Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2023-01-15, 00:07 Autor: PAP

Kartka z kalendarza

1547 - Siedlce otrzymały prawa miejskie.

1582 - W Jamie Zapolskim Rzeczpospolita i Rosja podpisały rozejm kończący wojnę o Inflanty.

1734 - Na Wawelu odbyły się uroczystości pogrzebowe Augusta II Mocnego oraz zmarłego w 1697 r. Jana III Sobieskiego, którego szczątki złożono po śmierci w kościele kapucynów przy ulicy Miodowej w Warszawie; wraz z Sobieskim w krypcie wawelskiej pochowana została jego żona królowa Maria Kazimiera; były to ostatnie królewskie pogrzeby na Wawelu.

1791 - W Teatrze Narodowym w Warszawie odbyła się premiera dramatu "Powrót posła" Juliana Ursyna Niemcewicza.

1813 - Wojska rosyjskie rozpoczęły oblężenie Gdańska bronionego przez francuski garnizon dowodzony przez marszałka Jeana Rappa.

1837 - W Mikołajowie koło Stryja urodził się Walery Łoziński, pisarz, publicysta, autor m.in. powieści "Zaklęty dwór".

1847 - W Boczkach urodził się Marceli Nencki, lekarz, fizjolog, uczestnik Powstania Styczniowego.

1869 - W Krakowie urodził się Stanisław Wyspiański, dramaturg, poeta, malarz, reformator teatru; autor "Wesela", "Nocy Listopadowej", "Wyzwolenia" i "Warszawianki".

1871 - Powstało Warszawskie Towarzystwo Muzyczne.

1876 - Debiut teatralny Ludwika Solskiego. Aktor wystąpił pod pseudonimem "Mancewicz" w roli Alberta w sztuce Paula Fevala, "Syn diabła", wystawionej w Teatrze Krakowskim.

1882 - W Świątnikach koło Włocławka urodził się Florian Znaniecki, filozof, socjolog, autor m.in. prac "Socjologia wychowania", "Upadek cywilizacji zachodniej", "Współczesne narody"; współautor opracowania "Chłop polski w Europie i Ameryce".

1882 - W Starzenicach urodził się Ignacy Kozielewski, dziennikarz, organizator ruchu skautowego, autor tekstu, "Wszystko, co nasze", który później stał się hymnem polskiego harcerstwa.

1885 - W Warszawie zmarł Antoni Edward Odyniec, poeta, filareta, pamiętnikarz, tłumacz; autor "Listów z podróży" opisujących wspólną z Adamem Mickiewiczem podróż po Europie (1829-1830).

1898 - W Krakowie zmarł prof. Lucjan Malinowski, językoznawca, pionier dialektologii polskiej.

1907 - W Warszawie urodził się Janusz Kusociński - lekkoatleta, mistrz olimpijski z Los Angeles w 1932 r. w biegu na 10 tys. metrów, medalista mistrzostw Europy, wielokrotny rekordzista i mistrz Polski w biegach; w czasie okupacji zaangażowany w działalność konspiracyjną; rozstrzelany przez Niemców w Palmirach w 1940 r.

1914 - W Warszawie urodził się Stefan Bałuk, cichociemny, żołnierz AK, powstaniec warszawski; członek Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość; aresztowany w 1945 r. i skazany na 2,5 roku więzienia; fotograf, współautor pierwszego albumu o Powstaniu Warszawskim "Miasto nieujarzmione".

1917 - W Warszawie odbyło się pierwsze posiedzenie Tymczasowej Rady Stanu, jej przewodniczącym wybrano Wacława Niemojewskiego.

1918 - We Lwowie zmarł Wojciech Kętrzyński (właśc. Adalbert von Winkler), działacz polskiego ruchu narodowego na Mazurach, historyk, mediewista, w latach 1876-1918 dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie. Na jego cześć w 1946 roku miasto Rastembork otrzymało nazwę "Kętrzyn".

1919 - W Berlinie zastrzelona została Róża Luksemburg, działaczka polskiego i niemieckiego ruchu robotniczego, ekonomistka; współzałożycielka SDKPiL (1893); należała do przywódców niemieckiej SPD i II Międzynarodówki; współzałożycielka Związku Spartakusa i KPD.

1919 - W katastrofie na Morzu Śródziemnym zginął Andrzej Małkowski, propagator skautingu, jeden z twórców harcerstwa w Polsce; żołnierz Legionów Polskich i Armii Polskiej we Francji.

1920 - Na podstawie uchwały Sejmu Ustawodawczego marka polska stała się prawnym środkiem płatniczym na obszarze państwa polskiego.

1925 - W Warszawie urodził się Jarema Stępowski, aktor, piosenkarz; wykonawca piosenek m.in. "Jadziem na Bielany", "O jednej Wiśniewskiej", "Taksówkarz warszawski", "Tango andrusowskie"; znany m.in. z serialu "Wojna domowa".

1928 - W Wilnie uruchomiono rozgłośnię Polskiego Radia.

1929 - W Warszawie urodził się Stefan Amsterdamski, filozof, dyrektor powstałej w 1992 r. Szkoły Nauk Społecznych przy IFiS PAN; prowadził badania m.in. w zakresie metodologii filozofii i historii nauki, a także socjologii wiedzy.

1930 – Zainaugurowała działalność rozgłośnia Polskiego Radia we Lwowie.

1931 - W Genewie podpisany został traktat gwarancyjny pomiędzy Polską i Rumunią.

1931 - W Warszawie urodził się Jan Błoński, historyk literatury, krytyk literacki, tłumacz, uznanie w świecie literackim przyniosły mu jego interpretacje dzieł klasyków XX wieku: Prousta, Becketta, Stanisława Ignacego Witkiewicza. Pisał też o Gombrowiczu, Miłoszu i Mrożku; w 1987 r. w "Tygodniku Powszechnym" ukazał się jego tekst "Biedni Polacy patrzą na getto", oceniany jako niezwykle ważny dla stosunków polsko-żydowskich.

1935 - Dokonano oblotu samolotu turystycznego RWD-13.

1938 - W holenderskiej stoczni we Vlissingen zwodowano okręt podwodny ORP "Orzeł".

1938 - W Warszawie urodziła się Barbara Wrzesińska, aktorka filmowa i teatralna; zagrała m.in. w serialu telewizyjnym "Lalka" w reż. Ryszarda Bera; znana z telewizyjnego kabaretu Olgi Lipińskiej.

1940 - We Francji rozpoczęto tworzenie Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich, jej dowódcą został gen. Zygmunt Szyszko-Bohusz.

1944 – W obliczu nadciągających ze wschodu wojsk sowieckich 27 Wołyńska Dywizja Piechoty Armii Krajowej rozpoczęła realizację planu Akcji "Burza" na Wołyniu.

1944 - Komendant Główny Narodowych Sił Zbrojnych płk Tadeusz Kurcyusz w rozkazie do żołnierzy stwierdził, że wkraczające na terytorium Polski wojska sowieckie mają być traktowane jako wróg.

1945 - Armia Czerwona, po bitwie pancernej z Niemcami w rejonie Daleszyc i nad Czarną Nidą, zajęła Kielce.

1945 - W ostatniej niemieckiej egzekucji na terenie Krakowa zginęło 79 mieszkańców miasta.

1945 - Dekretem Rady Ministrów powołany został Narodowy Bank Polski.

1949 - W Wiśniczu koło Bochni urodził się Wiesław Komasa, aktor związany m.in. z Teatrem Nowym w Poznaniu (1973-1988), od 1988 wykładowca w Akademii Teatralnej w Warszawie.

1961 - W Warszawie zmarł Andrzej Pronaszko, malarz, scenograf teatralny.

1969 - Zakończył się proces Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego, których uznano za głównych inspiratorów studenckich protestów z marca 1968 r. - obaj zostali skazani na 3,5 roku więzienia.

1978 - W Bydgoszczy zmarł Teofil Ociepka, malarz, reprezentant sztuki naiwnej.

1979 - W Zakopanem zmarła Olga Drahonowska-Małkowska, pedagog, harcmistrzyni, współzałożycielka polskiego skautingu.

1980 - W Toruniu zmarł Leszek Herdegen, aktor, literat; uczestnik Powstania Warszawskiego; występował w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, a następnie w warszawskich teatrach Studio i Powszechnym; zagrał m.in. w filmach "Kwiecień", "Mansarda", "Faraon", "Potop", a także w serialu "Stawka większa niż życie".

1990 - W Krakowie rozpoczęła działalność pierwsza w Polsce komercyjna stacja radiowa RMF FM.

2000 - W Warszawie zmarł Eugeniusz Szyr, polityk, minister (1976-81) i wicepremier (1959-72) rządów PRL; żołnierz Brygad Międzynarodowych w czasie wojny domowej w Hiszpanii.

2001 - Powstała Wikipedia - największa encyklopedia internetowa, redagowana przez samych internautów.

2002 - W Warszawie zmarł Hieronim Przybył, reżyser filmowy, autor m.in. filmów "Rzeczpospolita babska" i "Milion za Laurę".

2004 - W Radomiu zmarł Antoni Czortek, bokser, uczestnik igrzysk olimpijskich w Berlinie; wicemistrz Europy z Dublina (1939), czterokrotny mistrz Polski; więzień niemieckich obozów Auschwitz i Mauthausen.

2014 - W Borzęcinie koło Warszawy zmarł Eugeniusz Haneman, nestor polskich fotografików; dokumentował Powstanie Warszawskie, był operatorem filmowym, wykładowcą Szkoły Filmowej w Łodzi.

2016 - W Warszawie zmarł Andrzej Kotkowski - reżyser, scenarzysta, twórca m.in. filmu "Obywatel Piszczyk", aktor, pedagog, członek m.in. Stowarzyszenia Filmowców Polskich.

2016 – W Katowicach rozpoczęły się XII Mistrzostwa Europy w Piłce Ręcznej Mężczyzn, po raz pierwszy organizowane w Polsce(PAP)

Zobacz także

2024-03-30, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 30 marca - Wielka Sobota - dzień czuwania przy grobie Jezusa i oczekiwania na Jego Zmartwychwstanie. Liturgia Wigilii Paschalnej z odnowieniem przyrzeczeń chrzcielnych… » więcej 2024-03-29, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 29 marca - Dzień Metalowca. » więcej 2024-03-28, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 28 marca - 845 r. Paryż został złupiony przez wikingów. Wikingowie wielokrotnie w IX wieku najeżdżali to miasto, pustosząc je i paląc. Przełom nastąpił… » więcej 2024-03-27, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 27 marca - Międzynarodowy Dzień Teatru, ustanowiony w 1961 roku, podczas kongresu Międzynarodowego Instytutu Teatralnego w Helsinkach » więcej 2024-03-26, godz. 01:25 Kartka z kalendarza 26 marca - Dzień Modlitw za Więźniów, ustanowiony na Konferencji Episkopatu Polski w 2009 roku, w dniu wspomnienia świętego Dobrego Łotra, patrona więźniów… » więcej 2024-03-25, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 25 marca - Dzień Świętości Życia, święto obchodzone przez Kościół katolicki w Polsce, w celu przypomnienia o nadrzędnej wartości życia ludzkiego. 25… » więcej 2024-03-24, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 24 marca - Międzynarodowy Dzień Prawa do Prawdy dotyczącej Poważnych Naruszeń Praw Człowieka i Godności Ofiar, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. … » więcej 2024-03-23, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 23 marca - W Polsce i na Węgrzech - Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej. 23 marca - Światowy Dzień Meteorologii, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne… » więcej 2024-03-22, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 22 marca - Światowy Dzień Wody, obchodzony od 1993 roku, a ustanowiony podczas Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro w 1992 roku. 22 marca - Dzień Ochrony Bałtyku… » więcej 2024-03-21, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 21 marca - Światowy Dzień Walki z Dyskryminacją Rasową - rozpoczyna Tydzień Solidarności z Ludami Zmagającymi się z Rasizmem i Dyskryminacją Rasową… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »