Radio Opole » Kraj i świat
2024-05-11, 07:10 Autor: PAP

Biała Podlaska/ Historyk: odnalezione niewybuchy to prawdopodobnie sowieckie bomby z II wojny światowej

Bomby lotnicze odnalezione w rejonie ul. Sidorskiej w Białej Podlaskiej to prawdopodobnie bomby sowieckie z II wojny światowej. Może to być pozostałość po stacjonującym na terenie dawnego lotniska 109. pułku bombowym dalekiego zasięgu – powiedział PAP historyk Grzegorz Kurpeta.

Pierwsze niewybuchy znaleziono 23 kwietnia br. podczas prac ziemnych na placu budowy w rejonie ul. Sidorskiej w Białej Podlaskiej. Kolejne wykryto 8 maja podczas patrolu saperskiego. Dotychczas odnaleziono w sumie 36 bomb lotniczych o łącznej wadze ok. 7,3 tony. Niektóre niewybuchy ważyły po 500 kg.


„Sądzę, że są to prawdopodobnie bomby sowieckie z II wojny światowej. Może to być pozostałość po stacjonującym na terenie dawnego lotniska 109. pułku bombowym dalekiego zasięgu. Ewentualnie ma to związek z 1021. batalionem obsługi lotniska stacjonującym tu w latach 1944-46 i wykonującym swoje zadania właśnie na rzecz 109. pułku bombowego” – wyjaśnił Grzegorz Kurpeta z działu historii Muzeum Południowego Podlasia. Jak dodał, stacjonowały tam wtedy m.in. sowieckie samoloty Ił-4.



Podkreślił jednocześnie, że w źródłach historycznych jest bardzo mało informacji na ten temat, jak również w świadomości mieszkańców nie zachowały się żadne wspomnienia związane z obecnością wojsk sowieckich w Białej Podlaskiej. Z dokumentów rosyjskich wynika, że obie jednostki zostały rozformowane 9 maja 1945 r. „Słuch o nich wtedy zaginął. Dopiero w ostatnich dniach znalazłem z budynku muzeum pamiątki po żołnierzach radzieckich tutaj stacjonujących. Wśród nich są czytelne listy i karty pocztowe, dzięki którym możliwe jest poznanie konkretnych jednostek i dat. Wynika z nich, że przebywali tu co najmniej do 1946 r.” – przekazał historyk.



Według niego tak duża liczba bomb lotniczych znalezionych niedawno przy ul. Sidorskiej na tak małym obszarze z pewnością nie świadczy o tym, że jest to pozostałość jakiegokolwiek nalotu. „To musiał być skład tych bomb, ponieważ jeśli byłyby zrzucane, to zachowałyby się w innym stanie, chociażby miałyby pogięte stateczniki. Poza tym eksplozja nawet jednego takiego ładunku wymusiłaby inicjację kolejnych wybuchów” – wyjaśnił.



Jego zdaniem niepotrzebne przy opuszczaniu Białej Podlaskiej bomby zostały zwyczajnie schowane i zakopane przez żołnierzy sowieckich, gdzie zostały odkryte kilkadziesiąt lat później, w kwietniu br., na terenie placu budowy.



Historia bialskiego lotniska sięga 1923 r., kiedy z inicjatywy Stanisława Różyczki de Rosenwerth i inż. Witolda Rumbowicza powstała Podlaska Wytwórnia Samolotów. „Kadra konstruktorska tej prywatnej fabryki celowała najpierw w samoloty turystyczne bądź sportowe, co jednak stało się jej piętą achillesową ze względu na ograniczone zainteresowanie” – dodał Kurpeta.



Po kryzysie w latach 20. XX wieku ratunkiem okazała się produkcja dla wojska. Pod koniec 1932 roku udziały wykupiło państwo i spółka została upaństwowiona. W 1936 roku została podporządkowana Państwowym Zakładom Lotniczym. W latach 1925–1939 wyprodukowano łącznie ok. 1,5 tys. samolotów i szybowców, m.in. Potez, Bartel, PWS, RWD.



Bialskie lotnisko było bombardowane przez Luftwaffe od 1 września 1939 r. Zarówno większość obiektów fabryki, jak i lotnisko zostały zniszczone. Pracownicy zostali ewakuowani, 16 września przekroczyli granicę polsko-rumuńską, gdzie zakopali zabraną ze sobą dokumentację Podlaskiej Wytwórni Samolotów. Wojska niemieckie zlokalizowały tu m.in. bazę dla samolotów atakujących ZSRR. „Ściągano tu też rannych z frontu wschodniego. Wraz z przesuwaniem się frontu Niemcy zniszczyli pas startowy, który sami wybudowali” – przekazał Grzegorz Kurpeta. Po wkroczeniu Armii Czerwonej w 1944 r. bialskie lotnisko zajęli żołnierze sowieccy.(PAP)


autorka: Gabriela Bogaczyk


gab/ miś/


Kraj i świat

2024-06-20, godz. 11:40 Pogromca flagowców powraca: globalna premiera serii realme GT 6 z ceną początkową od 2699 zł i cashbackiem w wysokości… realme, najszybciej rozwijająca się marka smartfonów na świecie, z dumą ogłasza długo wyczekiwany globalny debiut serii realme GT 6 obejmującej modele… » więcej 2024-06-20, godz. 11:30 Norwegia/ Szef MSZ: za sprawą Tuska Polska wróciła do centrum Europy Za sprawą powrotu do władzy Donalda Tuska Polska wróciła do centrum Europy; to jest dla nas, Norwegów, bardzo dobra wiadomość - oznajmił minister spraw… » więcej 2024-06-20, godz. 11:20 ME 2024 - austriacki bramkarz: nie boję się Lewandowskiego 'Nie boję się Roberta Lewandowskiego' - zapewnił przed piątkowym meczem z Polską w piłkarskich mistrzostwach Europy bramkarz reprezentacji Austrii Patrick… » więcej 2024-06-20, godz. 11:20 Ekstraliga żużlowa - mecz na szczycie w Gorzowie w 9. kolejce (program) Niedzielny mecz w Gorzowie Wlkp. pomiędzy wiceliderem tabeli Stalą i broniącym tytułu, jedynym zespołem z kompletem punktów Motorem Lublin zapowiada się… » więcej 2024-06-20, godz. 11:10 Lubnauer: patriotyzm i postawa obywatelska to ważny element edukacji Patriotyzm, postawa obywatelska, świadomość praw i obowiązków to bardzo ważny element edukacji; bycie obywatelem jest dużą odpowiedzialnością - powiedziała… » więcej 2024-06-20, godz. 11:10 Podczas targów Intersolar 2024 firma Sigenergy przechodzi od produktów dla gospodarstw domowych do oferty skierowanej… MONACHIUM, 20 czerwca 2024 r. /PRNewswire/ -- Rok po pomyślnym wprowadzeniu na rynek rozwiązania SigenStor przeznaczonego dla gospodarstw domowych podczas targów… » więcej 2024-06-20, godz. 11:10 Szefowie MSWiA i MEN zaapelowali o troskę o bezpieczeństwo w trakcie wakacji (opis) Szefowie MSWiA i MEN zaapelowali w czwartek do samorządów, organizatorów wakacyjnych imprez i wyjazdów oraz do wszystkich osób, które jadą na wakacje, zajmują… » więcej 2024-06-20, godz. 11:00 Podlaskie/ 195 mln euro na inwestycje dla obszarów funkcjonalnych Białegostoku, Łomży i Suwałk 195 mln euro na inwestycje w transport, edukację czy działania na rzecz seniorów dostaną łącznie obszary funkcjonalne Białegostoku, Łomży i Suwałk. W… » więcej 2024-06-20, godz. 11:00 Amerykańska firma Northrop Grumman rozpocznie produkcję amunicji na Ukrainie Koncern zbrojeniowy ze Stanów Zjednoczonych Northrop Grumman rozpocznie produkcję amunicji na Ukrainie - poinformował ukraiński portal Militarnyj. To pierwsza… » więcej 2024-06-20, godz. 11:00 Katowice/ Upamiętniono Narodowy Dzień Powstań Śląskich Uroczystość z okazji Narodowego Dnia Powstań Śląskich odbyła się w czwartek pod pomnikiem Powstańców Śląskich w Katowicach. Wicewojewoda Michał Kopański… » więcej
2345678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »