455 - Wandalowie zdobyli Rzym, a następnie plądrowali go przez 14 dni. Atakujący wkroczyli do miasta nie napotykając oporu, co było zaskakujące biorąc pod uwagę obronny mur wzniesiony wokół miasta i zapasy niezbędnej do obrony broni. Po spotkaniu z papieżem przywódca Wandalów zgodził się na oszczędzenie mieszkańców i nie niszczenie budynków. Wandalowie jednak całkowicie ograbili stolicę upadającego cesarstwa. Złupili między innymi pałac cesarski. Uprowadzili też licznych jeńców, w tym kobiety z rodziny cesarskiej, wykwalifikowanych metalurgów, inżynierów, budowniczych i urzędników.

1297 - Wacław II został koronowany na króla Czech. Trzy lata później został królem Polski. Wprowadził do obiegu grosz praski oraz ustanowił w Polsce urząd starosty. Urodził się 27 września 1271 roku, zmarł 21 czerwca 1305.

1537 - Papież Paweł III w bulli "Sublimis Deus" wezwał do traktowania Indian i wszystkich nowo odkrytych ludów jak ludzi, a nie jak zwierzęta. Papież podkreślił, że Indianie nie mogą być w żadnym wypadku pozbawieni swojej wolności, ani swojej własności, nawet wtedy, gdy pozostają poza wiarą w Jezusa Chrystusa.

1611 - W Wilnie został pobity przez tłum i aresztowany włoski kalwinista Franco de Franco po tym, jak publicznie nazwał bałwochwalstwem trwającą właśnie procesję z okazji uroczystości Bożego Ciała. Świadkiem tego zdarzenia był uczestniczący w procesji kaznodzieja królewski Piotr Skarga. De Franco został skazany na śmierć. Wyrok wykonano 30 czerwca 1611 roku. Wkrótce po egzekucji, 2 i 3 lipca, doszło do tumultu w Wilnie, podczas którego uczniowie jezuiccy splądrowali zbór kalwiński, zniszczyli bibliotekę i archiwum, a także pobili ewangelików. Sprawa Franco rozpaliła waśnie religijne i pogorszyła sytuację innowierców na Litwie.

1621 - Zmarł Eilhardus Lubinus, niemiecki geograf, kartograf i matematyk. W latach 1610-18 na zamówienie księcia szczecińskiego Filipa II stworzył mapę Księstwa Pomorskiego połączoną z drzewem genealogicznym książąt pomorskich. W drzewie genealogicznym zostały umieszczone portrety książąt, w obramieniu mapy - panoramy najważniejszych miast Pomorza. Autor dla ustalenia danych geograficznych dużo podróżował po Pomorzu. Jego mapy miały wiele wydań i stanowiły podstawę do prac innych kartografów. Urodził się 24 marca 1565 roku.

1652 - W bitwie pod Batohem polskie wojska hetmana polnego Marcina Kalinowskiego poniosły klęskę w starciu z wojskami kozackimi Bohdana Chmielnickiego wspomaganymi przez Tatarów. 3,5 tysiąca pojmanych polskich żołnierzy zostało na rozkaz Chmielnickiego wymordowanych przez Kozaków i nogajskich Tatarów. Łącznie zginęło około 8,5 tysiąca Polaków.

1719 - W Lublinie wybuchł pożar od uderzenia pioruna w słomiany dach jednego z domów w dzielnicy żydowskiej. Pożoga ogarnęła większą część miasta. W najbardziej dramatycznym momencie uliczkami Lublina ruszyła procesja dominikanów z relikwią Drzewa Krzyża Świętego. Podobno zdarzył się cud. Pomimo upału nagle zebrały się chmury i spadł wielki deszcz, który pomógł opanować żywioł.

1740 - Urodził się Donatien de Sade, francuski pisarz, skandalista. Jego powieści, między innymi "Niedole cnoty” i "120 dni Sodomy”, zawierają psychologiczną analizę przeżyć erotycznych o patologicznym charakterze. Od jego nazwiska, które stało się synonimem perwersji i skandalu, pochodzi słowo "sadyzm". W latach 1795-1800 był jednym z najbardziej poczytnych pisarzy paryskich, a w ciągu następnych dziesięciu lat zatarto po nim niemal wszystkie ślady istnienia. Zmarł 2 grudnia 1814 roku.

1751 - Papież Benedykt XIV ogłosił encyklikę "Magno cum animi", zakazującą sprawowania mszy w miejscach niezaaprobowanych przez ordynariusza.

1762 - Urodził się Antoni Magier, fizyk i meteorolog, pamiętnikarz. Założył pierwsze obserwatorium meteorologiczne w Warszawie. Napisał książkę "Estetyka stołecznego miasta Warszawy”. Zmarł 6 lutego 1837 roku.

1809 - We Lwowie Wódz Naczelny Wojsk Polskich książę Józef Poniatowski utworzył Rząd Centralny Wojskowy Tymczasowy Obojga Galicji. Polski rząd tymczasowy istniał na wyzwolonych w czasie wojny polsko-austriackiej ziemiach Galicji Wschodniej i Zachodniej do 31 grudnia 1809 roku. Jego siedzibą były później Zamość i Lublin.

1819 - Urodził się Alojzy Alht, geolog, paleontolog, prawnik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor ponad 40 prac naukowych, w tym podręczników o mineralogii, inicjator wydania "Atlasu Geologicznego Galicji”. Jako wiceprezes Towarzystwa Tatrzańskiego podał pierwszy obszerny opis Doliny Chochołowskiej. Zmarł 4 listopada 1886 roku.

1840 - Urodził się Thomas Hardy, angielski pisarz i poeta, autor powieści z życia angielskiej prowincji: "Burmistrz Casterbridge”, "Tessa d’Urberville”, "Z daleka od zgiełku”, "Latorośl wielkiego rodu”. Wiele jego powieści stało się podstawą znanych filmów, między innymi "Tess" Romana Polańskiego czy "Z dala od zgiełku" Johna Schlesingera. Zmarł 11 stycznia 1928 roku.

1844 - Urodził się Erazm Jerzmanowski herbu Dołęga, powstaniec styczniowy, żołnierz, wynalazca, przemysłowiec, mecenas, działacz społeczny i filantrop. W 1879 roku otrzymał obywatelstwo amerykańskie. W USA zajmował się sprawami gazyfikacji i produkcji karbidu, opatentował 17 wynalazków w dziedzinie gazownictwa. Z czasem Jerzmanowski stał się posiadaczem trzeciej, co do wielkości fortuny w Stanach Zjednoczonych, a pierwszej wśród Polonii. W 1896 roku wrócił do kraju. Osiadł w Galicji, gdzie zakupił zespół pałacowo-parkowy w Krakowie - Prokocimiu. Nie zaprzestał swojej działalności charytatywnej. Wspomagał materialnie chłopów, w szczególności rodziny wielodzietne. Wspierał muzeum i skarb narodowy w Raperswilu, ufundował wawelskie witraże autorstwa Mehoffera. Zmarł 7 lutego 1909 roku

1847 - Podczas ślubu w anglikańskim kościele świętego Piotra w angielskim Tiverton wykonano po raz pierwszy "Marsz weselny" Felixa Mendelssohna-Barholdy'ego. Skomponowany w 1842 roku utwór towarzyszył zaślubinom Dorothy Carew i Toma Daniela. Popularność "Marszu" w roli muzyki towarzyszącej ślubom datuje się jednak od 25 stycznia 1858 roku, kiedy to został wykonany w anglikańskiej kaplicy królewskiej Saint James's Palace w Londynie podczas ślubu księżnej Wiktorii Koburg, najstarszej córki królowej Wiktorii, z księciem Fryderykiem Hohenzollernem, późniejszym cesarzem Niemiec. Wyboru utworu dokonała panna młoda.

1851 - Urodził się Sophus Tromholt, duński nauczyciel, badacz północy, astrofizyk samouk i fotograf amator. Pionier badań nad zorzą polarną na podstawie obserwacji z całej Skandynawii. Oprócz napisania trzech rozpraw naukowych na temat zorzy polarnej, gromadził historyczne obserwacje zorzy, pisał artykuły popularnonaukowe do gazet i czasopism oraz prowadził wykłady na tematy popularnonaukowe. Wykonał pierwsze fotografie Lapończyków z Kautokeino. W 2013 roku kolekcja fotografii Sophusa Tromholta została wpisana na międzynarodową listę UNESCO Pamięć Świata. Zmarł 17 kwietnia 1896 roku.

1857 - Urodził się Karl Gjellerup, duński pisarz i dramaturg, autor powieści: "Romulus”, "Płomienie ofiarne”, "Wędrowcy świata”, "Złota gałąź” oraz "Młyn na wzgórzu”. Laureat literackiej Nagrody Nobla w 1917 roku. Zmarł 13 października 1919 roku.

1858 - Urodził się Erazm Majewski, archeolog, biolog, socjolog, filozof, ekonomista, etnograf i powieściopisarz. Tworzył podwaliny archeologii w Polsce. Był pionierem w dziedzinie ochrony zabytków archeologicznych na ziemiach polskich i twórcą "dekalogu” archeologa. Napisał czterotomową "Naukę o cywilizacji" oraz dwie powieści fantastycznonaukowe. Zmarł 14 listopada 1922 roku. 165. rocznica

1863 - W czasie powstania styczniowego rozpoczęła się dwudniowa bitwa pod Nagoszewem, w pobliżu Ostrowi Mazowieckiej. 3 czerwca wojska rosyjskie pokonały oddziały powstańcze pod dowództwem Maksymiliana Broniewskiego. Powstańców wsparli nagoszewscy chłopi, tocząc walkę z kilkoma kolumnami wojsk rosyjskich, a następnie podpalając własne zagrody, w których ukryli się carscy żandarmi. 110 mieszkańców Nagoszewa i okolicznych miejscowości straciło życie na polu bitwy. 160. rocznica

1875 - Zmarł Józef Kremer, filozof, estetyk, historyk sztuki, prekursor psychologii w Polsce, wykładowca historii sztuki w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, współtwórca Akademii Umiejętności. Był jednym z autorów haseł do 28 tomowej Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda z lat 1859-1868. Uczestniczył w powstaniu listopadowym, został ranny w bitwie pod Grochowem. Urodził się 22 lutego 1806 roku.

1878 - Urodził się Wallace Henry Hartley, dyrektor orkiestry na pokładzie RMS "Titanic". W noc katastrofy statku, 15 kwietnia 1912 roku, poproszono go, by grał ze swoim zespołem w celu zapobiegania panice. Orkiestra grała do samego zatonięcia statku i żaden z muzyków nie próbował się ratować. Ciało Wallace Hartleya odnaleziono 4 maja, a pochowano osiem dni później. 145. rocznica

1882 - Zmarł Giuseppe Garibaldi, włoski rewolucjonista, żołnierz i polityk, działacz i bojownik o zjednoczenie Włoch, bohater narodowy Włoch, twórca ich odrodzenia. Uważany jest za jedną z najważniejszych postaci w historii Włoch. Urodził się 4 lipca 1807 roku.

1889 - Urodził się Erik Jan Hanussen, austriacki iluzjonista i mentalista, pochodzenia żydowskiego, uznawany za jasnowidza, utrzymujący kontakty z nazistami. Trafnie przepowiedział dojście Adolfa Hitlera do władzy w styczniu 1933 i pożar Reichstagu w lutym 1933. Został zamordowany w niewyjaśnionych okolicznościach w nocy z 24 na 25 marca 1933 w Berlinie.

1891 - Położono kamień węgielny pod budowę gmachu Teatru imienia Juliusza Słowackiego w Krakowie. Okolicznościowe dokumenty pod kamieniem złożyły Helena Modrzejewska i Antonina Hoffmann. Uroczystego otwarcia nowego teatru dokonano 21 października 1893 roku. Podczas pierwszego spektaklu wystawiono fragmenty utworów Mickiewicza, Słowackiego i Fredry. Przez następnych pięć tygodni wystawiano w teatrze wyłącznie polski repertuar.

1896 - Zmarł Gerhard Rohlfs, niemiecki podróżnik. Przez ponad 15 lat wędrował po Afryce, jako pierwszy Europejczyk dotarł do wielu regionów Czarnego Lądu. Niektórzy badacze podejrzewali, że był szpiegiem. W latach 1855-1860 służył we francuskiej Legii Cudzoziemskiej i brał udział w podboju Algierii. Jest autorem książek, które odegrały dużą rolę w popularyzacji wiedzy o geografii Afryki. Urodził się 14 kwietnia 1831 roku.

1897 - Włoch Guglielmo Marconi uzyskał patent na radio. Był jednym z pionierów radia i przemysłu elektronicznego, laureatem Nagrody Nobla z dziedziny fizyki w 1909 roku za wkład w rozwój telegrafii bezprzewodowej.

1897 - Mark Twain w odpowiedzi na pogłoski o swojej śmierci opublikował na łamach "New York Journal” sprostowanie: "Wiadomości o mojej śmierci są przesadzone”, które stało się słynnym powiedzeniem. Twain w tym czasie odbywał podróż z odczytami po USA i Europie, po bankructwie wydawnictwa, w które zainwestował 200 tysięcy dolarów.

1904 - Urodził się Johnny Weissmuller, amerykański aktor i sportowiec, niemieckiego pochodzenia. Znany, jako odtwórca roli tytułowej w cyklu 12 filmów o Tarzanie. Był olimpijczykiem, zdobywcą pięciu złotych medali w pływaniu i brązowego medalu w piłce wodnej. W lipcu 1922 roku, jako pierwszy człowiek przepłynął dystans 100 metrów stylem dowolnym w czasie krótszym niż minuta - 58,6 sekundy. Zmarł 20 stycznia 1984 roku.

1906 - Samobójstwo w więzieniu popełnił anarchista Mateu Morral, który dwa dni wcześniej rzucił w Madrycie bombę w kierunku króla Hiszpanii Alfonsa XIII Burbona. Zginęło 28 osób, a 40 zostało rannych. Król i jego małżonka, biorący tego dnia ślub, nie odnieśli żadnych obrażeń. Po zamachu Morral próbował ukryć się w tłumie, jednak, rozpoznany przez kilku świadków został aresztowany i zatrzymany przez służby porządkowe. Urodził się 27 listopada 1879 roku.

1907 - Urodziła się Wanda Boniszewska, zakonnica, stygmatyczka, mistyczka chrześcijańska. Po aresztowaniu przez funkcjonariuszy sowieckiego aparatu bezpieczeństwa, w 1950 roku została skazana na 10 lat więzienia i zesłana na Syberię. Do Polski wróciła w 1958 roku. Zmarła 2 marca 2003 roku.

1910 - Urodziła się Hildegarda Bigocka, harcerka, kurierka Armii Krajowej. Ubezpieczała Jana Nowaka Jeziorańska - kuriera Komendy Głównej AK w podróżach do Gdańska. Zbierała także informacje o transportach wojskowych. 10 czerwca 1943 została aresztowana w Nowym Dworze, gdy wiozła zestaw dokumentów dla powracającego ze Szwecji Jana Nowaka Jeziorańskiego. Początkowo była więziona w Pomiechówku, a następnie na Pawiaku. Ostatecznie trafiła do Oświęcimia, gdzie zmarła 11 grudnia 1943 roku. Pośmiertnie odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

1910 - Anglik Charles Stewart Rolls, jako pierwszy człowiek, przeleciał samolotem nad kanałem La Manche w obie strony bez międzylądowania. W 1906 roku razem z Henrym Royce'em założył przedsiębiorstwo motoryzacyjne Rolls-Royce. Zginął w wypadku lotniczym, 12 lipca 1910 roku. Urodził się 27 sierpnia 1877 roku.

1911 - Urodził się Adam Studziński, ksiądz katolicki, dominikanin, kapelan w II Korpusie Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, uczestnik bitwy pod Monte Cassino. Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. Po II wojnie światowej działał w środowiskach kombatanckich, jako duszpasterz. Organizował spotkania rocznicowe i pielgrzymki na Jasną Górę byłych legionistów, POW-iaków, żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego i II Korpusu. Był nieformalnym kapelanem krakowskiego oddziału Związku Legionistów Polskich. 3 maja 2006 prezydent RP awansował go na stopień generała brygady Wojska Polskiego. Zmarł 2 kwietnia 2008 roku.

1914 - Urodziła się Teodora Żukowska, agentka kontrwywiadu Armii Krajowej. Za zgodą przełożonych pracowała od listopada 1939 roku w urzędzie niemieckiego gubernatora dystryktu warszawskiego. To ona wykradła poufne przemówienia gubernatora Ludwiga Fischera wygłoszone do podwładnych 10 sierpnia 1943 roku, którego tłumaczenie zostało później opublikowane w podziemnym "Biuletynie Informacyjnym”. Dostarczyła niezbędne dane i informacje, które pozwoliły zorganizować udany atak na SS-Brigadeführera Franza Kutscherę. W lipcu 1947 powróciła do Polski. Dwa lata później została aresztowana przez Urząd Bezpieczeństwa i przez blisko cztery lata była więziona bez wyroku. Ubecy torturami usiłowali wydobyć z niej zeznania wskazujące na rzekome kontakty kontrwywiadu AK z gestapo. Teodora Żukowska została zwolniona z więzienia 25 kwietnia 1953. Zmarła 18 grudnia 1993 roku.

1919 - Urodził się Stanisław Silkiewicz, pseudonim "Szary”, kapitan, w Powstaniu Warszawskim - dowódca batalionu "Kiliński" Armii Krajowej. Był zastępcą dowódcy IX Zgrupowania, lecz gdy major Henryk Leliwa-Roycewicz został ciężko ranny w walkach, 8 września Stanisław Silkiewicz zastąpił go na stanowisku dowódcy. Ciężko zraniony w walkach o "Cristal” przy Alejach Jerozolimskich, Stanisław Silkiewicz zmarł 17 września 1944 roku.

1920 - W Olsztynie po raz pierwszy wykonano pieśń "O Warmio moja miła", utwór muzyczny powstały, jako propolska pieśń plebiscytowa. Melodię do tekstu Marii Paruszewskiej napisał Feliks Nowowiejski. 20 czerwca 2000 roku Rada Miejska w Olsztynie uznała utwór oficjalnym hymnem i hejnałem miasta.

1920 - Urodził się Marcel Reich-Ranicki, niemiecki krytyk literacki, pochodzący z rodziny polskich Żydów. Po wybuchu II wojny światowej przebywał w warszawskim getcie, skąd w 1943 roku uciekł. Przeżył wojnę, ukrywając się u polskiej rodziny. Według katalogu IPN od 1945 roku był funkcjonariuszem Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Następnie pracował w dyplomacji. W 1958 roku wyjechał do RFN. Należał do najbardziej wpływowych krytyków literackich, był szefem redakcji kultury w "FAZ", a następnie w telewizji ZDF. Zmarł 18 września 2013 roku.

1922 - Zmarł Josef Václav Myslbek, najwybitniejszy czeski rzeźbiarz przełomu XIX i XX wieku, współtwórca nowoczesnego rzeźbiarstwa czeskiego, związany z Pragą. Jednym z najbardziej znanych jego dzieł i jednocześnie symbolem państwowości Czech, jest posąg św. Wacława, na praskim Placu Wacława. Urodził się 20 czerwca 1848 roku.

1924 - Prezydent Calvin Coolidge podpisał Indian Citizenship Act, przyznający obywatelstwo amerykańskie wszystkim Indianom urodzonym na terytorium USA. Prawo zostało uchwalone w uznaniu tysięcy rdzennych Amerykanów, którzy służyli w siłach zbrojnych podczas I wojny światowej. W tym czasie 125 tysięcy spośród 300 tysięcy Indian amerykańskich nie było obywatelami USA.

1930 - Urodził się Charles Conrad junior, amerykański astronauta, uczestnik lotów kosmicznych na Gemini V i XI, Apollo 12 i Skylab SL2. Jako trzeci człowiek stanął na powierzchni Księżyca. Zginął w wypadku drogowym, 8 lipca 1999 roku.

1940 - Liniowiec pasażerski "Pasteur” wypłynął w swój dziewiczy rejs z Brestu do kanadyjskiego Halifaksu z ładunkiem 200 ton złota. O wywiezieniu cennego ładunku zdecydowano w związku z klęskami ponoszonymi przez wojska francuskie w wojnie z Niemcami.

1941 - Urodził się Charlie Watts, brytyjski muzyk rockowy, od 1962 roku perkusista zespołu The Rolling Stones. W 2007 roku został sklasyfikowany na czwartym miejscu listy 50 najlepszych perkusistów rockowych według "Stylus Magazine”. Był uważany za najspokojniejszego członka The Rolling Stones, nie podzielał z Jaggerem i Richardsem zamiłowania do używek. Był wegetarianinem i zapalonym pasjonatem hippiki, kilka razy uczestniczył w aukcjach koni w Janowie Podlaskim. Zmarł 24 sierpnia 2021 roku.

1942 - Urodził się Jacek Pałkiewicz, dziennikarz, reporter i podróżnik. W 1996 roku jego naukowa ekspedycja ustaliła źródło Amazonki, rozwiewając tym samym kontrowersje, co do miejsca narodzin największej rzeki świata. Kierował wieloma wyprawami międzynarodowymi. Współpracował z rosyjskim Centrum Szkolenia Kosmonautów w programie przetrwaniowym. Uczył elitarne jednostki specjalne strategii przetrwania w odmiennych strefach klimatycznych.

1942 - Trzech pierwszych radzieckich żołnierzy zostało odznaczonych Orderami Wojny Ojczyźnianej I klasy. Otrzymali je artylerzyści za walkę z czołgami niemieckimi w rejonie Charkowa. Największą liczbę orderów - pięcioma odznaczono pilota myśliwskiego Iwana Fiedorowa.

1943 - W czasie rzezi wołyńskiej około 250 Polaków zostało zamordowanych przez oddział UPA we wsi Hurby. Część zabudowań spalono, wiele osób zginęło w płomieniach. Według szacunków Instytutu Pamięci Narodowej, w latach 1943-1945 na Wołyniu, w Galicji Wschodniej i na Lubelszczyźnie ukraińscy nacjonaliści zamordowali około 100 tysięcy Polaków. 80. rocznica

1943 - W rosyjskiej Republice Komi Niemcy w ramach operacji "Desant na GUŁAG”, mającej doprowadzić do wybuchu antysowieckiego powstania na tyłach Armii Czerwonej, zrzucili pierwszą grupę 12 rosyjskich kolaborantów, która tydzień później została zlikwidowana przez NKWD. Po tym niepowodzeniu operacja została przerwana. 80. rocznica

1944 - Urodził się Marvin Hamlisch, amerykański pianista i kompozytor, autor muzyki do filmów: "Zwyczajni ludzie”, "Ostatni wojownik”, "Tramwaj zwany pożądaniem”, "Wybór Zofii”. Jest laureatem trzech Oscarów: za muzykę do "Żądła" i "Tacy byliśmy" oraz za piosenkę do tego ostatniego filmu pod tytułem "The Way We Were”. Zmarł 6 sierpnia 2012 roku.

1945 - Zmarła Agnes Baden-Powell, siostra Roberta Baden-Powella, która jako pierwsza kobieta organizowała skauting wśród dziewcząt. W 1906 roku utworzyła w Anglii żeńskie drużyny przewodniczek-skautek i wydała dla nich podręcznik. Urodziła się 16 grudnia 1858 roku.

1945 - Zmarł śmiercią samobójczą August Hirt, niemiecki lekarz anatom, SS-Hauptsturmführer, w czasie II wojny światowej dyrektor Instytutu Anatomii wydziału lekarskiego w Strasburgu, odpowiedzialny za zamordowanie ponad 100 osób. Zajmował się między innymi "anatomią rasową". Wypróbowywał też metody leczenia zatrucia fosgenem i iperytem. W tym celu uprzednio zatruwał nimi wytypowanych więźniów. Część z nich zmarła. Urodził się 28 kwietnia 1898 roku.

1946 - We Włoszech przeprowadzono referendum ustrojowe. Większość głosujących opowiedziała się za zniesieniem monarchii i ustanowieniem republiki. 18 czerwca w Rzymie proklamowano Republikę Włoską. W rocznicę referendum 2 czerwca Włosi obchodzą święto narodowe.

1947 - Sejm Ustawodawczy uchwalił trzy ustawy przyznające rządowi nadzwyczajne pełnomocnictwa w tak zwanej "bitwie o handel". Specjalna komisja ścigająca "szkodnictwo gospodarcze" mogła karać obywateli grzywną lub kierować do miejsc przymusowej pracy bez rozprawy sądowej. Ustawy miały na celu ograniczenie i wyeliminowanie sektora prywatnego, którego istnienie według komunistycznego rządu groziło odrodzeniem się kapitalizmu w Polsce.

1950 - Urodził się Krzysztof Lang, reżyser, scenarzysta; autor filmów "Prowokator", "Ach śpij kochanie", "Strefa ciszy" oraz "Marzec'68"Wyreżyserował kilkanaście spektakli Teatru Telewizji.

1951 - Urodził się Henryk Miśkiewicz, saksofonista i klarnecista. Trzykrotny laureat nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka. Współzałożyciel dixielandowego Young Jazz Band, grał też z Big Band "Stodoła", Jazz Carriers i z Sun Ship. W 1994 roku założył własny kwartet z pianistą Andrzejem Jagodzińskim, synem Michałem na perkusji oraz basistą Zbigniewem Wegehauptem. W 2017 został odznaczony Srebrnym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis".

1953 - Elżbieta II została koronowana na królową Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii. Ceremonia koronacyjna z katedry westminsterskiej w Londynie była po raz pierwszy transmitowana przez telewizję. Elżbieta II z dynastii Windsorów wstąpiła na tron wcześniej, 6 lutego 1952 roku, po śmierci ojca króla Jerzego VI. Miała wówczas 26 lat. Od 9 września 2015 do śmierci, 8 września 2022, królowa Elżbieta II była najdłużej panującym monarchą Wielkiej Brytanii. Zastąpił ją Karol III. 70. rocznica

1960 - Zmarł Jakub Węgierko, lekarz internista, pionier leczenia cukrzycy w Polsce. Od 1955 wraz z Józefem Grottem był członkiem założycielem Sekcji Diabetologicznej Towarzystwa Internistów Polskich - obecnego Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Urodził się 26 stycznia 1889 roku.

1962 - Urodził się Peter J. Lucas, amerykański aktor polskiego pochodzenia. Od początku lat 90. występował w filmach i serialach amerykańskich, między innymi w "Napisała: Morderstwo", "Nocny patrol", "Strażnik Teksasu", "Niebezpieczny ciężar", "Dzień Niepodległości", "Słoneczny patrol", "JAG - Wojskowe Biuro Śledcze". Wystąpił też w polskich filmach i serialach: "Kiler-ów 2-óch", "Ostatnia misja", "Na dobre i na złe", "Oficerowie", "Samo Życie", "Wygrany".

1962 - Radzieckie wojsko i siły bezpieczeństwa stłumiły rozruchy robotnicze w Nowoczerkasku. Od kul dum-dum zginęło około 100 osób. Protest był spowodowany drastycznymi podwyżkami cen żywności.

1966 - W południowo-zachodniej części Oceanu Burz na Księżycu wylądowała bezzałogowa sonda kosmiczna Surveyor 1. Był to pierwszy amerykański pojazd, który łagodnie osiadł na powierzchni Księżyca. Przedtem dokonali tego Rosjanie. Amerykański próbnik zakończył misję 14 lipca 1966 roku, wykonując do tego czasu ponad 11 tysięcy doskonałej jakości zdjęć.

1977 - Zmarła Malwina Szczepkowska, pseudonim M.S., pisarka, teatrolog, reżyser teatralny i radiowy. Po II wojnie światowej związana z Wybrzeżem. Od 1948 do 1953 pełniła funkcję kierownika literackiego Państwowego Teatru Wybrzeże. Zorganizowała także Teatr Oświatowy Gdańskiego Zespołu Artystycznego. W Gdańska założyła i kierowała Studiem Rapsodycznym. Była także związana z gdańskim oddziałem Polskiego Radia, w latach 1960-1969 pełniła funkcję zastępcy redaktora naczelnego. Urodziła się 30 lipca 1909 roku.

1979 - Rozpoczęła się pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski. Trwała do 10 czerwca. Za najważniejsze jej wydarzenie uważa się słowa wypowiedziane przez Papieża Polaka na placu Zwycięstwa w Warszawie: "Wołam ja, syn polskiej ziemi, a zarazem ja: Jan Paweł II, papież, wołam z wami wszystkimi: Niech zstąpi Duch Twój! Niech zstąpi Duch Twój! I odmieni oblicze ziemi. Tej ziemi!". W czasie pierwszej pielgrzymki do Ojczyzny papież odwiedził Warszawę, Gniezno, Częstochowę, Kraków, Kalwarię Zebrzydowską, Wadowice, Oświęcim i Nowy Targ.

1983 - Zmarł Zbigniew Korosadowicz, geograf, taternik, naczelnik TOPR. W lutym 1945 roku kierował, zakończoną sukcesem wyprawą ratunkową po rannych partyzantów w Dolinie Zuberskiej. Poświęcono jej polskie filmy "Błękitny krzyż" i "Na ratunek" oraz czechosłowacki "Biela tma". Urodził się 12 grudnia 1907 roku. 40. rocznica

1985 - Z okazji 1100. rocznicy dzieła ewangelizacji świętych Cyryla i Metodego papież Jan Paweł II wydał encyklikę "Slavorum apostoli". Poświęcona była dziełom misyjnym Kościoła. Papież ukazuje w niej znaczenie działalności świętych Cyryla i Metodego dla kultury i ekumenizmu.

1986 - W pierwszym meczu grupowym na Mundialu w Meksyku Polska zremisowała bezbramkowo z Marokiem. Następnie Polacy wygrali z Portugalią 1:0, przegrali 0:3 z Anglią i odpadli w 1/8 finału przegrywając z Brazylią 0:4. W finale zmierzyły się drużyny Argentyny i RFN. Mecz zakończył się zwycięstwem Argentyny 3:2. Królem strzelców z sześcioma bramkami został Gary Lineker reprezentujący Anglię.

1987 - Zmarł ojciec Anthony de Mello, hinduski jezuita, psychoterapeuta, mistyk, kierownik duchowy. Autor wielu książek i poradników psychologicznych, między innymi: "Modlitwa żaby", "Wezwanie do miłości" "Przebudzenie". Sam określał się, jako „chrześcijanin Wschodu”, zaś przyjaciele nazywali go „mistrzem modlitwy”. Urodził się 4 września 1931 roku.

1989 - Ukazał się pierwszy numer reaktywowanego "Tygodnika Solidarność” pod redakcją Tadeusza Mazowieckiego. Pismo ukazywało się od kwietnia 1981 roku do wprowadzenia stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku. Następnie tygodnik został zawieszony przez władze komunistyczne, a część jego dziennikarzy internowana.

1990 - Zmarł Jan Moll, pionier kardiochirurgii w Polsce. Jako pierwszy w Europie Wschodniej dokonał w 1969 roku próby operacji przeszczepu serca, niestety bez powodzenia. Skonstruował pierwsze polskie sztuczne płuco-serce. Jako pierwszy w Polsce założył pomosty aortalno-wieńcowe, tak zwane by-passy. Urodził się 24 października 1912 roku.

1990 - Urodził się Michał Kwiatkowski, kolarz szosowy, zawodowy mistrz świata ze startu wspólnego z 2014 roku oraz drużynowy mistrz świata w jeździe na czas z 2013. Mistrz Europy i świata w kategorii juniorów. Medalista mistrzostw Polski seniorów na szosie i na torze. Olimpijczyk z Londynu i Rio de Janeiro. Zwycięzca Tour de Pologne i Tirreno-Adriático z 2018 roku.

1994 - Zmarł Walenty Szwajcer, odkrywca szczątków osady kultury łużyckiej, z około VIII wieku przed naszą erą, w Biskupinie koło Żnina. Obecnie w miejscu znaleziska mieści się muzeum archeologiczne. Za odkrycie Szwajcer otrzymał Złoty Krzyż Zasługi z rąk prezydenta Ignacego Mościckiego. Urodził się 7 lutego 1907 roku.

1995 - Serbska obrona przeciwlotnicza zestrzeliła nad Bośnią amerykański samolot F-16. Pilot Scott O’Grady katapultował się i zanim został ewakuowany spędził sześć dni ukrywając się na terytorium wroga. W następstwie zestrzelenia samolotu, dowództwo NATO radykalnie ograniczyło liczbę lotów nad Bośnią.

1998 - Zmarł Stefan Stefański, muzealnik, kustosz, regionalista, bibliofil, numizmatyk, kolekcjoner, działacz turystyczny, znawca historii Sanoka i ziemi sanockiej. Urodził się 12 lipca 1914 roku. 25. rocznica

2000 - Zginął w katastrofie śmigłowca Swiatosław Fiodorow, rosyjski okulista, biznesmen i polityk. Specjalizował się w mikrochirurgii oka. Pionier keratotomii promienistej. W 1960 wykonał pionierską operację wszczepienia soczewki wewnątrzgałkowej. W 1973 opracował nową technikę operacyjną leczenia wczesnego stadium jaskry. Jedną z najlepiej znanych metod rozwiniętych przez Fiodorowa była technika redukcji krótkowzroczności poprzez precyzyjne cięcie rogówki. Urodził się 8 sierpnia 1927 roku.

2003 - Z kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie wystartował Mars Express Orbiter - pierwszy europejski statek kosmiczny, którego celem była inna planeta. Lądownik Beagle 2 miał przeprowadzić badania Marsa. Próba lądowania 25 grudnia 2003 roku zakończyła się fiaskiem, a sam lądownik został uznany za stracony. 20. rocznica

2003 - W katastrofie samolotu Let L-200 Morava pod Zieloną Górą zginęło dwóch pilotów grupy akrobacyjnej AZL "Żelazny”: Marek Dubkiewicz i Sebastian Chrząszcz. Do wypadku doszło podczas lotu treningowego. 20. rocznica

2004 - Zmarł Marek Kłuciński, poeta, tłumacz, happener, publicysta, reportażysta i informatyk. Jako student Politechniki Warszawskiej Kłuciński aresztowany został po zamieszkach marcowych w roku 1968 i skazany na więzienie bez zawieszenia. Po odbyciu kary nie pozwolono mu już ukończyć studiów informatycznych. W 1980 roku i w stanie wojennym - związany z "Solidarnością". Urodził się 30 kwietnia 1948 roku.

2004 - W Warszawie padła rekordowa wówczas wygrana w Dużym Lotku - 20 milionów 119 tysięcy 858 złotych i 20 groszy. Obecna najwyższa wygrana - 36 milionów 726 tysięcy 210 złotych i 20 groszy padła w Skrzeszowie 16 marca 2017 roku.

2006 - W zakładach w Ursusie wyprodukowano półtoramilionowy ciągnik rolniczy. Był to model Ursus 1654. Z taśm montażowych jubileuszowym ciągnikiem zjechał ówczesny wicepremier, minister rolnictwa Andrzej Lepper.

2007 - Zmarła Stanisława Domagalska, pisarka dla dzieci i młodzieży, dziennikarka, autorka filmów dokumentalnych, działaczka opozycji antykomunistycznej. Należała do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Zbiór jej reportaży z lat 1978-2002 ukazał się w tomie "Intensywny zapach ruty". Urodziła się 5 lipca 1946 roku.

2007 - W Rostocku w Niemczech 80 tysięcy alterglobalistów demonstrowało przeciwko szczytowi G8. Doszło do gwałtownych starć z policją.

2009 - Zmarł Bogusław Paleczny, duchowny katolicki, kamilianin, działacz społeczny na rzecz pomocy bezdomnym, autor muzyki religijnej. Z jego inicjatywy powstały między innymi Bar Charytatywny "Święta Marta" oraz Pensjonat Socjalny "Święty Łazarz" dla bezdomnych mężczyzn w warszawskiej dzielnicy Ursus. W 2006 rozpoczął budowę jachtu pełnomorskiego, którym razem z podopiecznymi chciał opłynąć świat. Urodził się 9 maja 1959 roku.

2012 - Zmarł Stefan Stanisław Jurczak, polityk, związkowiec, działacz opozycji w okresie PRL. Senator II, III i IV kadencji, wicemarszałek Senatu III kadencji. W stanie wojennym został internowany. Po zwolnieniu w grudniu 1982 działał w ścisłych podziemnych władzach NSZZ "Solidarność”. Urodził się 15 listopada 1938 roku.

2015 - Zmarł Irwin Rose, amerykański biolog, chemik, laureat Nagrody Nobla. Otrzymał ją w 2004 roku wraz z Aaronem Ciechanoverem i Avramem Hershko za odkrycie roli, jaką spełniają ubikwityny, czyli małocząsteczkowe białka, w degradacji białek znajdujących się w organizmach. Urodził się 16 lipca 1926 roku.

2016 - Zmarł Andrzej Niemczyk, trener, twórca sukcesów reprezentacji polskich siatkarek. Z biało-czerwonymi dwukrotnie zdobył złoty medal na mistrzostwach Europy w 2003 i 2005 roku. Legendarny trener "Złotek" - jak nazywano jego drużynę - był selekcjonerem reprezentacji siatkarek w latach 1975-1977 i 2003-2006. Przez blisko dekadę pełnił także funkcję szkoleniowca narodowej drużyny Niemiec oraz niemieckich i tureckich klubów siatkarskich. Po zakończeniu kariery trenerskiej był ekspertem i komentatorem sportowym w telewizji. W 2005 roku został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł po długiej i ciężkiej chorobie. Urodził się 16 stycznia 1944 roku.

2017 - Zmarł Jerzy Pelc, filozof, semiotyk i logik. W czasie II wojny światowej brał udział w konspiracyjnym ruchu oporu, jako nauczyciel tajnych kompletów organizowanych przez Szare Szeregi. Był żołnierzem Armii Krajowej, powstańcem warszawskim. Urodził się 30 września 1924 roku.

2018 - Zmarł Paul Boyer, amerykański chemik. W 1997 roku wraz z Johnem Walkerem otrzymał Nagrodę Nobla za zbadanie i wyjaśnienie enzymatycznego mechanizmu syntezy adenozynotrifosforanu, będącego chemicznym nośnikiem energii we wszystkich komórkach organizmów żywych. Urodził się 31 lipca 1918 roku. 5. rocznica

2019 - Zmarł Maciej Parowski, redaktor, krytyk i pisarz fantastyki naukowej, od 1982 redaktor miesięcznika "Fantastyka” i "Nowa Fantastyka”. Jego debiutem książkowym była powieść "Twarzą ku ziemi". Teksty Parowskiego należą w większości do nurtu fantastyki socjologicznej, inspirowanej twórczością Janusza Zajdla. Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 2006 roku na Międzynarodowym Festiwalu Komiksu w Łodzi otrzymał doktorat humoris causa, czyli nagrodę imienia Papcia Chmiela za zasługi dla polskiego komiksu. Urodził się 27 grudnia 1946 roku.

2020 - Zmarł Marian Słowiński, żołnierz kampanii wrześniowej 1939 roku i 1. Dywizji Pancernej generała Maczka. Po powrocie do Polski od 1959 był kierowcą, później kierownikiem działu administracyjnego ambasady Kanady w Warszawie. Działał w wielu stowarzyszeniach kombatantów, w tym w warszawskim kole byłych żołnierzy 1 Dywizji Pancernej generała Stanisława Maczka. Urodził się 8 maja 1919 roku.

2021 - Zmarł Jerzy Albrycht, matematyk, profesor Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Politechniki Poznańskiej i tamtejszej Akademii Ekonomicznej. Urodził się 12 lutego 1924 roku.

2022 - Zmarła Mirosława Błaszczak-Wacławik, historyk filozofii, działaczka opozycji w okresie PRL, wykładowczyni Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W latach 1977-1980 współorganizowała grupę samokształceniową Komitet Samoobrony Robotników na swojej uczelni. We wrześniu 1980 została członkinią Komitetu Założycielskiego NSZZ "Solidarność” na Uniwersytecie Śląskim. Zwolniona z pracy - zatrudnienie znalazła w hucie. Do pracy na uczelni wróciła w 1990. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodziła się 2 lipca 1951 roku. 1. rocznica

2022 - Zmarł Andrzej Tomecki, aktor teatralny, filmowy i dubbingowy. Łącznik Armii Krajowej w czasie Powstania Warszawskiego w 1944. W 1956 ukończył studia na PWST w Warszawie. 1 września tego samego roku zadebiutował w teatrze. Zagrał między innymi w filmach i serialach: "Dom", "07 zgłoś się", "Quo Vadis", "Zabić Sekala". Urodził się 23 marca 1932 roku. 1. rocznica