Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2022-11-08, 00:03 Autor: Bolesław Bezeg / PAP

Kartka z kalendarza

Dziś przypada 88 rocznica urodzin polskiego prozaika i publicysty oraz prezesa Opolskiego Oddziału Związku Literatów Polskich zmarłego przed 17 laty Ryszarda Kincla.

Kalendarium historyczne kraj i świat

1632 - W czasie wolnej elekcji królem Polski wybrany został Władysław IV Waza, najstarszy syn zmarłego Zygmunta III.


1781 - W Makoszowach, obecnie dzielnica Zabrza, urodził się Karol Godula, współtwórca śląskiego przemysłu, właściciel kompleksu kopalń i hut cynku.


1774 w Warszawie zaczęła się ukazywać Gazeta Warszawska. Jej wydawca, były jezuita, ks. Stefan Łuskina, otrzymał w 1773 roku przywilej królewski dający mu wyłączne prawo do wydania prasy na terenie Korony we wszystkich językach oprócz francuskiego


1841 - Urodził się Stanisław Kramsztyk, fizyk, pedagog, popularyzator nauki, czynny działacz ruchu oświatowego w Warszawie w końcu 19. wieku. Był jednym ze współzałożycieli Kasy imienia Milanowskiego - wspomagającej finansowo młodych naukowców


1958 - Urodził Tadeusz Wróblewski, prawnik i teoretyk prawa, bibliofil, zesłaniec syberyjski, po 1886 roku obrońca w procesach działaczy politycznych, założyciel biblioteki naukowej w Wilnie


1864 - W Carskim Siole car Aleksander II podpisał ukaz o kasacie klasztorów w Królestwie Polskim; na jego podstawie w nocy z 27 na 28 listopada 1864 r. władze rosyjskie przeprowadziły kasację 109 klasztorów.


1877 - W Warszawie zmarł Karol Beyer, pierwszy zawodowy fotograf warszawski; twórca polskiej fotografii profesjonalnej; numizmatyk.


1888 - Urodziła się Leokadia Pancewicz-Leszczyńska, aktorka teatralna i gwiazda kina międzywojennego.


1898 - Urodził się Wacław Ścibor-Rylski, aktor, reżyser, dyrektor teatru.


1906 - Pod Rogowem w pobliżu Łodzi działacze Organizacji Bojowej PPS pod dowództwem Józefa Montwiłł-Mireckiego przeprowadzili akcję na rosyjski pociąg pocztowy, zdobywając pieniądze na działalność niepodległościową; była to jedna z największych akcji bojowych Polskiej Partii Socjalistycznej.


1912 - Urodził się Eugeniusz Markowski, malarz, grafik, scenograf. W latach 1940- 1955 przebywał za granicą, był członkiem grupy artystów "Libera Associazione Arti Figurative" we Włoszech.


1917 - W wyniku dokonanego w Piotrogrodzie zamachu stanu władzę w Rosji przejęła Rada Komisarzy Ludowych z Włodzimierzem Leninem na czele.


1917 - W Olsztynie urodził się Tadeusz Nowakowski, pisarz, publicysta, współpracownik BBC i sekcji polskiej Radia Wolna Europa.


1918 - Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski zostali zwolnieni z Twierdzy w Magdeburgu.


1923 - W Warszawie urodził się Józef Hen, pisarz, publicysta, scenarzysta; autor powieści "Nikt nie woła", beletryzowanych biografii "Ja, Michał z Montaigne", "Błazen - wielki mąż" - o Tadeuszu Boyu-Żeleńskim i "Mój przyjaciel król" - o Stanisławie Auguście, a także książek "Nie boję się bezsennych nocy" i "Nowolipie".


1926 - Urodził się Bogdan Baer, aktor teatralny i filmowy, związany z teatrami stołecznymi: Narodowym, Dramatycznym, Ateneum i Polskim.


1928 - Władze Warszawy podjęły uchwałę o przemianowaniu Placu Saskiego na Plac Marszałka Piłsudskiego. Plac w 1939 r. nazwany został przez Niemców Adolf Hitler Platz, a w 1945 r. przez komunistów - Placem Zwycięstwa. W 1990 r. powrócił do nazwy z 1928 r.


1929 - W Warszawie urodził się Jan Młodożeniec, plastyk, jeden z największych twórców plakatu, projektant graficzny, malarz.


1933 - Rozpoczęła działalność Polska Akademia Literatury. Prezesem PAL został Wacław Sieroszewski, jego zastępcą Leopold Staff, zaś sekretarzem Juliusz Kaden-Bandrowski.


1934 - Urodził się Jerzy Sito, poeta, pisarz, autor sztuk scenicznych.


1937 - W Stryju urodził się Jan Kociniak, aktor filmowy i teatralny, związany z warszawskim Teatrem Ateneum; wystąpił m.in. w filmach "Rękopis znaleziony w Saragossie" Wojciecha Jerzego Hassa i "Miś" Stanisława Barei; jego głosem mówił Gucio w "Pszczółce Mai" oraz Kubuś Puchatek w serii filmów animowanych.


1942 - W Warszawie zmarł Edward Puchalski, reżyser filmowy, scenarzysta, aktor.


1942 - II wojna światowa: siły brytyjsko-amerykańskie w ramach operacji "Torch" wylądowały w kontrolowanych przez siły Państwa Francuskiego Maroku i Algierii.


1948 - Dekretem Ministerstwa Kultury i Sztuki powołany został Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca "Mazowsze" pod kierownictwem prof. Tadeusza Sygietyńskiego.


1956 - Początek prac Komisji Wspólnej Episkopatu i Rządu.


1986 - W Moskwie zmarł Wiaczesław Mołotow, przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych ZSRS (1930-1941), od 1939 r. komisarz spraw zagranicznych; sygnatariusz układu sojuszniczego z III Rzeszą, tzw. paktu Ribbentrop-Mołotow; wspólnie z innymi członkami BP KC WKP(b) podpisał uchwałę z 5 marca 1940 r. o rozstrzelaniu polskich jeńców wojennych przebywających w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz polskich więźniów przetrzymywanych przez NKWD - w wyniku tej decyzji zgładzono około 22 tys. obywateli polskich.


1992 - W Warszawie zmarła Hanna Skarżanka, aktorka; żołnierz Kedywu Wileńskiego Okręgu AK; w okresie stanu wojennego zaangażowana w działalność podziemnej Solidarności; przez wiele lat związana z warszawskim Teatrem Ateneum; wystąpiła m.in. w filmach "Prawo i pięść", "Rok spokojnego słońca" i "Dolina Issy".


2000 - W Krakowie zmarł Krzysztof Litwin, aktor, grafik, malarz; odtwórca postaci sierżanta Walczaka w serialu "Przygody psa Cywila"; był pierwszym kompozytorem "Piwnicy Pod Baranami" i autorem muzyki do pierwszego piwnicznego hymnu; występował w Teatrze Telewizji oraz na scenach Starego Teatru i Operetki Krakowskiej.


2000 - W Warszawie zmarł Józef Pińkowski, działacz komunistyczny, ekonomista; w latach 1971-1981 członek KC PZPR; od września 1980 do lutego 1981 r. stał na czele rządu PRL.


2006 – Do Polski przyleciały pierwsze dwa zakupione w USA samoloty wielozadaniowe F-16.


2006 – Indeks WIG20 po raz pierwszy w historii Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie przekroczył granicę 50 tysięcy punktów.


2008 - W Warszawie zmarł Mieczysław F. Rakowski, dziennikarz, w latach 1958-1982 redaktor naczelny tygodnika "Polityka"; od 1975 do 1990 r. członek KC PZPR; poseł na Sejm (1972-1989); premier PRL (1988-1989) i ostatni I sekretarz KC PZPR.


2016 – W warszawskiej Dolinie Szwajcarskiej odsłonięto pomnik Henryka Sławika i Józsefa Antalla seniora – Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata.

Zobacz także

2023-02-05, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1752 - Marszałek wielki koronny Franciszek Bieliński powołał w Ostrowie Wielkopolskim pierwszą zawodową straż pożarną na ziemiach polskich. 1862 -… » więcej 2023-02-04, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1339 - W Warszawie przed trybunałem papieskim rozpoczął się proces polsko-krzyżacki dotyczący spornych terytoriów. 1454 - Związek Pruski wypowiedział… » więcej 2023-02-03, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1468 - Zmarł Johannes Gutenberg, niemiecki rzemieślnik, twórca pierwszej na świecie przemysłowej metody druku. 1488 - Portugalski żeglarz Bartolomeu… » więcej 2023-02-02, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1386 - Podczas Sejmu walnego w Lublinie obwołano królem Polski wielkiego księcia litewskiego Władysława II Jagiełłę. 1512 - Na Kubie został spalony… » więcej 2023-02-01, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1411 - Polska i Litwa podpisały w Toruniu traktat pokojowy z Zakonem Krzyżackim, kończący tak zwaną Wielką Wojnę, która trwała od 1409 roku. Polska odzyskała… » więcej 2023-01-31, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1628 - Zmarł Abraham van den Blocke, niderlandzki architekt i rzeźbiarz, przedstawiciel manieryzmu, tworzący głównie w Gdańsku, twórca projektów między… » więcej 2023-01-30, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1018 - Bolesław I Chrobry i niemiecki cesarz Henryk II podpisali w Budziszynie traktat pokojowy, na mocy którego Polska dostała na własność, a nie jako lenno… » więcej 2023-01-29, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1342 - Zmarł Ludwik Burbon, zwany także Kulawym, diuk Bourbon, hrabia Clermont i La Marche, protoplasta dynastii Burbonów. 1402 - Król Polski Władysław… » więcej 2023-01-28, godz. 10:49 Kartka z kalendarza 1573 - Podczas sejmu konwokacyjnego posłowie uchwalili akt konfederacji warszawskiej, dotyczący m.in. tolerancji religijnej; sygnatariusze aktu obiecywali "pokój… » więcej 2023-01-27, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 1527 - Wojska litewskie pod wodzą księcia Konstantego Iwanowicza Ostrogskiego odniosły wielkie zwycięstwo w bitwie pod Olszanicą, na terytorium dzisiejszej… » więcej
1011121314
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »