Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2022-10-26, 00:01 Autor: Bolesław Bezeg / PAP

Kartka z kalendarza

Dziś przypada 116 rocznica śmierci twórcy nowoczesnego pszczelarstwa i wybitnego badacza pszczół księdza Jana Dzierżona, który większość swego życia spędził pracując jako proboszcz kościoła zamkowego w Karłowicach.
Kalendarium historyczne kraj i świat

1497 - Pod Koźminem (obecnie Ukraina) wycofujące się z Mołdawii wojska Jana I Olbrachta doznały porażki w bitwie z wojskami wołoskimi Stefana III Wielkiego.

1768 - W Radzyniu Podlaskim urodził się Eustachy Sanguszko, ziemianin, poseł na Sejm Czteroletni; brał udział w wojnie z Rosją w 1792 r., odznaczony za bitwę pod Zieleńcami jednym z pierwszych krzyży Virtuti Militari; uczestnik Powstania Kościuszkowskiego i wyprawy na Moskwę w 1812 r.

1775 - W Seifendorf koło Drezna urodził się Maurycy Hauke, generał artylerii, uczestnik wojny z Rosją w 1792 r., Powstania Kościuszkowskiego, oficer Legionów Polskich; generał wojsk Księstwa Warszawskiego; w kampanii 1813 r. dowodził obroną Twierdzy Zamość; od 1815 r. w armii Królestwa Polskiego, m.in. zastępca ministra wojny, senator; zaufany współpracownik w. księcia Konstantego; zastrzelony w Noc Listopadową przez powstańców; część źródeł jako datę urodzenia M. Haukego podaje 25.10.1773.

1780 - Zmarł Łukasz Smuglewicz, nadworny malarz króla Augusta III Sasa, twórca portretów rodziny królewskiej.

1866 - W Zbarażu urodził się Ignacy Daszyński, działacz socjalistyczny, współzałożyciel Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska, następnie jeden z przywódców PPS; premier Tymczasowego Rządu powołanego w Lublinie w listopadzie 1918 r.; wicemarszałek i marszałek Sejmu w okresie II RP.

1872 - We Lwowie urodził się Wacław Sobieski, historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

1883 - Na Politechnice w Rydze powstała polska korporacja akademicka "Welecja".

1899 - Urodziła się Irena Dubiska, skrzypaczka i pedagog. W okresie międzywojennym koncertowała głównie za granicą. W 1930 roku utworzyła Kwartet Polski, w którym grała z Wandą Wiłkomirską, Kazimierzem Wiłkomirskim i Mieczysławem Szaleskim. Była pierwszą wykonawczynią utworów skrzypcowych Karola Szymanowskiego. Od 2003 roku dla uczczenia pamięci skrzypaczki odbywa się Ogólnopolski Konkurs Skrzypcowy im. Ireny Dubiskiej.

1927 - Z Rapperswilu wraz ze zbiorami tamtejszego Muzeum Narodowego Polskiego sprowadzono do Polski urnę z sercem Tadeusza Kościuszki, a także bezcenne polskie dzieła sztuki, książki, manuskrypty, które w większości zostały zniszczone podczas Powstania Warszawskiego.

1929 - W Warszawie urodziła się Wanda Chotomska, pisarka, autorka wierszy, opowiadań, widowisk teatralnych i słuchowisk radiowych dla dzieci. Napisała ponad 200 książek dla dzieci i młodzieży.

1931 - W Warszawie rozpoczął się tzw. proces brzeski, w którym na ławie oskarżonych zasiedli przywódcy opozycji parlamentarnej - Centrolewu, oskarżeni o przygotowywanie zamachu stanu.

1937 - W Batorowie koło Poznania zmarł Józef Dowbor-Muśnicki; gen. armii rosyjskiej, po 1918 r. generał Wojska Polskiego; organizator i dowódca I Korpusu Polskiego w Rosji (1917-1918); w czasie Powstania Wielkopolskiego naczelny dowódca armii wielkopolskiej.

1937 - Premiera filmu "Dziewczęta z Nowolipek" w reżyserii Józefa Lejtesa.

1939 - Hans Frank podpisał proklamację o utworzeniu "Generalnego Gubernatorstwa dla okupowanych polskich obszarów".

1940 - W Paryżu zmarła Olga Boznańska, jedna z najbardziej cenionych polskich malarek, przedstawicielka impresjonizmu, wybitna artystka okresu Młodej Polski. Jej najsławniejszym obrazem jest portret "Dziewczynka z chryzantemami" z 1894 r. Została odznaczona francuską Legią Honorową i orderem Polonia Restituta.

1941 - Do okupowanej Polski z Budapesztu potajemnie przedostał się marszałek Edward Śmigły-Rydz; zamieszkał w Warszawie; zmarł na atak serca 2 grudnia 1941 r., pochowany został na Cywilnym Cmentarzu na Powązkach pod nazwiskiem Adama Zawiszy.

1945 - Dekretem Rady Ministrów powołana została Polska Agencja Prasowa.

1945 - Dekret KRN o przejściu wszystkich gruntów w granicach Warszawy na rzecz gminy miasta stołecznego - tzw. dekret Bieruta.

1947 - W Toruniu otwarto trzynastą odbudowaną po wojnie radiostację i rozgłośnię Polskiego Radia.

1951 - Na podstawie umowy pomiędzy rządem polskim i sowieckim dokonano wymiany terytoriów w Lubelskiem i Bieszczadach.

1952 - Odbyły się wybory do Sejmu, całkowicie sfałszowane przez komunistyczne władze; wszystkie mandaty zdobył Front Narodowy, w którym większość miała Polska Zjednoczona Partia Robotnicza.

1953 - W Wałbrzychu urodził się Krzesimir Dębski, kompozytor, aranżer, dyrygent, skrzypek, lider jazzowego zespołu String Connection. Autor utworów symfonicznych, kameralnych i religijnych, twórca muzyki filmowej: "Ogniem i mieczem", "W pustyni i w puszczy", "Szwadron", "Szatan z VII klasy" oraz piosenek: "Diamentowy kolczyk", "Dumka na dwa serca", "Będzie tak, jak jest".

1956 – Prymas kardynał Stefan Wyszyński został zwolniony z internowania w Komańczy.

1958 - W Oblęgorku otwarto Muzeum Henryka Sienkiewicza.

1964 - W Warszawie rozpoczął się proces Melchiora Wańkowicza, oskarżonego o przekazywanie za granicę "fałszywych informacji, oczerniających stosunki w Polsce".

1969 - Zmarł Stefan Bagiński, lekarz histolog, pionier badań histochemicznych w Polsce, autor licznych prac naukowych w tym "Zarysu embriologii człowieka".

1971 - Podpisanie umowy licencyjnej z koncernem motoryzacyjnym FIAT na produkcję w Polsce fiata 126p.

1981 - Początek strajku okupacyjnego w Wyższej Szkole Inżynieryjnej w Radomiu.

1982 - Stan wojenny: Sejm uchwalił ustawę o osobach uchylających się od pracy.

1983 - W Berkeley zmarł Alfred Tarski, urodzony w Warszawie matematyk, filozof, jeden z najwybitniejszych logików, twórca semantycznej definicji prawdy, profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley. . Jest współtwórcą tzw. paradoksu Banacha-Tarskiego, definicji prawdy i teorii modeli. Od 1939 r. w USA

1990 - W Warszawie zmarła Barbara Ludwiżanka, aktorka, związana z Teatrem Polskim w Warszawie oraz Teatrem Współczesnym; wystąpiła m.in. w filmach "Godzina pąsowej róży", "Sublokator", "Kłopotliwy gość", a także w serialach "Chłopi" oraz "Noce i dnie".

1991 - Podpisano układ o wycofaniu wojsk rosyjskich z Polski do końca 1993 r.

1993 - Prezydent Lech Wałęsa powołał rząd Waldemara Pawlaka.

2001 - W Drobinie na Mazowszu uprowadzono Krzysztofa Olewnika, którego następnie zamordowano; porwanie i zabójstwo stało jedną z najgłośniejszych spraw kryminalnych w Polsce.

2007 - Zmarł Jerzy Pietrkiewicz, poeta, pisarz, badacz literatury i tłumacz polskiej literatury na język angielski, m.in. poezji Karola Wojtyły.

2013 – Trener Adam Nawałka został nominowany selekcjonerem reprezentacji Polski w piłce nożnej.

Zobacz także

2023-12-17, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 17 grudnia - Dzień bez Przekleństw, obchodzony w Polsce. 17 grudnia - Święto narodowe Bhutanu - Dzień Bhutanu, obchodzony w rocznicę wprowadzenia monarchii… » więcej 2023-12-16, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 16 grudnia - Święto narodowe Bangladeszu - Dzień Zwycięstwa, obchodzony w rocznicę proklamowania niepodległości w 1971 roku. 16 grudnia - Święto narodowe… » więcej 2023-12-15, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 15 grudnia - Dzień Ludwika Zamenhofa, obchodzony w rocznicę urodzin twórcy międzynarodowego języka esperanto w 1859 roku. 15 grudnia - Święto Służby… » więcej 2023-12-14, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 1503 - Urodził się Nostradamus, właściwe nazwisko Michael de Nostre-Dame, francuski astrolog, lekarz króla Karola IX, matematyk i wizjoner, okultysta. Autor… » więcej 2023-12-13, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 13 grudnia - Dzień Pamięci Ofiar Stanu Wojennego, obchodzony w Polsce. 13 grudnia - Światowy Dzień Skrzypiec. 13 grudnia - Dzień Księgarza, obchodzony… » więcej 2023-12-12, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 12 grudnia - Międzynarodowy Dzień Neutralności. 12 grudnia - Międzynarodowy Dzień Powszechnego Ubezpieczenia Zdrowotnego. 12 grudnia - Święto narodowe… » więcej 2023-12-11, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 11 grudnia - Międzynarodowy Dzień Terenów Górskich, ustanowiony przez ONZ w 2002 roku, na zakończenie Międzynarodowego Roku Terenów Górskich. 11 grudnia… » więcej 2023-12-10, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 10 grudnia - Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka, obchodzony w rocznicę uchwalenia przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych Powszechnej… » więcej 2023-12-09, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 9 grudnia - Międzynarodowy Dzień Pamięci i Godności Ofiar Zbrodni Ludobójstwa oraz Zapobiegania tej Zbrodni. 9 grudnia - Międzynarodowy Dzień Przeciwdziałania… » więcej 2023-12-08, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 8 grudnia - Polska - Dzień Kupca. 8 grudnia - Buddyzm - Dzień Oświecenia Buddy, najważniejsze buddyjskie święto w roku. » więcej
1112131415
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »