Radio Opole » Z historycznego punktu widzenia » Felietony » Radom 1976...
2021-06-26, 07:24 Autor: Bolesław Bezeg

Radom 1976...

Radom 1976. [domena publiczna]
Radom 1976. [domena publiczna]
Wczoraj minęła 45 rocznica wybuchu tzw. wydarzeń czerwcowych 1976 roku. Na wieść o planowanej blisko 70-procentowej podwyżce cen żywności 25 czerwca 1976 roku w wielu Polskich miastach wybuchły strajki.
Z Historycznego Punktu Widzenia 26 czerwca 2021
Już w drugiej połowie 1975 roku I sekretarz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Edward Gierek zdał sobie sprawę, że pogarszająca się sytuacja gospodarcza żyjącej na kredyt Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej zmusi władze do przeprowadzenia drastycznych podwyżek cen żywności.

Aby związać koniec z końcem władze PRL musiały podnieść ceny żywności o około 70 proc. Należało się spodziewać, że tak drastyczny wzrost kosztów życia spowoduje wybuch społecznego niezadowolenia, toteż już wczesną wiosną 1976 roku rozpoczęto przygotowania do operacji „Lato 1976”, która oficjalnie miała być ogólnopolskimi ćwiczeniami jednostek podległych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.

Na czele sztabu ćwiczeń stanął wiceminister MSW i szef Służby Bezpieczeństwa generał Bogusław Stachura. Sztaby ćwiczeń powołano we wszystkich komendach wojewódzkich Milicji Obywatelskiej. W ramach przygotowań do akcji „Lato 1976” zaczęto przygotowywać miejsca w aresztach i więzieniach, rozpoczęto inwigilację potencjalnych prowodyrów wybuchów niezadowolenia, powstały też specjalne grupy śledcze, których zadaniem było wydedukowanie gdzie mogą się pojawić ogniska buntu.

Równocześnie od początku czerwca w mediach zaczęto lansować sfabrykowane informacje ze świata o kryzysie żywnościowym i drastycznych podwyżkach cen żywności, a także o wysokim bezrobociu w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej.

24 czerwca premier Piotr Jaroszewicz w telewizyjnym przemówieniu powiedział, że wprowadzenie „nowych cen żywności” jest naturalną konsekwencją sytuacji na świecie i że wynika z postępu jakiego doznała Polska w pierwszej połowie lat 70.

Już następnego dnia w wielu polskich miastach wybuchły strajki, największe w Radomiu, Ursusie i Płocku, ale do akcji protestacyjnej przyłączył się także Zakład Elektroniki Mechanicznej w Namysłowie. W sumie w ponad 120 zakładach w całym kraju zastrajkowało ponad 80 tys. osób.

Władze jeszcze tego samego dnia wycofały się z podwyżek, ogłaszając przystąpienie do szerokich konsultacji społecznych na temat cen żywności. Równocześnie jednak podjęto akcję brutalnej pacyfikacji strajków. Do największych zamieszek doszło w Radomiu, gdzie mieszkańcy oburzeni brutalną pacyfikacją strajków przez ZOMO i aresztowaniami tłumnie wyszli na ulice.

W czasie ulicznych walk, które trwały aż do 30 czerwca zginęły 3 osoby. Po złamaniu oporu i aresztowaniu kilkuset osób przystąpiono do represji. Blisko tysiąc osób straciło pracę, a 25 osądzono na kary od 2 do 10 lat więzienia. 170 osób skazały kolegia do spraw wykroczeń. Podobne represje spotkały uczestników protestów w całym kraju.

W namysłowskim ZEM-ie zwolniono 10 osób, a dalsze 60 przeniesiono na gorzej płatne stanowiska. W efekcie czerwcowych wydarzeń już we wrześniu 1976 roku powstał Komitet Obrony Robotników. Już w rok później w efekcie zabiegów Episkopatu Polski władze PRL ogłosiły amnestię wobec uczestników czerwcowych wydarzeń.

Zobacz także

2022-10-09, godz. 08:21 Bunt Żeligowskiego Rankiem 8 października 1920 roku dowodzona przez generała Lucjana Żeligowskiego dywizja wyruszyła na Wilno pozorując bunt wobec dowództwa polskich sił … » więcej 2022-10-08, godz. 07:20 Emigracyjny rząd w Opolu 367 lat temu, w początkach października 1655 roku w toku wojny polsko-szwedzkiej na kilkanaście dni Opole, leżące wówczas w granicach cesarstwa austriackiego… » więcej 2022-10-02, godz. 08:20 Finał Powstania Warszawskiego Dziś przypada 77 rocznica podpisania przez dowództwo Armii Krajowej aktu honorowej kapitulacji Powstania Warszawskiego. Pytania o sens powstania warszawskiego… » więcej 2022-10-01, godz. 07:20 Pod sowieckim butem 83 lata temu brytyjski premier Winston Churchil w radiowym przemówieniu zracjonalizował sowiecką napaść na Polskę tym samym pozostawiając sobie furtkę… » więcej 2022-09-25, godz. 07:20 Polski ewenement Pojutrze we wtorek 27 września przypada 83 rocznica powstania fenomenu na skalę światową czyli Polskiego Państwa Podziemnego. » więcej 2022-09-24, godz. 19:43 Podróże kształcą I oto nadszedł wieczór i poranek dnia pierwszego roku tysiąc czterysta pierwszego od zakończenia wielkiej hidżry proroka Mahometa z Mekki do Medyny. » więcej 2022-09-18, godz. 08:26 Skok do bitwy Wczoraj minęła 78 rocznica rozpoczęcia operacji Market Garden, największej w dziejach wojen operacji powietrzno-desantowej, w której wzięła udział polska… » więcej 2022-09-17, godz. 07:22 Nóż w plecy 83 lata temu – 17 września 1939 roku wojska sowieckie bez wypowiedzenia wojny zaatakowały II Rzeczpospolitą, która już od blisko trzech tygodni prowadziła… » więcej 2022-09-11, godz. 08:20 Odsiecz Jutro przypada 339 rocznica tzw. Odsieczy wiedeńskiej czyli bitwy, w której dowodzone przez polskiego króla Jana III Sobieskiego wojska chrześcijańskiej koalicji… » więcej 2022-09-10, godz. 07:21 Zwycięstwo pod Orszą Przedwczoraj minęła 506 rocznica bitwy pod Orszą – wielkiego zwycięstwa militarnego, które dość wyjątkowo zostało w pewnym stopniu wykorzystane także… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »