Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2023-01-18, 08:00 Autor: IAR/B.Falkowska/dok.

Kartka z kalendarza

1271 - Zmarła Małgorzata Węgierska, księżniczka, dominikanka, mistyczka, stygmatyczka, święta Urodziła się w 1242 roku.

1493 - W Piotrkowie Trybunalskim rozpoczęły się obrady Sejmu Walnego, podczas którego po raz pierwszy obok Senatu wystąpiła samodzielna Izba Poselska.

1535 - Hiszpański konkwistador Francisco Pizarro założył nad Oceanem Spokojnym miasto Lima, które od 1821 roku jest stolicą Peru.

1562 - Rozpoczęła się trzecia sesja obrad soboru trydenckiego, na której stwierdzono konieczność sporządzenia indeksu ksiąg zakazanych oraz postanowiono wdrożyć szereg reform Kościoła.

1689 - Urodził się Monteskiusz, właściwe nazwisko Charles Louis de Secondat Montesquie, francuski myśliciel, filozof, historyk, prawnik, pisarz polityczny, autor dzieła "O duchu praw" z 1748 roku, w którym sformułował zasadę trójstopniowego podziału władzy, na sądowniczą, ustawodawczą i wykonawczą.

1701 - Elektor pruski Fryderyk III koronował się na króla Prus, przyjmując imię Fryderyk I.

1849 - Urodził się Aleksander Świętochowski, pisarz, publicysta i współtwórca pozytywizmu warszawskiego, redaktor "Tygodnika Ilustrowanego", "Nowin" i "Kultury Polskiej".

1871 - W Sali Lustrzanej w Wersalu ogłoszono Powstanie Cesarstwa Niemieckiego, z Wilhelmem I jako cesarzem.

1878 - Zmarł Józef Dietl, lekarz, pionier balneologii w Polsce, działacz społeczny i polityczny, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i jego rektor.

1881 - Zmarł Wincenty Longchamps de Bérier, prawnik. Brał udział w Powstaniu Listopadowym - walczył w bitwie pod Iłżą, Zawichostem, Przytykiem i Janowcem.

1892 - Urodził się Oliver Hardy, właściwe nazwisko Oliver Norvell Hardy, amerykański komik, partner Stana Laurela w filmach o przygodach "Flipa i Flapa".

1898 - Urodził sie Seweryn Steinwurzel, operator filmowy, współzałożyciel wytwórni Omnia-Film. Uczestniczył w realizacji obrazów: "Kłamstwo Krystyny”, "Złota maska”, "Papa się żeni”, "Trędowata”, "Dziewczęta z Nowolipek”, a w 1946 roku obrazu "Wielka droga”.

1902 - W "Tygodniku Ilustrowanym" opublikowano pierwszy odcinek powieści "Chłopi" Władysława Reymonta.

1902 - Komisja do spraw Kanału w Przesmyku zarekomendowała Panamę, jako najlepsze miejsce do budowy kanału łączącego Atlantyk z Pacyfikiem.

1904 - Urodził się Cary Grant, amerykański aktor, brytyjskiego pochodzenia. Zagrał w filmach: "Naga prawda", "Pogoń za cieniem", "Arszenik i stare koronki".

1904 - Urodził się Michał Bylina, malarz, grafik, ilustrator, uczestnik wojny obronnej 1939 roku i Powstania Warszawskiego, profesor stołecznej Akademii Sztuk Pięknych.

1908 - Urodził się Stanisław Stomma, profesor prawa karnego, działacz katolicki, publicysta. Był jednym z inicjatorów i architektów polsko-niemieckiego porozumienia i pojednania, współzałożycielem i przewodniczącym Klubu Myśli Politycznej "Dziekania”.

1908 - Urodził się Zygmunt Hertz, pisarz, współzałożyciel i pracownik Instytutu Literackiego i paryskiej "Kultury".

1913 - Zmarł Romuald Rodziewicz, pseudonim "Roman", wachmistrz Wojska Polskiego, hubalczyk. Uczestnik kampanii wrześniowej w 102. Rezerwowym Pułku Ułanów, wchodzącym w skład Grupy "Wołkowysk".

1915 - Urodził się Kazimierz Wichniarz, aktor filmowy i teatralny. Związany z Teatrem Narodowym w Warszawie. Dużą popularność przyniosła mu rola Onufrego Zagłoby w "Potopie" Jerzego Hoffmana.

1918 - Urodziła się Halina Szyrmerowa, pseudonim "Halszka", działaczka społeczna, żołnierz Armii Krajowej, uczestniczka Powstania Warszawskiego.

1919 - Założono Polski Czerwony Krzyż. PCK jest najstarszą polską organizacją humanitarną. Należy do Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca.

1923 - Urodził się Marian Jankiewicz (Mark Jankiewicz) - w czasie II wojny światowej pilot 315 dywizjonu myśliwskiego Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii. Latał w formacji osłaniającej dywizjony bombowe RAF.

1928 - Urodził się Franciszek Pieczka, aktor, filmowy Gustlik z "Czterech pancernych i psa", tytułowy bohater "Żywotu Mateusza", Japycz z serialu "Ranczo" czy Hubert Siersza z obrazu "Perła w koronie". Łącznie zagrał w ponad 100 obrazach, zarówno polskich, jak i zagranicznych.

1936 - Zmarł Rudyard Kipling, angielski pisarz, autor powieści dla dzieci i młodzieży: "Gawędy spod Himalajów”, "Puk z Pukowej Górki”, "Elfy i ich dary”. Największą popularność przyniosła mu powieść "Księga dżungli”.

1940 - Zmarł Kazimierz Przerwa-Tetmajer, poeta, czołowy liryk okresu Młodej Polski, autor między innymi zbioru opowiadań "Na skalnym Podhalu", powieści: "Legenda Tatr", "Koniec epopei", "Otchłań", dramatów: "Zawisza Czarny”, "Judasz”, "Rewolucja”, a także zbiorów poezji.

1943 - Akcja odbicia więźniów w Pińsku, przeprowadzona przez oddział Armii Krajowej pod dowództwem porucznika Jana Piwnika "Ponurego". Uwolniono cichociemnego Alfreda Paczkowskiego "Wanię", dowódcę III odcinka wydzielonej organizacji dywersyjnej "Wachlarz” Armii Krajowej, oraz trzech jego podkomendnych.

1943 - W warszawskim getcie doszło do pierwszego zbrojnego wystąpienia Żydów.

1945 - Zmarł Ludwik Wertenstein, profesor fizyki zajmujący się pierwiastkami promieniotwórczymi, asystent Marii Skłodowskiej-Curie, w imieniu której kierował otwartą w Warszawie w 1913 roku Pracownią Radiologiczną.

1946 - Naczelny dowódca ludowego Wojska Polskiego marszałek Polski Michał Rola-Żymierski polecił utworzyć wojskową szkołę morską.

1951 - Sejm RP przyjął ustawę o dniach wolnych od pracy, znoszącą między innymi Święto Narodowe 3 Maja.

1985 - Zmarła Beata Artemska, śpiewaczka, tancerka, aktorka teatralna i kabaretowa, reżyser.

1993 - Oblężenie Sarajewa: rozpoczęto kopanie tunelu pod lotniskiem międzynarodowym, który po pięciu miesiącach połączył odcięte od świata miasto z terenami nieopanowanymi przez Serbów.

1995 - Zmarł Adolf Butenandt, niemiecki biochemik, profesor Wyższej Szkoły Technicznej Wolnego Miasta Gdańska, autor prac dotyczących hormonów płciowych i substancji wabiących u owadów.

2002 - Zmarła Helena Majdaniec, piosenkarka, solistka, jedna z najpopularniejszych polskich piosenkarek lat 60. XX wieku. Występowała z zespołem Niebiesko-Czarni, wylansowała wiele przebojów - "Jutro będzie dobry dzień", "Wesoły twist", "Czarny Ali-Baba", "Rudy rydz", "Długi Bill", "Diabelska zabawa" oraz "Zakochani są wśród nas".

2006 - Zmarł ksiądz Jan Twardowski, przez wiele lat rektor kościoła sióstr Wizytek w Warszawie. Poeta, przedstawiciel współczesnej liryki religijnej, autor tomików wierszy: "Znaki ufności", "Niebieskie okulary", "Rachunek dla dorosłego", "Nie bój się kochać", "Nie przyszedłem pana nawracać".

2014 - Zmarła Irena Kornatowska, psychiatra, działaczka społeczna, współzałożycielka i prezes zarządu Fundacji Dzieci Niczyje (obecnie Dajemy Dzieciom Siłę).

2017 - Zmarł Władysław Markiewicz, socjolog, profesor uniwersytetów - Adama Mickiewicza w Poznaniu i Warszawskiego.

2019 - Zmarł Janusz Kozioł, lektor filmowy, radiowy i telewizyjny. Był także aktorem, scenarzystą i reżyserem dubbingowym.

2021 - Zmarła Maria Koterbska-Frankl, piosenkarka, śpiewała między innymi: "Augustowskie noce", "Brzydulę i rudzielca", "Karuzelę" i "Parasolki".

2022 - Zmarł profesor Edward Kącki, informatyk i cybernetyk, rektor Wyższej Szkoły Informatyki w Łodzi.

18 stycznia - Rozpoczyna się Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan.

18 stycznia - Międzynarodowy Dzień Kubusia Puchatka, ustanowiony na pamiątkę urodzin twórcy postaci, Alana Aleksandra Milne'a.

(skrót)

Zobacz także

2024-04-16, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 16 kwietnia - Święto Wojsk Inżynieryjnych - Dzień Sapera, obchodzony przez Wojsko Polskie, dla upamiętnienia sforsowania Odry i Nysy Łużyckiej przez wojska… » więcej 2024-04-15, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 15 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Kombatanta. 15 kwietnia - Światowy Dzień Trzeźwości. 15 kwietnia - Światowy Dzień Sztuki. » więcej 2024-04-14, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 14 kwietnia - Święto Chrztu Polski, święto państwowe, ustanowione przez Sejm 22 lutego 2019 roku. Prawdopodobnie 14 kwietnia 966 roku, w Wielką Sobotę… » więcej 2024-04-13, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 13 kwietnia - Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej, ustanowiony przez Sejm 14 listopada 2007 roku. Jest obchodzony w rocznicę opublikowania przez Niemcy… » więcej 2024-04-12, godz. 00:16 Kartka z kalendarza 12 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Załogowych Lotów Kosmicznych, upamiętniający pierwszy lot człowieka w kosmos. Został zainicjowany przez Zgromadzenie… » więcej 2024-04-11, godz. 09:38 Kartka z kalendarza 11 kwietnia - Światowy Dzień Chorych na Chorobę Parkinsona, obchodzony od 1997 roku. Został ustanowiony przez Europejskie Stowarzyszenie Choroby Parkinsona… » więcej 2024-04-10, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 10 kwietnia 837 roku - Według obliczeń astronomów Kometa Halleya minęła Ziemię w najbliższej dotychczas odległości - około 5,8 miliona kilometrów. » więcej 2024-04-09, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 9 kwietnia - Światowy Dzień Gołębia. » więcej 2024-04-08, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 8 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Romów, obchodzony w rocznicę pierwszego spotkania przedstawicieli Romów z 25 państw w 1971 roku. Zainaugurowano wówczas… » więcej 2024-04-07, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 7 kwietnia - Światowy Dzień Zdrowia, obchodzony od 1950 roku, z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia WHO, dla upamiętnienia rozpoczęcia działalności… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »