10 września

-----------

1382 - W Nagyszombat, obecnie Trnawa na Słowacji, zmarł Ludwik Węgierski, król Polski od 1370 r.

1526 - Sejm mazowiecki złożył przysięgę na wierność królowi polskiemu, oficjalnie potwierdzając inkorporację Mazowsza do Korony.

1770 - Konfederacja barska: Rozpoczęła się obrona Jasnej Góry przed wojskami rosyjskimi.

1797 - W Winiarach niedaleko Warki urodził się Piotr Wysocki, przywódca spisku w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie, który zapoczątkował wybuch Powstania Listopadowego; zesłany przez władze carskie na Syberię, do kraju powrócił po ponad 25 latach.

1821 - W Końskowoli zmarł Franciszek Zabłocki, komediopisarz, poeta, sekretarz Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych; autor komedii "Fircyk w zalotach".

1831 - Gen. Maciej Rybiński został ostatnim wodzem naczelnym Powstania Listopadowego.

1876 - We Lwowie urodził się Stanisław Kętrzyński, historyk, dyplomata.

1891 - W Warszawie urodził się Ignacy Matuszewski, jeden z czołowych reprezentantów obozu sanacyjnego, członek POW, płk WP, w 1920 r. szef Oddziału II Naczelnego Dowództwa, dyplomata, minister skarbu, redaktor naczelny "Gazety Polskiej"; we wrześniu 1939 r. kierował ewakuacją złota Banku Polskiego do Francji.

1893 - W Berlinie założono Polską Partię Socjalistyczną zaboru pruskiego.

1907 - W Kluczewie w pow. Szamotuły urodził się Marian Konopiński, duchowny katolicki; w kampanii polskiej 1939 r. kapelan 15 Pułku Ułanów Poznańskich; zamordowany w niemieckim obozie koncentracyjnym Dachau, w którym był poddawany pseudomedycznym eksperymentom. Beatyfikowany przez papieża Jana Pawła II w 1999 r.

1914 - Walki 1 Pułku Legionów Polskich pod Nowym Korczynem, Opatowem, Uściskowem, Grotnikami, Winiarami, Ksanami i Czarkową.

1929 - W Warszawie urodziła się Olga Krzyżanowska, lekarz, w czasie II wojny światowej członek Szarych Szeregów; działaczka Solidarności; w latach 1989-1991 i 1993-1997 wicemarszałek Sejmu; senator (2001-2005).

1939 - Kampania polska: Padła polska pozycja umocniona pod Wizną; jej dowódca kpt. Władysław Raginis popełnił samobójstwo.

1939 - Kampania polska: Początek odwrotu Armii "Modlin" znad dolnego Bugu.

1939 - W Bydgoszczy Niemcy przeprowadzili pierwszą masową egzekucję Polaków; łącznie rozstrzelali około 1500 osób.

1944 - Utworzony został Zarząd Informacji Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego, jego pierwszym szefem został płk Piotr Kożuszko, współpracownik gen. mjr. NKWD Gieorgija Żukowa.

1947 - W Krakowie zakończył się proces działaczy Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego; władze komunistyczne skazały osiem osób na karę śmierci, wśród nich komendanta WiN płk. Franciszka Niepokólczyckiego.

1952 - W Luksemburgu kanclerz RFN Konrad Adenauer i minister spraw zagranicznych Izraela Mosze Szaret podpisali niemiecko-izraelski układ o odszkodowaniach dla ofiar Holocaustu.

1957 - W Gdańsku urodził się Paweł Huelle, pisarz, autor powieści "Weiser Dawidek".

1967 - Prymas kardynał Stefan Wyszyński ukoronował obraz Matki Boskiej Gietrzwałdzkiej.

1972 - Na igrzyskach olimpijskich w Monachium piłkarska reprezentacja Polski, pokonując w finale Węgry 2:1, zdobyła złoty medal; obie bramki w finałowym meczu strzelił dla Polski Kazimierz Deyna, który z liczbą 9 zdobytych goli został najlepszym strzelcem turnieju.

1974 - W Warszawie zmarł Melchior Wańkowicz, mistrz szlacheckiej gawędy, klasyk reportażu, autor takich książek jak "Monte Cassino", "Hubalczycy" czy "Ziele na kraterze".

1981 - W gdańskiej hali "Olivia" zakończyła się pierwsza tura I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ "Solidarność".

1991 - W Krakowie zmarł Jan Józef Lipski, historyk literatury, działacz opozycji demokratycznej; żołnierz Szarych Szeregów i Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego; współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników, działacz NSZZ "Solidarność", przewodniczący reaktywowanej PPS; senator OKP.

2012 - W Nowym Jorku zmarł Eli Zborowski, wiceprezes Światowej Federacji Żydów Polskich oraz przewodniczący Międzynarodowego Stowarzyszenia Yad Vashem; pochodził z Żarek w pow. myszkowskim.

2018 - W Cieszynie zmarł Karol Śliwka, autor znanych znaków graficznych, plakatów i etykiet, uznawany za jednego z ośmiu najwybitniejszych twórców w swojej dziedzinie. Zaprojektował m.in. logo PKO BP i opakowania produktów fabryki Wedla.

2020 – W Cieszacinie Wielkim na Podkarpaciu zmarł Jan Kułaj, działacz ludowy, pierwszy przewodniczący Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność”.