się Andrzej Zaucha, wokalista jazzowy, piosenkarz, saksofonista, perkusista; wśród jego najbardziej znanych i lubianych piosenek są "Byłaś serca biciem", "Siódmy rok", "Bądź moim natchnieniem".

1952 - W Gdańsku urodziła się Alina Pienkowska, pielęgniarka, działaczka opozycyjna; w latach 70. współzałożycielka Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża; w 1980 r. współorganizatorka strajku w Stoczni Gdańskiej i sygnatariuszka Porozumień Sierpniowych; senator RP (1991-1993).

1953 - Nominacja kardynalska dla prymasa Stefana Wyszyńskiego.

1953 - W Gdańsku urodził się Arkadiusz Rybicki, uczestnik Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, redaktor niezależnego pisma "Bratniak"; członek Ruchu Młodej Polski; szef Biura Informacji Prasowej NSZZ "Solidarność" (1981); internowany w stanie wojennym; w latach 1983-1988 sekretarz Lecha Wałęsy; sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP (1990-1991); wiceprzewodniczący Partii Konserwatywnej (1992-1996); członek Platformy Obywatelskiej od 2001 r.; od 2007 r. poseł na Sejm; zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem.

1959 - Premiera filmu "Zamach" w reżyserii Jerzego Passendorfera.

1971 - W Warszawie zmarł Jerzy Zaruba, malarz, karykaturzysta.

1984 - Maciej Berbeka i Ryszard Gajewski dokonali pierwszego zimowego wejścia na ośmiotysięcznik Manaslu.

1986 - Polscy himalaiści Jerzy Kukuczka i Krzysztof Wielicki dokonali pierwszego zimowego wejścia na trzeci szczyt ziemi - Kanczendzongę (8586 m n.p.m.)

1989 - W Warszawie zmarł Zygmunt Huebner, reżyser, aktor, pedagog; dyrektor Starego Teatru w Krakowie i Teatru Powszechnego w Warszawie.

1991 - Sejm powołał rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego.

1993 - W Maisons-Laffitte pod Paryżem zmarł Józef Czapski, malarz, krytyk sztuki, pisarz, współzałożyciel i współredaktor paryskiej Kultury; uczestnik wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. i kampanii polskiej 1939 r.; więzień sowieckich łagrów; żołnierz Armii Polskiej w ZSRS utworzonej przez gen. Władysława Andersa i 2 Korpusu Polskiego.

1994 - W Pradze na spotkaniu z prezydentem USA Billem Clintonem prezydenci państw Grupy Wyszehradzkiej - Czechy, Słowacja, Węgry i Polska - zaakceptowali program NATO "Partnerstwo dla Pokoju".

1999 - W Lublinie zmarł Kazimierz Grześkowiak, muzyk, piosenkarz, satyryk, autor tekstów, kompozytor.

2001 - W Warszawie zmarł Aleksander Bocheński, eseista, tłumacz, publicysta, związany ze Stowarzyszeniem "Pax".

2009 - W Warszawie zmarła Joanna Guze, tłumaczka z języka francuskiego, autorka książek poświęconych historii sztuki.

2012 - Sąd Okręgowy w Warszawie wydał wyrok, w którym uznał, że stan wojenny w grudniu 1981 r. nielegalnie wprowadziła tajna grupa przestępcza pod kierunkiem Wojciecha Jaruzelskiego w celu likwidacji Solidarności, zachowania ówczesnego ustroju oraz osobistych pozycji we władzach.

2020 – W Częstochowie zmarła Sabina Świątek, w latach 1946–1947 łączniczka w Oddziale „Babinicza” Konspiracyjnego Wojska Polskiego, w lutym 1947 r. aresztowana przez funkcjonariuszy UB i skazana na pięć lat więzienia (w maju 1947 zwolniona na mocy amnestii). W latach 1951–1952 współpracowała z organizacją antykomunistyczną Liga Walki Patriotów Polski, od kwietnia 1952 do kwietnia 1956 r. więziona przez reżim. W latach osiemdziesiątych działaczka „Solidarności”.

2022 – W Warszawie zmarł raper Pjus, właściwie Karol Jerzy Nowakowski. Był znany z występów z m.in. 2cztery7, Ten Typ Mes, Numer Raz, Molesta Ewenement, Pezetem i Eldo. Był znany jako raper, któremu operacyjnie przywrócono słuch.

Zobacz także

2023-03-15, godz. 12:00 Z historii pewnego Beliniaka W panteonie Sokołów Lwowskich znalazł się też legendarny Beliniak pułkownik Jan Lewandowski, który karierę kawalerzysty rozpoczął w Strzelcu we Lwow… » więcej 2023-03-15, godz. 11:00 80 lat temu Niemcy wymordowali rodzinę Baranków i ukrywaną przez nich rodzinę żydowską 80 lat temu - 15 marca 1943 roku - w Siedliskach w Małopolsce Niemcy wymordowali rodzinę Baranków i czterech ukrywanych przez nich Żydów. Ofiarami zbrodni… » więcej 2023-03-15, godz. 10:00 45 lat temu zmarł Aleksander Kamiński, żołnierz AK, autor "Kamieni na szaniec" 45 lat temu, 15 marca 1978 roku, zmarł Aleksander Kamiński, wybitny działacz harcerski, żołnierz Armii Krajowej, autor wydanej konspiracyjnie książki o… » więcej 2023-03-15, godz. 09:00 75 lat temu komunistyczny sąd skazał na karę śmierci rotmistrza Witolda Pileckiego 75 lat temu, 15 marca 1948 roku, Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie skazał na karę śmierci rotmistrza Witolda Pileckiego, oficera Armii Krajowej, jednego z… » więcej 2023-03-15, godz. 08:00 Ks. Franciszek Blachnicki został otruty Śmierć założyciela Ruchu Światło-Życie księdza Franciszka Blachnickiego wynikała z otrucia - poinformowali na wspólnej konferencji prokurator generalny… » więcej 2023-03-15, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 15 marca » więcej 2023-03-14, godz. 16:00 O zwyczajach kawaleryjskich Już w czwartek w Muzeum Śląska Opolskiego kolejne spotkanie z cyklu "Historia galopem. Rzecz o kawalerii". » więcej 2023-03-14, godz. 14:00 Historyk IPN o konkursie "Polskie serce pękło - Katyń 1940" Profesor Tadeusz Wolsza, przewodniczący kolegium Instytutu Pamięci Narodowej, a także przewodniczący jury konkursu "Polskie serce pękło - Katyń 1940" powiedział… » więcej 2023-03-14, godz. 12:00 W 175 rocznicę Wiosny Ludów Już w środę w Ossolineum debata historyków: Wspólny mianownik – wolność. Wiosna Ludów we Lwowie, Wrocławiu, Berlinie i Buda-Peszcie » więcej 2023-03-14, godz. 10:00 Bank pełen historii Już jutro: Od Banku Polskiego do Narodowego Banku Polskiego | spotkanie online » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »