Radio Opole » Kraj i świat
2024-05-11, 07:10 Autor: PAP

Biała Podlaska/ Historyk: odnalezione niewybuchy to prawdopodobnie sowieckie bomby z II wojny światowej

Bomby lotnicze odnalezione w rejonie ul. Sidorskiej w Białej Podlaskiej to prawdopodobnie bomby sowieckie z II wojny światowej. Może to być pozostałość po stacjonującym na terenie dawnego lotniska 109. pułku bombowym dalekiego zasięgu – powiedział PAP historyk Grzegorz Kurpeta.

Pierwsze niewybuchy znaleziono 23 kwietnia br. podczas prac ziemnych na placu budowy w rejonie ul. Sidorskiej w Białej Podlaskiej. Kolejne wykryto 8 maja podczas patrolu saperskiego. Dotychczas odnaleziono w sumie 36 bomb lotniczych o łącznej wadze ok. 7,3 tony. Niektóre niewybuchy ważyły po 500 kg.


„Sądzę, że są to prawdopodobnie bomby sowieckie z II wojny światowej. Może to być pozostałość po stacjonującym na terenie dawnego lotniska 109. pułku bombowym dalekiego zasięgu. Ewentualnie ma to związek z 1021. batalionem obsługi lotniska stacjonującym tu w latach 1944-46 i wykonującym swoje zadania właśnie na rzecz 109. pułku bombowego” – wyjaśnił Grzegorz Kurpeta z działu historii Muzeum Południowego Podlasia. Jak dodał, stacjonowały tam wtedy m.in. sowieckie samoloty Ił-4.



Podkreślił jednocześnie, że w źródłach historycznych jest bardzo mało informacji na ten temat, jak również w świadomości mieszkańców nie zachowały się żadne wspomnienia związane z obecnością wojsk sowieckich w Białej Podlaskiej. Z dokumentów rosyjskich wynika, że obie jednostki zostały rozformowane 9 maja 1945 r. „Słuch o nich wtedy zaginął. Dopiero w ostatnich dniach znalazłem z budynku muzeum pamiątki po żołnierzach radzieckich tutaj stacjonujących. Wśród nich są czytelne listy i karty pocztowe, dzięki którym możliwe jest poznanie konkretnych jednostek i dat. Wynika z nich, że przebywali tu co najmniej do 1946 r.” – przekazał historyk.



Według niego tak duża liczba bomb lotniczych znalezionych niedawno przy ul. Sidorskiej na tak małym obszarze z pewnością nie świadczy o tym, że jest to pozostałość jakiegokolwiek nalotu. „To musiał być skład tych bomb, ponieważ jeśli byłyby zrzucane, to zachowałyby się w innym stanie, chociażby miałyby pogięte stateczniki. Poza tym eksplozja nawet jednego takiego ładunku wymusiłaby inicjację kolejnych wybuchów” – wyjaśnił.



Jego zdaniem niepotrzebne przy opuszczaniu Białej Podlaskiej bomby zostały zwyczajnie schowane i zakopane przez żołnierzy sowieckich, gdzie zostały odkryte kilkadziesiąt lat później, w kwietniu br., na terenie placu budowy.



Historia bialskiego lotniska sięga 1923 r., kiedy z inicjatywy Stanisława Różyczki de Rosenwerth i inż. Witolda Rumbowicza powstała Podlaska Wytwórnia Samolotów. „Kadra konstruktorska tej prywatnej fabryki celowała najpierw w samoloty turystyczne bądź sportowe, co jednak stało się jej piętą achillesową ze względu na ograniczone zainteresowanie” – dodał Kurpeta.



Po kryzysie w latach 20. XX wieku ratunkiem okazała się produkcja dla wojska. Pod koniec 1932 roku udziały wykupiło państwo i spółka została upaństwowiona. W 1936 roku została podporządkowana Państwowym Zakładom Lotniczym. W latach 1925–1939 wyprodukowano łącznie ok. 1,5 tys. samolotów i szybowców, m.in. Potez, Bartel, PWS, RWD.



Bialskie lotnisko było bombardowane przez Luftwaffe od 1 września 1939 r. Zarówno większość obiektów fabryki, jak i lotnisko zostały zniszczone. Pracownicy zostali ewakuowani, 16 września przekroczyli granicę polsko-rumuńską, gdzie zakopali zabraną ze sobą dokumentację Podlaskiej Wytwórni Samolotów. Wojska niemieckie zlokalizowały tu m.in. bazę dla samolotów atakujących ZSRR. „Ściągano tu też rannych z frontu wschodniego. Wraz z przesuwaniem się frontu Niemcy zniszczyli pas startowy, który sami wybudowali” – przekazał Grzegorz Kurpeta. Po wkroczeniu Armii Czerwonej w 1944 r. bialskie lotnisko zajęli żołnierze sowieccy.(PAP)


autorka: Gabriela Bogaczyk


gab/ miś/


Kraj i świat

2024-06-15, godz. 19:00 MSZ: Krzysztof Ruchniewicz pełnomocnikiem Ministra SZ ds. polsko-niemieckiej współpracy społecznej Minister Radosław Sikorski powołał 13 czerwca prof. Krzysztofa Ruchniewicza na stanowisko Pełnomocnika Ministra Spraw Zagranicznych do spraw polsko-niemieckiej… » więcej 2024-06-15, godz. 19:00 ME w kajakarstwie - srebrna sobota Polaków w Szegedzie (opis) Pięć srebrnych medali i jeden brązowy to sobotni dorobek polskiej reprezentacji kajakarzy rywalizującej w mistrzostwa Europy w węgierskim Szegedzie. Dwukrotnie… » więcej 2024-06-15, godz. 18:50 MŚ w pięcioboju nowoczesnym - piąte miejsce Kasperczaka, Gutkowski siódmy Kamil Kasperczak zajął piąte, a Łukasz Gutkowski siódme miejsce w mistrzostwach świata w pięcioboju nowoczesnym w chińskim Zhengzhou. Zwyciężył Węgier… » więcej 2024-06-15, godz. 18:50 ME 2024 - Probierz: mam już w głowie skład na mecz z Holandią (krótka) Trener piłkarskiej reprezentacji Polski Michał Probierz przyznał w Hamburgu przed niedzielnym meczem z Holandią w grupie D mistrzostw Europy, że 'ma już… » więcej 2024-06-15, godz. 18:50 Ukraiński historyk: konferencja w Szwajcarii to właściwy krok, zachodni przywódcy odrobili lekcję Konferencja pokojowa w Szwajcarii to krok we właściwym kierunku; pokazuje ona, że zachodni przywódcy odrobili lekcję z historii i nie powtórzą błędu konferencji… » więcej 2024-06-15, godz. 18:40 ME 2024 - Hiszpania - Chorwacja 1:0 (bramka) Grupa B: Hiszpania - Chorwacja 1:0 w 29. min. Bramki: 1:0 Alvaro Morata (29). Sędzia: Michael Oliver (Anglia).(PAP) af/ km/ » więcej 2024-06-15, godz. 18:40 ME 2024 - Hiszpania - Chorwacja 2:0 (bramka) Grupa B: Hiszpania - Chorwacja 2:0 w 32. min. Bramki: 1:0 Alvaro Morata (29), 2:0 Fabian Ruiz (32). Sędzia: Michael Oliver (Anglia).(PAP) af/ km/ co/ » więcej 2024-06-15, godz. 18:30 2. Ekstraliga żużlowa - ROW - PSŻ 52:38 Innpro ROW Rybnik - #OrzechowaOsada PSŻ Poznań 52:38. Pierwszy mecz wygrał ROW 48:42 i zdobył punkt bonusowy. Punkty: Innpro ROW Rybnik: Jakub Jamróg… » więcej 2024-06-15, godz. 18:30 2. Ekstraliga żużlowa - Wilki - Wybrzeże 57:33 Cellfast Wilki Krosno - Energa Wybrzeże Gdańsk 57:33. Punkt bonusowy dla zespołu Wilków, który w 1. rundzie wygrał w Gdańsku 47:43. Punkty: Cellfast… » więcej 2024-06-15, godz. 18:30 2. Ekstraliga żużlowa - 8. kolejka (tabela) Wyniki meczów 8. kolejki i tabela 2. Ekstraligi żużlowej: Innpro ROW Rybnik - #OrzechowaOsada PSŻ Poznań 52:38 Cellfast Wilki Krosno - Energa Wybrzeże… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »