Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne na dziś
2022-01-11, 08:00 Autor: PAP

Kalendarium historyczne na dziś

Kalendarium historyczne na dziś [www.pixabay.com]
Kalendarium historyczne na dziś [www.pixabay.com]
11 stycznia..
1386 - W Wołkowysku poselstwo polskiej szlachty zawarło porozumienie z księciem litewskim Jagiełłą, na mocy którego Jagiełło miał poślubić Jadwigę Andegaweńską i objąć tron polski.


1397 – Papież Bonifacy IX wydał bullę o utworzeniu wydziału teologicznego przy Akademii Krakowskiej.


1893 - W Sanoku urodził się Kazimierz Piech, botanik, cytolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, żołnierz wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku, więzień niemieckiego obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen.


1897 - W Stryju na Podolu urodził się Kazimierz Nowak, podróżnik, reporter, fotograf; w 2000 r. ukazały się jego relacje prasowe z podróży w latach 30. do Afryki pt. "Rowerem i pieszo przez Czarny Ląd".


1904 - W Krakowie urodził się Adam Doboszyński, działacz Stronnictwa Narodowego; w 1936 r. zorganizował tzw. najazd na Myślenice, w czasie którego podpalono synagogę i niszczono sklepy żydowskie; podczas II wojny światowej przebywał w Londynie; po wojnie powrócił do Polski; aresztowany przez UB i oskarżony o współpracę z Niemcami, po brutalnym śledztwie skazany w pokazowym procesie na karę śmierci; stracony w 1949 r.


1911 - W Łodzi urodził się Jerzy Zarzycki, reżyser i scenarzysta, autor filmów "Żołnierz królowej Madagaskaru", "Miasto nieujarzmione", "Uczta Baltazara", "Kochankowie z Marony", uczestnik Powstania Warszawskiego.


1915 - W Lozannie zmarł Zygmunt Miłkowski, ps. Teodor Tomasz Jeż, pisarz, publicysta, działacz społeczny i niepodległościowy; współzałożyciel i prezes Ligi Polskiej.


1919 - Gen. Józef Dowbor-Muśnicki objął dowództwo nad Powstaniem Wielkopolskim.


1919 - Dekret Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego o obowiązkowym ubezpieczeniu pracowników na wypadek choroby.


1924 - Sejm uchwalił ustawę o naprawie Skarbu Państwa i reformie walutowej.


1926 - W Ostrowie Wielkopolskim urodził się Jerzy Ofierski, satyryk, aktor estradowy, pisarz, dziennikarz.


1929 - W Warszawie urodziła się Wanda Wiłkomirska, skrzypaczka, pedagog; laureatka Konkursu Henryka Wieniawskiego w 1952 r.


1930 - W Ciechankach Łańcuchowskich na Lubelszczyźnie urodził się Witold Skaruch, aktor, reżyser teatralny; wystąpił m.in. w filmach "Zamach", "Ostatnia akcja", a także w serialu "Pogranicze w ogniu".


1933 - We Lwowie zmarł prof. Oswald Balzer, prawnik, historyk prawa.


1935 - W Nowym Jorku zmarła Marcelina Sembrich-Kochańska, śpiewaczka operowa, gwiazda nowojorskiej Metropolitan Opera.


1936 - W Warszawie urodził się Marian Kociniak, aktor filmowy i teatralny, od 1959 do 2009 r. związany z Teatrem Ateneum; niezapomniany Franek Dolas w komedii "Jak rozpętałem drugą wojnę światową" i pechowy Murgrabia z serialu "Janosik".


1937 - W Białymstoku urodził się Henryk Boukołowski, aktor, reżyser, współzałożyciel Teatru Adekwatnego w Warszawie.


1940 - W niemieckim obozie koncentracyjnym Sachsenhausen zmarł z wycieńczenia prof. Michał Siedlecki, zoolog, pisarz; rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1919-1921), profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego; aresztowany przez gestapo w ramach Sonderaktion Krakau.


1944 - W Podszkodziu k. Ostrowca Świętokrzyskiego urodził się Maciej Damięcki, aktor, zagrał w takich filmach jak "Rzeczpospolita babska", "Tajemnica Enigmy", a także w serialach TV m.in. "Stawka większa niż życie", "Czas honoru", "Bodo".


1946 - W Grudziądzu urodził się Ryszard Poznakowski, wokalista, gitarzysta, kompozytor, członek zespołów "Czerwono-Czarni", "Trubadurzy".


1949 - W Lidzbarku Warmińskim urodził się Bogdan Borusewicz, członek KOR (1976-1981), współzałożyciel Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża (1978); główny organizator strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r.; członek prezydium Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ "Solidarność" Gdańsk; po wprowadzeniu stanu wojennego jeden z przywódców podziemnej Solidarności; poseł na Sejm (1991-2001); w latach 2005-2015 marszałek Senatu; wicemarszałek Senatu IX kadencji i X kadencji.


1949 - Zlikwidowane zostało Ministerstwo Ziem Odzyskanych.


1957 - Zarząd Główny Związku Młodzieży Polskiej (ZMP) podjął uchwałę o rozwiązaniu związku.


1958 - W Teatrze Dramatycznym w Warszawie oficjalnie zainaugurował działalność kabaret "Koń", założony przez Jerzego Dobrowolskiego.


1962 - Premiera filmu Stanisława Barei "Dotknięcie nocy".


1963 - Premiera filmu "Jak być kochaną" w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa.


1965 - W Warszawie urodziła się Edyta Bartosiewicz, piosenkarka, gitarzystka, kompozytorka, autorka tekstów i producentka muzyczna.


1967 - W Warszawie zmarł Arnold Szyfman, reżyser, założyciel i dyrektor Teatru Polskiego w Warszawie.


1973 - W Krośnie Odrzańskim urodziła się Joanna Brodzik, aktorka znana m.in. z seriali "Kasia i Tomek", "Magda M.", "Graczykowie" oraz "Dom nad Rozlewiskiem".


1973 - Premiera serialu dla młodzieży "Gruby" w reżyserii Wojciecha Fiwka.


1978 - Grupa intelektualistów związanych z opozycją założyła w Warszawie Towarzystwo Kursów Naukowych, które zajęło się organizowaniem niezależnych wykładów i dyskusji, poszerzając inicjatywę tzw. Uniwersytetu Latającego.


1982 - Rada Atlantycka potępiła wprowadzenie stanu wojennego w Polsce i zaleciła państwom NATO wprowadzenie sankcji wobec PRL.


1983 - W Warszawie zmarł prof. Adam Kersten, historyk, badacz dziejów XVII-wiecznej Rzeczypospolitej.


1992 - W Gorzowie Wielkopolskim zmarł Edward Jancarz, żużlowiec, medalista indywidualnych i drużynowych mistrzostw świata.


2001 - W Warszawie zmarł Jarema Junosza-Stępowski, aktor, piosenkarz.


2001 - W Warszawie zmarł Ignacy Machowski, aktor, zagrał m.in. w filmach "Popiół i diament", "Eroica", "Pociąg".


2005 - W Warszawie zmarł Jerzy Pawłowski, szablista, wielokrotny medalista igrzysk olimpijskich i mistrzostw świata; w 1976 r. skazany za szpiegostwo "na rzecz jednego z państw NATO" na 25 lat więzienia i przepadek mienia.


2008 - W Warszawie zmarł Henryk Alber, gitarzysta jazzowy, kompozytor, autor muzyki do piosenki "Zaproście mnie do stołu".


2008 - W Warszawie zmarł Mieczysław Widaj, w latach 1946-1956 członek władz Wojskowego Sądu Rejonowego, a następnie Naczelnego Sądu Wojskowego, odpowiedzialny za ponad 100 wyroków śmierci na żołnierzy i działaczy podziemia niepodległościowego.


2012 - W Warszawie zmarła prof. Hanna Świda-Ziemba, socjolog, wykładowca akademicki, działaczka opozycyjna w czasach PRL.


2015 - W Krakowie zmarła Danuta Michałowska, aktorka krakowskich teatrów Rapsodycznego i Starego, w latach 1981-84 rektor krakowskiej PWST.


12 stycznia


-----------


1578 - W Jazdowie pod Warszawą na weselu podkanclerzego koronnego Jana Zamojskiego i Krystyny Radziwiłłówny odbyła się premierowa inscenizacja "Odprawy posłów greckich" Jana Kochanowskiego.


1758 - Zmarł Jan Józef Przypkowski, herbu Radwan, astronom, matematyk, profesor Uniwersytetu Krakowskiego.


1760 - W Bursie nad Morzem Marmara, urodziła się Zofia Glavani, Greczynka słynąca z urody i licznych romansów, żona gen. Józefa Witta, a następnie Stanisława Szczęsnego Potockiego - najzamożniejszego magnata Rzeczypospolitej, marszałka konfederacji targowickiej.


1860 - W Krakowie zmarł gen. Jan Zygmunt Skrzynecki, uczestnik wojen napoleońskich, naczelny wódz w Powstaniu Listopadowym.


1899 - W Markowicach (obecnie dzielnica Raciborza) urodził się Arka Bożek (właśc. Arkadiusz Bożek), polski działacz narodowy na Śląsku Opolskim, uczestnik Powstań Śląskich.


1907 - W Lipawie urodził się Stanisław Jaśkiewicz, aktor teatralny i filmowy.


1919 - W Warszawie urodził się Jan Józef Szczepański, pisarz, tłumacz, scenarzysta filmowy, reporter, wieloletni prezes Związku Literatów Polskich; uczestnik kampanii 1939 r., oficer AK; autor m.in. powieści "Portki Odysa", "Polska jesień", "Pojedynek", "Ikar", "Wyspa"; opowiadań "Dzień bohatera", "Motyl", "Za przełęczą", "Trzy czerwone róże", "Historyjki" oraz "Dziennika" obejmującego lata 1945-2002; do jego najbardziej znanych zbiorów reportaży należą "Zatoka Białych Niedźwiedzi", "Trzy podróże" i "Przed nieznanym trybunałem".


1922 - W Warszawie urodził się Henryk Giedroyc, działacz emigracyjny, kierownik Instytutu Literackiego, żołnierz Brygady Strzelców Karpackich.


1924 - W Kołomyi urodził się Mieczysław Jagielski, ekonomista, minister rolnictwa w latach 1959-1970, wicepremier w latach 1970 - 1981, działacz komunistyczny, w latach 1971-1981 członek Biura Politycznego KC PZPR; przewodniczył delegacji rządowej na rozmowy z Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym w sierpniu 1980 roku.


1924 - W Warszawie zmarł Wincenty Rapacki (ojciec), aktor i reżyser teatralny.


1929 - W Warszawie urodził się Janusz Szpotański, filolog, z zamiłowania szachista; autor satyrycznych wierszy i poematów wyśmiewających rzeczywistość PRL-u, za które skazany został na trzy lata więzienia.


1929 - W Łodzi urodził się Hieronim Przybył, reżyser filmowy, autor m.in. filmów "Rzeczpospolita babska" i "Milion za Laurę".


1934 - W Nowym Jorku zmarł Paweł Kochański, skrzypek, pedagog.


1939 - W Warszawie urodził się Arkadiusz Bazak, aktor, wystąpił m.in. w filmach "Westerplatte", "Potop", "Katastrofa w Gibraltarze", a także serialu "Naznaczony".


1939 - Urodziła się Grażyna Hase, projektantka mody, kostiumolog.


1940 - W Chełmie Niemcy rozstrzelali 440 pacjentów szpitala psychiatrycznego.


1944 - Władze sowieckie powołały Komisję Specjalną do Spraw Ustalenia i Zbadania Okoliczności Rozstrzelania przez Niemieckich Najeźdźców Faszystowskich w Lesie Katyńskim (tzw. Komisja Burdenki), której zadaniem było przypisanie Niemcom odpowiedzialności za zbrodnię katyńską.


1944 - W Gliwicach urodził się Gerard Wilk, tancerz, choreograf, pedagog.


1945 - Początek wielkiej ofensywy Armii Czerwonej na kierunku berlińskim, prowadzonej przez 1 Front Białoruski marszałka Gieorgija Żukowa i 1 Front Ukraiński marszałka Iwana Koniewa.


1946 - W Świebodowie koło Milicza urodził się Ryszard Szurkowski, kolarz szosowy, złoty medalista mistrzostw świata w wyścigu indywidualnym (1973) i dwukrotny wicemistrz świata w wyścigu drużynowym; srebrny medalista igrzysk olimpijskich w Monachium (1972) i Montrealu (1976) w drużynie; czterokrotny zwycięzca Wyścigu Pokoju.


1949 - W Krakowie urodził się Andrzej Zaucha, wokalista jazzowy, piosenkarz, saksofonista, perkusista; wśród jego najbardziej znanych i lubianych piosenek są "Byłaś serca biciem", "Siódmy rok", "Bądź moim natchnieniem".


1952 - W Gdańsku urodziła się Alina Pienkowska, pielęgniarka, działaczka opozycyjna; w latach 70. współzałożycielka Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża; w 1980 r. współorganizatorka strajku w Stoczni Gdańskiej i sygnatariuszka Porozumień Sierpniowych; senator RP (1991-1993).


1953 - Nominacja kardynalska dla prymasa Stefana Wyszyńskiego.


1953 - W Gdańsku urodził się Arkadiusz Rybicki, uczestnik Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, redaktor niezależnego pisma "Bratniak"; członek Ruchu Młodej Polski; szef Biura Informacji Prasowej NSZZ "Solidarność" (1981); internowany w stanie wojennym; w latach 1983-1988 sekretarz Lecha Wałęsy; sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP (1990-1991); wiceprzewodniczący Partii Konserwatywnej (1992-1996); członek Platformy Obywatelskiej od 2001 r.; od 2007 r. poseł na Sejm; zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem.


1959 - Premiera filmu "Zamach" w reżyserii Jerzego Passendorfera.


1971 - W Warszawie zmarł Jerzy Zaruba, malarz, karykaturzysta.


1984 - Maciej Berbeka i Ryszard Gajewski dokonali pierwszego zimowego wejścia na ośmiotysięcznik Manaslu.


1986 - Polscy himalaiści Jerzy Kukuczka i Krzysztof Wielicki dokonali pierwszego zimowego wejścia na trzeci szczyt ziemi - Kanczendzongę (8586 m n.p.m.)


1989 - W Warszawie zmarł Zygmunt Huebner, reżyser, aktor, pedagog; dyrektor Starego Teatru w Krakowie i Teatru Powszechnego w Warszawie.


1991 - Sejm powołał rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego.


1993 - W Maisons-Laffitte pod Paryżem zmarł Józef Czapski, malarz, krytyk sztuki, pisarz, współzałożyciel i współredaktor paryskiej Kultury; uczestnik wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. i kampanii polskiej 1939 r.; więzień sowieckich łagrów; żołnierz Armii Polskiej w ZSRS utworzonej przez gen. Władysława Andersa i 2 Korpusu Polskiego.


1994 - W Pradze na spotkaniu z prezydentem USA Billem Clintonem prezydenci państw Grupy Wyszehradzkiej - Czechy, Słowacja, Węgry i Polska - zaakceptowali program NATO "Partnerstwo dla Pokoju".


1999 - W Lublinie zmarł Kazimierz Grześkowiak, muzyk, piosenkarz, satyryk, autor tekstów, kompozytor.


2001 - W Warszawie zmarł Aleksander Bocheński, eseista, tłumacz, publicysta, związany ze Stowarzyszeniem "Pax".


2009 - W Warszawie zmarła Joanna Guze, tłumaczka z języka francuskiego, autorka książek poświęconych historii sztuki.


2012 - Sąd Okręgowy w Warszawie wydał wyrok, w którym uznał, że stan wojenny w grudniu 1981 r. nielegalnie wprowadziła tajna grupa przestępcza pod kierunkiem Wojciecha Jaruzelskiego w celu likwidacji Solidarności, zachowania ówczesnego ustroju oraz osobistych pozycji we władzach.

Zobacz także

2024-04-19, godz. 09:00 81. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim 81 lat temu - 19 kwietnia 1943 roku - w warszawskim getcie wybuchło powstanie kierowane przez żydowskie podziemne formacje zbrojne. Stanowiło odpowiedź na… » więcej 2024-04-19, godz. 02:21 Kalendarium historyczne 19 kwietnia » więcej 2024-04-18, godz. 16:15 Na Zamku Królewskim obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków Spotkania i debaty w kręgu osób zaangażowanych w prace na rzecz ratowania dziedzictwa kulturowe. Na Zamku Królewskim w Warszawie odbywają się obchody Międzynarodowego… » więcej 2024-04-18, godz. 16:00 Sylwia Chutnik o bojowniczkach z warszawskiego getta 19 kwietnia minie 81. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim - największego zbrojnego zrywu Żydów podczas II wojny światowej, a zarazem pierwszego… » więcej 2024-04-18, godz. 11:00 80 lat temu zmarł Jan Wojciech Kiwerski "Oliwa", komendant Okręgu Wołyń AK 80 lat temu, 18 kwietnia 1944 roku, w rejonie chutoru Dobry Kraj na Wołynu zginął podpułkownik Jan Wojciech Kiwerski, pseudonim "Oliwa", oficer Armii Krajowej… » więcej 2024-04-18, godz. 09:00 170 lat temu zmarł Józef Elsner, kompozytor, nauczyciel Fryderyka Chopin 170 lat temu, 18 kwietnia 1854 roku, zmarł Józef Elsner, kompozytor, pedagog i teoretyk muzyki, nauczyciel Fryderyka Chopina. Zasłużył się jako organizator… » więcej 2024-04-18, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 18 kwietnia » więcej 2024-04-17, godz. 15:00 Fotografie z getta w Muzeum Warszawy W Muzeum Warszawy będzie można oglądać wystawę "Świadectwa z getta warszawskiego". Gabinet pod tą samą nazwą stanie się częścią wystawy głównej… » więcej 2024-04-17, godz. 13:00 Zabytkowym autobusem szlakiem polskiego pieniądza Wycieczki zabytkowym autobusem szlakiem miejsc związanych z polską walutą narodową. To propozycja na najbliższy weekend dla mieszkańców Warszawy i turystów… » więcej 2024-04-17, godz. 11:10 Pamiętnik Aliny Janowskiej trafił do Muzeum Powstania Warszawskiego [DŹWIĘK] Oryginał pamiętnika Aliny Janowskiej z sierpnia 1944 roku został przekazany do Muzeum Powstania Warszawskiego. To dwudziestostronicowy rękopis, opisujący… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »