Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2023-02-03, 08:00 Autor: IAR/B.Falkowska/dok.

Kartka z kalendarza

1468 - Zmarł Johannes Gutenberg, niemiecki rzemieślnik, twórca pierwszej na świecie przemysłowej metody druku.

1488 - Portugalski żeglarz Bartolomeu Dias, jako pierwszy Europejczyk od czasów starożytności, dotarł do Przylądka Dobrej Nadziei, leżącego obecnie w Republice Południowej Afryki, który nazwał Przylądkiem Burz.

1735 - Urodził się Ignacy Krasicki, biskup warmiński, arcybiskup gnieźnieński, pisarz, poeta, najwybitniejszy przedstawiciel polskiego oświecenia nazywany "księciem poetów polskich”. Krasicki był autorem poematów heroikomicznych "Myszeidos", "Monachomachia, czyli wojna mnichów", a także bajek, listów poetyckich i satyr.

1795 - Urodził się Antonio José de Sucre, boliwijski generał, pochodzenia wenezuelskiego, uczestnik walk z Hiszpanami w Ameryce Południowej. Był bliskim przyjacielem Simóna Bolívara i walczył pod jego rozkazami.

1809 - Urodził się Felix Mendelssohn-Bartholdy, niemiecki kompozytor epoki romantyzmu. Najbardziej znany jest jego "Marsz weselny" - fragment uwertury koncertowej do "Snu nocy letniej" Wiliama Szekspira.

1815 - W Szwajcarii założono pierwszą na świecie fabrykę serów. Fabryka powstała w Bernie, późniejszej stolicy kraju.

1825 - Urodził się Walenty Winkler, pisarz, jeden z najstarszych poetów górnośląskich.

1830 - Podczas konferencji londyńskiej Brytania, Francja i Rosja przyznały Grecji niepodległość, która od 1921 roku prowadziła wojnę narodowowyzwoleńczą z Turcją.

1831 - Władze Powstania Listopadowego powołały Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

1857 - W Londynie zmarł Stanisław Worcell, działacz polityczny, żołnierz Powstania Listopadowego, kawaler krzyża Virtuti Militari, członek Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, współzałożyciel Gromad Ludu Polskiego.

1863 - Powstańcy styczniowi pokonali w bitwie pod Węgrowem wojska rosyjskie.

1870 - W Stanach Zjednoczonych weszła w życie 15. poprawka do konstytucji, która dała prawa wyborcze ludności kolorowej.

1871 - Urodził się Eugeniusz Romer, geograf, kartograf i geopolityk, twórca nowoczesnej kartografii polskiej.

1874 - Urodziła się Gertrude Stein, amerykańska pisarka, poetka i feministka. Autorka esejów, powieści, nowel, dramatów i wspomnień, a także dwóch oper z muzyką Virgil Thomson.

1880 - Urodził się Aleksander Zwierzyński, prawnik i dziennikarz, wicemarszałek Sejmu I kadencji poseł na Sejm Ustawodawczy oraz I, II i III kadencji w II RP reprezentujący Związek Ludowo-Narodowy, następnie Stronnictwo Narodowe, przewodniczący Stronnictwa Narodowego w czasie II wojny światowej.

1893 - Zmarł Teofil Lenartowicz, etnograf, rzeźbiarz, poeta romantyczny, konspirator. Autor wierszy patriotycznych i religijnych, poematów historycznych, liryków: "Kalina”, "Baśń”, "Zaproszenie”, "Tęsknota”.

1899 - Zmarł Juliusz Kossak, malarz, rysownik i ilustrator. Wychowany w duchu patriotyzmu, sięgał do tematyki historyczno-rodzajowej - „ku pokrzepieniu serc”.

1905 - Rozpoczął się strajk uczniów gimnazjów w Kielcach protestujących przeciwko rusyfikacji i żądających wprowadzenia języka polskiego, jako wykładowego.

1906 - Urodził się Juliusz Mieroszewski, dziennikarz, tłumacz i pisarz polityczny. W latach 1950-1972 w paryskiej "Kulturze” redagował stałą "Kronikę angielską", Londyńczyk.

1909 - Urodziła się Zofia Terné, właściwie Wiera Chajter, aktorka kabaretowa, piosenkarka, pianistka i kompozytorka pochodzenia żydowskiego.

1917 - I wojna światowa: USA zerwały stosunki dyplomatyczne z Niemcami. 6 kwietnia Stany Zjednoczone wypowiedziały Niemcom wojnę.

1922 - Urodził się Zbigniew Szymonowicz, pianista, laureat ósmej nagrody IV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego imienia Fryderyka Chopina w Warszawie w 1949 roku.

1923 - Urodził się Wacław Krzyżanowski, prokurator wojskowy w okresie PRL, który jako pierwszy został oskarżony przez IPN o udział w zbrodniach sądowych okresu stalinowskiego. W sądzie I i II instancji został uniewinniony.

1924 - Zmarł Thomas Woodrow Wilson, amerykański mąż stanu, 28. prezydent Stanów Zjednoczonych w latach 1913-1921. Autor programu "14 punktów Wilsona”, który stał się podstawą traktatu wersalskiego kończącego I wojnę światową.

1930 - Urodziła się Danuta Konwicka, grafik, ilustratorka książek. Współpracowała między innymi z pismami: "Świerszczyk”, "Miś", "Nowa Kultura” i "Szpilki”.

1935 - Urodził się Toni Keczer, właściwie Antoni Kaczor, piosenkarz, muzyk, wokalista zespołu Czerwono-Czarni.

1935 - Zmarł Hugo Junkers, niemiecki inżynier, konstruktor pierwszego na świecie metalowego samolotu Junkers J 1 w 1915 roku.

1939 - W Budapeszcie członkowie węgierskiego nazistowskiego ugrupowania Strzałokrzyżowców wysadzili w powietrze Wielką Synagogę.

1940 - Zmarł Maksymilian August Antoni Matakiewicz, inżynier hydrotechnik, profesor i rektor Politechniki Lwowskiej. Uczestnik obrony Lwowa w latach 1918-1919, w latach 1929-1930 minister robót publicznych w rządzie Kazimierza Bartla i Walerego Sławka.

1942 - Niemcy zlikwidowali getto w wielkopolskim Sompolnie. Około 1200 Żydów wywieziono z Sompolna do niemieckiego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem gdzie zostali zamordowani.

1942 - W Londynie pod przewodnictwem Stanisława Grabskiego reaktywowana została Rada Narodowa - polski parlament emigracyjny.

1943 - Ponad 10 tysięcy mieszkańców Siedlec uczestniczyło w demonstracyjnym pogrzebie 30 dzieci, spośród ponad 500 wysiedlonych przez Niemców z Zamojszczyzny, które zamarzły podczas transportu.

1945 - Tysiąc amerykańskich ciężkich bombowców B-17 osłanianych przez 575 myśliwców P-51 Mustang zbombardowało Berlin.

1947 - Po pokazowym procesie Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie wydał wyroki na przywódców antykomunistycznej organizacji Wolność i Niezawisłość. Wszyscy zostali ułaskawieni trzy dni później przez prezydenta Bolesława Bieruta, który złagodził kary lub darował je w całości.

1947 - W Hamburgu zakończył się pierwszy proces załogi niemieckiego obozu koncentracyjnego Ravensbrück. Na ławie oskarżonych zasiadło 16 osób, z których jedna, lekarz SS Adolf Winkelmann, zmarł 1 lutego przed ogłoszeniem wyroku.

1947 - W Snag na Terytorium Jukon zanotowano rekordowo niską temperaturę w historii Kanady - minus 63 stopnie Celsjusza.

1956 - Zmarł Emile Borel, francuski matematyk, członek francuskiej Akademii Nauk. Zajmował się teorią gier, rachunkiem prawdopodobieństwa, a także analizą i fizyką matematyczną.

1958 - Urodził się Piotr Sobociński, operator filmowy. Międzynarodową sławę zdobył dzięki zdjęciom do filmu Krzysztofa Kieślowskiego ''Trzy kolory. Czerwony'', za które był nominowany do Oscara.

1959 - Do Polski powróciła część skarbów dziedzictwa narodowego, wywiezionych w 1939 roku i zdeponowanych w Kanadzie. Wśród nich był Szczerbiec Piastowski, miecz koronacyjny królów polskich - jeden z najcenniejszych zabytków i unikatowe świadectwo polskiej historii.

1959 - Zmarł Stanisław Gruszczyński, śpiewak operowy, tenor, jeden z najsławniejszych polskich artystów operowych pierwszej połowy 20. wieku.

1962 - Władze PRL zamknęły Klub Krzywego Koła. Był to klub dyskusyjny mający charakter wolnomyślicielski i krytyczny względem władz komunistycznych. Wśród członków Klubu Krzywego Koła byli między innymi: Władysław Bartoszewski, Stanisław Ehrlich, Stefan Kisielewski, Leszek Kołakowski, Jacek Kuroń, Jan Józef Lipski, Edward Lipiński, Karol Modzelewski, Adam Michnik, Antoni Słonimski, Jadwiga Staniszkis i Melchior Wańkowicz.

1962 - Założono Państwowe Muzeum imienia Przypkowskich w Jędrzejowie, specjalizujące się głównie w prezentacji zegarów słonecznych i przyrządów astronomicznych.

1966 - Bezzałogowy pojazd radziecki Łuna 9 wylądował na Księżycu. Było to pierwsze w historii udane miękkie lądowanie statku kosmicznego na Srebrnym Globie. Misja zakończyła się 5 lutego.

1967 - Premiera filmu psychologicznego Stanisława Jędryki "Powrót na ziemię". Główne role zagrali: Ewa Krzyżewska Stanisław Mikulski i Barbara Bargiełowska.

1972 - W japońskim Sapporo rozpoczęły się XI Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Jedyny medal dla reprezentacji Polski wywalczył Wojciech Fortuna w indywidualnym konkursie skoków narciarskich na obiekcie dużym.

1972 - Nagły atak zimy w Iranie spowodował w dniach 3-9 lutego śmierć około czterech tysięcy osób.

1978 - Zmarł Jerzy Gabryelski, reżyser i scenarzysta filmowy. W 1939 roku nakręcił film "Czarne diamenty", poświęcony pracy górników, na podstawie scenariusza Jana Fethke i przy współpracy Wilhelma Szewczyka.

1987 - Artur Hajzer i Jerzy Kukuczka dokonali pierwszego zimowego wejścia na himalajski ośmiotysięcznik Annapurna.

1988 - Zmarła Hanna Rudzka-Cybis malarka, pracująca w nurcie koloryzmu (kapizmu), współzałożycielka Komitetu Paryskiego.

1994 - Po 36 latach zakończono produkcję samochodu dostawczego Nysa. Od 1958 roku zakłady w Nysie wyprodukowały ponad 380 tysięcy furgonetek.

1997 - Zmarł Bohumil Hrabal, jeden z najpopularniejszych czeskich pisarzy drugiej połowy XX wieku. Jest autorem między innymi nowel: "Pociągi pod specjalnym nadzorem" i "Kain. Opowiadanie egzystencjalne".

2002 - W Warszawie zmarł Arnold Mostowicz, lekarz, dziennikarz, pisarz, redaktor "Szpilek". Był więźniem między innymi niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Autor książki "Żółta Gwiazda i Czerwony Krzyż", zaliczona przez krytykę do najcenniejszych literackich dokumentów czasów zagłady.

2006 - Zmarł Walerian Borowczyk, reżyser filmów animowanych i fabularnych, scenarzysta, scenograf, artysta plastyk, pisarz. Był uważany za mistrza artystycznego kina erotycznego, a także współtwórcę polskiej szkoły plakatu, polskiej szkoły animacji i pioniera surrealistycznego kina absurdu.

2006 - Na Morzu Czerwonym zatonął egipski prom "Al-Salam Boccaccio 98”. Zginęły 994 osoby, uratowano 378.

2010 - Za 65 milionów 11250 funtów został sprzedany w domu aukcyjnym Sotheby’s w Londynie jeden z sześciu istniejących odlewów rzeźby "Idący człowiek I" Alberto Giacomettiego. Rzeźba przedstawia człowieka naturalnego wzrostu i mierzy 183 centymetry.

2012 - W Krakowie zmarł Andrzej Szczeklik, lekarz, rektor krakowskiej Akademii Medycznej, członek Papieskiej Akademii Nauk, autor wielu publikacji naukowych i popularyzatorskich, między innymi: "Kore - O chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny". Zajmował się pracą naukową z zakresu kardiologii i pulmonologii.

2021 - W wieku 90 lat zmarł słynny amerykański tenisista Tony Trabert, 10-krotny zwycięzca turniejów wielkoszlemowych.

2022 - Zmarła Maria Nurowska, pisarka. Autorka utworów dla młodzieży: "Reszta świata”, "Sprawa honorowa”, "Wyspa na lądzie”, opowiadań i powieści: "Nie strzelać do organisty", "Innego życia nie będzie", "Kontredans", "Panny i wdowy", "Po tamtej stronie śmierci", "Moje życie z Marlonem Brando", a także powieści biograficznej o Ryszardzie Kuklińskim "Mój przyjaciel zdrajca".

2022 - Zmarł Jarosław Marek Rymkiewicz, poeta, dramaturg, eseista i krytyk literacki, profesor nauk humanistycznych. W ostatnich latach, zwłaszcza po katastrofie smoleńskiej, także poeta zaangażowany, autor wierszy politycznych.

3 lutego - Dzień Podlaskiej Muzyki.

3 lutego - Międzynarodowy Dzień Golden Retrievera.

(skrót)

Zobacz także

2024-03-09, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 9 marca - Dzień Statystyki Polskiej - święto obchodzone od 2008 roku, zgodnie z decyzją Komitetu Statystyki i Ekonometrii PAN. Upamiętnia pierwszy Spis Powszechny… » więcej 2024-03-08, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 8 marca - Międzynarodowy Dzień Praw Kobiet. » więcej 2024-03-07, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 7 marca 322 pne. - Zmarł Arystoteles, grecki filozof. Jeden z trzech - obok Sokratesa i Platona - najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji. Był twórcą… » więcej 2024-03-06, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 6 marca - Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych. Jest poświęcony pamięci osób, które sprzeciwiały się ustrojom totalitarnym i masowym zbrodniom w… » więcej 2024-03-05, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 5 marca - Dzień Wiedzy o Dysocjacyjnych Zaburzenia Osobowości. 5 marca - Dzień Europejskiego Geodety i Geoinformacji, obchodzony od 2012 z inicjatywy Europejskiej… » więcej 2024-03-04, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 4 marca - Na Litwie obchodzone są Kaziuki - w Wilnie odpustowy jarmark z okazji święta Świętego Kazimierza. 4 marca - Światowy Dzień Nauk Inżynieryjnych… » więcej 2024-03-03, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 3 marca - Międzynarodowy Dzień dla Ucha i Słuchu - ustanowiony z inicjatywy światowej organizacji zdrowia WHO 3 marca - Międzynarodowy Dzień Pisarzy… » więcej 2024-03-02, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 02 marca 1333 - Zmarł Władysław Łokietek, książę kujawsko-łęczycki, król Polski. Rozpoczął proces scalania ziem polskich: zajął Kraków, odzyskał… » więcej 2024-03-01, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 1 marca - Światowy Dzień Obrony Cywilnej, ustanowiony przez zgromadzenie ogólne Międzynarodowej Organizacji Obrony Cywilnej w 1990 roku. 1 marca - Międzynarodowy… » więcej 2024-02-29, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 29 lutego - Dzień Chorób Rzadkich obchodzony co roku ostatniego dnia lutego, zapoczątkowany przez Europejską Federację Rodziców Pacjentów i Pacjentów z… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »