Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2023-05-02, 07:00 Autor: IAR/D.Panek

Kartka z kalendarza

2 maja - Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej, święto ustanowione w lutym 2004 roku.

2 maja - Dzień Polonii i Polaków za Granicą, uchwalony przez Sejm w 2002 roku.

2 maja - Światowy Dzień Astmy.

2 maja - Międzynarodowy Dzień Harry'ego Pottera.
437 - Urodził się Filip Kallimach, właściwe nazwisko Filippo Buonaccorsi, włoski humanista, poeta, pisarz polityczny, historyk i dyplomata. Od 1470 roku przebywał w Polsce na dworze arcybiskupa lwowskiego Grzegorza z Sanoka. Był nauczycielem synów Kazimierza Jagiellończyka. Wywierał duży wpływ na politykę wschodnią królów - Kazimierza i Jana Olbrachta. Pozostawił po sobie twórczość poetycką i prozatorską w tym - "Żywot kardynała Zbigniewa Oleśnickiego”, "Żywot Grzegorza z Sanoka”. Zmarł 1 listopada 1496 roku.

1503 - Król Aleksander I Jagiellończyk wydał w Wilnie dekret mianujący Mikołaja Kamienieckiego pierwszym hetmanem wielkim koronnym. Uczestniczył on w wielu wyprawach wojennych, między innymi, w 1494 roku brał udział w bitwie z Tatarami, a w 1506 wkroczył do Mołdawii i rozbił pod Czerniowcami oddział perkułaba Kopacza. W 1509 spustoszył część Hospodarstwa Mołdawskiego. W 1512 wraz z Konstantym Ostrogskim, hetmanem wielkim litewskim, pokonał Tatarów w bitwie pod Łopuszne. Urodził się w 1460 roku, a zmarł 15 kwietnia 1515 w Krakowie. Pochowany został w katedrze wawelskiej. 520. rocznica

1519 - Zmarł Leonardo da Vinci, włoski malarz i rysownik, rzeźbiarz, architekt i urbanista, teoretyk sztuki i uczony, jeden z trzech wielkich twórców renesansu włoskiego, wszechstronny i genialny artysta. Działał we Florencji, Mediolanie, Rzymie i Bolonii. Namalował między innymi obrazy: "Mona Lisa", "Pokłon Trzech Króli", "Madonna wśród skał", "Święta Anna Samotrzecia". Napisał "Traktat o malarstwie". Urodził się 15 kwietnia 1452 roku.

1729 - Urodziła się Zofia Augusta Anhalt-Zerbst, znana, jako Katarzyna II Wielka, od śmierci męża cara Piotra III, który zginął w inspirowanym przez nią zamachu w 1762 roku, cesarzowa Rosji. Jej zasługą było wzmocnienie państwa, utrwalenie w niej porządku feudalnego oraz kolonizacja terenów zauralskich. W polityce zagranicznej opowiadała się za polityką ekspansji - pokonała Turcję i przyczyniła się do rozbioru Rzeczypospolitej oraz likwidacji jej, jako państwa. Przez zachodnich filozofów była podziwiana za mądrość, umiłowanie wiedzy i sprzyjanie oświeceniu - przez długie lata prowadziła między innymi korespondencję z Wolterem. Miała licznych, młodszych faworytów, których obdarowywała godnościami. Jednym z jej kochanków był król Stanisław August Poniatowski. Zmarła 17 listopada 1796 roku.

1791 - Powołano Zgromadzenie Przyjaciół Konstytucji Rządowej. Jej celem było podtrzymywanie uchwalonej kilka dni wcześniej Konstytucji 3 maja i dbanie o nienaruszanie jej postanowień. Doprowadziło do przyjęcia przez Sejm Czteroletni wielu ustaw szczegółowych, sankcjonujących przeprowadzoną zmianę ustroju Rzeczypospolitej. Zgromadzenie Przyjaciół Konstytucji Rządowej liczyło ogółem 213 członków, w tym 14 senatorów i 125 posłów. Na czele stronnictwa nieformalnie stał Hugo Kołłątaj. Zgromadzenie uważane jest za pierwszą polską partię polityczną.

1819 - Urodził się Gustav Becker, niemiecki zegarmistrz i założyciel marki zegarów Gustav Becker. W latach 40. XIX wieku założył w Świebodzicach pierwszą fabrykę zegarów. Istniała do 1935 roku. Zmarł 14 września 1885 roku.

1826 - Zmarł Antoni Malczewski, poeta, jeden z pierwszych polskich alpinistów. W 1818 roku zdobył szczyt Aiguille du Midi w masywie Mont Blanc. Autor pierwszej powieści poetyckiej "Maria". Urodził się 3 czerwca 1793 roku.

1846 - Urodził się Zygmunt Noskowski, kompozytor, pedagog, dyrygent i krytyk muzyczny. Przez ponad 20 lat był przewodniczącym Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego. Pisał recenzje muzyczne dla "Kuriera Warszawskiego". Nauczyciel między innymi: Karola Szymanowskiego, Mieczysława Karłowicza, Apolinarego Szelity. Autor podręczników muzycznych, między innymi 'Śpiewnika dla dzieci” z piosenkami do słów Marii Konopnickiej. Zmarł 23 lipca 1909 roku.

1857 - Zmarł Alfred de Musset, francuski poeta i dramatopisarz, członek Akademii Francuskiej. Autor dramatów: "Kaprys Marianny”, "Fantazja”, "Drzwi muszą być otwarte lub zamknięte”, "Świecznik”, 'Nie igra się z miłością”, powieści autobiograficznej "Spowiedź dziecięcia wieku”. Był jednym z głównych przedstawicieli francuskiego romantyzmu. Urodził się 11 grudnia 1810.

1859 - Urodził się Jerome Klapka Jerome, angielski pisarz i dramaturg, najbardziej znany z książek humorystycznych - "Trzech panów w łódce (nie licząc psa)” i "Z rozmyślań próżniaka”. Zmarł 14 czerwca 1927 roku

1860 - Urodził się Theodor Herzl, austro-węgierski dziennikarz, żydowskiego pochodzenia, twórca i główny ideolog syjonizmu, w sierpniu 1897 roku z jego inicjatywy powstała Światowa Organizacja Syjonistyczna w celu organizacji i wsparcia akcji osiedleńczej Żydów w Palestynie. Zmarł 3 lipca 1904 roku.

1864 - Zmarł Giacomo Meyerberre, francuski kompozytor, niemieckiego pochodzenia, uznawany za jednego z najwybitniejszych twórców francuskiej opery romantycznej, autor dzieł: "Robert Diabeł”, "Hugenoci”, "Prorok”, "Afrykanka”. Urodził się 5 września 1791 roku.

1883 - W warszawskim "Słowie” ukazał się pierwszy odcinek powieści historycznej Henryka Sienkiewicza "Ogniem i mieczem". Jest to pierwsza część Trylogii "ku pokrzepieniu serc", napisanej przez Henryka Sienkiewicza w latach 1884-1888. Akcja powieści rozgrywa się w czasie powstania Chmielnickiego na Ukrainie. Powieść była pierwotnie wydana w odcinkach w warszawskim dzienniku "Słowo”, a następnie w krakowskim dzienniku "Czas”. Pierwsze wydanie książkowe ukazało się w 1884 roku. 140. rocznica

1885 - W Poznaniu utworzono Towarzystwo Muzyczne imienia Henryka Wieniawskiego.

1898 - Urodził się Zygmunt Karasiński, skrzypek, pianista, kompozytor, dyrygent, saksofonista, autor tekstów piosenek. Pionier jazzu w Polsce. Jest między innymi autorem muzyki do pierwszego polskiego filmu w pełni udźwiękowionego "Każdemu wolno kochać" oraz piosenek: "Czy pamiętasz tę noc w Zakopanem?”, "Czy Pani mieszka sama?”, "Jest taki ktoś”, "Pamiętam twoje oczy”, "Serce matki”, "W błękicie oczu twych” i "Warszawo, piękna Warszawo”. Podczas II wojny światowej ukrywał się we Lwowie i Zakopanem. Po antysemickiej nagonce, która była następstwem wydarzeń marcowych 1968 roku, wyjechał na stałe do Danii. Zmarł 20 kwietnia 1973 roku. 125. rocznica

1900 - Zmarł Iwan Ajwazowski, rosyjski malarz, pochodzenia ormiańskiego, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, autor ponad sześciu tysięcy obrazów, głównie marynistycznych i batalistycznych. Urodził się 29 lipca 1817 roku.

1900 - Urodził się Len Vale-Onslow, angielski motocyklista, pionier przemysłu motocyklowego w Wielkiej Brytanii. Za wieloletnią działalność w przemyśle motocyklowym został w 1995 roku uhonorowany Orderem Imperium Brytyjskiego. Ostatni raz jechał motocyklem w wieku 102 lat, a zmarł mając niespełna 104 lata, 23 kwietnia 2004 roku.

1901 - Urodziła się Chiyo Miyako, japońska superstulatka. 21 kwietnia 2018 w wieku 116 lat i 354 dni, po śmierci swojej rodaczki Nabi Tajima, została najstarszą żyjącą osobą na świecie, zweryfikowaną przez Gerontology Research Group. Zmarła 22 lipca 2018 w wieku 117 lat i 81 dni. Jest dziewiątą pod względem długości życia osobą w historii oraz trzecią pod względem długości życia w historii Japonii. Chiyo Miyako była pierwszą w historii osobą urodzoną w XX wieku, która przejęła tytuł najstarszej osoby na świecie. Zmarła 22 lipca 2018 roku.

1902 - Urodził się Kazimierz Zarankiewicz, matematyk, profesor Politechniki Warszawskiej, autor prac z: topologii, teorii grafów, teorii liczb. Był współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Astronomicznego. Zmarł 5 września 1959 roku.

1903 - Urodził się Beniamin Spock, amerykański pediatra i pedagog. Autor jednego z najpopularniejszych na świecie, także w Polsce, poradników dla rodziców "Dziecko. Pielęgnowanie i wychowanie”. Był zwolennikiem uwzględniania w opiece i wychowaniu podmiotowości dziecka, ale i wskazywał też na konieczność stanowczości rodziców, na przykład w kwestiach bezpieczeństwa dzieci. Zmarł 15 marca 1998 roku. 120. rocznica

1903 - Urodził się Wacław Zbyszewski, dziennikarz i publicysta. Po II wojnie światowej współpracował z monachijskim oddziałem rozgłośni Głos Ameryki, "Dziennikiem Polskim i Dziennikiem Żołnierza” oraz z miesięcznikiem "Kultura”. Był paryskim korespondentem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Prowadził ożywioną korespondencję z przedstawicielami polskiej emigracji. Zachowane listy stanowią cenne źródło historyczne. Mimo doskonałej znajomości wielu języków obcych publikował wyłącznie w języku polskim. Zmarł 2 lipca 1985 roku w Paryżu. 120. rocznica

1913 - Urodził się Zygmunt Witymir Bieńkowski, major pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, dowódca 302 i 303 dywizjonów myśliwskich, kawaler Orderu Virtuti Militari, mianowany przez władze RP na uchodźstwie na stopień podpułkownika. W czasie wojny wykonał 74 loty bojowe. Po śmierci porucznika Mirosława Fericia był kronikarzem 303 Dywizjonu. Zmarł 15 sierpnia 1979 roku w Londynie. 110. rocznica

1913 - Urodziła się Irena Suchorzewska, pisarka i poetka, autorka utworów dziecięcych, bibliotekarka, psycholog, fotografik. Była autorką popularnego wiersza "Mam trzy lata". W dorobku miała też słuchowiska dla dzieci, pisane przy współpracy z Polskim Radiem i Ośrodkiem Telewizji Polskiej w Gdańsku. Zmarła 9 grudnia 2003 roku. 110. rocznica

1916 - Urodził się Wacław Kowalski, aktor, grał między innymi w filmach: "Ewa chce spać”, "Przygoda na Mariensztacie”, "Gdzie jest generał”, "Lalka”. Największą sławę przyniosła mu rola Kazimierza Pawlaka w filmie "Sami swoi” i jego kontynuacjach - "Nie ma mocnych”, "Kochaj albo rzuć”, a także Ryszarda Popiołka z serialu telewizyjnego "Dom”. Wycofał się z aktorstwa w 1982 po śmierci swojego młodszego z synów, który zginął w wypadku samochodowym. W 1939 walczył w kampanii wrześniowej. Zmarł 27 października 1990 roku.

1921 - W wyniku niekorzystnych dla Polski rozstrzygnięć plebiscytu na Górnym Śląsku w nocy z 2 na 3 maja wybuchło III powstanie śląskie. Trwało do 5 lipca. Zakończyło się podpisaniem przez powstańców i Komisję Międzysojuszniczą układu o wycofaniu z terenu plebiscytowego oddziałów polskich i niemieckich. W wyniku powstania Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa na Górnym Śląsku podjęła 12 października 1921 decyzję o korzystniejszym dla Polski podziale Górnego Śląska. Ostatecznie Komisja Międzysojusznicza zaleciła korzystne dla Polski rozwiązanie w sprawie Górnego Śląska, według którego obszar przyznany Polsce powiększony został do około 1/3 spornego terytorium. Polsce przypadło 50 procent hutnictwa i 76 procent kopalń węgla. Rada Ambasadorów zaakceptowała tę decyzję 20 października 1921. Miało to ogromne znaczenie dla gospodarczego bytu II Rzeczypospolitej. Cel powstania został w dużej mierze osiągnięty.

1922 - Zmarła Anna Missuna, geolog. Pierwsza kobieta zajmująca się tą dziedziną nauki w Polsce. Zajmowała się badaniem tworów czwartorzędowych na Białorusi, Litwie i w Rosji środkowej. Napisała pracę: "Przyczynek do geologii nowogródzkiego powiatu guberni mińskiej". Urodziła się w 1869 roku.

1923 - Na dworcu kolejowym w Dziedzicach generał Kazimierz Sosnkowski wręczył francuskiemu dowódcy Ferdinandowi Fochowi dekret mianowania go na stopień wojskowy marszałka Polski oraz buławę. Następnego dnia na placu Saskim w Warszawie marszałek Foch wziął udział w uroczystym odsłonięciu pomnika księcia Józefa Poniatowskiego. Francuz znany był, jako przyjaciel Polski. Swą zdecydowaną postawą wymusił na rządzie niemieckim przerwanie kontrofensywy przeciwko powstańcom wielkopolskim. 100. rocznica

1931 - Urodził się Wiesław Wiśniewski, astronom, wieloletni pracownik naukowy Lunar and Planetary Laboratory w Tucson w Arizonie. Jeden z pionierów nowych metod i technik badawczych, między innymi odkrył nadwyżkę promieniowania podczerwonego w galaktykach, opracował metodę fotometrii różnicowej małych planetoid. Autor katalogów wielobarwnych jasności fotoelektrycznych gwiazd oraz ponad 120 publikacji naukowych. Zmarł 28 lutego 1994 roku.

1933 - Urodziła się Celeste Martins Caeiro, portugalska pacyfistka i pracownica restauracji. Znana, jako kobieta, która 25 kwietnia 1974 roku rozdawała goździki żołnierzom biorącym udział w zamachu stanu przeciwko dyktatorskim rządom Marcelo Caetano. Między innymi dzięki jej działaniom zamach ten zaczął być znany w świecie, jako rewolucja goździków. 90. rocznica

1933 - Na łamach gazety "The Northern Chronicle” po raz pierwszy użyto określenia "Potwór z Loch Ness” dla opisania zwierzęcia rzekomo zamieszkującego w szkockim jeziorze o tej nazwie. Razem z Wielką Stopą i Yeti, potwór z Loch Ness jest kryptydą, jedną z najbardziej znanych zagadek kryptozoologii. Większość naukowców uznaje obecną dokumentację mającą udowodnić istnienie zwierzęcia za nieprzekonującą. Twierdzą najczęściej, że relacje ze spotkań z Nessie są oszustwami lub obserwacjami znanych zwierząt czy zjawisk. 90. rocznica

1936 - Urodził się Ryszard Winiarski, malarz i scenograf, jeden z czołowych przedstawicieli indeterminizmu w sztukach wizualnych w Polsce. Wykładowca Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Twórca między innymi dekoracji do spektaklu "Medea” Eurypidesa, w Teatrze Kameralnym, w Warszawie. Zmarł 14 grudnia 2006 roku.

1936 - Urodził się Engelbert Humperdinck, właściwie Arnold George Dorsey, brytyjski piosenkarz, pochodzenia hinduskiego. Popularny w latach 60., 70. i 80., kiedy wykonywał sprzedające się w milionach egzemplarzy romantyczne przeboje. Najpopularniejsze to: "The Last Waltz”, "Quando, Quando, Quando”, "Portofino”.

1939 - Urodziła się Ewa Białous-Drescherowa, poetka, pisarka, autorka sztuk scenicznych, doktor nauk technicznych. Zadebiutowała w 1961 roku, jako autorka tekstów we wrocławskim Teatrze Kalambur. Autorka zbiorów poezji "Niebo piekło” i "Jabłko”, a także powieści "Lustro”. Zmarła 16 grudnia 1998 roku.

1940 - Z warszawskiego więzienia na Pawiaku Niemcy wywieźli pierwszy transport mężczyzn do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. Było to 800 więźniów politycznych z grona polskiej inteligencji aresztowanych w ramach Intelligenzaktion.

1941 - Zmarł Bolesław Strzelecki, błogosławiony Kościoła katolickiego, męczennik II wojny światowej, duchowny katolicki, działacz charytatywny. Został aresztowany w styczniu 1941 roku za pomoc udzielaną jeńcom wojennymi. Wywieziono go do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Zmarł po pobiciu kijem dębowym. Beatyfikował go papież Jan Paweł II 13 czerwca 1999 roku w Warszawie w grupie 108 błogosławionych męczenników. Urodził się 10 czerwca 1896 roku.

1942 - Urodził się Wojciech Pszoniak, aktor i reżyser teatralny. Występował w teatrach - Starym w Krakowie oraz Narodowym i Powszechnym w Warszawie. Od końca lat 70. grał w teatrach francuskich. W latach 80. wyjechał na stałe do Paryża. Od lat 90. grywał zarówno w przedstawieniach francuskich, jak i polskich. Wystąpił również w filmach: "Piłat i inni”, "Wesele”, "Biesy”, "Ziemia obiecana”, "Korczak”, "Zmowa milczenia”, "Brat naszego Boga”, "Czarny czwartek” i "Gorzkie żniwa”. Zmarł 19 października 2020 roku.

1942 - Urodził się Bogusław Kaczyński, muzykolog, popularyzator muzyki klasycznej, animator kultury - twórca Festiwalu Muzyki w Łańcucie, prezenter i autor wielu audycji radiowych i telewizyjnych. W latach 90. - prorektor Akademii Muzycznej w Warszawie. Autor książek propagujących muzykę: "Dzikie orchidee”, "Ucieczka do Karyntii - rzecz o Albanie Bergu i jego operach”, "Fryderyk Chopin. Geniusz muzyczny” i "Kiepura”. Zmarł 21 stycznia 2016 roku.

1945 - Wojska radzieckie z udziałem 1. Armii Wojska Polskiego zdobyły Berlin. Walki trwały od 16 kwietnia. Była to jedna z najkrwawszych operacji w całej II wojnie światowej. Zginęło ponad 100 tysięcy mieszkańców miasta. 7 maja - w kwaterze głównej Alianckich Sił Ekspedycyjnych, dowodzonych przez generała Dwighta Eisenhowera w Reims we Francji, przed przedstawicielami armii USA i Wspólnoty Brytyjskiej - Niemcy podpisały akt bezwarunkowej kapitulacji. "Działając w imieniu najwyższego dowództwa niemieckiego, ogłaszamy bezwarunkową kapitulację wszystkich naszych jednostek na lądzie, morzu i w powietrzu, jak również wszystkich pozostałych sił zbrojnych, które do tej pory znajdują się pod niemieckimi rozkazami, kapitulację wobec naczelnego dowództwa Armii Czerwonej i równocześnie wobec naczelnego dowództwa zjednoczonych sił alianckich" - ogłoszono w komunikacie Wehrmachtu nadanym w radiu. Na żądanie Stalina akt kapitulacji powtórzono 8 maja.

1945 - Jeden z przywódców hitlerowskich Niemiec, generał SS Martin Bormann, zginął wkrótce po ucieczce z bunkra Adolfa Hitlera, zabity przez radzieckich żołnierzy. Urodził się 17 czerwca 1900 roku.

1946 - Funkcjonariusze UB w odwecie za pomoc oddziałom podziemia niepodległościowego przeprowadzili pacyfikację wsi Wąwolnica w powiecie puławskim.

1946 - Urodził się David Courtney Suchet, brytyjski aktor i producent filmowy. Ponad 70 razy wcielał się w rolę Herkulesa Poirota w cyklu kryminałów Poirot. Do roli Poirota zakładał specjalne wkładki, nadające mu wygląd korpulentny - Suchet jest, bowiem szczupłej budowy ciała. W 2013 roku ukończył pracę nad serialem "Poirot". Jest jedynym aktorem, który zagrał Poirota w adaptacji każdej powieści i noweli Agathy Christie, w których Herkules Poirot się pojawia.

1952 - W Warszawie rozpoczęto budowę Pałacu Kultury i Nauki - "daru dla narodu polskiego od narodu radzieckiego". Został oddany do użytku 22 lipca 1955 roku. PKiN budowało prawie dziewięć tysięcy robotników, w tym jedna trzecia ze Związku Radzieckiego, dla których wybudowano osiedle Jelonki. W trakcie budowy zginęło 16 robotników.

1953 - We Wrocławiu urodził się Lech Janerka, wokalista, gitarzysta, kompozytor, autor tekstów. Początkowo występował w zespole Klaus Mitffoch, z którym nagrał jedną płytę. Następnie rozpoczął występy solowe, wydając między innymi płyty: "Historie podwodne", "Fiu fiu" i "Plagiaty". Jest także autorem tomiku bajek dla dzieci "Puszka-Cacuszko" z ilustracjami Tomasza Brody. 70. rocznica

1953 - Urodził się Piotr Mokrosiński, znany też, jako Peter Mokrasinski, operator filmowy, nominowany w 2003 roku do Oscara za zdjęcia do filmu "Zło" Michaela Haafstroma. Wyjechał z Polski pod koniec lat 70. XX wieku. Pracuje na planach filmowych w Szwecji. 70. rocznica

1954 - Warszawski Studencki Teatr Satyryków STS zainaugurował działalność przedstawieniem "To idzie młodość". Członkami STS byli twórcy, którzy odegrali później ważną rolę w polskiej kulturze, między innymi: Jarosław Abramow-Newerly, Agnieszka Osiecka, Wojciech Młynarski i Stanisław Tym. W 1969 roku STS został upaństwowiony i trzy lata później połączony z warszawskim Teatrem Rozmaitości. Działał do marca 1975 roku.

1958 - Zmarł Alfred Weber, niemiecki socjolog i teoretyk kultury, przedstawiciel tak zwanej socjologii historycznej, krytyk polityki nazistowskiej. Profesor uniwersytetu w Heidelbergu. Autor licznych prac naukowych. Był bratem Maxa Webera, również socjologa. Urodził się 30 lipca 1868 roku. 65. rocznica

1958 - Urodziła się Małgorzata Ostrowska, wokalistka, liderka zespołu Lombard w latach 1981-1991. Zagrała tytułową rolę w musicalu "Pocałunek kobiety pająka", a w Teatrze Muzycznym w Gdyni kreowała postać Marii Magdaleny w spektaklu "Jesus Christ Superstar". W filmie "Podróże pana Kleksa" pojawiła się, jako królowa Aba, śpiewając "Meluzynę”. 65. rocznica

1964 - Zmarła Nancy Astor, pierwsza kobieta, która w 1919 roku zasiadła w Izbie Gmin brytyjskiego parlamentu. Lady Astor była osobą zaangażowaną w przeciwdziałanie alkoholizmowi, zajmowała się też sprawami kobiet i rodziny. W skład Izby Gmin weszła z ramienia Partii Konserwatywnej. Urodziła się 19 maja 1879 roku.

1965 - Zmarł Otto Forst de Battaglia, austriacki historyk literatury, krytyk literacki, eseista i tłumacz, promotor polskiej kultury, autor biografii Jana III Sobieskiego i Józefa Piłsudskiego. Urodził się 21 marca 1889 roku.

1968 - Rozpoczęły się protesty studenckie we Francji. Doprowadziły one do kilkutygodniowego strajku powszechnego, który sparaliżował cały kraj. Do studentów przyłączyli się robotnicy, a następnie także inne warstwy społeczeństwa. Ostrze protestów skierowane było przede wszystkim przeciwko rządom gaulistowskim, a w szerszym polu przeciwko kapitalizmowi, imperializmowi i tradycjonalistycznemu społeczeństwu. Wydarzenia maja 1968 i spowodowane przez nie reformy miały dalekosiężne skutki dla życia kulturalnego, politycznego i gospodarczego Francji. 55. rocznica

1973 - Urodził się Florian Henckel von Donnersmarck, niemiecki reżyser, scenarzysta i producent filmowy, twórca głośnego obrazu "Życie na podsłuchu". Laureat Oscara w kategorii "Najlepszy film nieanglojęzyczny”. 50. rocznica

1975 - Urodził się David Beckham, brytyjski piłkarz. Zawodową karierę piłkarską rozpoczął w wieku lat 17, w klubie Manchester United, w 1992 roku. Członek reprezentacji Anglii, w latach 2000-2006 - kapitan reprezentacji. Karierę piłkarską zakończył w 2013 roku. Jest Ambasadorem Dobrej Woli UNICEF.

1979 - Zmarł Giulio Natta, włoski chemik, profesor na Uniwersytecie w Padwie. Prowadził badania nad syntezą ciśnieniową alkoholi, polimeryzacją węglowodorów i kauczukiem. W 1963 roku otrzymał Nagrodę Nobla, w dziedzinie chemii, za prace dotyczące stereochemii polimerów. Urodził się 26 lutego 1903 roku.

1987 - Zmarł Józef Ciszewski, piłkarz, reprezentant Polski, trener, autor książki "Jak zdobyć mistrzostwo w piłce nożnej”. W reprezentacji Polski zadebiutował 30 sierpnia 1925 roku, w meczu z Finlandią w Helsinkach. Urodził się 12 stycznia 1904 roku.

1988 - W Stoczni Gdańskiej ogłoszono strajk będący kontynuacją fali protestów rozpoczętych kilka dni wcześniej i rozprzestrzeniających się po całym kraju. Stoczniowcy wysuwali postulaty ekonomiczne i polityczne, głównie legalizacji Solidarności. 35. rocznica

1988 - Premiera filmu "Kingsajz" w reżyserii Juliusza Machulskiego. Główne role zagrali: Jacek Chmielnik, Jerzy Stuhr i Katarzyna Figura. Tytuł filmu - angielskie king size, czyli "królewski rozmiar”, nawiązuje do pojawiającego się w filmie napoju dającego krasnoludkom wymiary zwyczajnego człowieka, czyli dla nich właśnie "królewski rozmiar”. 35. rocznica

1992 - Podpisano układ o utworzeniu Europejskiego Obszaru Gospodarczego EOG. Jest to strefa wolnego handlu i Wspólny Rynek, obejmujące państwa Unii Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu EFTA, z wyjątkiem Szwajcarii. EOG opiera się na czterech fundamentalnych wolnościach: swobodzie przepływu ludzi, kapitału, towarów i usług.

1992 - Zmarł profesor Stefan Kieniewicz, historyk, specjalizujący się w historii XIX wieku, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, członek Polskiej Akademii Nauk i Polskiego Towarzystwa Historycznego. Opublikował ponad 500 prac naukowych, w tym - "Historia Polski 1795-1918”, "Adam Sapieha”, "Ruch chłopski w Galicji w 1846 roku” oraz najbardziej znaną monografię "Powstanie styczniowe”. Urodził się 20 września 1907 roku.

1997 - Zmarł John Carew Eccles, australijski neurofizjolog, psycholog, profesor na uniwersytecie w Dunedin w Nowej Zelandii. W 1963 roku został laureatem Nagrody Nobla, wraz z Alanem Hodgkinem i Andrew Huxleyem, w dziedzinie medycyny, za odkrycie mechanizmów jonowych pobudzania i hamowania na zewnątrz i wewnątrz błony komórkowej neuronów. Urodził się 27 stycznia 1903 roku.

1999 - Zmarł Włodzimierz Sokorski, pisarz, publicysta, działacz polityczny, członek Polskiej Partii Socjalistycznej-Lewicy, a od 1931 roku - Komunistycznej Partii Polski. Wieloletni przewodniczący Komitetu do Spraw Radia i Telewizji. Współtwórca Programu III Polskiego Radia. Autor powieści: "Zostać sobą”, "Polacy pod Lenino”, "Czas, który nie mija” oraz "Tamte lata”. Urodził się 2 lipca 1908 roku.

1999 - Papież Jan Paweł II beatyfikował Ojca Pio, włoskiego kapucyna. Został kanonizowany trzy lata później, w czerwcu 2002 roku. 2003 - Zmarła Błaga Dymitrowa, bułgarska pisarka, poetka i tłumaczka literatury polskiej, skandynawskiej i rosyjskiej, autorka jedynego pełnego tłumaczenia na bułgarski "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. W 2000 odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej. Urodziła się 2 stycznia 1922 roku. 20. rocznica

2004 - Wprowadzono Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej - tego dnia święto było obchodzone po raz pierwszy. 2 maja jest obchodzone także święto Polonii i Polaków za granicą. Tradycją obchodów stało się noszenie w tym dniu Kokardy Narodowej - kolistej rozety utworzonej z białej i czerwonej wstążki, gdzie środek rozety ma kolor biały a obrzeże - czerwony. Kokardę wprowadził prezydent Lech Kaczyński, a zwyczaj ten kontynuowali jego następcy - Bronisław Komorowski i Andrzej Duda.

2005 - Zmarł Lew Leon Bukowiecki, krytyk filmowy, dziennikarz, współtwórca tygodnika "Film”, autor recenzji filmowych w: "Rzeczpospolitej”, "Przeglądzie Socjalistycznym”, "Robotniku”, "Trybunie Ludu”. Przez 25 lat prowadził kino studyjne "Bajka” w Warszawie, potem kino "Muranów”. Urodził się 9 sierpnia 1916 roku. 2005 - Zmarł Bob Hunter, Kanadyjczyk, który w 1971 roku był jednym z założycieli Greenpeace. Pracował, jako komentator problematyki ekologicznej dla kanadyjskich mediów. Urodził się 13 października 1941 roku.

2006 - W Warszawie powołano Muzeum Historii Polski. Jego zadaniem jest prezentowanie najważniejszych wydarzeń historii naszego kraju, ze szczególnym uwzględnieniem polskich tradycji wolnościowych. Budowa ruszyła w lipcu 2018, budynek ma zostać oddany do użytku w połowie 2021 roku. Do czasu otwarcia ekspozycji stałej muzeum będzie prowadzić działalność badawczą, edukacyjną i popularyzacyjną.

2008 - Zmarł Wojciech Dzieduszycki, hrabia, artysta operowy i kabaretowy, recenzent muzyczny i teatralny. W 1952 roku założył we Wrocławiu kabaret "Dymek z papierosa”. Był wieloletnim współpracownikiem miesięcznika "Odra”. W 2006 przyznał, że przez 22 lata, do 1971 roku, współpracował ze służbami bezpieczeństwa PRL, stwierdzając, że był to wstydliwy okres jego historii. Zachowało się kilkaset jego informacji dla SB - między innymi o Janie Nowaku Jeziorańskim. Urodził się 5 czerwca 1912 roku. 15. rocznica

2008 - Birmę nawiedził cyklon Nargis. W ciągu dwóch dni zginęło ponad 28 tysięcy osób, a ponad 33 tysiące uznano za zaginione. 15. rocznica

2010 - Zmarła Lynn Rachel Redgrave, angielska aktorka, zagrała w filmach: "Wyznania zakupoholiczki”, "Piotruś Pan”, "Bezwarunkowa miłość”, "Układ prawie idealny”, "Bogowie i potwory”. W 2001 roku została odznaczona Orderem Imperium Brytyjskiego. Urodziła się 8 marca 1943 roku.

2011 - Operacja "Neptune Spear”: prezydent USA Barack Obama poinformował o śmierci Usamy ibn Ladina, ukrywającego się w miejscowości Abbottabad w Pakistanie. Przywódca Al-Kaidy został zabity podczas akcji przeprowadzonej przez oddział specjalny Navy SEALs - Team Six. Po 38-minutowej akcji ciało przywódcy Al-Kaidy zostało zabrane do Afganistanu w celach identyfikacyjnych, a następnie pochowane w Oceanie Indyjskim w ciągu 24 godzin od śmierci. Operacja Trójząb Neptuna została przeprowadzona bez śmierci żadnego amerykańskiego żołnierza.

2015 - Zmarła Maja Plisiecka, rosyjska tancerka i choreografka. Wykonywała główne partie w baletach klasycznych - Odetty-Odylii w "Jeziorze łabędzim" Piotra Czajkowskiego, Julii w "Romeo i Julii" Sergiusza Prokofjewa. Tańczyła też w baletach współczesnych kompozytorów - Egina w "Spartakusie" Arama Chaczaturiana. Urodziła się 20 listopada 1925 roku.

2015 - Urodziła się księżniczka Karolina z Cambridge, księżniczka Zjednoczonego Królestwa z dynastii Windsorów, córka Wilhelma, księcia Cambridge i jego żony, Katarzyny, księżnej Cambridge, prawnuczka królowej Elżbiety II. Zajmuje trzecie miejsce w linii sukcesji brytyjskiego tronu. Jej ojciec jest bezpośrednim sukcesorem królowej i ma szanse w przyszłości zostać królem Zjednoczonego Królestwa. Poprzez swojego przodka, Jana Wilhelma Friso, księcia Oranii spokrewniona jest ze wszystkimi rodzinami królewskimi i książęcymi panującymi w Europie.

2016 - Zmarł Michał Zieliński, ekonomista, dziennikarz. Był pracownikiem naukowym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. W 1980 roku tworzył uczelniany komitet założycielski "Solidarności" na uniwersytecie. Później działał w komisji zakładowej "Solidarności". Jako dziennikarz związany z "Tygodnikiem Powszechnym" czy "Wprost". Pisał też do "Gazety Wyborczej", prowadził programy ekonomiczne w TVP3 Lublin. Urodził się 20 listopada 1949 roku.

2018 - Zmarł Ryszard Kasperek, pilot szybowcowy, śmigłowcowy i samolotowy. Uczestniczył w wielu zawodach lotniczych, w akrobacjach indywidulanych i zespołowych, takie zawody również sędziował. Należał do polskiej reprezentacji Mistrzostwach Świata w Akrobacji Samolotowej w Rosji, Niemczech Anglii i Francji, uczestniczył także w IV Śmigłowcowych Mistrzostwach Świata, rozgrywanych w Polsce. Był cenionym w kraju i za granicą pilotem - instruktorem, laureatem wielu nagród i wyróżnień. Urodził się 17 maja 1931 roku. 5. rocznica

2020 - Zmarł Stefan Hambura, prawnik, obywatel Polski i Niemiec. Jako adwokat reprezentował polskie organizacje w Niemczech, był pełnomocnikiem rodzin ofiar katastrofy smoleńskiej, między innymi Anny Walentynowicz, Andrzeja Przewoźnika, Janusza Kochanowskiego i Zbigniewa Wassermanna. Mecenas Stefan Hambura działał na rzecz Polaków mieszkających w Niemczech i bronił ich praw. Pomagał między innymi osobom, którym urzędy do spraw młodzieży odebrały dzieci na rzecz niemieckich współmałżonków, a także polskim ofiarom nazizmu. Reprezentował Związek Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych, w imieniu którego domagał się zadośćuczynienia od państwa niemieckiego. Urodził się 1 maja 1961 roku.

2021 - Zmarł Bronisław Cieślak, aktor, dziennikarz, prezenter telewizyjny i polityk. Ogromną popularność zdobył w roli porucznika MO Sławomira Borewicza, w serialu telewizyjnym "07 zgłoś się". Wystąpił także w popularnej produkcji paradokumentalnej "Malanowski i partnerzy", gdzie zagrał Bronisława Malanowskiego. Był posłem na Sejm III i IV kadencji, w latach 1997-2005. Urodził się 8 października 1943 roku.

2022 - Zmarł Stanisław Tomkiewicz, dziennikarz i rolnik, poseł na Sejm X kadencji. W latach 80. działał w organizacjach opozycyjnych - Niezależnym Samorządnym Związku Zawodowym Rolników Indywidualnych "Solidarność” i w Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej. Następnie był posłem, a od 1991 roku nie prowadził działalności politycznej. Zajmował się hodowlą koni, prowadził gospodarstwo agroturystyczne, pisał w lokalnej prasie w Kotlinie Kłodzkiej. Urodził się 10 października 1945 roku. 1. rocznica

Zobacz także

2024-03-08, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 8 marca - Międzynarodowy Dzień Praw Kobiet. » więcej 2024-03-07, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 7 marca 322 pne. - Zmarł Arystoteles, grecki filozof. Jeden z trzech - obok Sokratesa i Platona - najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji. Był twórcą… » więcej 2024-03-06, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 6 marca - Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych. Jest poświęcony pamięci osób, które sprzeciwiały się ustrojom totalitarnym i masowym zbrodniom w… » więcej 2024-03-05, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 5 marca - Dzień Wiedzy o Dysocjacyjnych Zaburzenia Osobowości. 5 marca - Dzień Europejskiego Geodety i Geoinformacji, obchodzony od 2012 z inicjatywy Europejskiej… » więcej 2024-03-04, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 4 marca - Na Litwie obchodzone są Kaziuki - w Wilnie odpustowy jarmark z okazji święta Świętego Kazimierza. 4 marca - Światowy Dzień Nauk Inżynieryjnych… » więcej 2024-03-03, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 3 marca - Międzynarodowy Dzień dla Ucha i Słuchu - ustanowiony z inicjatywy światowej organizacji zdrowia WHO 3 marca - Międzynarodowy Dzień Pisarzy… » więcej 2024-03-02, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 02 marca 1333 - Zmarł Władysław Łokietek, książę kujawsko-łęczycki, król Polski. Rozpoczął proces scalania ziem polskich: zajął Kraków, odzyskał… » więcej 2024-03-01, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 1 marca - Światowy Dzień Obrony Cywilnej, ustanowiony przez zgromadzenie ogólne Międzynarodowej Organizacji Obrony Cywilnej w 1990 roku. 1 marca - Międzynarodowy… » więcej 2024-02-29, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 29 lutego - Dzień Chorób Rzadkich obchodzony co roku ostatniego dnia lutego, zapoczątkowany przez Europejską Federację Rodziców Pacjentów i Pacjentów z… » więcej 2024-02-28, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 28 lutego - Dzień Chorób Rzadkich. 28 lutego - Święto narodowe Finlandii - Dzień Kalewali, obchodzony w rocznicę opublikowania w 1835 roku eposu narodowego… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »