Radio Opole » Kraj i świat
2024-05-11, 07:10 Autor: PAP

Biała Podlaska/ Historyk: odnalezione niewybuchy to prawdopodobnie sowieckie bomby z II wojny światowej

Bomby lotnicze odnalezione w rejonie ul. Sidorskiej w Białej Podlaskiej to prawdopodobnie bomby sowieckie z II wojny światowej. Może to być pozostałość po stacjonującym na terenie dawnego lotniska 109. pułku bombowym dalekiego zasięgu – powiedział PAP historyk Grzegorz Kurpeta.

Pierwsze niewybuchy znaleziono 23 kwietnia br. podczas prac ziemnych na placu budowy w rejonie ul. Sidorskiej w Białej Podlaskiej. Kolejne wykryto 8 maja podczas patrolu saperskiego. Dotychczas odnaleziono w sumie 36 bomb lotniczych o łącznej wadze ok. 7,3 tony. Niektóre niewybuchy ważyły po 500 kg.


„Sądzę, że są to prawdopodobnie bomby sowieckie z II wojny światowej. Może to być pozostałość po stacjonującym na terenie dawnego lotniska 109. pułku bombowym dalekiego zasięgu. Ewentualnie ma to związek z 1021. batalionem obsługi lotniska stacjonującym tu w latach 1944-46 i wykonującym swoje zadania właśnie na rzecz 109. pułku bombowego” – wyjaśnił Grzegorz Kurpeta z działu historii Muzeum Południowego Podlasia. Jak dodał, stacjonowały tam wtedy m.in. sowieckie samoloty Ił-4.



Podkreślił jednocześnie, że w źródłach historycznych jest bardzo mało informacji na ten temat, jak również w świadomości mieszkańców nie zachowały się żadne wspomnienia związane z obecnością wojsk sowieckich w Białej Podlaskiej. Z dokumentów rosyjskich wynika, że obie jednostki zostały rozformowane 9 maja 1945 r. „Słuch o nich wtedy zaginął. Dopiero w ostatnich dniach znalazłem z budynku muzeum pamiątki po żołnierzach radzieckich tutaj stacjonujących. Wśród nich są czytelne listy i karty pocztowe, dzięki którym możliwe jest poznanie konkretnych jednostek i dat. Wynika z nich, że przebywali tu co najmniej do 1946 r.” – przekazał historyk.



Według niego tak duża liczba bomb lotniczych znalezionych niedawno przy ul. Sidorskiej na tak małym obszarze z pewnością nie świadczy o tym, że jest to pozostałość jakiegokolwiek nalotu. „To musiał być skład tych bomb, ponieważ jeśli byłyby zrzucane, to zachowałyby się w innym stanie, chociażby miałyby pogięte stateczniki. Poza tym eksplozja nawet jednego takiego ładunku wymusiłaby inicjację kolejnych wybuchów” – wyjaśnił.



Jego zdaniem niepotrzebne przy opuszczaniu Białej Podlaskiej bomby zostały zwyczajnie schowane i zakopane przez żołnierzy sowieckich, gdzie zostały odkryte kilkadziesiąt lat później, w kwietniu br., na terenie placu budowy.



Historia bialskiego lotniska sięga 1923 r., kiedy z inicjatywy Stanisława Różyczki de Rosenwerth i inż. Witolda Rumbowicza powstała Podlaska Wytwórnia Samolotów. „Kadra konstruktorska tej prywatnej fabryki celowała najpierw w samoloty turystyczne bądź sportowe, co jednak stało się jej piętą achillesową ze względu na ograniczone zainteresowanie” – dodał Kurpeta.



Po kryzysie w latach 20. XX wieku ratunkiem okazała się produkcja dla wojska. Pod koniec 1932 roku udziały wykupiło państwo i spółka została upaństwowiona. W 1936 roku została podporządkowana Państwowym Zakładom Lotniczym. W latach 1925–1939 wyprodukowano łącznie ok. 1,5 tys. samolotów i szybowców, m.in. Potez, Bartel, PWS, RWD.



Bialskie lotnisko było bombardowane przez Luftwaffe od 1 września 1939 r. Zarówno większość obiektów fabryki, jak i lotnisko zostały zniszczone. Pracownicy zostali ewakuowani, 16 września przekroczyli granicę polsko-rumuńską, gdzie zakopali zabraną ze sobą dokumentację Podlaskiej Wytwórni Samolotów. Wojska niemieckie zlokalizowały tu m.in. bazę dla samolotów atakujących ZSRR. „Ściągano tu też rannych z frontu wschodniego. Wraz z przesuwaniem się frontu Niemcy zniszczyli pas startowy, który sami wybudowali” – przekazał Grzegorz Kurpeta. Po wkroczeniu Armii Czerwonej w 1944 r. bialskie lotnisko zajęli żołnierze sowieccy.(PAP)


autorka: Gabriela Bogaczyk


gab/ miś/


Kraj i świat

2024-06-20, godz. 13:10 MKiDN: Tomasz Kolankiewicz powołany na dyrektora Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego Ministra kultury i dziedzictwa narodowego Hanna Wróblewska wręczyła Tomaszowi Kolankiewiczowi powołanie na stanowisko dyrektora Filmoteki Narodowej - Instytutu… » więcej 2024-06-20, godz. 13:10 Polskie społeczeństwo jest przygotowane do wprowadzenie systemu kaucyjnego (MediaRoom) Polskie społeczeństwo jest przygotowane do wprowadzenie systemu kaucyjnego. Ludzie są zainteresowani nie tylko recyklingiem, ale także oczyszczaniem środowiska… » więcej 2024-06-20, godz. 13:10 Startuje konkurs na plakat dla Polskich Linii Lotniczych LOT. Zgłoś swoją pracę i dołącz do wyjątkowego grona twórców… - Polskie Linie Lotnicze LOT ogłaszają konkurs na plakat. Pierwszą nagrodą w konkursie jest 10 tysięcy złotych oraz voucher na bilety lotnicze o takiej… » więcej 2024-06-20, godz. 13:10 Posłowie KO chcą zakazu używania fajerwerków przez osoby fizyczne Posłowie KO skierowali do Sejmu projekt przepisów zakazujących używania przez osoby fizyczne fajerwerków o najwyższym stopniu głośności. Zgodnie z nim… » więcej 2024-06-20, godz. 13:10 Paryż - dopuszczony do igrzysk rosyjski kolarz Własow odmówił startu Kolarz Aleksandr Własow, jako jedyny z 14 rosyjskich sportowców dopuszczonych przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOl) do startu w igrzyskach w Paryżu… » więcej 2024-06-20, godz. 13:10 Ukraina/ Wicepremier Wereszczuk dla PAP: bez sojuszu z Polską nie będziemy w stanie wygrać wojny Polacy są naszymi najbliższymi sąsiadami, partnerami i sojusznikami; jestem przekonana, że bez sojuszu z Polską nie będziemy w stanie wygrać wojny z Rosją… » więcej 2024-06-20, godz. 13:10 Finlandia/ Rząd: najważniejszym celem uniknięcie konfliktu zbrojnego Głównym celem polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Finlandii jest „ochrona niepodległości i integralności terytorialnej kraju oraz uniknięcie zaangażowania… » więcej 2024-06-20, godz. 13:00 ME 2024 - Mbappe podsyca spekulacje przed meczem z Holandią: bez ryzyka nie ma zwycięstw Złamany nos Kyliana Mbappe to we Francji sprawa narodowa, a w piłkarskim światku temat numer jeden przed piątkowym meczem 'Trójkolorowych' z Holandią w Euro… » więcej 2024-06-20, godz. 13:00 ZUS: wniosek o 800 plus warto złożyć do końca czerwca Wniosek o świadczenie 800 plus na nowy okres świadczeniowy warto złożyć jeszcze w czerwcu. Dzięki temu wypłaty można się spodziewać najpóźniej do końca… » więcej 2024-06-20, godz. 13:00 ME 2024 - kadra Probierza odjechała opóźnionym pociągiem do Berlina Piłkarze reprezentacji Polski wraz z działaczami PZPN ruszyli w południe z Hanoweru pociągiem - opóźnionym o prawie pół godziny - do Berlina, gdzie w piątek… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »