Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2023-02-23, 07:00 Autor: IAR/D.Panek

Kartka z kalendarza

1280 - 600 polskich rycerzy rozbiło dziesięciokrotnie liczniejsze wojska tatarsko-ruskie w bitwie pod Goźlicami koło Koprzywnicy.

1455 - Umowna data publikacji pierwszej drukowanej książki. Biblia Gutenberga wydrukowana została prawdopodobnie w około 200 egzemplarzach, z czego 165 na papierze a pozostałe na pergaminie.

1651 - W czasie powstania Chmielnickiego wojska polskie, pod dowództwem hetmana Marcina Kalinowskiego, pokonały w bitwie pod Krasnem na Ukrainie wojska kozackie, pod wodzą pułkownika Danyło Neczaja, zastępcy Bohdana Chmielnickiego.

1685 - Urodził się Georg Friedrich Haendel, niemiecki kompozytor, uznawany obok Jana Sebastiana Bacha, za najwybitniejszego kompozytora baroku.

1766 - We Francji zmarł Stanisław Leszczyński, król Polski w latach 1704-1709 i 1733-1736, książę Lotaryngii.

1820 - Zmarł Alojzy Feliński, poeta, dramatopisarz, tłumacz, historyk i teoretyk literatury. Jest między innymi autorem dramatu "Barbara Radziwiłłówna” oraz hymnu "Boże, coś Polskę”.

1830 - Zmarł Jean Pierre Norblin de la Gourdaine, francuski rysownik, grafik, malarz i ilustrator. W 1774 roku został sprowadzony do Polski przez Czartoryskich. Jest uważany za ojca polskiego malarstwa rodzajowego.

1840 - Urodził się Carl Menger, austriacki ekonomista. W 1871 roku opublikował "Zasady ekonomii", których wydanie uznaje się za początek szkoły austriackiej. Stworzył teorię wartości i ceny. Zmarł 27 lutego 1921 roku.

1846 - Po trzech dniach upadło powstanie chochołowskie.

1850 - Urodził się Julian Ochorowicz, psycholog, filozof, publicysta, wynalazca, poeta, publicysta i fotografik. Jest uważany za polskiego pioniera psychologii eksperymentalnej i hipnologii, który stworzył laboratorium psychologiczne w Wiśle.

1850 - Urodził się César Ritz, szwajcarski hotelarz oraz założyciel wielu hoteli, nazywany "królem hotelarzy i hotelarzem dla królów”.

1855 - Zmarł Carl Friedrich Gauss, niemiecki matematyk, fizyk, astronom i geodeta, zwany przez sobie współczesnych "księciem matematyków".

1859 - Zmarł Zygmunt Krasiński, poeta, dramatopisarz, autor "Nie-Boskiej komedii" oraz "Irydiona", jeden z trójcy wieszczów, obok Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego, największych poetów polskiego romantyzmu.

1860 - Urodził się Henryk Bogowid Korwin-Krukowski, profesor metalurgii. Był jednym z założycieli Politechniki Warszawskiej w 1915 roku, od 1920 roku profesor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, której był rektorem w latach 1930-31. Zmarł 19 kwietnia 1937 roku.

1863 - Powstanie Styczniowe: po porażkach odniesionych pod Krzywosądzem i Nową Wsią Ludwik Mierosławski zrzekł się stanowiska dyktatora powstania i opuścił Królestwo Polskie. 160. rocznica

1871 - Urodził się Zygmunt Moczyński, pedagog muzyczny, kompozytor, dyrygent, przywódca pomorskiej organizacji konspiracyjnej w latach 1939-1940.

1881 - Urodził się Tytus Brandsma, holenderski zakonnik, franciszkanin, karmelita, filozof, nauczyciel akademicki, dziennikarz, tłumacz, ojciec duchowy holenderskich dziennikarzy, asystent kościelny czasopism wydawanych w ówczesnej Holandii, błogosławiony Kościoła katolickiego.

1884 - Urodził się Kazimierz Funk, biochemik, twórca nauki o witaminach i terminu "witamina”. Odkrył i wyodrębnił z otrębów ryżowych pierwszą witaminę B1, zajmował się leczeniem chorych na awitaminozy.

1887 - Trzęsienie ziemi i wywołane nim tsunami zabiły około dwóch tysięcy osób we włoskiej Ligurii i na francuskim Lazurowym Wybrzeżu.

1890 - Zmarła Katarzyna Lewocka, pisarka i pamiętnikarka.

1892 - Niemiecki inżynier Rudolf Diesel opatentował silnik wysokoprężny.

1902 - W Warszawie urodził się Stefan Osiecki, filmowiec, grafik, alpinista, żołnierz kampanii wrześniowej. Jego imieniem nazwano jeden ze szczytów w chilijskich Andach - Cerro Osiecki. Tworzył filmy krótkometrażowe o tematyce górskiej.

1903 - W Wilnie urodził się Antoni Uniechowski, plastyk, scenograf, ilustrator książek, między innymi "Popiołów" Stefana Żeromskiego, "Potopu" Henryka Sienkiewicza i "Lalki" Bolesława Prusa.

1905 - Amerykański adwokat Paul Harris założył w Chicago organizację Rotary International. Jest to stowarzyszeniem przedsiębiorców i ludzi różnych zawodów z całego świata, które świadczy pomoc humanitarną oraz pomaga budować dobrą wolę i pokój na świecie.

1907 - Urodził się hrabia Hans-Jürgen von Blumenthal, niemiecki oficer, członek Widerstandu, aktywnie zaangażowany w antynazistowski ruch oporu, między innymi uczestnik nieudanego zamachu z 20 lipca 1944 na Adolfa Hitlera.

1915 - Urodził się Janusz Durko, historyk, archiwista i muzeolog. Był między innymi dyrektorem Muzeum Historycznego Miasta Stołecznego Warszawy. Za uratowanie w czasie okupacji niemieckiej kilkudziesięciu Żydów, uciekinierów z warszawskiego getta, Instytut Jad Waszem nadał mu i jego żonie Janinie tytuł "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata".

1915 - Urodził się Jon Hall, właściwie Charles Felix Locher, amerykański aktor filmowy. Grał między innymi w filmach: "Ali Baba i czterdziestu rozbójników", "Cobra Woman", "Niewidzialny agent" oraz "Zemsta niewidzialnego człowieka". Zmarł 13 grudnia 1979 roku.

1915 - Urodził się Paul Warfield Tibbets junior, amerykański pilot wojskowy, generał brygady US Air Force, dowódca załogi Boeinga B-29 Superfortressa o nazwie własnej "Enola Gay”, z którego 6 sierpnia 1945 roku zrzucono bombę atomową na Hiroszimę. Zmarł 1 listopada 2007 roku.

1916 - Zmarł Stanisław Rotwand, prawnik, przemysłowiec, finansista, filantrop, działacz społeczny i gospodarczy.

1918 - Niemiecki inżynier Artur Scherbius złożył wniosek o opatentowanie wirnikowej maszyny szyfrującej Enigma.

1920 - 80 tysięcy osób uczestniczyło w wiecu w Cieszynie, domagając się przyłączenia Śląska Cieszyńskiego do Rzeczypospolitej i protestując przeciwko stronniczości międzynarodowej komisji, która wspierała Czechosłowację w sporze z Polską o ten region.

1920 - Przedstawiciele Polski i Białoruskiej Republiki Ludowej podpisali w Rydze umowę o charakterze konwencji wojskowej, mówiącej o wspólnej walce z bolszewikami.

1927 - Zmarł Einar Holboll, duński filantrop, naczelnik poczty królewskiej, znany z wprowadzenia do obiegu w 1904 pierwszego znaczka bożonarodzeniowego. Zysk ze sprzedaży przeznaczono na działalność dobroczynną na rzecz duńskich dzieci.

1928 - W Srebrnikach urodziła się Urszula Modrzyńska, aktorka filmowa i teatralna, odtwórczyni ról Doroty w "Pokoleniu" Andrzeja Wajdy oraz Jagienki w "Krzyżakach" Aleksandra Forda.

1930 - Zmarła Mabel Normand, właściwie Mabel Ethelreid Fortesque, amerykańska aktorka komediowa epoki kina niemego. Wystąpiła u boku Charlesa Chaplina między innymi w filmach: "Charlie i Mabel na spacerze", "Charlie i manekin" oraz "Charlie jest tatusiem".

1936 - Urodził się Stanisław Szmidt, duchowny rzymskokatolicki, salezjanin, autor pieśni religijnych w tym między innymi polskiego przekładu "Barki".

1938 - Michał Offierski na motoszybowcu Bąk ustanowił międzynarodowy rekord długotrwałości lotu wynoszący pięć godzin 24 minuty i 19 sekund.

1938 - Urodził się Jiří Menzel, czeski reżyser, scenarzysta i aktor filmowy, laureat Oscara.

1940 - Urodził się Peter Henry Fonda, amerykański aktor, scenarzysta oraz reżyser filmowy i telewizyjny. Wystąpił między innymi w filmach: "Tammy i doktor", "Zwycięzcy", "Lilith", "Młodzi kochankowie" oraz "Swobodny jeździec", do którego był także współtwórcą scenariusza.

1941 - Zespół kierowany przez amerykańskiego chemika Glenna T. Seaborga po raz pierwszy wytworzył pluton.

1942 - Na Morzu Czarnym zatonął statek "Struma", omyłkowo storpedowany przez sowiecki okręt podwodny. Na jego pokładzie znajdowało się 769 rumuńskich Żydów.

1942 - Wojna na Pacyfiku: japoński okręt podwodny ostrzelał rafinerię ropy w Santa Barbara w Kalifornii. Był to pierwszy japoński atak na obiekt na kontynentalną część USA.

1943 - Oddział Gwardii Ludowej "Iskra” opanował Głogów Małopolski w powiecie rzeszowskim. Partyzanci spalili budynki magistratu, poczty i posterunku policji. 80. rocznica

1945 - 100-tysięczna armia radziecka oraz pięć tysięcy polskich żołnierzy zdobyli Twierdzę Poznań.

1945 - Neutralna do tej pory Turcja przystąpiła do obozu aliantów i wypowiedziała wojnę Rzeszy Niemieckiej.

1945 - Zmarł Aleksiej Tołstoj, rosyjski pisarz, dramaturg, publicysta, jeden z głównych przedstawicieli rosyjskiej prozy realistycznej. Najbardziej znany, jako autor "Drogi przez mękę", trylogii rozgrywającej się w czasach rewolucji październikowej i poświęconej losom inteligencji. Był propagandzistą komunistycznym, idealizował Józefa Stalina, jako następcę Piotra Wielkiego.

1951 - Urodziła się Ewa Bem, piosenkarka i wokalistka jazzowa, autorka tekstów, wykonawczyni takich przebojów jak: "Wyszłam za mąż zaraz wracam", "Żyj kolorowo", "Moje serce to jest muzyk".

1955 - Zmarł Paul Claudel, francuski poeta i dramaturg, symbolista. Jest między innymi autorem dramatów lirycznych: "Drzewo", "Złota czaszka" oraz tomów poezji: "Pięć wielkich ód", "Wieniec łask Roku Pańskiego".

1965 - Zmarł Stan Laurel, właściwie Arthur Stanley Jefferson, angielski komik, scenarzysta i reżyser. W 1960 roku uhonorowany został Oscarem za wybitne osiągnięcia w twórczości filmowej. Znany głównie z filmów z Oliverem Hardy, z którym stworzyli popularną serię komediową Flip i Flap.

1970 - W Australii oddano do użytku linię kolejową Indian Pacific łączącą Perth nad Oceanem Indyjskim z Sydney nad Pacyfikiem. Linia liczy 4352 kilometrów długości.

1973 - Zmarł Dickinson Woodruff Richards, amerykański lekarz i fizjolog, laureat Nagrody Nobla, którą otrzymał w 1956 roku wraz z André Cournandem i Wernerem Forssmannem za prace z fizjopatologii krążenia oraz za badania nad cewnikowaniem serca.

1975 - Zmarł Leon Wójcikowski, tancerz, choreograf i pedagog, uważany za jednego z najwybitniejszych tancerzy baletowych XX wieku.

1978 - W Katowicach powstał Komitet Wolnych Związków Zawodowych. Jego założycielami byli Kazimierz Świtoń, Roman Kściuczek, Ignacy Pines, Władysław Sulecki i Tadeusz Kicki.

1981 - W Moskwie rozpoczął się XXVI Zjazd KPZR. W jego obradach uczestniczyła polska delegacja z Wojciechem Jaruzelskim i Stanisławem Kanią na czele. Był to ostatni zjazd Leonida Breżniewa, który zmarł w 1982 roku.

1981 - Kazimierz Deyna podpisał kontrakt z amerykańskim klubem San Diego Sockers. Zadebiutował 28 marca 1981 w wygranym 2:1 meczu z Vancouver Whitecaps. W tym klubie grał regularnie przez siedem lat - rozegrał łącznie 105 spotkań. Zginął w wypadku samochodowym w San Diego, w drodze powrotnej do domu, 1 września 1989 roku.

1982 - 53 procent mieszkańców Grenlandii opowiedziało się za wystąpieniem z Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej.

1987 - W Poznaniu zmarł Edmund Szyc, piłkarz, działacz sportowy, współzałożyciel klubu Warta Poznań, powstaniec wielkopolski. W 1912 wraz z sześcioma kolegami, niezadowolony, że w zaborze pruskim w piłkę nożną można było grać tylko w niemieckich klubach, postanowił założyć pierwszy polski klub piłkarski w Poznaniu.

1988 - W Wałczu urodził się Michał Kubiak, siatkarz, mistrz świata z 2014 i 2018 roku, członek zwycięskiej drużyny Ligi Światowej, medalista mistrzostw Europy i Pucharu Świata. W latach 2015-2021 był kapitanem reprezentacji Polski.

1988 - W Warszawie zmarł Mieczysław Milecki, aktor teatralny i filmowy, znany z filmów "Zbrodniarz i panna", "Pingwin" i serialu "Podziemny front", reżyser radiowy. Najbardziej znany, jako ksiądz Komodziński w "Nocach i dniach" Marii Dąbrowskiej w reżyserii Jerzego Antczaka.

1991 - Marian Krzaklewski wybrany został przewodniczącym NSZZ "Solidarność". Zastąpił Lecha Wałęsę, pokonując w wyborach Bogdana Borusewicza i Lecha Kaczyńskiego.

1995 - Zmarł James Herriot, właściwie James Alfred "Alf” Wight, brytyjski lekarz weterynarii i pisarz, autor cyklu powieści "Wszystkie stworzenia duże i małe", na podstawie, których powstał serial BBC.

1998 - Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski w Warszawie i papież Jan Paweł II w Watykanie ratyfikowali konkordat między Polską a Stolicą Apostolską.

1999 - Premier Jerzy Buzek kontrasygnował akt ratyfikujący Traktat północnoatlantycki i przystąpienie Polski do NATO.

2000 - Zmarła Ofra Haza, izraelska piosenkarka, kompozytorka, aktorka. Jej najbardziej znane piosenki to: "Chai', "Im nin'alu”, "Elo Hi” z filmu "Królowa Margot" oraz "Deliver Us” z animowanego filmu "Książę Egiptu".

2000 - Zmarł Stanley Matthews, angielski piłkarz, prawoskrzydłowy. Pierwszy zdobywca Złotej Piłki tygodnika "France Football”.

2001 - Decyzją ministerstwa zdrowia ustanowiono 23 lutego Ogólnopolskim Dniem Walki z Depresją.

2001 - W fińskiej miejscowości Lahti polski skoczek narciarski Adam Małysz zdobył swój pierwszy tytuł mistrza świata.

2005 - We Włoszech ukazała się piąta książka Jana Pawła II - "Pamięć i tożsamość".

2005 - Zmarł Henryk Cyganik, poeta, dziennikarz, publicysta, satyryk i pisarz. Był między innymi kierownikiem literackim teatrów: imienia Ludwika Solskiego w Tarnowie, krakowskiego Teatru Groteska, Teatru Ludowego oraz dziennikarzem Rozgłośni Polskiego Radia w Krakowie.

2006 - 65 osób zginęło, a 32 zostały ranne w wyniku zawalenia hali targowej w Moskwie.

2007 - W porcie lotniczym w amerykańskim Phoenix zastosowano po raz pierwszy skaner do prześwietlania odzieży pasażerów przy pomocy promieniowania RTG.

2009 - Zmarł Franciszek Starowieyski, grafik, malarz, rysownik i scenograf. Popularność zyskał w latach 60. XX wieku serią plakatów teatralnych i filmowych.

2011 - Z linii montażowej warszawskiej FSO zjechał ostatni samochód. Był to model Aveo Chevroleta produkowany przez ukraińskiego właściciela FSO - koncern UkrAWTO. W sumie wyprodukowano ponad 126 tysięcy egzemplarzy tego samochodu. W warszawskiej FSO od 1951 roku powstawały Warszawy, Syreny, Polskie Fiaty 125 p, Polonezy oraz samochody Daewoo. W sumie na Żeraniu wyprodukowano i zmontowano ponad trzy miliony 950 tysięcy samochodów.

2012 - Zmarł Kazimierz Żygulski, socjolog kultury, działacz polityczny, więzień sowieckich łagrów, minister kultury w latach 1982-1986 w rządach Wojciecha Jaruzelskiego i Zbigniewa Messnera.

2014 - Zmarł Tadeusz Chyła, piosenkarz, kompozytor, gitarzysta, satyryk, aktor, członek "Silnej Grupy Pod Wezwaniem", autor muzyki i wykonawca między innymi tekstu Andrzeja Waligórskiego "Ballada o cysorzu".

2016 - Zmarł Natan Tenenbaum, polski satyryk, poeta i autor tekstów scenicznych, żydowskiego pochodzenia. W latach 60. XX wieku pracował, jako dziennikarz w Polskim Radio. Był aktywnym uczestnikiem protestów studenckich w marcu 1968, brał udział w demonstracji przeciwko zdjęciu z afisza "Dziadów".

2018 - Zmarł Lewis Gilbert, brytyjski reżyser, producent i scenarzysta. Aktor dziecięcy. Twórca trzech filmów o przygodach Jamesa Bonda - "Żyje się tylko dwa razy", "Szpieg, który mnie kochał" i "Moonraker".

2019 - Zmarł Krzysztof Ludwik Birkenmajer, geolog, speleolog i polarnik. Profesor w Instytucie Nauk Geologicznych PAN w Krakowie. Uczestniczył w 23 wyprawach na Spitsbergen, Antarktydę i Grenlandię gdzie odkrył i opisał liczne formacje, z czego tylko na Antarktydzie wprowadził ponad 200 nazw geograficznych związanych z Polską.

2019 - Zmarł Tadeusz Kraśko, dziennikarz telewizyjny, reżyser i scenarzysta filmów dokumentalnych, reportażysta, publicysta, dyplomata. Realizator licznych reportaży zagranicznych między innymi z Włoch, Kuby, Litwy, Rosji, USA, Szwecji, Niemiec i Chorwacji.

2020 - Zmarł Herve Bourges, były szef Radio France Internationale i grupy France Televisions.

2020 - Zmarł Chitetsu Watanabe, japoński superstulatek. Po śmierci Gustava Gernetha, 22 października 2019 roku został zweryfikowany przez Gerontology Research Group, jako najstarszy żyjący mężczyzna na świecie.
23 lutego - Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją.

23 lutego - Międzynarodowy Dzień Pomocy Potrzebującym.

23 lutego - Święto Geografii Wojskowej.

23 lutego - Dzień bez Łapówki.

23 lutego - Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem, trwający od 20 do 26 lutego..

23 lutego - Tydzień Modlitw o Trzeźwość Narodu, trwający od 19 do 25 lutego.

Zobacz także

2024-04-03, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 3 kwietnia - Ogólnopolski Dzień Trzeźwości. 3 kwietnia - Światowy Tydzień Pracownika Ochrony Zdrowia, trwający do 8 kwietnia. 3 kwietnia - Tydzień… » więcej 2024-04-02, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 2 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci, obchodzony od 1967 roku, w rocznicę urodzin duńskiego pisarza Jana Christiana Andersena. 2 kwietnia… » więcej 2024-04-01, godz. 07:30 Kartka z kalendarza Prima Aprilis, dzień żartów, obchodzony w wielu krajach świata 1 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Ptaków, ustanowiony w 1906 podczas ratyfikacji Konwencji… » więcej 2024-03-31, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 31 marca - Wielkanoc - Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego 31 marca - Święto narodowe na Malcie - Dzień Wolności, w rocznicę opuszczenia wyspy w 1979… » więcej 2024-03-30, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 30 marca - Wielka Sobota - dzień czuwania przy grobie Jezusa i oczekiwania na Jego Zmartwychwstanie. Liturgia Wigilii Paschalnej z odnowieniem przyrzeczeń chrzcielnych… » więcej 2024-03-29, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 29 marca - Dzień Metalowca. » więcej 2024-03-28, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 28 marca - 845 r. Paryż został złupiony przez wikingów. Wikingowie wielokrotnie w IX wieku najeżdżali to miasto, pustosząc je i paląc. Przełom nastąpił… » więcej 2024-03-27, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 27 marca - Międzynarodowy Dzień Teatru, ustanowiony w 1961 roku, podczas kongresu Międzynarodowego Instytutu Teatralnego w Helsinkach » więcej 2024-03-26, godz. 01:25 Kartka z kalendarza 26 marca - Dzień Modlitw za Więźniów, ustanowiony na Konferencji Episkopatu Polski w 2009 roku, w dniu wspomnienia świętego Dobrego Łotra, patrona więźniów… » więcej 2024-03-25, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 25 marca - Dzień Świętości Życia, święto obchodzone przez Kościół katolicki w Polsce, w celu przypomnienia o nadrzędnej wartości życia ludzkiego. 25… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »