Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2022-12-01, 00:03 Autor: Bolesław Bezeg

Kartka z kalendarza

104 lata temu 1 grudnia 1918 roku stacjonująca na Śląsku 117 dywizja niemiecka została przekształcona w Grenzschutz czyli jednostkę straży granicznej.

1018 - W Merseburgu zmarł Thietmar, kronikarz, biskup merseburski; jego kronika jest jednym z najważniejszych źródeł do poznania wydarzeń z czasów panowania Mieszka I i Bolesława Chrobrego, między innymi zjazdu gnieźnieńskiego w 1000 r.


1338 - Pojawił się pierwszy opis Warszawy w pozwie dotyczącym zatargu pomiędzy królem Polski Kazimierzem Wielkim a Zakonem Krzyżackim.


1415 - W Brzeźnicy urodził się Jan Długosz, kronikarz, historyk, autor "Roczników, czyli kronik sławnego Królestwa Polskiego", kanonik krakowski, arcybiskup nominat lwowski.


1734 - W Gdańsku urodził się Adam Kazimierz Czartoryski, generał ziem podolskich (1758-1794), członek Familii, od 1768 r. komendant Szkoły Rycerskiej; działacz Komisji Edukacji Narodowej; poseł na Sejm Czteroletni, zwolennik Konstytucji 3 Maja; pisarz, krytyk literacki, mecenas sztuki.


1825 - W Taganrogu nad Morzem Azowskim zmarł Aleksander I Romanow, cesarz rosyjski panujący od 1801 r., król Polski od 1815 r.


1830 - W Warszawie powstało Towarzystwo Patriotyczne (Klub Patriotyczny), którego prezesem został Joachim Lelewel.


1867 - W Mierzanowie w pow. ciechanowskim urodził się Ignacy Mościcki, działacz niepodległościowy, chemik technolog, profesor Politechniki Lwowskiej, autor ponad 60 prac i patentów; od 1922 r. dyrektor naczelny Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie; prezydent RP w latach 1926-1939.


1869 - W Warszawie urodził się Eligiusz Niewiadomski, malarz, krytyk sztuki, związany ideowo z Narodową Demokracją; 16 grudnia 1922 r. w warszawskiej Zachęcie dokonał zamachu na prezydenta RP Gabriela Narutowicza; skazany na karę śmierci i rozstrzelany.


1880 - Zmarł Adolf Schuch, architekt, twórca wielu warszawskich budowli, m.in. Pałacu Mniszchów.


1896 - W Paryżu w wypadku zginął Stefan Szolc-Rogoziński, podróżnik, badacz Afryki, w szczególności Kamerunu.


1899 - W Paryżu zmarł Edmund Chojecki, pisarz, publicysta, podróżnik.


1905 - Urodził się Szczepan Skorupka, malarz, autor portretów, pejzaży, scen rodzajowych i martwej natury.


1910 - Urodził się Zdzisław Gozdawa, komediopisarz, poeta, autor tekstów piosenek, satyryk, także kompozytor.


1912 - Komisja Tymczasowa Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych powierzyła Józefowi Piłsudskiemu funkcję komendanta głównego polskich sił wojskowych.


1916 - Do Warszawy uroczyście wkroczyli żołnierze Legionów Polskich, których entuzjastycznie witali mieszkańcy miasta; był to pierwszy od Powstania Listopadowego przemarsz regularnych wojsk polskich przez stolicę Polski.


1918 - Rozkaz Sztabu Generalnego WP wprowadzający biało-czerwoną szachownicę jako oficjalne oznakowanie polskich samolotów wojskowych.


1923 - Urodził się Jan Adamczewski, dziennikarz, prozaik, publicysta, miłośnik Krakowa.


1926 - W Kowalewku urodził się Mieczysław Rakowski, działacz komunistyczny, dziennikarz, publicysta; redaktor naczelny tygodnika "Polityka" (1958-1982); członek Biura Politycznego KC PZPR (1987-1990); ostatni I sekretarz KC PZPR (1989-1990); wicepremier (1981-1985) i premier PRL (1988-1989).


1926 - W Warszawie urodził się Tadeusz Drewnowski, krytyk literacki.


1926 - W Słonimiu urodził się Zbigniew Chmielewski, reżyser, scenarzysta; autor seriali "Daleko od szosy" i "Blisko, coraz bliżej".


1939 - Niemieckie władze okupowanej Warszawy wydały zarządzenie o obowiązku noszenia przez Żydów powyżej 12. roku życia opasek z gwiazdą Dawida oraz o oznakowaniu żydowskich sklepów i przedsiębiorstw.


1939 - W Paryżu powstał Polski Uniwersytet na Obczyźnie; od 1940 r. działający w Londynie.


1942 - W Łodzi na wyodrębnionym terenie Litzmannstadt Ghetto Niemcy utworzyli obóz dla polskich dzieci i młodzieży.


1943 - W Teheranie zakończyła się konferencja "Wielkiej Trójki", w której uczestniczyli Winston Churchill, Franklin D. Roosevelt i Józef Stalin; podczas rozmów ustalono, że wschodnią granicą Polski będzie linia Curzona, natomiast zachodnią linia Odry i Nysy; Polska miała też uzyskać część Prus Wschodnich: Warmię i Mazury.


1973 - W Ramat Gan zmarł Dawid Ben Gurion, działacz syjonistyczny; w latach 1948-1953 i 1955-1963 premier i minister obrony Izraela; urodzony w 1886 r. w Płońsku.


1976 - W Żywcu urodził się Tomasz Adamek, bokser, zawodowy mistrz świata w wadze półciężkiej i junior ciężkiej.


1977 - W Watykanie papież Paweł VI spotkał się z I sekretarzem KC PZPR Edwardem Gierkiem.


1980 - W Warszawie rozpoczęło obrady VII plenum KC PZPR, na którym podjęto decyzję o usunięciu z KC byłego I sekretarza Edwarda Gierka.


1982 - Stan wojenny: Prezydent Warszawy gen. Mieczysław Dębicki rozwiązał na wniosek ministra kultury i sztuki Związek Artystów Scen Polskich (ZASP).


1989 - Premiera filmu "Ostatni prom" w reżyserii Waldemara Krzystka.


1993 - Prymas Polski kardynał Józef Glemp dokonał oficjalnego otwarcia Katolickiej Agencji Informacyjnej.


1994 - Zmarła Wanda Szuman, działaczka społeczna, pedagog. Jej zainteresowania naukowe obejmowały głównie rozwój sierot i dzieci chowanych w izolacji, dzieci niepełnosprawnych, niewidomych, głuchych.


2006 - W Warszawie zmarł płk Zbigniew Brym "Zdunin", oficer w wojnie obronnej 1939 r., żołnierz Armii Krajowej, dowódca "Żelaznej Reduty" w Powstaniu Warszawskim; autor fotografii z powstania, po wojnie działał w antykomunistycznej opozycji niepodległościowej.


2013 - W Warszawie zmarł Jerzy Matałowski, aktor, znany m.in. z roli Kolumba w serialu Janusza Morgensterna "Kolumbowie".


2021 – W Krakowie zmarł prof. Stanisław Tabisz, rektor krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w latach 2012-2020, malarz, rysownik, grafik, scenograf, krytyk i teoretyk sztuki.

Zobacz także

2023-02-03, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1468 - Zmarł Johannes Gutenberg, niemiecki rzemieślnik, twórca pierwszej na świecie przemysłowej metody druku. 1488 - Portugalski żeglarz Bartolomeu… » więcej 2023-02-02, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1386 - Podczas Sejmu walnego w Lublinie obwołano królem Polski wielkiego księcia litewskiego Władysława II Jagiełłę. 1512 - Na Kubie został spalony… » więcej 2023-02-01, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1411 - Polska i Litwa podpisały w Toruniu traktat pokojowy z Zakonem Krzyżackim, kończący tak zwaną Wielką Wojnę, która trwała od 1409 roku. Polska odzyskała… » więcej 2023-01-31, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1628 - Zmarł Abraham van den Blocke, niderlandzki architekt i rzeźbiarz, przedstawiciel manieryzmu, tworzący głównie w Gdańsku, twórca projektów między… » więcej 2023-01-30, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1018 - Bolesław I Chrobry i niemiecki cesarz Henryk II podpisali w Budziszynie traktat pokojowy, na mocy którego Polska dostała na własność, a nie jako lenno… » więcej 2023-01-29, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1342 - Zmarł Ludwik Burbon, zwany także Kulawym, diuk Bourbon, hrabia Clermont i La Marche, protoplasta dynastii Burbonów. 1402 - Król Polski Władysław… » więcej 2023-01-28, godz. 10:49 Kartka z kalendarza 1573 - Podczas sejmu konwokacyjnego posłowie uchwalili akt konfederacji warszawskiej, dotyczący m.in. tolerancji religijnej; sygnatariusze aktu obiecywali "pokój… » więcej 2023-01-27, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 1527 - Wojska litewskie pod wodzą księcia Konstantego Iwanowicza Ostrogskiego odniosły wielkie zwycięstwo w bitwie pod Olszanicą, na terytorium dzisiejszej… » więcej 2023-01-26, godz. 08:38 Kartka z kalendarza 1340 - Król Anglii Edward III ogłosił się królem Francji i wylądował w Gandawie. 1521 - W czasie trwającej od 1519 roku wojny polsko-krzyżackiej obrońcy… » więcej 2023-01-24, godz. 07:56 Kartka z kalendarza 41 - Został zamordowany, wraz z żoną Cezonią i córką Julią Druzyllą, cesarz rzymski Kaligula. 76 - Urodził się Hadrian, cesarz rzymski z dynastii… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »