Radio Opole » Kraj i świat
2023-03-24, 07:20 Autor: PAP

Wiceprezes IPN: beatyfikacja Ulmów jeszcze mocniej pokazuje, czego ta rodzina dokonała

Beatyfikacja Ulmów jest ważna dla wiernych Kościoła Katolickiego w Polsce i na całym świecie. To powoduje, że inaczej patrzymy na ich czyn. Beatyfikacja jeszcze mocniej pokazuje, jak ważne było to, czego ta rodzina dokonała. Przenosi ten ich czyn na inny poziom – powiedział PAP wiceprezes IPN Mateusz Szpytma, spokrewniony z Wiktorią Ulma.

W piątek obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. W tym dniu przypada 79. rocznica zamordowania w Markowej koło Łańcuta rodziny Ulmów, Józefa i Wiktorii, ich dzieci oraz ukrywanych przez nich Żydów. 10 września w Markowej odbędzie się msza, w czasie którego rodzina zostanie beatyfikowana.


Zdaniem Szpytmy, który był współpomysłodawcą, otwartego w 2016 r. w Markowej Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów, beatyfikacja rodziny zdecydowanie wpłynie na ich rozpoznawalność.


„W Polsce rodzina Ulmów jest już dosyć dobrze kojarzona, ale ich beatyfikacja zdecydowanie sprawi, że będą bardziej znani na świecie. Jeśli spojrzymy tylko na ilość informacji z całego świata, które dotyczyły decyzji papieża o dacie ich beatyfikacji, to już robi to wrażenie. To jest dobry prognostyk, że beatyfikacja będzie wydarzeniem, które odbije się głośnym echem na świecie” – podkreślił.


Szpytma zwrócił uwagę, że czyn Ulmów, dzięki beatyfikacji będzie miał „pieczęć wielkości” z dwóch stron. „Z jednej strony – żydowskiej, mają medal Sprawiedliwi wśród Narodów Świata. Z drugiej strony - chrześcijańskiej, będą błogosławieni. Zatem z każdej strony będzie podkreślenie ich heroiczności” – zaznaczył.


Wiceprezes IPN przypomniał, że muzeum, które powstało w Markowej było pierwszą placówką w pełni poświęconą Polakom ratujących Żydów.


„Ta decyzja, żeby powstała taka placówka była bardzo potrzebna, by uczcić pamięć nie tylko rodziny Ulmów, ale i innych Polaków ratujących Żydów. Żeby przypomnieć, iż mimo zagrożenia karą śmierci tysiące Polaków zdecydowało się na taki czyn, a około tysiąca z nich zostało zamordowanych. Było to także potrzebne, by móc ten aspekt naszej historii pokazać szerzej, za granicą. Dlatego ekspozycja stała jest w trzech językach – po polsku, angielsku i hebrajsku” – zaznaczył Szpytma.


Zwrócił uwagę, że muzeum jest dzisiaj znane nie tylko w Polsce, ale i Izraelu oraz w Stanach Zjednoczonych. Jego zdaniem, beatyfikacja rodziny Ulmów jeszcze zwiększy to zainteresowanie.


Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów upamiętnia Polaków, którzy podczas niemieckiej okupacji, ryzykując życie, próbowali uratować lub uratowali Żydów. Ma upowszechniać wiedzę o Polakach, którzy - mimo grożącej kary śmierci - pomagali ludności żydowskiej skazanej przez III Rzeszę Niemiecką na zagładę. Na powierzchni 500 m kw. odtworzono symbolicznie dom Ulmów oraz wybudowano sale wystawową i wykładową.


W muzeum znalazły się m.in. zdjęcia wykonane przez Józefa Ulmę, przedstawiające Markową i jej mieszkańców w okresie przedwojennym i podczas II wojny światowej; wśród nich fotografie jego żydowskich sąsiadów wykonane w 1940 r., naznaczone krwią ofiar niemieckiej zbrodni z 24 marca 1944 r. W zbiorach znajdują się także drzwi ze śladami po kulach z egzekucji rodziny Baranków, których Niemcy zamordowali za pomoc udzieloną Żydom.


Pomysł powstania Muzeum pojawił się w 2007 r. Rok później decyzję o powstaniu muzeum podjął sejmik woj. podkarpackiego. Budowę rozpoczęto w 2013 r.; zakończono trzy lata później. Inwestycja kosztowała ponad 8,6 mln zł, z czego m.in. 1 mln zł przekazało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a ponad 7,5 mln zł pochodziło z budżetu woj. podkarpackiego. Działki pod budowę przekazała nieodpłatnie gmina Markowa.


Jest to pierwsza placówka muzealna w Polsce w całości upamiętniająca Polaków ratujących Żydów podczas II wojny światowej. Powstała w Markowej, gdzie 24 marca 1944 r. niemieccy żandarmi zamordowali ośmioro Żydów z rodzin Didnerów, Gruenfeldów i Goldmanów oraz ukrywających ich Józefa Ulmę i będącą w zaawansowanej ciąży jego żonę Wiktorię. Zabili też sześcioro dzieci Ulmów; najstarsza Stasia miała osiem lat.


Józef Ulma urodził się 2 marca 1900 roku w Markowej. Był znanym w okolicy utalentowanym sadownikiem, hodował też pszczoły i jedwabniki. Był zarazem społecznikiem, bibliotekarzem i działaczem katolickim, a następnie Związku Młodzieży Wiejskiej RP Wici. Jego wielką pasją było fotografowanie. O 12 lat młodsza żona Wiktoria zajmowała się domem i dziećmi.


W 1995 r. Józefowi i Wiktorii nadano pośmiertnie tytuł Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. 17 września 2003 roku rozpoczął się proces beatyfikacyjny całej rodziny, a sam obrzęd beatyfikacyjny nastąpi 10 września 2023 r. W 2010 r. prezydent Lech Kaczyński odznaczył ich Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.


W liczącej ok. 4,5 tys. mieszkańców Markowej Ulmowie nie byli jedyną rodziną, która ukrywała Żydów. 21 innych Żydów przeżyło okupację w sześciu chłopskich domach. Przed II wojną światową w Markowej mieszkało ok. 120 Żydów.(PAP)


Autor: Wojciech Huk


huk/ pat/


Kraj i świat

2024-06-14, godz. 20:40 Szwajcaria/ Zełenski: w szczycie pokojowym weźmie udział 100 państw i organizacji Sto państw i organizacji międzynarodowych zjednoczonych 'wspólnym celem trwałego i sprawiedliwego pokoju' weźmie udział w szczycie pokojowym organizowanym… » więcej 2024-06-14, godz. 20:30 Projekt nowelizacji dotyczącej oprocentowania nadpłat podatkowych trafił do konsultacji Oprocentowanie nadpłaty, powstałej w wyniku orzeczenia TSUE oraz wskutek wyroku TK będzie przysługiwać za cały okres, aż do jej zwrotu - przewiduje projekt… » więcej 2024-06-14, godz. 20:30 Francja/ Lewica ma wspólny program i apeluje: wybory "to skrajna prawica albo my" Francuskie partie lewicowe, które utworzyły sojusz przedwyborczy zwany Frontem Ludowym przedstawiły w piątek program przewidujący m.in. podwyżkę płacy… » więcej 2024-06-14, godz. 20:30 Ekstraklasa piłkarska - Szwarga znów w Rakowie asystentem Papszuna Dawid Szwarga, który w sezonie 2023/24 był pierwszym trenerem Rakowa Częstochowa, będzie nadal pracować z drużyną 'Czerwono-Niebieskich', ale jako asystent… » więcej 2024-06-14, godz. 20:20 Portal VSquare: państwa NATO ograniczają dzielenie się informacjami wywiadowczymi z Węgrami Wątpliwości co do lojalności węgierskich przywódców od dawna sprawiają, że inni członkowie NATO ograniczają dzielenie się informacjami, zwłaszcza wywiadowczymi… » więcej 2024-06-14, godz. 20:20 Ekstraklasa piłkarska - Stal pozyskała dwóch zawodników Napastnik Ravve Assayag i pomocnik Fryderyk Gerbowski zostali zawodnikami ekstraklasowej PGE FKS Stali Mielec - poinformował w piątek klub z Podkarpacia. Ten… » więcej 2024-06-14, godz. 20:20 ME w kajakarstwie - cztery medale Polaków (wyniki) Cztery medale, w tym dwa złote, zdobyli polscy reprezentanci w pierwszym dniu finałów mistrzostw Europy w kajakarstwie rozgrywanych w węgierskim Szegedzie… » więcej 2024-06-14, godz. 20:20 MEN ogłosiło priorytety polityki oświatowej państwa na rok szkolny 2024/2025 Edukacja prozdrowotna, edukacja obywatelska, edukacja proobronna, wspieranie dobrostanu uczniów i ich zdrowia psychicznego, kształtowanie myślenia analitycznego… » więcej 2024-06-14, godz. 20:20 USA/ Izba Reprezentantów przyjęła plan wydatków na obronę wart niemal 900 mld dol. Izba Reprezentantów przegłosowała w piątek coroczną ustawę wyznaczającą plan wydatków na obronność opiewającą na 895 mld dolarów. W ustawie znalazło… » więcej 2024-06-14, godz. 20:20 W. Brytania/ Księżna Kate: jest postęp, ale leczenie potrwa jeszcze kilka miesięcy Brytyjska księżna Kate poinformowała w piątek, że są postępy w leczeniu jej nowotworu, w związku z czym weźmie udział w sobotniej paradzie wojskowej… » więcej
2345678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »