1346 - Powstał Związek Sześciu Miast. W jego skład wchodziły: Budziszyn, Zgorzelec, Kamienica, Lubań, Lubiniec oraz Żytawa. Powstał dla ochrony szlaków handlowych. Rozwiązany został w 1815 po kongresie wiedeńskim. Przyjęło się go nazywać górnołużyckim, jednakże w chwili powstania pięć miast było uznawanych za łużyckie, natomiast Żytawa była wciąż przynależna do historycznego regionu Czech.

1567 - Urodził się Franciszek Salezy, kaznodzieja francuski, założyciel zakonu wizytek, kanonizowany w 1665 roku, patron prasy i publicystyki katolickiej. Święty Franciszek jest również patronem poetów i osób niesłyszących. Zmarł 28 grudnia 1622 roku.

1698 - Urodził się Giuseppe Antonio Guarneri, najwybitniejszy przedstawiciel znanej rodziny lutników włoskich, nazywany del Gesú. Na jego skrzypcach zwanych "Il cannone" grał Niccolo Paganini. Na skrzypcach z pracowni Guarneriego, z 1734, grała Wanda Wiłkomirska. Zmarł 17 października 1744 roku.

1735 - Urodził się Tobias Furneaux, angielski nawigator i oficer Royal Navy, który towarzyszył Jamesowi Cookowi w jego drugiej podróży badawczej. Był pierwszym człowiekiem, który opłynął świat w obu kierunkach. Zmarł 19 września 1781 roku.

1754 - Urodził się William Murdoch, szkocki inżynier i wynalazca, znany przede wszystkim z zastosowań gazu węglowego do oświetlenia mieszkań oraz z udoskonaleń maszyny parowej Jamesa Watta. Jeden z współtwórców rewolucji przemysłowej. Zmarł 15 listopada 1839 roku. 270. rocznica

1793 - Zmarł Stefan Odrowąż Łuskina, jezuita, matematyk, fizyk, astronom, po kasacie zakonu właściciel i wydawca pierwszego regularnego dziennika w Polsce - "Gazety Warszawskiej" oraz tygodnika "Kurier Polski". Był w swoich czasach jednym z najlepiej wykształconych ludzi w Polsce. Król Stanisław August nadał mu tytuł Astronoma Królewskiego. Urodził się 31 grudnia 1725 roku.

1798 - Urodził się Jules Michelet, francuski historyk i pisarz, profesor Sorbony. Głównym jego dziełem jest 11-tomowa "Historia Francji”. Był przyjacielem Polski i często występował w jej obronie. Napisał prace "Kościuszko, legenda demokratyczna” i "Polska umęczona”. Zmarł 9 lutego 1874 roku.

1800 - Urodził się Franciszek Malewski, prawnik, członek Towarzystwa Filomatów, przyjaciel Adama Mickiewicza i jego towarzysz na zesłaniu w Rosji. Był dla młodego Mickiewicza autorytetem w kwestiach moralnych i literackich oraz jednym z pierwszych czytelników jego pierwszych poezji. W 1830 roku współzałożyciel "Tygodnika Petersburskiego” i jego redaktor do 1835. Zmarł 10 kwietnia 1870 roku.

1811 - W Reszlu, wchodzącym w skład Prus, wyrokiem sądu w Królewcu spalono na stosie Barbarę Zdunk, oskarżoną o podpalenia i czary. Jej sprawa przeszła przez wszystkie instancje sądownictwa pruskiego, aż do króla Fryderyka Wilhelma III Pruskiego, który ostatecznie wyrok zatwierdził. Była to ostatnia tego rodzaju egzekucja w Europie. Barbara Zdunk urodziła się w 1796 roku.

1850 - Urodził się Ludwik Rydygier, chirurg, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i Lwowskiego. W 1880 roku przeprowadził pierwszy w Polsce, a drugi na świecie, zabieg wycięcia odźwiernika z powodu raka żołądka, a rok później - pierwszą w świecie resekcję żołądka z powodu owrzodzenia. Wprowadził nową metodę chirurgicznego leczenia choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Był autorem wielu nowatorskich procedur chirurgicznych, niektóre z nich są stosowane do dziś. Zmarł 25 czerwca 1920 roku.

1859 - Urodził się Ludwik Krzywicki, socjolog, działacz społeczny i publicysta, jeden z pierwszych popularyzatorów socjalizmu naukowego na ziemiach polskich. Założyciel Głównego Urzędu Statystycznego. Zajmował się teorią rozwoju społecznego, mechanizmami zmiany społecznej, rozwojem idei. Wydał fundamentalną pracę "Społeczeństwo pierwotne, jego rozmiary i wzrost". Był współautorem "Wielkiej powszechnej encyklopedii ilustrowanej". Zmarł 10 czerwca 1941 roku.

1862 - Na stokach Cytadeli Warszawskiej został powieszony członek Organizacji Miejskiej Warszawy Ludwik Jaroszyński, który 3 lipca przeprowadził nieudany zamach na namiestnika Królestwa Polskiego, wielkiego księcia Konstantego Romanowa. Ludwik Jaroszyński urodził się w 1840 roku.

1871 - Urodził się Daniel Konarzewski, prawnik, archeolog, pułkownik armii rosyjskiej, następnie w I Korpusie Polskim w Rosji. Od 1918 roku w Wojsku Polskim, w czasie wojny polsko-bolszewickiej dowódca Wielkopolskiej Grupy Operacyjnej. Zmarł 3 kwietnia 1935 roku.

1879 - Urodził się Claude Grahame-White, pionier lotnictwa, pierwszy Anglik, który otrzymał zaświadczenie potwierdzające umiejętność latania samolotem. Zmarł 19 sierpnia 1959 roku. 145. rocznica

1879 - Objawienie Matki Boskiej w irlandzkim Knock. Od tego czasu miejscowość ta stała się centrum pielgrzymek. Dwie komisje kościelne, w 1879 i 1936 roku, uznały wiarygodność zeznań uczestników objawienia. Ze względu na liczne uzdrowienia zaczęto nazywać Knock drugim Lourdes. Obecnie przybywa tam do półtora miliona pielgrzymów rocznie. W setną rocznicę objawień odwiedził to miejsce papież Jan Paweł II, nadając kościołowi Maryi Królowej Irlandii godność bazyliki. 145. rocznica

1882 - Urodził się Rik Wouters, belgijski malarz, grafik i rzeźbiarz, twórca obrazów: "Dama w żółtym naszyjniku”, "Białe róże” oraz rzeźb: "Zamyślenie” i "Szalona dziewczyna”. Zmarł 11 lipca 1916 roku.

1892 - Urodził się Adam Próchnik, działacz socjalistyczny i oświatowy, historyk, poseł przedwojennego sejmu, publicysta społeczno-polityczny, autor prac z zakresu najnowszych dziejów Polski i polskiego ruchu robotniczego. Zmarł 22 maja 1942 roku.

1897 - Felix Hoffmann, chemik z niemieckiego przedsiębiorstwa Bayer AG, otrzymał substancję o nazwie dwuacetylomorfina, wprowadzoną bez testów klinicznych na rynek pod nazwą heroina, jako nowy "rewelacyjny środek na kaszel”. Została zdelegalizowana w 1931 roku.

1904 - Urodził się Count Basie, pianista, kompozytor i aranżer, dyrygent jazzowy, lider jednego z najlepszych big-bandów w historii jazzu i najlepszy wykonawca tak zwanego stylu "Kansas City". Nosił przydomek "Hrabia”. Do jego najpopularniejszych kompozycji należą: "One O’Clock”, "Jump” i "Every Tub”. Zmarł 26 kwietnia 1984 roku. 120. rocznica

1906 - Urodził się Isadore "Friz” Freleng, amerykański rysownik, reżyser i producent, twórca filmów animowanych. Na ekrany wprowadził takie gwiazdy, jak "Świnka Porky", "Ptaszek Tweety" czy "Różowa Pantera". Zmarł 26 maja 1995 roku.

1910 - Cesarz Niemiec Wilhelm II Hohenzollern dokonał oficjalnego otwarcia Zamku Cesarskiego w Poznaniu. Obiekt został zaprojektowany przez niemieckiego architekta Franza Schwechtena, jednak wiele elementów wprowadzono na życzenie Wilhelma II. Cesarz osobiście ustalił szczegółowy plan swojej nowej rezydencji. Budowę rozpoczęto w 1905, a już pięć lat później architekt osobiście wręczył klucze cesarzowi. Koszt budowy był wysoki jak na ówczesne czasy i wyniósł pięć milionów marek. Jest to jeden z najmłodszych zamków w Europie.

1911 - Z paryskiego Luwru skradziono obraz "Mona Lisa" autorstwa Leonarda da Vinci. Przez dwa lata, policja z całego świata, szukała dzieła skradzionego przez pracującego w muzeum 29-letniego szklarza o nazwisku Vincenzo Perrugia. Kiedy sprzedaż obrazu złodziej zaproponował florenckiemu antykwariuszowi, policja zorganizowała zasadzkę i 11 grudnia 1913 roku i zatrzymała mężczyznę. Obecnie obraz nadal znajduje się w paryskim Luwrze, pozostając własnością rządu Francji. Podczas przenosin na tymczasową wystawę w Waszyngtonie w 1962 roku obraz został ubezpieczony na 100 milionów dolarów.

1913 - Urodził się Wiktor Rozow, rosyjski dramaturg i scenarzysta. Autor sztuk: "Aranżer", "Od wieczora do południa", "Kabanczyk", "Gniazdo głuszca", twórca scenariusza filmu "Lecą żurawie”. Zmarł 28 września 2004 roku.

1918 - Urodził się Stanisław Karolkiewicz, generał brygady Wojska Polskiego. Był żołnierzem Armii Krajowej, działaczem WiN, współzałożycielem i prezesem Światowego Związku Żołnierzy AK. W czasie II wojny światowej na terenach okupowanych przez sowietów działał w partyzantce. Uczestniczył w wielu akcjach bojowych i operacji "Ostra Brama”. Aresztowany przez NKWD, był więziony do czerwca 1941 roku. W październiku 1945 został zwerbowany przez kapitana Henryka Żuka "Onufrego” do pracy wywiadowczej. Był kierownikiem komórki kontrwywiadowczej WiN w Warszawie. W lutym 1946 roku zatrzymany przez funkcjonariuszy UB, osadzony w więzieniu mokotowskim i poddany brutalnemu śledztwu. Skazano go na 13 lat więzienia. Po odzyskaniu wolności współpracował ze stowarzyszeniem PAX. Zmarł 22 stycznia 2009 roku.

1922 - Urodził się Jakub Chojnacki, prawnik, działacz samorządowy w Płocku i autor kilkuset publikacji poświęconych regionowi, w tym "Z historii miasta Płocka w: "Dziesięć wieków Płocka" z 1967 roku. Zmarł 18 września 2006 roku.

1924 - Urodził się Jack Weston, amerykański aktor filmowy, grał w obrazach: "Dirty Dancing", "Kwietniowe szaleństwa", "Elegant”, "Krótkie spięcie 2”. Zmarł 3 maja 1996 roku. 100. rocznica

1925 - Na stokach Cytadeli Warszawskiej wykonano wyroki śmierci przez rozstrzelanie na trzech komunistach - Władysławie Hibnerze, Władysławie Kniewskim i Henryku Rutkowskim. Działacze Komunistycznej Partii Polski zgłosili się na ochotnika na akcję, mającą na celu likwidację agenta policyjnego w ruchu komunistycznym. Zamach jednak był nieudany, a podczas ucieczki zastrzelili dwie osoby, w tym policjanta oraz ranili kilku przechodniów.

1932 - Urodził się Tadeusz Kłak, eseista, krytyk, historyk literatury, profesor Uniwersytetu Śląskiego, autor ponad 400 prac naukowych, wśród których dziesięć stanowi obszerne autorskie pozycje książkowe. Tadeusz Kłak jest członkiem Towarzystwa Naukowego KUL i Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

1936 - Urodził się Wilt Chamberlain, amerykański koszykarz, najlepszy gracz w historii koszykówki przed erą Michaela Jordana, dwukrotny mistrz NBA. Miał dwa metry i 16 centymetrów wzrostu. Jest jedynym graczem w historii NBA, którego średnia punktów na koniec sezonu wynosiła ponad 50. Jest też jedynym zawodnikiem, który zdobył 100 punktów w jednym meczu NBA. Zmarł 12 października 1999 roku.

1936 - Urodził się Janusz Krzysztof Kozłowski, archeolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, wykładowca uniwersytetów w Liege, Brukseli, Ghent i Cambridge, członek Polskiej Akademii Umiejętności. Prowadził badania nad epoką kamienną, początkami homo sapiens, a także archeologią Ameryki Środkowej. Autor licznych prac naukowych.

1936 - Dekret prezydenta RP Ignacego Mościckiego o utworzeniu Rejonu Umocnionego Hel. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i symbolicznych zaślubinach z morzem w Pucku 10 lutego 1920 rozpoczęto tworzenie na Helu silnej bazy lądowej obrony Wybrzeża. W latach 20. XX wieku zbudowano linię kolejową z Pucka przez Władysławowo wzdłuż całej mierzei do Helu. Powstała również utwardzona droga, specjalnie dla utrudnienia ostrzału z samolotów prowadzona z licznymi zakrętami w terenie leśnym. W 1928 w mieście Hel rozpoczęto budowę portu wojennego. Jednocześnie zmilitaryzowano końcowy odcinek mierzei - od granic Juraty aż do końca cypla. Zahamowano administracyjnie rozwój turystyki w tym rejonie, wprowadzając wojskowy zakaz wznoszenia jakichkolwiek budowli cywilnych bez zgody władz wojskowych i ograniczając swobodę ruchu turystycznego. Te zarządzenia wojskowe zostały unormowane dekretem prezydenta RP Ignacego Mościckiego.

1938 - Urodził się Kenny Rogers, amerykański aktor, pianista, kompozytor, producent nagrań. Popularność zdobył w drugiej połowie lat 60., jako wykonawca i autor piosenek country. Kilkakrotny laureat nagród Grammy. Światową sławę zdobył lansując przebój "Lucille”. W 1985 wziął udział, razem z innymi amerykańskimi artystami, w nagraniu piosenki "We Are the World”, z której zysk przeznaczony był na walkę z głodem w Etiopii. Zmarł 20 marca 2020 roku.

1940 - W szpitalu w Meksyku zmarł, na skutek ran odniesionych podczas zamachu, Lew Trocki, działacz i ideolog ruchu komunistycznego, jeden z głównych twórców Rosji radzieckiej, współorganizator rewolucji październikowej w 1917 roku. W 1923 roku odsunięty od władzy, jako przeciwnik dyktatury Józefa Stalina. W 1929 roku wydalony ze ZSRR. Został zamordowany na rozkaz Stalina. Urodził się 7 listopada 1879 roku.

1941 - W Biegonicach (obecnie część Nowego Sącza) Niemcy rozstrzelali z karabinów maszynowych 32 zakładników, w odwecie za uwolnienie rok wcześniej z sądeckiego szpitala przez grupę Związku Walki Zbrojnej tajnego kuriera Jana Karskiego.

1941 - Zginął, rozstrzelany przez hitlerowców, Bolesław Barbacki, malarz, działacz społeczny, pedagog i reżyser, znany głównie, jako portrecista. Malował również pejzaże, sceny z życia codziennego przy dworkach, martwą naturę, a także portrety zbiorowe i akty. Pozostawił po sobie ponad 800 prac. Organizator życia kulturalnego i patriotycznego w Nowym Sączu. Urodził się 10 października 1891 roku.

1941 - Działacz komunistycznego ruchu oporu Pierre Georges przeprowadził na stacji paryskiego metra Barbes-Rochechouart pierwszy w okupowanej Francji udany zamach na wysokiej rangi niemieckim oficerze Alfonsie Moserze.

1942 - W niemieckim obozie koncentracyjnym w Auschwitz zginął Stanisław Dubois, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej w okresie międzywojennym, dziennikarz, żołnierz wojny obronnej we wrześniu 1939 roku. Został aresztowany przez gestapo w sierpniu 1940 roku, osadzony na Pawiaku, a następnie przewieziony do Auschwitz. Urodził się 9 stycznia 1901 roku.

1943 - Zmarł Henryk Pontoppidan, duński pisarz, felietonista, przedstawiciel realizmu krytycznego. Autor powieści: "Ziemia obiecana”, "Szczęśliwy Piotr” i "Królestwo umarłych”. W swoich utworach koncentrował się na losach biedoty chłopskiej i stawiał filozoficzne pytania o sens bytu i granice poznania. Za realistyczny opis duńskiej codzienności w swoich powieściach otrzymał w 1917 roku literacką Nagrodę Nobla. Urodził się 24 lipca 1857 roku.

1944 - Urodził się Aleksander Nowacki, piosenkarz, gitarzysta, kompozytor, aranżer, założyciel zespołu Homo Homini. Twórca melodii do popularnych w latach 70. i 80. piosenek: "Za dalą dal”, "On albo ja”, "Szukam drogi do szczęśliwych wysp” i "W tym domu straszy”. W 1971 roku wykonał pierwsze w Polsce nagranie, wyemitowane w Polskim Radiu, muzyki pop z wykorzystaniem syntezatora - "Ja to nie ja" z tekstem Bogdana Chorążuka. Aleksander Nowacki jest jedynym kompozytorem, do którego muzyki napisał teksty Edward Stachura. 80. rocznica

1944 - Niemcy wysadzili w powietrze budynek Pawiaka, warszawskiego więzienia. Przebywało tam stale około trzech tysięcy więźniów, w tym 800 na oddziale kobiecym. Od maja 1943 roku Niemcy przeprowadzali masowe egzekucje więźniów Pawiaka, a część z nich wywieziono do obozów koncentracyjnych. Więzienie zostało zbudowane przez Rosjan w latach 1829-1835, między ulicami Dzielną i Pawią, według projektu Henryka Marconiego. Obecnie na tym terenie znajduje się Muzeum Więzienia Pawiak, działające, jako oddział Muzeum Niepodległości. 80. rocznica

1944 - Zakończyła się bitwa pod Falaise. Doprowadziła do przełamania obrony niemieckiej w Normandii i wyjścia aliantów na linię Sekwany, a później Renu. Znaczącą rolę odegrała w niej polska 1. Dywizja Pancerna pod dowództwem generała Stanisława Maczka, wchodząca w skład II Korpusu Kanadyjskiego. Polscy żołnierze wzięli do niewoli ponad pięć tysięcy jeńców, zniszczyli 55 czołgów, 44 działa polowe, 38 samochodów pancernych i 207 pojazdów mechanicznych. Straty dywizji generała Maczka oszacowano na 325 zabitych, ponad tysiąc rannych i około 100 zaginionych. Po uzupełnieniu strat polska dywizja powróciła na pierwszą linię frontu i wzięła udział w pościgu za wycofującymi się wojskami niemieckimi. 80. rocznica

1944 - Pod Surkontami doszło do pierwszej po 1939 roku regularnej bitwy między oddziałami Armii Krajowej i Armii Czerwonej. W jej trakcie zginął między innymi podpułkownik Maciej Kalenkiewicz. Polski oddział liczył ponad 70 żołnierzy, a batalion NKWD około 600. Straty polskie wyniosły 36 zabitych i rannych, których Sowieci dobijali na polu bitwy. NKWD oficjalnie przyznało się do 18 zabitych, lecz raport, który wysłał do Warszawy następca Kalenkiewicza, kapitan Stanisław Sędziak mówił o 132 zabitych żołnierzach przeciwnika. 80. rocznica

1944 - Urodził się Peter Weir, australijski reżyser filmowy. Osiągnął znaczący sukces dzięki filmom: "Piknik pod Wiszącą Skałą" oraz "Gallipoli", które uznaje się za klasyczne pozycje kinematografii australijskiej. "Ostatnia fala" z kolei pokazywała stosunki między kulturą Aborygenów i Europejczyków. Twórca także filmów: "Świadek", "Wybrzeże moskitów", "Stowarzyszenie Umarłych Poetów" i "Zielona karta". W 2011, za wybitne zasługi w popularyzowaniu historii narodu polskiego, promowanie wizerunku Polski w świecie oraz osiągnięcia w twórczości artystycznej, odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej. 80. rocznica

1945 - Amerykański fizyk Harry Daghlian został śmiertelnie napromieniowany w wypadku, do jakiego doszło podczas przeprowadzania doświadczenia w laboratorium atomowym w Los Alamos w stanie Nowy Meksyk. Zmarł po 25 dniach w szpitalu. Urodził się 4 maja 1921 roku.

1947 - Zmarł Etore Bugatti, włoski konstruktor samochodów i przedsiębiorca, działający we Francji. Pierwszy zastosował sprężarkę w silnikach trakcyjnych. Założył wiele fabryk samochodów, samolotów i lokomotyw spalinowych. Urodził się 15 września 1881 roku.

1952 - Urodził się Joe Strummer, brytyjski gitarzysta, wokalista i autor tekstów, założyciel The Clash, a także zespołów: The 101’ers i The Mescaleros. Zmarł 22 grudnia 2002 roku. Brytyjskie koleje państwowe w hołdzie zmarłemu muzykowi nazwały jeden ze swoich pociągów "Joe Strummer”.

1955 - Urodził się Tomasz Lipiński, muzyk rockowy, wokalista, autor tekstów, kompozytor i gitarzysta, lider i współzałożyciel zespołów Brygada Kryzys, Tilt i Fotoness. Autor muzyki do kilku obrazów dokumentalnych, a także piosenek filmowych.

1955 - Adam Ważyk opublikował w tygodniku "Nowa Kultura” "Poemat dla dorosłych", pierwszy utwór jawnie krytykujący PRL-owską władzę, między innymi: socrealizm, fałsz propagandy komunistycznej i demoralizację obyczajową robotników, a zwłaszcza jedno z głównych przedsięwzięć stalinizmu w Polsce - Nową Hutę. Utwór wywołał wielkie zainteresowanie - egzemplarze pisma sprzedawano na bazarach, a sam utwór masowo kopiowano. Adam Ważyk urodził się 17 listopada 1905 roku, a zmarł 13 sierpnia 1982.

1957 - Urodził się John Howe, kanadyjski ilustrator książek, jeden z najlepszych ilustratorów powieści Johna Ronalda Reuela Tolkiena w tym trylogii "Władca Pierścieni", "Hobbita" i "Silmarillion". Współpracował przy ekranizacji tych dwóch pierwszych dzieł. Jest ekspertem w dziedzinie zbroi i broni z okresu średniowiecza.

1959 - Hawaje zostały 50. stanem USA. Nowy stan tworzy archipelag wysp pochodzenia wulkanicznego, leżący na Oceanie Spokojnym. Stolicą stanu jest Honolulu. Oficjalnie w stanie mieszka milion dwieście tysięcy ludzi. 65. rocznica

1961 - Urodził się Stephen Hillenburg, amerykański animator, twórca kreskówki "SpongeBob Kanciastoporty". Zyskał on najwyższe wskaźniki oglądalności w historii kanału Nickelodeon i stał się najczęściej dystrybuowaną własnością Viacom Media Networks. Cała marka wygenerowała ponad osiem miliardów dolarów zysku. Pierwszy odcinek serii został wyemitowany 1 maja 1999. Większość odcinków serialu rozgrywa się w podwodnym mieście Bikini Dolne, położonym na Pacyfiku pod rafą koralową atolu Bikini. Zmarł 26 listopada 2018 roku.

1963 - Zmarła Gladys Dick, amerykańska lekarka, która wspólnie z mężem, George’em F. Dickiem, opracowała szczepionkę na szkarlatynę. Opracowała także aseptyczne techniki pielęgniarskie, zapewniające sterylne procedury obchodzenia się z niemowlętami, zapobiegające wzajemnemu zarażaniu się. Urodziła się 18 grudnia 1881 roku.

1965 - Amerykanie wystrzelili w przestrzeń statek kosmiczny Gemini 5, z Gordonem Cooperem i Charlesem Conradem na pokładzie. Kosmonauci powrócili na ziemię 29 sierpnia. Pentagon wykorzystał lot do zbadania między innymi możliwości przechwytywania sztucznych satelitów i prowadzenia zwiadu z kosmosu.

1967 - Urodził się Petr Zelenka, czeski reżyser i scenarzysta. Wyreżyserował między innymi filmy: "Guzikowcy”, "Samotni”, "Rok diabła” i "Opowieści o zwyczajnym szaleństwie”. W obrazach opisuje współczesne mu pokolenie i jego fascynacje, w formie smutnych i melancholijnych komedii. Sztukę "Oczyszczenie", której premiera odbyła się w 2007 roku, napisał specjalnie dla Starego Teatru w Krakowie.

1969 - W pierwszą rocznicę inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację doszło do masowych demonstracji w wielu czechosłowackich miastach. W Brnie podczas rozpędzania tłumu zastrzelono dwie osoby. 55. rocznica

1972 - Produkcję samochodu Syrena przeniesiono z FSO w Warszawie do FSM w Bielsku-Białej. Łącznie aut tej marki wyprodukowano 521 tysięcy 311 egzemplarzy. Ostatni model pojazdu zjechał z fabrycznej taśmy w 1983 roku.

1973 - Zmarł Jerzy Dargiel, podporucznik Armii Krajowej, aktor filmowy, teatralny i lalkowy, reżyser, dyrektor teatrów, nauczyciel, kompozytor i autor tekstów piosenek, spiker radiowy. Harcmistrz, członek Głównej Komendy ZHP. W czasie Powstania Warszawskiego walczył na Woli i Starym Mieście, gdzie we wrześniu został ranny, następnie ewakuował się kanałami do Śródmieścia i uczestniczył w działalności Harcerskiej Poczty Polowej. Po wojnie był w 1945 roku spikerem w Polskim Radiu i pracował, jako aktor w teatrach warszawskich. Wystąpił w filmach: "Celuloza", "Domek z kart" i "Ogniomistrz Kaleń". Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Warszawskim Krzyżem Powstańczym. Urodził się 14 lipca 1917 roku.

1975 - Zmarł Jean Marcel Fabre, francuski historyk literatury, polonista, profesor uniwersytetów w Warszawie, Strasburgu i Sorbony, członek Polskiej Akademii Nauk. Autor między innymi prac: "Mickiewicz a romantyzm europejski”, "Stanislas Auguste Poniatowski”. Urodził się 13 grudnia 1904 roku.

1980 - Wicepremier Mieczysław Jagielski stanął na czele Komisji Rządowej negocjującej z gdańskim Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym.

1980 - Delegacja rządowa pod przewodnictwem wicepremiera Kazimierza Barcikowskiego rozpoczęła rozmowy z Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym w Szczecinie.

1981 - Zmarł Józef Różański, oficer NKWD i Ministerstwa Bezpieczeństw Publicznego, zbrodniarz stalinowski. Zyskał sobie miano człowieka bezwzględnego i niezwykle brutalnego. Stosował tortury podczas przesłuchań. Nadzorował śledztwo w sprawie Witolda Pileckiego i był faktycznym sprawcą skazania Go na karę śmierci. W 1957 roku sąd skazał Różańskiego na 15 lat więzienia, za stosowanie "niedozwolonych czynów” wobec kilkudziesięciu członków PZPR. Całkowicie przemilczano fakt prześladowania przez Różańskiego członków polskiego podziemia niepodległościowego oraz powiązań z sowieckimi organami bezpieczeństwa. W 1964 Rada Państwa zastosowała wobec niego prawo łaski. Urodził się 13 lipca 1907 roku.

1982 - Zmarł Helmut Kajzar, reżyser teatralny, eseista, autor sztuk scenicznych, między innymi "Gwiazda", "Rycerz Andrzej". Organizował przedstawienia polskich sztuk teatralnych za granicą. Wystawiał dramaty Tadeusza Różewicza, sztuki Sławomira Mrożka i Witolda Gombrowicza. Urodził się 18 sierpnia 1941 roku.

1983 - Zmarł Jerzy Szczygieł, pisarz. Zadebiutował w 1954 roku na łamach "Sztandaru Młodych”. Autor powieści "Milczenie”, "Szare rękawiczki”, "Dopalające się drzewa”, a także utworów dla młodzieży: "Ziemia bez słońca”, "Nigdy cię nie opuszczę” i "Po kocich łbach”. Urodził się 14 marca 1932 roku.

1986 - Wypływ dwutlenku węgla z dna wulkanicznego jeziora Nyos w Kamerunie spowodował śmierć 1746 osób. Dość długo śmierć tylu osób, bez wyraźnych śladów ran, stanowiła zagadkę. Dopiero po dwóch latach udało się ją rozwiązać. Według najpowszechniej przyjmowanej teorii na dnie jeziora gromadził się pochodzący ze skorupy ziemskiej dwutlenek węgla. Wstrząs sejsmiczny lub osuwisko spowodowały zaburzenie nagromadzonego gazu, powodując jego wydzielanie się z wody i przedostanie na powierzchnię. Gaz cięższy od powietrza spływał dalej pobliskimi dolinami, zabijając wszystkie formy życia nawet w odległości 30 kilometrów.

1986 - Urodził się Usain Bolt, jamajski lekkoatleta, sprinter, ośmiokrotny mistrz olimpijski z Pekinu, Londynu oraz Rio de Janeiro, jedenastokrotny mistrz, dwukrotny wicemistrz oraz brązowy medalista mistrzostw świata. Obecny rekordzista świata w sprincie na dystansie 100 i 200 metrów. Dzięki swoim osiągnięciom i dominacji w rywalizacji sprinterskiej jest powszechnie uważany za najlepszego sprintera w historii. W lipcu 2017 roku ogłosił, że jego ostatnimi zawodami będą Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce w 2017 w Londynie. Po tych zawodach, gdzie wywalczył brąz na 100 metrów potwierdził definitywne zakończenie kariery.

1988 - Generał Wojciech Jaruzelski na posiedzeniu zwołanego w nadzwyczajnym trybie Biura Politycznego KC PZPR przedstawił propozycję rozpoczęcia rozmów z Lechem Wałęsą.

1988 - Urodził się Robert Lewandowski, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski - 142 występy, kapitan drużyny narodowej, dla której strzelił 79 goli (dane na 9 sierpnia 2023). Z reprezentacją Polski w piłce nożnej wystąpił na Mistrzostwach Świata 2018 i 2022, a także Mistrzostwach Europy 2012, 2016 i 2020. Jest jedynym polskim piłkarzem, który zdobywał gole podczas trzech turniejów finałowych mistrzostw Europy. Zawodnik między innymi: Lecha Poznań, Borussi Dortmund, Bayernu Monachium, a od roku - FC Barcelona. Przez ekspertów uważany jest za jednego z najlepszych polskich piłkarzy w historii, a także środkowych napastników i zawodników swojego pokolenia na świecie.

1991 - Łotwa ogłosiła niepodległość od ZSRR. W przeprowadzonym cztery dni wcześniej referendum niepodległościowym, 74 procent Łotyszy odpowiedziało "tak". Rada Państwa ZSRR zaakceptowała tę decyzję 6 września. W 1991 roku Łotwa została przyjęta do ONZ. Od 1 maja 2004 roku Łotwa jest członkiem Unii Europejskiej, a od 29 marca 2004 roku NATO. Należy także do OBWE i Rady Europy.

1991 - Załamał się komunistyczny pucz Janajewa w ZSRR. Michaił Gorbaczow powrócił na stanowisko prezydenta. Nieudany zamach stanu przeciw władzy prezydenta Związku Radzieckiego i próba przejęcia rządów przez "twardogłowych” rozpoczęła się 19 sierpnia. Autorzy puczu wykorzystali powszechne niezadowolenie biurokracji państwowej oraz armii wobec głasnosti i pieriestrojki, uwięzili Gorbaczowa, a wiceprezydent Giennadij Janajew przejął jego stanowisko. Do Moskwy weszło wojsko radzieckie wyposażone w czołgi i otoczyło wszystkie ważniejsze gmachy. Przywódcy puczu nie mieli jednak klarownego scenariusza przewrotu ani wystarczającej determinacji, żeby go skutecznie wykonać. Borys Jelcyn, będący liderem obozu demokratycznego, przekształcił budynek rosyjskiego parlamentu w centrum oporu i unieważnił rozkazy nowego przywództwa. Jelcyn uzyskał poparcie społeczeństwa, lojalnych jednostek wojskowych i międzynarodowe i wkrótce zastąpił Gorbaczowa na stanowisku prezydenta. Podczas trwającego trzy dni puczu zginęło 15 osób.

1995 - Zmarł Subrahmanyan Chandrasekhar, amerykański astronom i fizyk, pochodzenia indyjskiego, autor prac dotyczących budowy i ewolucji gwiazd oraz teorii relaksacji układów gwiazdowych. Laureat Nagrody Nobla w 1983 roku, wspólnie z Williamem Fowlerem, w dziedzinie fizyki, za sformułowanie powszechnie dziś akceptowanej teorii o późnych stadiach ewolucji masywnych gwiazd. Urodził się 19 października 1910 roku.

1995 - Zmarł Nanni Loy, włoski reżyser teatralny, filmowy i telewizyjny. Twórca filmów: "Dzielny wojak Rosolino”, "Głowa rodziny” i "Honor złodzieja”. Do historii włoskiego kina wszedł dzięki dramatowi wojennemu "Cztery dni Neapolu" z 1962 roku, opowiadającemu o antynazistowskim ruchu oporu. Film cieszył się dużym zainteresowaniem i zdobył dwie nominacje do Oscara. Urodził się 23 października 1925 roku.

1998 - Zmarł Henryk Fabian, wokalista i kompozytor bigbitowy. Największą popularność zyskał, jako solista i gitarzysta zespołu Czerwono-Czarni, z którym nagrał między innymi album "17.000.000", a także takie przeboje jak "Napiszę do ciebie z dalekiej podróży" czy "Zakochani są sami na świecie" w duecie z Kasią Sobczyk. Urodził się 11 czerwca 1943 roku. 25. rocznica

1999 - Zmarł Jerzy Harasymowicz, poeta, autor utworów dla dzieci i młodzieży. Wydał zbiory poezji: "Pastorałki polskie", "Madonny polskie", "Polowanie z sokołem", "Na cały regulator", założyciel grupy literackiej "Muszyna", współzałożyciel grupy "Barbarus". Zostawił po sobie ponad 40 tomów poezji, liczne wybory wierszy i dwie bajki dla dzieci. Po ogłoszeniu stanu wojennego poparł Wojciecha Jaruzelskiego i PZPR. Urodził się 24 lipca 1933 roku. 25. rocznica

1999 - Zmarł Leo Castelli, amerykański marszand, właściciel galerii sztuki w Nowym Jorku i promotor malarskich talentów takich, jak Andy Warhol, Jasper Johns, Robert Rauschenberg czy Roy Lichtenstein. Jeden z najbardziej aktywnych popularyzatorów pop artu. Urodził się 4 września 1907 roku. 25. rocznica

2000 - Norwescy nurkowie, po dziewięciu dniach od zatonięcia na Morzu Barentsa rosyjskiego atomowego okrętu podwodnego "Kursk", dotarli do wnętrza jego wraku. Stwierdzili zatopienie pokładu i śmierć całej, 118-osobowej załogi. Wrak statku został wydobyty na powierzchnię rok później. Okoliczności katastrofy pozostają do dziś niejasne. 2000 - Zmarł Andrzej Zawada, jeden z najwybitniejszych polskich alpinistów, pierwszy człowiek w historii, który przekroczył zimą granicę ośmiu tysięcy metrów, kiedy kierował wyprawą na szczyt Lhotse w Himalajach w 1974 roku. Kierownik wyprawy, która zimą zdobyła Mount Everest w lutym 1980 roku. Autor filmów i fotografii z wypraw wysokogórskich, współautor książek alpinistycznych. Urodził się 16 lipca 1928 roku.

2002 - Zmarł Bror Rexed, szwedzki neurolog, neuroanatom zajmujący się wyspecjalizowanym obszarami rdzenia kręgowego. Od jego nazwiska pochodzi nazewnictwo warstw rdzenia: "blaszki Rexeda"Bror Rxed jest też uważany za jednego z inicjatorów rewolucji "tytularnej" w Szwecji. W latach 50-tych zaproponował współpracownikom, aby nie tytułowali go nazwą funkcji i nazwiskiem, lecz zwracali się po imieniu - i sam tak samo zwracał się do nich, niezależnie od zajmowanego stanowiska. Później zwyczaj ten zataczał coraz szersze kręgi. Urodził się 19 czerwca 1914 roku.

2004 - Wybuch samochodu-pułapki na drodze pod Hillą w Iraku zabił starszego szeregowego Krystiana Andrzejczaka. 20. rocznica

2004 - W stolicy Bangladeszu Dhace, w czasie wiecu opozycyjnej Ligi Awami zamachowiec rzucił z dachu 13 granatów w 15-tysięczny tłum. Zginęły 23 osoby, a 200 zostało rannych, w tym przewodnicząca partii i późniejsza premier Sheikh Hasina. 20. rocznica

2005 - Zmarł Zbigniew Dłubak, teoretyk sztuki, malarz i fotograf, współtwórca Grupy 55, wykładowca w Wyższej Szkole Filmowej i Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi, redaktor naczelny miesięcznika "Fotografia”. Więzień niemieckich obozów w Auschwitz i Mauthausen. Pierwszą wystawę zorganizował na pryczy w baraku obozowym. Urodził się 26 kwietnia 1921 roku.

2005 - Zmarł Robert Moog, amerykański fizyk, konstruktor pierwszego popularnego syntezatora muzycznego, który na przełomie lat 60. i 70. zrewolucjonizował światową muzykę rozrywkową. W 1970 otrzymał nagrodę Grammy za całokształt osiągnięć. Urodził się 23 maja 1934 roku.

2005 - Zmarł Marcus Schmuck, austriacki wspinacz. W 1957 roku był członkiem austriackiej ekspedycji, która po raz pierwszy zdobyła Broad Peak. W następnych latach zorganizował i poprowadził ponad 70 wypraw na najwyższe szczyty na całym świecie. Urodził się 18 kwietnia 1925 roku.

2006 - W przeprowadzonym przez rosyjskich nacjonalistów zamachu bombowym moskiewskim Bazarze Czerkizowskim zginęło 14 osób, głównie azjatyckich handlarzy.

2007 - Nad Wielkimi Jeziorami Mazurskimi przeszedł biały szkwał - nagły, porywisty wiatr o huraganowej sile. Spowodował wywrócenie ponad 40 jachtów i łodzi. Wiatr wiał z siłą 12 stopni w skali Beauforta, z prędkością około 130 kilometrów na godzinę, a fale sięgały trzech metrów. Pochłonął 12 ofiar śmiertelnych. Najwięcej osób utonęło w Jeziorze Mikołajskim.

2008 - Zmarł Bogusław Stachura, funkcjonariusz aparatu politycznego PPR/PZPR, szef Służby Bezpieczeństwa PRL, wiceminister spraw wewnętrznych, generał dywizji MO. Kierował operacją "Lato`76", a tym samym był odpowiedzialny za brutalne stłumienie demonstracji robotników przez oddziały ZOMO oraz istnienie tak zwanych "ścieżek zdrowia" w czasie wydarzeń czerwcowych w Radomiu. W latach '90 został oskarżony o utrudnianie śledztwa w sprawie zabójstwa w 1977 studenta Stanisława Pyjasa. Urodził się 20 marca 1927 roku.

2010 - Z Muzeum Mohameda Mahmouda Khalila w Gizie pod Kairem skradziono obraz Vincenta van Gogha znany, jako "Maki" lub "Wazon z kwiatami", wyceniany na 55 milionów dolarów. Do tej pory obraz nie został odnaleziony.

2011 - Zmarła Maria Kornatowska, eseistka, krytyk filmowy, wykładowczyni łódzkiej Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej. Publikowała w "Kwartalniku Filmowym”, "Filmie”, miesięczniku "Kino" i "Tygodniku Powszechnym”. Autorka wielu książek o tematyce filmowej, w tym monografii Federico Felliniego. Pośmiertnie odznaczona Srebrnym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis". Urodziła się 30 maja 1935.

2013 - Wojna domowa w Syrii: w przeprowadzonym przez nieustaloną stronę konfliktu ataku gazowym w Ghucie na wschód od Damaszku zginęło, według różnych danych, od 355 do 1821 osób, a ponad trzy i pół tysiąca zostało zatrutych.

2016 - W Rio de Janeiro zakończyły się XXXI Letnie Igrzyska Olimpijskie. W zawodach wzięło udział ponad 10,5 tysiąca sportowców z 206 narodowych komitetów olimpijskich. Medale rozdane zostały w 31 dyscyplinach, w tym także w rugby i golfie, które wróciły do programu igrzysk po wielu latach nieobecności. Polacy zdobyli 11 medali, w tym dwa złote, trzy srebrnych i sześć brązowych. Klasyfikację medalową wygrały Stany Zjednoczone.

2017 - Zmarła Ewa Andrzejewska, artystka fotografik. Zajmowała się fotografią elementarną, wielkoformatową. Jest prace były pokazywane na wystawach indywidualnych i zbiorowych w Polsce, ale także w Kanadzie i Francji. Motywem wielu jej prac były góry. Urodziła się 28 stycznia 1959 roku.

2017 - nastąpiło całkowite zaćmienie słońca widoczne nad Pacyfikiem, Stanami Zjednoczonymi i Atlantykiem. Zjawisko obserwowały miliony Amerykanów i turystów z zagranicy. Było to pierwsze całkowite zaćmienie Słońca widoczne od wybrzeża Pacyfiku po Atlantyk od 1918 roku.

2018 - Zmarła Elżbieta Laskiewicz, aktorka teatralna, związana między innymi z Teatrem Zagłębia w Sosnowcu, reżyserka i działaczka społeczna. W 1993 roku otrzymała "Złotą Maskę" za rolę w spektaklu "Balladyna" według dramatu Juliusza Słowackiego. Urodziła się 21 lutego 1954 roku.

2020 - Zmarł Tomasz Tomiak, wioślarz, brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich w Barcelonie w 1992, dwukrotny medalista mistrzostw świata, 18-krotny mistrz Polski. Urodził się 17 września 1967 roku.

2021 - Zmarła Karolina Kaczorowska, z domu Mariampolska, małżonka ostatniego Prezydenta RP na Uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, w latach 1989-1990 Pierwsza Dama RP na Uchodźstwie. Sybiraczka, działaczka polonijna i charytatywna, a także nauczycielka. W 2012 roku Karolina Kaczorowska została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W tym samym roku ukazała się książka "Prezydentowa Karolina Kaczorowska. Stanisławów - Sybir - Afryka - Londyn", napisana przez Iwonę Walentynowicz. Urodziła się 26 września 1930.