Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 03.04.2021
2021-04-03, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 03.04.2021

[fot.https://instytutslaski.pl/nowosci/100-lecie-plebiscytu-na-gornym-slasku/]
[fot.https://instytutslaski.pl/nowosci/100-lecie-plebiscytu-na-gornym-slasku/]
Wśród polskich instytucji działających na Śląsku 100 lat temu niewątpliwie wyróżniał się Polski Komisariat Plebiscytowy i ludzie z nim związani.
Na szczególną uwagę zasługiwali Daniel Kęszycki konsul RP w Opolu i Józef Rymer górnik i powstaniec śląski oraz Konstanty Wolny, działacz narodowy i pierwszy marszałek Sejmu Śląskiego.

Ten pierwszy, uczestnik powstania wielkopolskiego ściśle współpracował z Wojciechem Korfantym, który wiele razy odwiedzał polski konsulat w Opolu. Kiedy Komisja Plebiscytowa planowała niekorzystny dla Polski podział Górnego Śląska, przekazał poufną informacje Korfantemu. Na Śląsku został ogłoszony strajk generalny i zaraz potem wybuchło III powstanie śląskie.

Natomiast Józef Rymer to pierwszy wojewoda śląski. W Komisariacie Plebiscytowym pełnił funkcję zastępcy Wojciecha Korfantego .Wcześniej w czasie III powstania śląskiego był członkiem Naczelnej Władzy Cywilnej.W czerwcu 1922 roku w imieniu Ślązaków witał wkraczające na Śląsk wojsko polskie.

Wybitnym działaczem Komisariatu był także Konstanty Wolny adwokat i działacz w czasie studiów we Wrocławiu związany z Towarzystwem Akademików Górnoślązaków. Działał w Stronnictwie Polskim na Śląsku. Był też prezesem Śląskiej Dzielnicy Polskiego Towarzystwa gimnastycznego „Sokół”. Został pierwszym marszałkiem Sejmu Śląskiego. Funkcję marszałka sprawował przez trzy kadencje. Był inicjatorem założenia Biblioteki Sejmu Śląskiego, która później dała początek Bibliotece Śląskiej.

Ważną rolę odgrywał też Józef Alojzy Gawrych ps. „Hawrych”, „Laudański”, szef sekcji wywiadowczo informacyjnej, działającej w ramach Komisariatu Plebiscytowego. Urodzony w marcu, 130 lat temu, w Wielkopolsce działacz narodowy był wywiadowcą związanym z Oddziałem II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Gawrych redagował również „Gazetę Opolską” a wcześniej pisał do „Dziennika Berlińskiego”. Był powstańcem śląskim i jednym z organizatorów plebiscytu na Górnym Śląsku. W latach 1921–1922 pracował w Naczelnej Radzie Ludowej Górnego Śląska. Wziął udział w powstaniu wielkopolskim, był szefem wydziału prasy w sztabie. Za swe zasługi został na początku 1920 awansowany do stopnia kapitana wojska polskiego. W tym samym roku podjął pracę w Polskim Komisariacie Plebiscytowym w Bytomiu.

Na koniec przypomnimy . Ten as wywiadu polskiego na Śląsku był szefem Policji Polskiego Komisariatu Plebiscytowego Górnego Śląska, ale także szefem Wydziału Wywiadowczo-Informacyjnego. Kierował grupą wywiadowczą. Miał do dyspozycji 25 tajnych agentów działających w instytucjach i urzędach niemieckich. Nadzorował też straż chroniącą urzędników Polskiego Komisariatu Plebiscytowego. Za swoje skuteczne działania wywiadowcze owocujące zwiększeniem terytorium II Rzeczypospolitej był wielokrotnie nagradzany.

Zobacz także

2022-03-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 26.03.2022 W poniedziałek minie 125 lat od powstania Banku Ludowego w Opolu. 90 lat temu szyld Banku Ludowego został uszkodzony po ataku niemieckiej bojówki. Niemcom nie… » więcej 2022-03-19, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 19.03.2022 Prasa polska na Śląsku przez cały okres międzywojenny była ważnym czynnikiem podtrzymywania polskości. Szczególnie odnosiło się to do gazet, czasopism… » więcej 2022-03-12, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 12.03.2022 Wśród najprężniej działających organizacji na Górnym Śląsku było Towarzystwo -Gimnastyczne”Sokół. Już na początku dwudziestego wieku działacze… » więcej 2022-03-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.03.2022 84 lata temu 6 marca 1938 roku rozpoczynał się Kongres Polaków w Niemczech. Największa sali widowiskowa w Berlinie wypełniła się po brzegi. » więcej 2022-02-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022 Kiedy jedni mieszkańcy Śląska Opolskiego emigrowali ze względów politycznych, ale także za chlebem, inni organizowali się, zakładali stowarzyszenia i towarzystwa… » więcej 2022-02-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.02.2022 Pod koniec XIX wieku i na początku XX zaczęła się emigracja ludności z wiejskich powiatów Opolszczyzny, Przemysł górnośląski nie był w stanie wchłonąć… » więcej 2022-01-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.01.2022 Wielu duchownych angażowało się w walkę na rzecz polskości Śląska jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Jednym z nich był… » więcej 2022-01-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.01.2022 Zaraz po rozpoczęciu II wojny światowej działalność Związku Polaków w Niemczech została uznana przez władze hitlerowskie za nielegalną. » więcej 2022-01-15, godz. 12:00 O polskość Śląska Opolskiego 15.01.2022 Za kilka dni minie 159 rocznica wybuchu powstania styczniowego w którym także zaangażowali się Ślązacy. Do Mysłowic położonych na granicy Rosji, Prus… » więcej 2022-01-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.01.2022 Podczas II wojny światowej, także na Śląsku ważną rolę odgrywały dziewczęta i kobiety. Wśród nich te zaangażowane w działalność Armii Krajowej i… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »